കല്ലറ: അഥവാ “സ്‌മാ​ര​ക​ക്കല്ലറ.”​—പദാവ​ലി​യിൽ “സ്‌മാ​ര​ക​ക്കല്ലറ” കാണുക.

തിരു​വെ​ഴുത്ത്‌: ഇവിടെ തിരു​വെ​ഴുത്ത്‌ എന്നു പറഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നതു സങ്ക 16:10-നെയോ യശ 53:10-നെയോ ഉദ്ദേശി​ച്ചാ​യി​രി​ക്കാം. യേശു​വി​ന്റെ ശിഷ്യ​ന്മാർക്കു​പോ​ലും മിശി​ഹ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചുള്ള ചില പ്രവച​നങ്ങൾ അപ്പോ​ഴും മനസ്സി​ലാ​യി​രു​ന്നില്ല. പ്രത്യേ​കിച്ച്‌, മിശി​ഹയെ തള്ളിപ്പ​റ​യു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചും മിശി​ഹ​യു​ടെ യാതന, മരണം, പുനരു​ത്ഥാ​നം എന്നിവ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചും ഉള്ള പ്രവച​നങ്ങൾ അതിന്‌ ഉദാഹ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാണ്‌.​—യശ 53:3, 5, 12; മത്ത 16:21-23; 17:22, 23; ലൂക്ക 24:21; യോഹ 12:34.

എബ്രായ: യോഹ 5:2-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

റബ്ബോനി!: “എന്റെ ഗുരു” (അഥവാ “എന്റെ റബ്ബി”) എന്ന്‌ അർഥമുള്ള ഒരു സെമി​റ്റിക്ക്‌ പദം. തുടക്ക​ത്തിൽ “റബ്ബോനി” എന്ന പദം, അതിന്റെ മറ്റൊരു രൂപമായ “റബ്ബി” എന്നതി​നെ​ക്കാൾ ആദരവും അടുപ്പ​വും ധ്വനി​പ്പി​ക്കുന്ന ഒരു പദമാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കാം എന്നു ചിലർ കരുതു​ന്നു. എന്നാൽ ഇവി​ടെ​യും യോഹ 1:38-ലും യോഹ​ന്നാൻ ആ പദം പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നതു ഗുരു എന്നു മാത്ര​മാണ്‌. യോഹ​ന്നാൻ സുവി​ശേഷം എഴുതിയ സമയമാ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും “റബ്ബോനി” എന്ന പദത്തിലെ, “എന്റെ” എന്ന്‌ അർഥം വരുന്ന പ്രത്യ​യ​ത്തി​ന്റെ (ഉത്തമപു​രുഷ പ്രത്യയം) പ്രാധാ​ന്യം നഷ്ടമാ​യി​രി​ക്കാ​നാ​ണു സാധ്യത.

എന്നെ ഇങ്ങനെ പിടി​ച്ചു​നി​റു​ത്ത​രുത്‌: ഇവിടെ കാണുന്ന ഹപ്‌ടോ​മായ്‌ എന്ന ഗ്രീക്കു​ക്രി​യ​യ്‌ക്ക്‌ “തൊടുക” എന്നോ “പിടി​ച്ചു​നി​റു​ത്തുക; വിടാതെ മുറു​കെ​പ്പി​ടി​ക്കുക” എന്നോ അർഥം വരാം. ചില ഭാഷാ​ന്ത​രങ്ങൾ യേശു​വി​ന്റെ ഈ വാക്കു​കളെ “എന്നെ തൊട​രുത്‌” എന്നാണു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. എന്നാൽ മഗ്‌ദ​ല​ക്കാ​രി മറിയ തന്നെ തൊടു​ന്ന​തി​നെയല്ല യേശു ഇവിടെ തടഞ്ഞത്‌. കാരണം പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്പെട്ട യേശു​വി​നെ കണ്ട മറ്റു സ്‌ത്രീ​കൾ ‘കാലിൽ കെട്ടി​പ്പി​ടി​ച്ച​പ്പോൾ’ യേശു തടഞ്ഞില്ല. (മത്ത 28:9) യേശു സ്വർഗാ​രോ​ഹണം ചെയ്യാൻ പോകു​ക​യാ​ണെന്നു മറിയ ഭയന്നു​കാ​ണും. തന്റെ കർത്താ​വി​നെ പിരി​യാ​നുള്ള വിഷമം​കൊ​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കാം മറിയ യേശു​വി​നെ പോകാൻ അനുവ​ദി​ക്കാ​തെ പിടി​ച്ചു​നി​റു​ത്തി​യത്‌. തന്നെ പിടി​ച്ചു​നി​റു​ത്തു​ന്ന​തി​നു പകരം, ശിഷ്യ​ന്മാ​രോ​ടു തന്റെ പുനരു​ത്ഥാ​ന​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ അറിയി​ക്കാൻ യേശു പറഞ്ഞതു താൻ ഉടനെ സ്വർഗ​ത്തി​ലേക്കു പോകി​ല്ലെന്നു മറിയ​യ്‌ക്ക്‌ ഉറപ്പു​കൊ​ടു​ക്കാ​നാ​യി​രി​ക്കാം.

