വിവരങ്ങള്‍ കാണിക്കുക

ഉള്ളടക്കം കാണിക്കുക

പഠനലേഖനം 44

അന്ത്യം വരുന്ന​തി​നു മുമ്പ്‌ നല്ല സുഹൃ​ദ്‌ബ​ന്ധങ്ങൾ വളർത്തി​യെ​ടു​ക്കുക

അന്ത്യം വരുന്ന​തി​നു മുമ്പ്‌ നല്ല സുഹൃ​ദ്‌ബ​ന്ധങ്ങൾ വളർത്തി​യെ​ടു​ക്കുക

“യഥാർഥ​സ്‌നേ​ഹി​തൻ എല്ലാ കാലത്തും സ്‌നേ​ഹി​ക്കു​ന്നു.”—സുഭാ. 17:17.

ഗീതം 101 ഐക്യ​ത്തിൽ പ്രവർത്തി​ക്കാം

പൂർവാവലോകനം a

‘മഹാക​ഷ്ട​ത​യു​ടെ’ സമയത്ത്‌ നമുക്ക്‌ യഥാർഥ സുഹൃ​ത്തു​ക്കളെ ആവശ്യ​മാ​യി വരും (2 -ാം ഖണ്ഡിക കാണുക) c

1-2. 1 പത്രോസ്‌ 4:7, 8 അനുസ​രിച്ച്‌, പ്രയാ​സ​സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങൾ നേരി​ടാൻ നമ്മളെ എന്തു സഹായി​ക്കും?

 അവസാ​ന​കാ​ല​ത്തി​ന്റെ അന്ത്യ​ത്തോട്‌ അടുക്കും​തോ​റും, നമുക്കു തീവ്ര​മായ പ്രശ്‌നങ്ങൾ നേരി​ടേ​ണ്ടി​വ​രും. (2 തിമൊ. 3:1) ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, പശ്ചിമാ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ ഒരു രാജ്യത്ത്‌ തെര​ഞ്ഞെ​ടുപ്പ്‌ പ്രചാ​രണം കഴിഞ്ഞ ഉടനെ, വ്യാപ​ക​മാ​യി അക്രമം പൊട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെട്ടു. പോരാട്ടം രൂക്ഷമാ​യി​രു​ന്ന​തി​നാൽ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങൾക്ക്‌ ആറു മാസത്തി​ല​ധി​കം കാലം ഒതുങ്ങി​ക്ക​ഴി​യേ​ണ്ടി​വന്നു. ഈ പ്രയാ​സ​സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ളിൽ പിടി​ച്ചു​നിൽക്കാൻ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങളെ സഹായി​ച്ചത്‌ എന്താണ്‌? ചിലർ കുറെ​ക്കൂ​ടി സുരക്ഷി​ത​മായ സ്ഥലങ്ങളിൽ താമസി​ക്കുന്ന സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ വീടു​ക​ളിൽ അഭയം തേടി. ഒരു സഹോ​ദരൻ പറയുന്നു: “സുഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളു​ടെ കൂടെ​യാ​യി​രു​ന്നത്‌ എന്നെ സന്തോ​ഷി​പ്പി​ച്ചു. ഞങ്ങൾക്കു പരസ്‌പരം പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്കാൻ കഴിഞ്ഞു.”

2 “മഹാകഷ്ടത” ആഞ്ഞടി​ക്കു​മ്പോൾ നമ്മളെ സ്‌നേ​ഹി​ക്കുന്ന നല്ല സുഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളു​ള്ള​തി​ന്റെ വില നമ്മൾ മനസ്സി​ലാ​ക്കും. (വെളി. 7:14) അതു​കൊണ്ട്‌, ശക്തമായ സുഹൃ​ദ്‌ബ​ന്ധങ്ങൾ ഇപ്പോൾത്തന്നെ വളർത്തി​യെ​ടു​ക്കേ​ണ്ടതു വളരെ പ്രധാ​ന​മാണ്‌. (1 പത്രോസ്‌ 4:7, 8 വായി​ക്കുക.) നമുക്കു യിരെ​മ്യ​യു​ടെ മാതൃ​ക​യിൽനിന്ന്‌ ധാരാളം കാര്യങ്ങൾ പഠിക്കാൻ കഴിയും. യരുശ​ലേ​മി​ന്റെ നാശത്തി​നു തൊട്ടു​മു​മ്പുള്ള സമയത്ത്‌ സുഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളു​ടെ സഹായം അനുഭ​വി​ച്ച​യാ​ളാ​ണു യിരെമ്യ. b നമുക്ക്‌ എങ്ങനെ യിരെ​മ്യ​യെ അനുക​രി​ക്കാം?

യിരെ​മ്യ​യു​ടെ മാതൃ​ക​യിൽനിന്ന്‌ പഠിക്കുക

3. (എ) സ്വയം ഒറ്റപ്പെ​ടു​ത്താൻ യിരെ​മ്യ​ക്കു തോന്നാ​മാ​യി​രു​ന്ന​തി​ന്റെ കാരണങ്ങൾ എന്തായി​രു​ന്നു? (ബി) സെക്ര​ട്ട​റി​യായ ബാരൂ​ക്കി​നോ​ടു യിരെമ്യ എന്തു തുറന്നു​പ​റഞ്ഞു, എന്തായി​രു​ന്നു അതിന്റെ ഫലം?

