Mahalala olona nisara-panambadiana angamba ianao, ary mety ho maromaro mihitsy. Fahita izany ankehitriny. Hita tamin’ny fikarohana natao tany Polonina fa ny olona 30 taona, izay efa nanambady nandritra ny telo ka hatramin’ny enin-taona, no tena atahorana hisaraka. Tsy ny olona 30 taona ihany anefa no misaraka.

Nanao tatitra ny fikambanana iray any Espaina fa “ny antsasaky ny mpivady [any Eoropa] no hisaraka, rehefa jerena ny antontan’isa.” Toy izany koa ny any amin’ny tany mandroso hafa.

Inona no mahatonga an’izany toe-javatra mateti-pitranga izany? Hoy ny vehivavy iray, mpanoro hevitra momba ny fanambadiana, any Eoropa Atsinanana: “Mampiharihary fotsiny an’ilay fifandraisana efa tapaka ilay fisaraham-panambadiana. Efa tapaka tanteraka ny fifandraisan’ilay mpivady, raha ny marina, ka nisaraka izy ireo. Miteraka ratram-po be izany.” Nilaza koa izy fa matetika no “tezitra be, manenina mafy, diso fanantenana tanteraka, mamoy fo, ary menatra be ilay olona.” Misy aza te hamono tena. Rehefa mivoaka ny didy hoe eken’ny fitsarana ilay fisarahana, dia mahatsiaro ho tsy misy vidiny sy very tanteraka ary nafoy ilay olona. Mety hieritreritra izy hoe tsy misy dikany intsony ny fiainany.

Nisara-panambadiana i Ewa, taona vitsivitsy lasa izay. Hoy izy: ‘Menatra be aho satria nantsoin’ny mpiara-monina sy ny mpiara-miasa tamiko hoe “vehivavy nisara-bady.” Tezitra be aho. Izaho irery no nitaiza ny zanako roa, ka sady ray aho no reny.’ * Nisara-panambadiana koa i Adam, izay anti-panahy nandritra ny 12 taona. Hoy izy: “Lasa mihevi-tena ho tsy misy dikany intsony aho, ka tezitra be indraindray sady tsy te hifandray amin’iza na iza.”

Mbola mikorontan-tsaina ny olona sasany nisara-panambadiana, na dia taona maro atỳ aoriana aza. Manahy momba ny hoavy mantsy izy ireny. Mety hihevitra koa izy ireny hoe tsy miraharaha azy ny olona. Milaza ny mpanoratra gazety iray fa tsy maintsy “manova ny fahazarany sy mianatra mamaha olana samirery” izy ireny.

Hoy i Stanislas: “Tsy navelan’ny vadiko hitsidika ny zanako roa vavy aho, rehefa nisaraka izahay. Lasa nieritreritra aho hoe tsy misy miraharaha ahy intsony, ary efa nahafoy ahy na dia i Jehovah aza. Tsy te hiaina intsony aho. Tsapako tatỳ aoriana fa tena diso hevitra aho.” Natahotra ny hoavy i Wanda, rehefa nisara-panambadiana.  Hoy izy: “Nino aho hoe tsy hiraharaha ahy sy ny zanako intsony ny olona, any aoriana any, ary na dia ny mpiara-manompo aza. Hitako anefa fa tena nanohana anay ireo ranadahy sy rahavavy. Nanampy ahy hitaiza ny zanako ho lasa mpanompon’i Jehovah koa izy ireo.”

Hita amin’izany fa zavatra mahakivy foana no eritreretin’ny olona sasany nisara-panambadiana. Lasa manambany tena izy ireo ka mihevi-tena ho tsy misy dikany, ary mieritreritra hoe tsy mendrika ny hotiavina. Mety hanjary ho tia manakiana koa izy ireo, ka hieritreritra fa tsy miraharaha azy ny fiangonana sady tsy mangoraka. Toa an’i Stanislas sy Wanda anefa, dia mety hahatsapa ihany ny olona nisara-panambadiana, amin’ny farany, fa tena miahy azy ny rahalahy sy anabavy. Tena miahy azy ireo ny mpiara-manompo, na dia tsy voamarik’izy ireo aza izany amin’ny voalohany.

Tadidio fa mbola mety hahatsiaro ho manirery ireo nisara-panambadiana, na dia tena miezaka manohana azy aza isika. Ny anabavy nisara-panambadiana no tena mety hieritreritra hoe tsy dia misy miraharaha. Hoy i Alicia: “Valo taona izay aho no nisara-panambadiana. Mbola mahatsiaro ho tsy misy vidiny anefa aho indraindray. Te hitokantokana aho amin’ireny fotoana ireny ary mitomany sy mitsetra tena.”

Matetika ny olona nisara-panambadiana no mahatsapa an’ireo fihetseham-po ireo. Milaza anefa ny Baiboly fa tsy tsara ny mitokantokana. Mety hanohitra an’izay “hevitra feno fahendrena” rehetra mantsy ny olona mitokantokana. (Ohab. 18:1) Tokony ho takatry ny olona mahatsiaro ho manirery fa tsy fahendrena ny mitady torohevitra sy fampiononana matetika amin’ny lehilahy, raha vehivavy izy, ary amin’ny vehivavy raha lehilahy izy. Mety hanjary hifankatia mantsy izy sy ilay olona, nefa tsy mety izany.

Mety hifamahofaho be ny fihetseham-pon’ireo mpiara-manompo nisara-panambadiana. Mety hatahotra ny hoavy, ohatra, izy ireo, na hahatsiaro ho manirery na ailikilika. Tadidio fa mpahazo ny olona nisara-bady izany sady tsy mora ny miatrika azy. Tokony hanahaka an’i Jehovah àry isika ka hanohana foana an’ireny rahalahy sy anabavy ireny. (Sal. 55:22; 1 Pet. 5:6, 7) Matokia fa tena hankasitrahan’izy ireny izay fanampiana omentsika. Ho tsapan’izy ireny fa tena namana ny olona eo anivon’ny fiangonana.—Ohab. 17:17; 18:24.