എന്റെ ദൈവ​വും നിങ്ങളു​ടെ ദൈവ​വും: എ.ഡി. 33 നീസാൻ 16-ാം തീയതി യേശു​വും മഗ്‌ദ​ല​ക്കാ​രി മറിയ​യും തമ്മിൽ നടന്ന ഈ സംഭാ​ഷണം സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌, പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്പെട്ട യേശു തന്റെ പിതാ​വി​നെ ദൈവ​മാ​യി​ട്ടാ​ണു കണ്ടത്‌ എന്നാണ്‌. യേശു​വി​ന്റെ പിതാവ്‌ മഗ്‌ദ​ല​ക്കാ​രി മറിയ​യു​ടെ ദൈവ​മാ​യി​രു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​തന്നെ യേശു​വി​ന്റെ​യും ദൈവ​മാ​യി​രു​ന്നു എന്ന്‌ ആ വാക്കുകൾ സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. രണ്ടു ദിവസം മുമ്പ്‌ ദണ്ഡനസ്‌തം​ഭ​ത്തിൽവെച്ച്‌, സങ്ക 22:1-ലെ പ്രവച​ന​ത്തി​ന്റെ നിവൃ​ത്തി​യാ​യി യേശു പിതാ​വി​നെ “എന്റെ ദൈവമേ, എന്റെ ദൈവമേ” എന്നു വിളി​ച്ച​പ്പോൾ പിതാവ്‌ തന്റെ ദൈവ​മാ​ണെന്ന കാര്യം യേശു സമ്മതി​ച്ചു​പ​റ​യു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. (മത്ത 27:46; മർ 15:34; ലൂക്ക 23:46) യേശു പിതാ​വി​നെ ‘എന്റെ ദൈവം’ എന്നു വിളി​ക്കു​ന്ന​താ​യി വെളി​പാട്‌ പുസ്‌ത​ക​ത്തി​ലും കാണാം. (വെളി 3:2, 12) പുനരു​ത്ഥാ​ന​പ്പെട്ട്‌, മഹത്ത്വീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെട്ട യേശു സ്വർഗീ​യ​പി​താ​വി​നെ തന്റെ ദൈവ​മാ​യി ആരാധി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നാണ്‌ ഈ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ഭാ​ഗങ്ങൾ തെളി​യി​ക്കു​ന്നത്‌. തന്റെ ശിഷ്യ​ന്മാർ പിതാ​വി​നെ ദൈവ​മാ​യി കണ്ട്‌ ആരാധി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​ത​ന്നെ​യാ​ണു യേശു​വും ദൈവത്തെ കാണു​ന്നത്‌.