3 കുറഞ്ഞതു 40 വർഷ​മെ​ങ്കി​ലും യിരെമ്യ ജീവി​ച്ചത്‌ അവിശ്വ​സ്‌ത​രായ ആളുക​ളു​ടെ ഇടയി​ലാണ്‌. അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ സ്വന്തം നഗരമായ അനാ​ഥോ​ത്തിൽനി​ന്നുള്ള ബന്ധുക്ക​ളും അയൽക്കാ​രും അവരിൽപ്പെ​ടും. (യിരെ. 11:21; 12:6) എന്നിരു​ന്നാ​ലും, യിരെമ്യ സ്വയം ഒറ്റപ്പെ​ടു​ത്തി​യില്ല. വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ യിരെമ്യ തന്റെ വിഷമങ്ങൾ വിശ്വ​സ്‌ത​നായ സെക്ര​ട്ടറി ബാരൂ​ക്കി​നോ​ടു തുറന്നു​പ​റഞ്ഞു. അത്‌ എഴുതി​വെ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ യിരെ​മ്യ​യു​ടെ വികാ​രങ്ങൾ നമുക്കും മനസ്സി​ലാ​ക്കാൻ കഴിയു​ന്നു. (യിരെ. 8:21; 9:1; 20:14-18; 45:1) യിരെ​മ്യ​യു​ടെ സംഭവ​ബ​ഹു​ല​മായ കഥ ബാരൂക്ക്‌ എഴുതിയ സമയത്ത്‌, അവർക്കി​ട​യി​ലുള്ള സ്‌നേ​ഹ​വും ബഹുമാ​ന​വും വർധി​ച്ചു​വന്നു.—യിരെ. 20:1, 2; 26:7-11.

4. യഹോവ യിരെ​മ്യ​യോട്‌ എന്തു ചെയ്യാ​നാ​ണു ആവശ്യ​പ്പെ​ട്ടത്‌, ഈ നിയമനം യിരെ​മ്യ​യും ബാരൂ​ക്കും തമ്മിലുള്ള സൗഹൃദം ശക്തി​പ്പെ​ടു​ത്തി​യത്‌ എങ്ങനെ?

4 യരുശ​ലേ​മി​നു സംഭവി​ക്കാൻപോ​കുന്ന കാര്യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ യിരെമ്യ ഇസ്രാ​യേ​ല്യർക്കു വർഷങ്ങ​ളോ​ളം ധൈര്യ​ത്തോ​ടെ മുന്നറി​യി​പ്പു കൊടു​ത്തു. (യിരെ. 25:3) ആളുകളെ പശ്ചാത്താ​പ​ത്തി​ലേക്കു നയിക്കാ​നുള്ള മറ്റൊരു ശ്രമം എന്ന നിലയിൽ, തന്റെ മുന്നറി​യി​പ്പു​കൾ ഒരു ചുരു​ളിൽ എഴുതാൻ യഹോവ യിരെ​മ്യ​യോ​ടു പറഞ്ഞു. (യിരെ. 36:1-4) ദൈവം നൽകിയ ഈ നിയമനം ഒറ്റക്കെ​ട്ടാ​യി​നിന്ന്‌ യിരെ​മ്യ​യും ബാരൂ​ക്കും പൂർത്തി​യാ​ക്കി. ഒരുപക്ഷേ മാസങ്ങൾ നീണ്ടു​നിന്ന ഈ നിയമനം നിർവ​ഹി​ക്കു​ന്ന​തി​നി​ടെ, വിശ്വാ​സം ബലപ്പെ​ടു​ത്തുന്ന ധാരാളം സംഭാ​ഷ​ണങ്ങൾ അവർ നടത്തി​യി​ട്ടുണ്ട്‌ എന്നതിനു സംശയ​മില്ല.

5. ബാരൂക്ക്‌ യിരെ​മ്യ​യു​ടെ നല്ല സുഹൃ​ത്താ​യി​രു​ന്നു എന്നു നമുക്ക്‌ എങ്ങനെ അറിയാം?

5 ചുരു​ളിൽ എഴുതി​യി​രുന്ന കാര്യങ്ങൾ വെളി​പ്പെ​ടു​ത്തേണ്ട സമയമാ​യ​പ്പോൾ, ആ സന്ദേശം അറിയി​ക്കാ​നുള്ള നിയമനം യിരെമ്യ തന്റെ സുഹൃ​ത്തായ ബാരൂ​ക്കി​നെ വിശ്വ​സിച്ച്‌ ഏൽപ്പിച്ചു. (യിരെ. 36:5, 6) അപകടം നിറഞ്ഞ ഈ നിയമനം ബാരൂക്ക്‌ ധൈര്യ​ത്തോ​ടെ നിറ​വേറ്റി. ബാരൂക്ക്‌ ആലയമു​റ്റത്ത്‌ പോയി തന്റെ നിയമനം നിറ​വേ​റ്റി​യ​പ്പോൾ യിരെ​മ്യക്ക്‌ എത്ര അഭിമാ​നം തോന്നി​ക്കാ​ണും! (യിരെ. 36:8-10) ബാരൂക്ക്‌ ചെയ്‌ത കാര്യം യഹൂദ്യ​യി​ലെ പ്രഭു​ക്ക​ന്മാർ അറിഞ്ഞു. ചുരുൾ ഉറക്കെ വായി​ച്ചു​കേൾപ്പി​ക്കാൻ ബാരൂ​ക്കി​നോട്‌ അവർ ആവശ്യ​പ്പെട്ടു. (യിരെ. 36:14, 15) യിരെമ്യ പറഞ്ഞ കാര്യങ്ങൾ യഹോ​യാ​ക്കീം രാജാ​വി​നെ അറിയി​ക്കാൻ ആ പ്രഭു​ക്ക​ന്മാർ തീരു​മാ​നി​ച്ചു. അപകടം മുന്നിൽക്കണ്ട്‌ അവർ ബാരൂ​ക്കി​നോ​ടു പറഞ്ഞു: “പോകൂ. താങ്കളും യിരെ​മ്യ​യും എവി​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും പോയി ഒളിക്കൂ. നിങ്ങൾ എവി​ടെ​യാ​ണെന്ന്‌ ആരും അറിയ​രുത്‌.” (യിരെ. 36:16-19) അതു ശരിക്കും നല്ല ഉപദേ​ശ​മാ​യി​രു​ന്നു!

6. എതിർപ്പു​ണ്ടാ​യ​പ്പോൾ യിരെ​മ്യ​യും ബാരൂ​ക്കും എന്തു ചെയ്‌തു?

6 യിരെമ്യ എഴുതിയ വാക്കുകൾ കേട്ട യഹോ​യാ​ക്കീം രാജാവ്‌ കോപം​കൊണ്ട്‌ ജ്വലിച്ചു. ചുരുൾ കത്തിച്ചു​ക​ള​യു​ക​യും യിരെ​മ്യ​യെ​യും ബാരൂ​ക്കി​നെ​യും അറസ്റ്റു ചെയ്യാൻ ഉത്തരവി​ടു​ക​യും ചെയ്‌തു. എന്നാൽ യിരെമ്യ ഭയപ്പെ​ട്ടില്ല. യിരെമ്യ മറ്റൊരു ചുരുൾ എടുത്ത്‌ ബാരൂ​ക്കി​നു കൊടു​ത്തു. എന്നിട്ട്‌ യഹോ​വ​യു​ടെ സന്ദേശം വീണ്ടും പറഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തു. “യഹോ​യാ​ക്കീം രാജാവ്‌ കത്തിച്ചു​കളഞ്ഞ ചുരു​ളി​ലു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന എല്ലാ കാര്യ​ങ്ങ​ളും . . . ബാരൂക്ക്‌ അതിൽ എഴുതി.”—യിരെ. 36:26-28, 32.

7. യിരെ​മ്യ​യും ബാരൂ​ക്കും ഒരുമിച്ച്‌ എതിർപ്പു നേരി​ട്ട​തി​ന്റെ പ്രയോ​ജനം എന്തായി​രു​ന്നു?

7 ആളുകൾ ഒരുമി​ച്ചു​നിന്ന്‌ ഒരു പ്രശ്‌നം നേരി​ടു​മ്പോൾ മിക്ക​പ്പോ​ഴും അവർ തമ്മിലുള്ള ബന്ധം ശക്തമാ​കും. യിരെ​മ്യ​യു​ടെ​യും ബാരൂ​ക്കി​ന്റെ​യും കാര്യ​ത്തിൽ അതുത​ന്നെ​യല്ലേ സംഭവി​ച്ചി​രി​ക്കുക? യഹോ​യാ​ക്കീം രാജാവ്‌ കത്തിച്ചു​കളഞ്ഞ ചുരു​ളി​നു പകരം മറ്റൊന്നു തയ്യാറാ​ക്കാൻ ഒരുമിച്ച്‌ പ്രവർത്തി​ച്ച​പ്പോൾ പരസ്‌പരം കൂടുതൽ അടുത്ത്‌ അറിയാ​നും സൗഹൃദം ശക്തമാ​ക്കാ​നും അവർക്കു സാധിച്ചു. ഈ വിശ്വ​സ്‌ത​രായ പുരു​ഷ​ന്മാർ വെച്ച മാതൃ​ക​യിൽനിന്ന്‌ നമുക്ക്‌ എങ്ങനെ പ്രയോ​ജനം നേടാം?

ഹൃദയം തുറന്ന്‌ സംസാ​രി​ക്കു​ക

8. ഉറ്റസു​ഹൃ​ദ്‌ബ​ന്ധങ്ങൾ വളർത്തി​യെ​ടു​ക്കാൻ തടസ്സമാ​യേ​ക്കാ​വു​ന്നത്‌ എന്താണ്‌, നമ്മൾ മടുത്ത്‌ പിന്മാ​റ​രു​താ​ത്തത്‌ എന്തു​കൊണ്ട്‌?

8 മുമ്പ്‌ ആരെങ്കി​ലും നമ്മളെ മുറി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യോ വേദനി​പ്പി​ക്കു​ക​യോ ചെയ്‌തി​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ മറ്റുള്ള​വ​രോ​ടു ഹൃദയം തുറന്ന്‌ സംസാ​രി​ക്കാൻ നമുക്കു മടി തോന്നി​യേ​ക്കാം. (സുഭാ. 18:19, 24) അല്ലെങ്കിൽ അടുത്ത സ്‌നേ​ഹ​ബ​ന്ധങ്ങൾ വളർത്തിയെടുക്കാൻ ആവശ്യമായ സമയവും കഴിവും ഇല്ലെന്നു നമുക്കു തോന്നു​ന്നു​ണ്ടാ​കും. എന്താ​ണെ​ങ്കി​ലും മടുത്ത്‌ പിന്മാ​റ​രുത്‌. പരി​ശോ​ധ​നകൾ വരു​മ്പോൾ സഹോ​ദ​രങ്ങൾ കൂടെ നിൽക്ക​ണ​മെ​ന്നല്ലേ നമ്മൾ ആഗ്രഹി​ക്കു​ന്നത്‌? എങ്കിൽ ഇപ്പോൾത്തന്നെ അവരെ വിശ്വ​സി​ക്കാ​നും അവരോട്‌ ഉള്ളു തുറക്കാ​നും നമുക്കു കഴിയണം. ഉറ്റസു​ഹൃ​ത്തു​ക്കളെ നേടാ​നുള്ള പ്രധാ​ന​പ്പെട്ട പടിയാണ്‌ ഇത്‌.—1 പത്രോ. 1:22.

9. (എ) സുഹൃ​ത്തു​ക്കളെ തനിക്കു വിശ്വാ​സ​മാ​ണെന്നു യേശു കാണി​ച്ചത്‌ എങ്ങനെ? (ബി) മറ്റുള്ള​വ​രോട്‌ തുറന്ന്‌ സംസാ​രി​ക്കു​ന്നത്‌ അവരു​മാ​യുള്ള ബന്ധം ആഴമു​ള്ള​താ​ക്കാൻ സഹായി​ക്കു​ന്നത്‌ എങ്ങനെ? ഒരു ഉദാഹ​രണം പറയുക.