ജൂതന്മാർ: സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌, അധികാ​ര​സ്ഥാ​ന​ത്തുള്ള ജൂതന്മാ​രോ ജൂതമ​ത​നേ​താ​ക്ക​ന്മാ​രോ ആണ്‌ ഇത്‌.​—യോഹ 7:1-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

ഇരട്ട: യോഹ 11:16-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

എന്റെ കർത്താവേ! എന്റെ ദൈവമേ!: ആശ്ചര്യം നിറഞ്ഞ ഈ വാക്കുകൾ യേശു​വി​നോ​ടാ​ണു പറഞ്ഞ​തെ​ങ്കി​ലും അത്‌ യഥാർഥ​ത്തിൽ യേശു​വി​ന്റെ പിതാ​വായ ദൈവത്തെ അഭിസം​ബോ​ധന ചെയ്‌തു​കൊ​ണ്ടുള്ള വാക്കു​ക​ളാ​യി​രു​ന്നെന്നു ചില പണ്ഡിത​ന്മാർ കരുതു​ന്നു. എന്നാൽ അതു യേശു​വി​നെ അഭിസം​ബോ​ധന ചെയ്‌തു​കൊ​ണ്ടുള്ള വാക്കു​ക​ളാ​ണെന്നു മൂല​ഗ്രീ​ക്കു​പാ​ഠം സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​യി മറ്റു ചിലർ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ഇതിൽ രണ്ടാമത്തെ അഭി​പ്രാ​യ​മാ​ണു ശരി​യെ​ന്നി​രി​ക്കട്ടെ. എങ്കിൽപ്പോ​ലും “എന്റെ കർത്താവേ! എന്റെ ദൈവമേ!” എന്ന പദപ്ര​യോ​ഗ​ത്തി​ന്റെ അർഥം കൃത്യ​മാ​യി മനസ്സി​ലാ​ക്കാൻ ഇതിനെ മറ്റു തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളു​മാ​യി താരത​മ്യം ചെയ്യു​ന്നതു നല്ലതാണ്‌. “ഞാൻ എന്റെ പിതാ​വും നിങ്ങളു​ടെ പിതാ​വും എന്റെ ദൈവ​വും നിങ്ങളു​ടെ ദൈവ​വും ആയവന്റെ അടു​ത്തേക്കു കയറി​പ്പോ​കു​ന്നു” എന്നു യേശു​തന്നെ മുമ്പ്‌ പറഞ്ഞി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌, യേശു സർവശ​ക്ത​നായ ദൈവ​മാ​ണെന്നു തോമസ്‌ ഒരിക്ക​ലും ചിന്തി​ച്ചു​കാ​ണില്ല. (യോഹ 20:17-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.) യേശു ‘പിതാ​വി​നെ’ ‘ഏകസത്യ​ദൈ​വമേ’ എന്നു വിളിച്ച്‌ പ്രാർഥി​ച്ച​തും തോമസ്‌ കേട്ടി​രു​ന്നു. (യോഹ 17:1-3) അതു​കൊണ്ട്‌ തോമസ്‌ യേശു​വി​നെ “എന്റെ ദൈവമേ” എന്നു വിളി​ച്ച​തി​ന്റെ കാരണങ്ങൾ ഇതായി​രി​ക്കാം: അദ്ദേഹം യേശു​വി​നെ സർവശ​ക്ത​നായ ദൈവ​മാ​യി കണ്ടി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ‘ഒരു ദൈവം’ ആയി കണ്ടിരി​ക്കാം. (യോഹ 1:1-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.) ഇനി, എബ്രാ​യ​തി​രു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളി​ലെ ദൈവ​ദാ​സ​ന്മാർ യഹോ​വ​യു​ടെ സന്ദേശ​വാ​ഹ​ക​രായ ദൂതന്മാ​രെ അഭിസം​ബോ​ധന ചെയ്‌ത​തു​പോ​ലെ തോമസ്‌ യേശു​വി​നെ അഭിസം​ബോ​ധന ചെയ്‌ത​തു​മാ​കാം. കാരണം എബ്രാ​യ​തി​രു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ ചിലർ യഹോ​വ​യു​ടെ സന്ദേശ​വാ​ഹ​ക​രായ ദൂതന്മാ​രോട്‌, യഹോ​വ​യോ​ടെ​ന്ന​പോ​ലെ സംസാ​രി​ച്ച​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചും അവരെ​പ്പറ്റി യഹോവ എന്നു പറഞ്ഞതി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചും തോമ​സിന്‌ അറിയാ​മാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കാം. ഇനി, ചില ബൈബി​ളെ​ഴു​ത്തു​കാർ ദൈവ​ദൂ​ത​ന്മാ​രെ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ യഹോവ എന്നു വിളി​ച്ച​താ​യി പറയുന്ന ചില ഭാഗങ്ങ​ളും തോമ​സി​നു പരിച​യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കണം. (ഉൽ 16:7-11, 13; 18:1-5, 22-33; 32:24-30; ന്യായ 6:11-15; 13:20-22 എന്നിവ താരത​മ്യം ചെയ്യുക.) തോമസ്‌ യേശു​വി​നെ “എന്റെ ദൈവമേ” എന്നു വിളി​ച്ച​തും അതേ അർഥത്തി​ലാ​യി​രി​ക്കാം. സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌, യേശു​വി​നെ അങ്ങനെ വിളി​ച്ച​പ്പോൾ യേശു സത്യ​ദൈ​വ​ത്തി​ന്റെ പ്രതി​നി​ധി​യും വക്താവും ആണെന്ന്‌ അംഗീ​ക​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു അദ്ദേഹം.