9 സുഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളോ​ടു തുറന്ന്‌ സംസാരിച്ചുകൊണ്ട്‌ തനിക്ക്‌ അവരെ വിശ്വാ​സ​മാ​ണെന്നു യേശു കാണിച്ചു. (യോഹ. 15:15) അതു​പോ​ലെ, കൂട്ടു​കാ​രോ​ടു നമ്മുടെ സന്തോഷങ്ങളും വിഷമങ്ങളും നമ്മളെ നിരാ​ശ​പ്പെ​ടു​ത്തുന്ന കാര്യ​ങ്ങ​ളും ഒക്കെ പറഞ്ഞു​കൊണ്ട്‌ നമുക്കു യേശു​വി​നെ അനുക​രി​ക്കാം. നിങ്ങ​ളോട്‌ ഒരാൾ സംസാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ ശ്രദ്ധിച്ച്‌ കേൾക്കുക. പല കാര്യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചും നിങ്ങൾ രണ്ടു പേരും ചിന്തി​ക്കു​ന്നത്‌ ഒരു​പോ​ലെ​യാ​ണെ​ന്നും രണ്ടു പേർക്കും സമാന​മായ പല ലക്ഷ്യങ്ങ​ളു​ണ്ടെ​ന്നും അപ്പോൾ മനസ്സി​ലാ​കും. സിൻഡി എന്ന സഹോ​ദ​രി​യു​ടെ അനുഭവം നോക്കാം. 29-കാരി​യായ ഈ സഹോ​ദരി, 67 വയസ്സുള്ള മേരി ലൂയിസ്‌ എന്ന മുൻനി​ര​സേ​വി​ക​യു​മാ​യി സൗഹൃ​ദ​ത്തി​ലാ​യി. എല്ലാ വ്യാഴാ​ഴ്‌ച​യും അവർ ഒരുമിച്ച്‌ വയൽസേ​വ​ന​ത്തി​നു പോകും. പലപല വിഷയ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ അവർ ഉള്ളു തുറന്ന്‌ സംസാ​രി​ക്കും. സിൻഡി പറയുന്നു: “ഗൗരവ​മുള്ള വിഷയ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ കൂട്ടു​കാ​രു​മാ​യി സംസാ​രി​ക്കു​ന്നത്‌ എനിക്ക്‌ ഇഷ്ടമാണ്‌. അവരെ കുറെ​ക്കൂ​ടി മെച്ചമാ​യി അറിയാ​നും മനസ്സി​ലാ​ക്കാ​നും ഇതു സഹായി​ക്കു​ന്നു.” തുറന്ന ആശയവി​നി​മയം ഒരുക്കുന്ന ഊഷ്‌മളമായ അന്തരീ​ക്ഷ​ത്തിൽ സൗഹൃ​ദങ്ങൾ തഴച്ചു​വ​ള​രും. സിൻഡി​യെ​പ്പോ​ലെ മറ്റുള്ള​വ​രോട്‌ ഉള്ളു തുറന്ന്‌ സംസാ​രി​ക്കാൻ മുൻ​കൈ​യെ​ടു​ക്കു​മ്പോൾ അവരു​മാ​യുള്ള നിങ്ങളു​ടെ സൗഹൃദം വളരും.—സുഭാ. 27:9.

ഒന്നിച്ച്‌ പ്രവർത്തി​ക്കു​ക

യഥാർഥ സുഹൃ​ത്തു​ക്കൾ ശുശ്രൂഷയിൽ ഒരുമിച്ച്‌ പ്രവർത്തി​ക്കും (10 -ാം ഖണ്ഡിക കാണുക)

10. സുഭാ​ഷി​തങ്ങൾ 27:17 അനുസ​രിച്ച്‌, നമ്മൾ സഹവി​ശ്വാ​സി​യു​ടെ​കൂ​ടെ പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്ത​ന​ത്തിൽ ഏർപ്പെ​ടു​ന്നത്‌ എന്തു ഫലമു​ണ്ടാ​ക്കും?

10 യിരെ​മ്യ​യു​ടെ​യും ബാരൂ​ക്കി​ന്റെ​യും കാര്യ​ത്തി​ലെ​ന്ന​പോ​ലെ, സഹവി​ശ്വാ​സി​ക​ളു​ടെ​കൂ​ടെ പ്രവർത്തി​ക്കു​മ്പോൾ അവരുടെ നല്ല ഗുണങ്ങൾ കാണാൻ നമുക്കു കഴിയും. അപ്പോൾ നമുക്ക്‌ അവരിൽനിന്ന്‌ പഠിക്കാ​നും അവരോട്‌ കുറെ​ക്കൂ​ടി അടുക്കാ​നും സാധി​ക്കും. (സുഭാ​ഷി​തങ്ങൾ 27:17 വായി​ക്കുക.) ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്ത​ന​ത്തി​ലാ​യി​രി​ക്കെ, കൂടെ​യുള്ള സുഹൃത്ത്‌ വിശ്വാ​സ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ധൈര്യ​ത്തോ​ടെ സംസാ​രി​ക്കു​ന്നു, അല്ലെങ്കിൽ യഹോ​വ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചും യഹോ​വ​യു​ടെ ഉദ്ദേശ്യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചും ബോധ്യ​ത്തോ​ടെ സംസാ​രി​ക്കു​ന്നു. ഇതൊക്കെ കാണു​മ്പോൾ നിങ്ങൾക്ക്‌ എന്തു തോന്നും? ആ സുഹൃ​ത്തി​നോ​ടു നിങ്ങൾക്കു കുറെ​ക്കൂ​ടി സ്‌നേഹം തോന്നി​ല്ലേ?

11-12. ശുശ്രൂ​ഷ​യിൽ ഒരുമിച്ച്‌ പ്രവർത്തി​ക്കു​ന്നതു സൗഹൃ​ദങ്ങൾ ശക്തമാ​ക്കാൻ സഹായി​ക്കും എന്നതിന്‌ ഒരു ഉദാഹ​രണം പറയുക.

11 ശുശ്രൂ​ഷ​യിൽ ഒരുമിച്ച്‌ പ്രവർത്തി​ക്കു​ന്നത്‌ ആളുകൾ തമ്മിലുള്ള അടുപ്പം വർധി​പ്പി​ക്കു​മെന്നു കാണി​ക്കുന്ന രണ്ട്‌ ഉദാഹ​ര​ണങ്ങൾ നോക്കാം. 23 വയസ്സുള്ള അഡെലിൻ, അധികം പ്രവർത്തി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലാത്ത പ്രദേ​ശത്ത്‌ സാക്ഷീ​ക​രി​ക്കാൻ കൂടെ വരാമോ എന്നു കാൻഡിസ്‌ എന്ന കൂട്ടു​കാ​രി​യോ​ടു ചോദി​ച്ചു. അഡെലിൻ പറയുന്നു: “ശുശ്രൂ​ഷ​യി​ലെ ഉത്സാഹ​വും സന്തോ​ഷ​വും വർധി​പ്പി​ക്കാൻ എന്തെങ്കി​ലും ചെയ്യണ​മെന്നു ഞങ്ങൾക്കു തോന്നി. ശുശ്രൂ​ഷ​യിൽ ഞങ്ങൾക്ക്‌ ഒരു ഉണർവും ഉന്മേഷ​വും ഒക്കെ വേണമാ​യി​രു​ന്നു.” ഒന്നിച്ച്‌ പ്രവർത്തി​ച്ച​തു​കൊണ്ട്‌ എന്തു ഫലമു​ണ്ടാ​യി? അഡെലിൻ പറയുന്നു: “ഓരോ ദിവസ​വും അവസാ​നി​ക്കു​മ്പോൾ ആ ദിവസ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ തോന്നിയ കാര്യങ്ങൾ, അന്നു ഞങ്ങൾക്കു നടത്താൻ കഴിഞ്ഞ ചില നല്ല സംഭാ​ഷ​ണങ്ങൾ, ശുശ്രൂ​ഷ​യിൽ യഹോ​വ​യു​ടെ വഴിന​ട​ത്തിപ്പ്‌, അങ്ങനെ പലപല വിഷയ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഞങ്ങൾ സംസാ​രി​ക്കും. ഇത്തരം സംഭാ​ഷ​ണങ്ങൾ ഞങ്ങൾക്കു വലിയ ഇഷ്ടമാ​യി​രു​ന്നു. പരസ്‌പരം കൂടുതൽ അടുത്ത്‌ അറിയാൻ ഞങ്ങൾക്ക്‌ അങ്ങനെ കഴിഞ്ഞു.”

12 ഫ്രാൻസിൽനി​ന്നുള്ള ലൈല, മരിയാന എന്നീ ഏകാകി​ക​ളായ സഹോ​ദ​രി​മാർ മധ്യാ​ഫ്രി​ക്കൻ റിപ്പബ്ലി​ക്കി​ന്റെ തലസ്ഥാ​ന​മായ ബാംഗ്വി​യിൽ അഞ്ച്‌ ആഴ്‌ച​ത്തേക്കു പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്ത​ന​ത്തി​നു പോയി. തിര​ക്കേ​റിയ ഒരു സ്ഥലമാ​യി​രു​ന്നു അത്‌. ആ ദിവസ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ലൈല ഓർക്കു​ന്നു: “മരിയാ​ന​യ്‌ക്കും എനിക്കും ആദ്യ​മൊ​ക്കെ ഒത്തു​പോ​കാൻ അൽപ്പം ബുദ്ധി​മു​ട്ടു തോന്നി. പക്ഷേ പരസ്‌പരം തുറന്ന്‌ സംസാ​രി​ച്ച​തും ആത്മാർഥ​മായ സ്‌നേഹം കാണി​ച്ച​തും ഞങ്ങൾക്കി​ട​യി​ലെ സൗഹൃദം ശക്തമാക്കി. പുതിയ സാഹച​ര്യ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി ഇണങ്ങി​ച്ചേ​രാ​നുള്ള മരിയാ​ന​യു​ടെ കഴിവും അന്നാട്ടി​ലെ ആളുക​ളോ​ടുള്ള അവളുടെ സ്‌നേ​ഹ​വും ശുശ്രൂ​ഷ​യി​ലെ തീക്ഷ്‌ണ​ത​യും കണ്ടപ്പോൾ മരിയാ​ന​യോ​ടുള്ള എന്റെ മതിപ്പു കൂടി.” ഇങ്ങനെ​യുള്ള പ്രയോ​ജ​ന​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ നേടാൻ നിങ്ങൾ ഒരു വിദേ​ശ​രാ​ജ്യത്ത്‌ പോയി പ്രവർത്തി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നില്ല. നിങ്ങളു​ടെ​തന്നെ പ്രദേ​ശത്ത്‌ ഒരു സഹോ​ദ​ര​ന്റെ​യോ സഹോ​ദ​രി​യു​ടെ​യോ കൂടെ പ്രവർത്തി​ക്കു​മ്പോൾ, ആ വ്യക്തിയെ അടുത്ത്‌ അറിയാ​നും അങ്ങനെ നിങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള സൗഹൃദം കൂടുതൽ ശക്തമാ​ക്കാ​നും കഴിയും.

നല്ല ഗുണങ്ങൾ ശ്രദ്ധി​ക്കുക, കുറവു​കൾ ക്ഷമിക്കുക

13. സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളോ​ടൊ​പ്പം അടുത്ത്‌ പ്രവർത്തി​ക്കു​മ്പോൾ നമ്മൾ ഏതു പ്രശ്‌നം നേരി​ട്ടേ​ക്കാം?