ഈ വാക്യ​ത്തി​ലെ ‘കർത്താവ്‌,’ ‘ദൈവം’ എന്നീ വാക്കു​ക​ളോ​ടൊ​പ്പം മൂല​ഗ്രീ​ക്കു​പാ​ഠ​ത്തിൽ നിശ്ചായക ഉപപദം (definite article) കാണു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ ആ വാക്കുകൾ സർവശ​ക്ത​നായ ദൈവ​ത്തെ​യാ​ണു കുറി​ക്കു​ന്ന​തെന്നു ചിലർ വാദി​ക്കു​ന്നു. എന്നാൽ ആരെ​യെ​ങ്കി​ലും അഭിസം​ബോ​ധന ചെയ്യു​ന്നി​ട​ത്തും ഗ്രീക്കു വ്യാക​ര​ണ​ത്തിൽ നിശ്ചായക ഉപപദം ഉപയോ​ഗി​ക്കാ​റുണ്ട്‌. ഈ വാക്യ​ത്തി​ലും അത്‌ ആ രീതി​യി​ലാ​യി​രി​ക്കാം ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. ഇത്തരത്തിൽ അഭിസം​ബോ​ധ​നയെ കുറി​ക്കാൻ നാമപ​ദ​ത്തോ​ടൊ​പ്പം (അതായത്‌, വാചക​ത്തി​ലെ കർത്താ​വായ നാമം.) നിശ്ചായക ഉപപദം ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ ഉദാഹ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാ​ണു ലൂക്ക 12:32 (ഇവിടെ “ചെറിയ ആട്ടിൻകൂ​ട്ടമേ” എന്ന്‌ അഭിസം​ബോ​ധന ചെയ്യു​ന്നി​ടത്ത്‌, ഗ്രീക്കിൽ “ചെറിയ ആട്ടിൻകൂ​ട്ടം” എന്ന പദത്തോ​ടൊ​പ്പം നിശ്ചായക ഉപപദം കാണാം.); കൊലോ 3:18–4:1 (ഗ്രീക്കിൽ ഇവി​ടെ​യും “ഭാര്യ​മാർ,” “ഭർത്താ​ക്ക​ന്മാർ,” “മക്കൾ,” “പിതാ​ക്ക​ന്മാർ,” “അടിമകൾ,” “യജമാ​ന​ന്മാർ” എന്നീ പദങ്ങ​ളോ​ടൊ​പ്പം നിശ്ചായക ഉപപദം കാണുന്നു.) എന്നീ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​കൾ. ഇനി 1പത്ര 3:7-ന്റെ മൂലപാ​ഠ​ത്തി​ലും ഇതു​പോ​ലെ “ഭർത്താ​ക്ക​ന്മാർ” എന്ന പദത്തോ​ടൊ​പ്പം നിശ്ചായക ഉപപദം കാണാം. ചുരു​ക്ക​ത്തിൽ, ഈ വാക്യ​ത്തിൽ നിശ്ചായക ഉപപദ​മുണ്ട്‌ എന്നതു​കൊണ്ട്‌ മാത്രം തോമ​സി​ന്റെ വാക്കുകൾ സർവശ​ക്ത​നായ ദൈവ​ത്തെ​യാ​ണു കുറി​ക്കു​ന്ന​തെന്നു പറയാ​നാ​കില്ല.