13 സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളോ​ടൊ​പ്പം അടുത്ത്‌ പ്രവർത്തി​ക്കു​മ്പോൾ പലപ്പോ​ഴും അവരുടെ കഴിവു​കൾ മാത്രമല്ല, അവരുടെ കുറവു​ക​ളും നമ്മൾ കാണും. അവരു​മാ​യുള്ള അടുപ്പം കുറയാൻ ഇതു കാരണ​മാ​യേ​ക്കാം. ഈ പ്രശ്‌നം നമുക്ക്‌ എങ്ങനെ കൈകാ​ര്യം ചെയ്യാം? ഇക്കാര്യ​ത്തി​ലും യിരെ​മ്യ​യു​ടെ മാതൃക നോക്കാം. മറ്റുള്ള​വ​രു​ടെ നന്മ കാണാ​നും കുറവു​കൾ കണ്ടി​ല്ലെ​ന്നു​വെ​ക്കാ​നും യിരെ​മ്യ​യെ എന്താണു സഹായി​ച്ചത്‌?

14. യഹോ​വ​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ യിരെമ്യ എന്തു മനസ്സി​ലാ​ക്കി, അതു യിരെ​മ്യ​യെ എങ്ങനെ സഹായി​ച്ചു?

14 യിരെമ്യ എന്ന ബൈബിൾപു​സ്‌ത​ക​വും, സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ ഒന്നു രാജാ​ക്ക​ന്മാർ, രണ്ടു രാജാ​ക്ക​ന്മാർ എന്നീ പുസ്‌ത​ക​ങ്ങ​ളും എഴുതി​യതു യിരെ​മ്യ​യാണ്‌. ഇവ എഴുതി​യ​പ്പോൾ, അപൂർണ​രായ മനുഷ്യ​രോ​ടുള്ള ദൈവ​ത്തി​ന്റെ കരുണ കുറച്ചു​കൂ​ടെ മനസ്സി​ലാ​ക്കാൻ യിരെ​മ്യ​ക്കു കഴിഞ്ഞി​രി​ക്കണം. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, ആഹാബ്‌ രാജാവ്‌ തന്റെ തെറ്റായ പ്രവൃ​ത്തി​കൾ ഓർത്ത്‌ പശ്ചാത്ത​പി​ച്ച​പ്പോൾ, ആഹാബി​ന്റെ ജീവി​ത​കാ​ലത്ത്‌ സ്വന്തം കുടും​ബം നശിക്കു​ന്നതു കാണേണ്ടിവരില്ലെന്നു ദൈവം പറഞ്ഞു. (1 രാജാ. 21:27-29) ആഹാബ്‌ ചെയ്‌ത​തി​നെ​ക്കാ​ളും യഹോ​വയെ കോപി​പ്പി​ക്കുന്ന ഗുരു​ത​ര​മായ കാര്യങ്ങൾ മനശ്ശെ ചെയ്‌തു. പശ്ചാത്ത​പി​ച്ച​പ്പോൾ യഹോവ മനശ്ശെ​യോ​ടും ക്ഷമിച്ചു. (2 രാജാ. 21:16, 17; 2 ദിന. 33:10-13) ഉറ്റ സുഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളു​മാ​യി ഇടപെ​ട്ട​പ്പോൾ ദൈവ​ത്തി​ന്റെ കരുണ​യും ക്ഷമയും അനുക​രി​ക്കാൻ ഈ വിവര​ണങ്ങൾ യിരെ​മ്യ​യെ ഉറപ്പാ​യും സഹായി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടാ​കണം.—സങ്കീ. 103:8, 9.

15. നിയമ​ന​ത്തിൽനിന്ന്‌ ബാരൂ​ക്കി​ന്റെ ശ്രദ്ധ മാറി​യ​പ്പോൾ യിരെമ്യ എങ്ങനെ​യാണ്‌ യഹോ​വ​യു​ടെ ക്ഷമ അനുക​രി​ച്ചത്‌?

15 ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, ഒരിക്കൽ ബാരൂ​ക്കി​നു തന്റെ നിയമ​ന​ത്തിൽനിന്ന്‌ ശ്രദ്ധ മാറി​പ്പോ​യി. ആ സമയത്ത്‌ യിരെമ്യ എങ്ങനെ​യാ​ണു ബാരൂ​ക്കി​നോട്‌ ഇടപെ​ട്ടത്‌? തന്റെ സുഹൃ​ത്തി​നെ ഉപേക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തി​നു പകരം, ദയയോ​ടെ​യുള്ള ദൈവ​ത്തി​ന്റെ വ്യക്തമായ സന്ദേശം അറിയി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ യിരെമ്യ ബാരൂ​ക്കി​നെ സഹായി​ച്ചു. (യിരെ. 45:1-5) ഈ വിവര​ണ​ത്തിൽനിന്ന്‌ നമുക്ക്‌ എന്തു പഠിക്കാം?

യഥാർഥ സുഹൃ​ത്തു​ക്കൾ പരസ്‌പരം ഉദാരമായി ക്ഷമിക്കും (16 -ാം ഖണ്ഡിക കാണുക)

16. സുഭാ​ഷി​തങ്ങൾ 17:9 പറയു​ന്ന​ത​നു​സ​രിച്ച്‌, നമ്മുടെ സൗഹൃ​ദങ്ങൾ നിലനി​റു​ത്താൻ എന്തു ചെയ്യണം?

16 സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളിൽനിന്ന്‌ നമുക്കു പൂർണത പ്രതീ​ക്ഷി​ക്കാൻ കഴിയില്ല. അതു​കൊണ്ട്‌, സുഹൃ​ദ്‌ബ​ന്ധങ്ങൾ സ്ഥാപി​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ, അതു നിലനി​റു​ത്താൻ നമ്മൾ നല്ല ശ്രമം ചെയ്യണം. നമ്മുടെ സുഹൃ​ത്തു​ക്കൾ എന്തെങ്കി​ലും തെറ്റു ചെയ്‌താൽ, ചില​പ്പോൾ ദൈവ​വ​ച​ന​ത്തി​ന്റെ അടിസ്ഥാ​ന​ത്തിൽ ദയയോ​ടെ, അതേസ​മയം വ്യക്തമായ ബുദ്ധി​യു​പ​ദേശം കൊടു​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രും. (സങ്കീ. 141:5) അവർ നമ്മളെ വേദനി​പ്പി​ക്കു​ന്നെ​ങ്കി​ലോ? നമ്മൾ അവരോ​ടു ക്ഷമിക്കണം. ഒരു തെറ്റു ക്ഷമിച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞാൽ, പിന്നെ അതെക്കു​റിച്ച്‌ പറഞ്ഞു​ന​ട​ക്കാ​തി​രി​ക്കാൻ നമ്മൾ ശ്രദ്ധി​ക്കണം. (സുഭാ​ഷി​തങ്ങൾ 17:9 വായി​ക്കുക.) നിർണാ​യ​ക​മായ ഈ സമയത്ത്‌, സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ കുറവു​ക​ളിൽ ശ്രദ്ധി​ക്കു​ന്ന​തി​നു പകരം അവരുടെ നന്മ കാണാൻ ശ്രമി​ക്കേ​ണ്ടത്‌ എത്ര പ്രധാ​ന​മാണ്‌! അങ്ങനെ ചെയ്യു​ന്നത്‌ അവരു​മാ​യുള്ള അടുപ്പം ശക്തമാ​ക്കും, മഹാക​ഷ്ട​ത​യു​ടെ സമയത്ത്‌ നമുക്ക്‌ അങ്ങനെ​യുള്ള അടുത്ത കൂട്ടു​കാ​രെ വേണ്ടി​വ​രും.

അചഞ്ചല​സ്‌നേഹം കാണി​ക്കു​ക

17. കഷ്ടതക​ളു​ടെ സമയത്ത്‌ താൻ ഒരു യഥാർഥ​സ്‌നേ​ഹി​ത​നാ​ണെന്നു യിരെമ്യ തെളി​യി​ച്ചത്‌ എങ്ങനെ?

17 കഷ്ടതക​ളു​ടെ സമയത്ത്‌ താൻ ഒരു യഥാർഥ​സ്‌നേ​ഹി​ത​നാ​ണെന്നു യിരെമ്യ പ്രവാ​ചകൻ തെളി​യി​ച്ചു. ഒരു ഉദാഹ​രണം നോക്കാം. ഒരിക്കൽ, കൊട്ടാ​ര​ത്തി​ലെ ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​നായ ഏബെദ്‌-മേലെക്ക്‌ ചെളി നിറഞ്ഞ ഒരു കിണറ്റിൽനിന്ന്‌ യിരെ​മ്യ​യെ രക്ഷിച്ചു. ഇല്ലെങ്കിൽ ഉറപ്പാ​യും യിരെമ്യ അവിടെ കിടന്ന്‌ മരി​ച്ചേനേ. എന്നാൽ ഈ സംഭവ​ത്തി​നു ശേഷം പ്രഭു​ക്ക​ന്മാർ തന്നെ അപായ​പ്പെ​ടു​ത്തു​മോ എന്ന്‌ ഏബെദ്‌-മേലെക്ക്‌ ഭയപ്പെട്ടു. യിരെമ്യ ഇത്‌ അറിഞ്ഞ​പ്പോൾ, എങ്ങനെ​യെ​ങ്കി​ലും ഏബെദ്‌-മേലെക്ക്‌ ഈ പ്രശ്‌നം പരിഹ​രി​ച്ചു​കൊ​ള്ളും എന്നു വിചാ​രിച്ച്‌ വെറു​തേ​യി​രു​ന്നില്ല. തടവി​ലാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും ചെയ്യാൻ കഴിയു​ന്നതു യിരെമ്യ ചെയ്‌തു. യഹോ​വ​യിൽനി​ന്നുള്ള ആശ്വാസം പകരുന്ന സന്ദേശം തന്റെ സുഹൃ​ത്തായ ഏബെദ്‌-മേലെ​ക്കി​നെ അറിയി​ച്ചു.—യിരെ. 38:7-13; 39:15-18.

യഥാർഥ സുഹൃ​ത്തു​ക്കൾ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങളെ അവരുടെ ആവശ്യങ്ങളിൽ സഹായി​ക്കും (18 -ാം ഖണ്ഡിക കാണുക)

18. സുഭാ​ഷി​തങ്ങൾ 17:17-നു ചേർച്ച​യിൽ നമ്മുടെ ഒരു സുഹൃത്ത്‌ പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ കടന്നു​പോ​കു​മ്പോൾ നമ്മൾ എന്തു ചെയ്യണം?

18 ഇന്ന്‌, നമ്മുടെ സഹോ​ദ​രങ്ങൾ പലപല പ്രശ്‌നങ്ങൾ നേരി​ടു​ന്നു. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, ചിലർ പ്രകൃ​തി​വി​പ​ത്തു​ക​ളു​ടെ കെടു​തി​കൾ അനുഭ​വി​ക്കു​ന്നു. മറ്റു ചിലർ യുദ്ധങ്ങൾപോ​ലെ മനുഷ്യ​രു​ണ്ടാ​ക്കുന്ന ദുരി​ത​ങ്ങ​ളു​ടെ നടുവി​ലാണ്‌. ഇങ്ങനെ​യൊ​ക്കെ സംഭവി​ക്കു​മ്പോൾ, നമ്മളിൽ ചിലർക്ക്‌, അവരെ നമ്മുടെ വീട്ടിൽ താമസി​പ്പി​ക്കാൻ കഴിയും. ചിലർക്ക്‌ അവരെ സാമ്പത്തി​ക​മാ​യി സഹായി​ക്കാൻ കഴി​ഞ്ഞേ​ക്കും. എന്നാൽ എല്ലാവർക്കും ചെയ്യാൻ കഴിയുന്ന ഒരു കാര്യ​മുണ്ട്‌: സഹോ​ദ​ര​ങ്ങളെ സഹായി​ക്കേ​ണമേ എന്ന്‌ യഹോ​വ​യോ​ടു പ്രാർഥി​ക്കാം. ഒരു സഹോ​ദ​ര​നോ സഹോ​ദ​രി​യോ നിരു​ത്സാ​ഹ​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​മ്പോൾ, എന്തു പറയണ​മെ​ന്നോ എന്തു ചെയ്യണ​മെ​ന്നോ നമുക്ക്‌ അറിയി​ല്ലാ​യി​രി​ക്കും. പക്ഷേ ശരിക്കും നമു​ക്കെ​ല്ലാം സഹായി​ക്കാൻ കഴിയും. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, ആ സുഹൃ​ത്തി​ന്റെ​കൂ​ടെ കുറച്ച്‌ സമയം ചെലവ​ഴി​ക്കാം. ആ സുഹൃത്ത്‌ സംസാ​രി​ക്കു​മ്പോൾ സഹാനു​ഭൂ​തി​യോ​ടെ കേട്ടി​രി​ക്കാം. നമുക്ക്‌ ഇഷ്ടപ്പെട്ട തിരു​വെ​ഴു​ത്തു വായി​ച്ചു​കേൾപ്പി​ക്കാം. (യശ. 50:4) എങ്ങനെ​യാ​യാ​ലും, കൂട്ടു​കാർക്കു നമ്മളെ ആവശ്യ​മു​ള്ള​പ്പോൾ അവരു​ടെ​കൂ​ടെ​യാ​യി​രി​ക്കുക എന്നതാണ്‌ ഏറ്റവും പ്രധാ​ന​പ്പെട്ട കാര്യം.—സുഭാ​ഷി​തങ്ങൾ 17:17 വായി​ക്കുക.

19. ഇപ്പോൾ ശക്തമായ സൗഹൃ​ദങ്ങൾ സ്ഥാപി​ക്കു​ന്നത്‌, ഭാവി​യിൽ നമ്മളെ എങ്ങനെ സഹായി​ക്കും?

19 സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​മാ​യി നല്ല സൗഹൃ​ദങ്ങൾ സ്ഥാപി​ക്കാ​നും അതു നിലനി​റു​ത്താ​നും ഇപ്പോൾത്തന്നെ നമ്മൾ ഉറച്ച തീരു​മാ​ന​മെ​ടു​ക്കണം. എന്തു​കൊണ്ട്‌? കാരണം നുണക​ളും തെറ്റായ വിവര​ങ്ങ​ളും പരത്തി നമ്മുടെ ഇടയിൽ ഭിന്നത​യു​ണ്ടാ​ക്കാൻ ശത്രുക്കൾ ശ്രമി​ക്കും. നമ്മൾ പരസ്‌പരം വാളെ​ടു​ക്കാ​നാണ്‌ അവർ ആഗ്രഹി​ക്കു​ന്നത്‌. പക്ഷേ അവരുടെ ശ്രമങ്ങ​ളെ​ല്ലാം വിഫല​മാ​കും. നമുക്കി​ട​യി​ലെ സ്‌നേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ചരടു പൊട്ടി​ക്കാൻ അവർക്കു കഴിയില്ല. അവർ എന്തൊക്കെ ചെയ്‌താ​ലും, നമ്മൾ സ്ഥാപിച്ച സുഹൃ​ദ്‌ബ​ന്ധ​ങ്ങ​ളിൽ വിള്ളൽ വീഴ്‌ത്താൻ അവർക്കാ​കില്ല. നമ്മുടെ സുഹൃ​ത്തു​ക്കൾ ഈ വ്യവസ്ഥി​തി​യു​ടെ അവസാ​ന​ത്തിൽ മാത്രമല്ല, നിത്യ​ത​യി​ലെ​ന്നും നമ്മു​ടെ​കൂ​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കും!

ഗീതം 24 യഹോ​വ​യു​ടെ പർവത​ത്തി​ലേക്കു വരൂ!

a അന്ത്യം അടുത്ത്‌ വരുന്ന ഈ സമയത്ത്‌ നമ്മൾ എല്ലാവ​രും നമ്മുടെ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​മാ​യുള്ള സുഹൃ​ദ്‌ബന്ധം ശക്തി​പ്പെ​ടു​ത്തണം. അതെക്കു​റിച്ച്‌ യിരെ​മ്യ​യു​ടെ മാതൃ​ക​യിൽനിന്ന്‌ എന്തെല്ലാം പഠിക്കാ​മെന്ന്‌ ഈ ലേഖന​ത്തിൽ നമ്മൾ കാണും. കൂടാതെ, ഇന്ന്‌ ഉറ്റ സൗഹൃ​ദങ്ങൾ വളർത്തി​യെ​ടു​ക്കു​ന്നത്‌, പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​കുന്ന സമയത്ത്‌ എങ്ങനെ പ്രയോ​ജനം ചെയ്യു​മെ​ന്നും നമ്മൾ പഠിക്കും.

b യിരെമ്യ പുസ്‌ത​ക​ത്തി​ലെ സംഭവങ്ങൾ കാലാ​നു​ക്ര​മ​ത്തി​ലല്ല എഴുതി​യി​രി​ക്കു​ന്നത്‌.

c ചിത്രക്കുറിപ്പുകൾ: ഭാവി​യിൽ ‘മഹാക​ഷ്ട​ത​യു​ടെ’ സമയത്ത്‌ നടക്കാൻ സാധ്യ​ത​യുള്ള ഒരു കാര്യം സൂചി​പ്പി​ക്കുന്ന ചിത്രം. ഒരു സഹോ​ദ​രന്റെ വീട്ടിൽ ചില സഹോ​ദ​രങ്ങൾ സുരക്ഷി​ത​രാ​യി കഴിയു​ന്നു. അവർ സുഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളാ​യ​തു​കൊണ്ട്‌ ഈ പ്രയാ​സ​സ​മ​യത്ത്‌ അവർക്കു പരസ്‌പരം ആശ്വസി​പ്പി​ക്കാൻ കഴിയും. മഹാകഷ്ടത തുടങ്ങു​ന്ന​തി​നു മുമ്പു​തന്നെ അവരെ​ല്ലാ​വ​രും അടുത്ത സുഹൃ​ദ്‌ബന്ധം വളർത്തി​യെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു.