Pagpaheling nin Pagkaherak—Paano?
Pagpaheling nin Pagkaherak—Paano?
“Gumibo kita kan marahay sa gabos, alagad nangorogna sa mga may relasyon sa sato sa pagtubod.”—GALACIA 6:10.
1, 2. Ano an itinotokdo sa sato manongod sa pagkaherak kan parabola kan Samaritano na tataong makipagkapwa-tawo?
MANTANG nakikipag-olay ki Jesus, sarong lalaki na madonong sa Ley an naghapot sa saiya: “Siisay man nanggad an sakuyang kapwa?” Bilang simbag, isinaysay ni Jesus an minasunod na parabola: “May sarong tawo na naghihilig hale sa Jerusalem pasiring sa Jerico asin nahulog sa kamot nin mga parahabon, na hinubaan sia sagkod hinampak, asin nagharale, na binayaan siang haros gadan na. Ngonyan nagkanorongod na an sarong saserdote naghihilig sa tinampong iyan, alagad, kan maheling sia kaini, nagliklik ini sa ibong na dalan. Siring man, an saro man na Levita, kan huminilig ini sa lugar na iyan asin maheling sia, nagliklik sa ibong na dalan. Alagad an sarong Samaritano na nagbabaklay sa tinampo naabotan sia asin, kan maheling sia, ini naherak. Kaya dinolok sia kaini asin binugkosan an saiyang mga lugad, na inulaan iyan nin lana asin arak. Dangan isinakay sia kaini sa sadiri kaining hayop asin dinara sia sa harong na dagosan asin inataman sia. Asin pagkaaga nagluwas ini nin duwang denario, itinao iyan sa kagsadiri kan harong na dagosan, asin nagsabi, ‘Atamanon mo sia, asin ano man na gastoson mo apuera kaini, babayadan ko sa saimo pagbalik ko.’” Sunod, hinapot ni Jesus an saiyang kaolay: “Siisay sa tolong ini an sa paghona mo ginibo an saiyang sadiri na kapwa kan lalaki na nahulog sa kamot kan mga parahabon?” An lalaki nagsimbag: “An guminawe na may pagkaherak sa saiya.”—Lucas 10:25, 29-37a.
2 An pag-asikaso kan Samaritano sa eridong lalaki malinaw nanggad na nag-iilustrar kun ano an tunay na pagkaherak! Napahiro huli sa pakamate nin pagkaherak, o pagmalasakit, an Samaritano guminawe sa paagi na nagtao nin kaginhawahan sa biktima. Dugang pa, an lalaki na nangangaipo nin tabang dai midbid kan Samaritano. An pagkaherak dai naoolang huli sa pagkakalaen nin nasyon, relihion, o kultura. Pagkatapos na itao an ilustrasyon manongod sa tataong makipagkapwa-tawo na Samaritano, sinadol ni Jesus an saiyang kaolay: “Lakaw asin gibohon mo man mismo an arog kaiyan.” (Lucas 10:37b) Puede niatong isapuso an konsehong iyan asin pagmaigotan na magin maheherakon sa iba. Alagad paano? Sa anong mga paagi puede kitang magpaheling nin pagkaherak sa satong pangaroaldaw na buhay?
“Kun an Sarong Tugang . . . Huba”
3, 4. Taano ta maninigo kitang nangorognang magin interesado sa pagpaheling nin pagkaherak sa laog kan Kristianong kongregasyon?
3 “Mantang igwa kita nin marahayrahay na panahon para kaiyan,” an sabi ni apostol Pablo, “gumibo kita kan marahay sa gabos, alagad nangorogna sa mga may relasyon sa sato sa pagtubod.” (Galacia 6:10) Kun siring, pag-olayan nguna niato kun paano kita makakapaheling nin pagkaherak sa manlaenlaen na paagi sa mga may relasyon sa sato sa pagtubod.
4 Sa pagsadol sa tunay na mga Kristiano na magin maheherakon sa lambang saro, si disipulo Santiago nagsurat: “An dai nagsasagibo nin pagkaherak hohokoman nia na dai nin pagkaherak.” (Santiago 2:13) An konteksto kan ipinasabong na mga tataramon na ini nagsasabi sa sato kan nagkapirang paagi na makakapaheling kita nin pagkaherak. Halimbawa, sa Santiago 1:27, mababasa niato: “An klase nin pagsamba na malinig asin daing digta sa pagheling kan satong Dios asin Ama iyo ini: an pag-ataman sa mga ilo asin babaeng balo sa saindang kasakitan, asin an pagpadanay sa sadiri na daing digta kan kinaban.” An Santiago 2:15, 16 nagsasabi: “Kun an sarong tugang na lalaki o babae huba asin kulang nin pagkakan para sa aldaw, alagad an saro sa saindo nagsasabi sa sainda: ‘Lakaw kamo sa katoninongan, magpakahimbong kamo asin magpakabasog kamo,’ alagad dai man nindo sinda tinatawan kan mga pangangaipo para sa saindang hawak, ano an pakinabang kaiyan?”
5, 6. Ano an manlaenlaen na paagi na ikakapaheling niato an pagkaherak sa pakikiasosyar niato sa lokal na kongregasyon?
5 An pagmakolog sa iba asin pagtabang sa mga nangangaipo nagpapamidbid na kabtang kan tunay na relihion. An satong paagi nin pagsamba dai nagtotogot sa sato na limitaran an satong pagmakolog sa iba paagi sa pagsabi sana na ‘Magin marahay man logod an kamugtakan nindo.’ Imbes, an mamomoton na pakamate nin pagmalasakit nagmomotibar sa sato na humiro sa kapakanan kan mga nangangaipong marhay. (1 Juan 3:17, 18) Iyo, kabilang sa manlaenlaen na paagi na ikakapaheling niato na kita maheherakon iyo an pag-andam nin kakanon para sa saro na naghehelang, pagtabang sa may edad na sa mga gibo sa harong, pagtao nin transportasyon para sa Kristianong mga pagtiripon kun kinakaipuhan, asin pagigin bakong kuripot sa mga maninigo.—Deuteronomio 15:7-10.
6 An pagtao sa espirituwal tanganing tabangan an mga miembro kan nagdadakulang Kristianong kongregasyon igwa nin mas dakulang importansia kisa sa pagtao sa materyal. Sinasadol kita na “magtaram na may pagranga sa mga kalag na nagmomondo nin makuri, suportaran an mga maluya.” (1 Tesalonica 5:14) Dinadagka an “mga gurang na babae” na magin “mga paratokdo nin karahayan.” (Tito 2:3) Mapadapit sa Kristianong mga paraataman, an Biblia nagsasabi: “An balang saro dapat na magin siring sa pailihan sa doros asin tagoan sa bagyong maoranon.”—Isaias 32:2.
7. Ano an manonodan niato sa mga disipulo sa Antioquia sa Siria manongod sa pagpaheling nin pagkaherak?
7 Apuera sa pag-asikaso sa lokal sa mga babaeng balo, sa mga ilo, asin sa mga nangangaipo nin tabang saka pagparigon sa boot, kun beses an mga kongregasyon kan enot na siglo nag-oorganisar nin mga pag-ayuda para sa mga nagtutubod sa ibang mga lugar. Halimbawa, kan ihula ni propeta Agabo na “may madatong na grabeng gutom sa bilog na ineerokan na daga,” an mga disipulo sa Antioquia sa Siria “nagdesisyon, an lambang saro siring sa saiyang makakayanan, na magpadara nin ayuda sa mga tugang na nag-eerok sa Judea.” Ipinadara ini sa kamagurangan duman “paagi ki Bernabe asin Saulo.” (Gibo 11:28-30) Kumusta man ngonyan? Nag-organisar nin mga komite sa pag-ayuda an “maimbod asin mapagmansay na oripon” tanganing mag-asikaso sa mga tugang niato na tibaad naapektaran nin natural na mga kalamidad, siring kan mga bagyo, linog, o tsunami. (Mateo 24:45) An boluntaryong pag-ambag kan satong panahon, kosog, asin materyal na rogaring bilang pakikipagtabangan sa areglong ini sarong marahay na paagi tanganing ipaheling niato an pagkaherak.
“Kun Padagos Kamong Nagpapaheling nin Paboritismo”
8. Paano an paboritismo nakakaolang sa pagpaheling nin pagkaherak?
8 Sa pagpatanid manongod sa sarong karakteristiko na nakakaolang sa pagkaherak asin “sa hadeng ley” nin pagkamoot, si Santiago nagsurat: “Kun padagos kamong nagpapaheling nin paboritismo, kamo nagkakasala, huli ta kamo sinasagwe kan ley bilang mga paralapas.” (Santiago 2:8, 9) An pagpaheling nin dai maninigong pabor sa mga mayaman sa materyal o sa mga prominente puedeng gibohon kita na bakong gayong sensitibo sa “inagrangay kan dukha.” (Talinhaga 21:13) Inoolang nin paboritismo an maheherakon na espiritu. Nagpapaheling kita nin pagkaherak paagi sa daing pagpaorog na pagtratar sa iba.
9. Taano ta bakong sala na magpaheling nin espesyal na pagpahalaga sa mga maninigo?
9 An pagigin mayong ipinapaorog nangangahulogan daw na maninigong dai kita noarin man magpaheling nin espesyal na pagpahalaga sa kiisay man? Dai nanggad. Mapadapit sa saiyang kapwa trabahador na si Epafrodito, si apostol Pablo nagsurat sa mga Kristiano sa Filipos: “Padagos nindong kamotan an siring na mga lalaki.” Taano? “Huli ta dahel sa gibohon kan Kagurangnan diit pa siang magadan, na ibinugtak sa peligro an saiyang kalag, tangani na lubos niang mahipnoan an saindong pagigin mayo digdi sa pagtao nin personal na paglilingkod sa sako.” (Filipos 2:25, 29, 30) An maimbod na paglilingkod ni Epafrodito maninigong tawan nin espesyal na pagpahalaga. Dugang pa, sa 1 Timoteo 5:17, mababasa niato: “An kamagurangan na lalaki na nangengenot sa marahay na paagi ibilang na angay sa dobleng onra, nangorogna idtong mga nagmamaigot sa pagtaram asin pagtokdo.” An marahay na espirituwal na mga kualidad maninigo man na pahalagahan. An pagpaheling kan siring na pagpahalaga bakong paboritismo.
“An Kadonongan Hale sa Itaas . . . Pano nin Pagkaherak”
10. Taano ta maninigo niatong kontrolon an satong dila?
10 Mapadapit sa dila, si Santiago nagsabi: “Sarong dai mapugolan na nakakaraot na bagay, iyan pano nin hilo na nakakagadan. Paagi kaiyan kita nag-oomaw ki Jehova, an Ama, alagad paagi kaiyan kita nagsusumpa sa mga tawo na nabuhay ‘na kabaing nin Dios.’ Hale sa iyo man sanang ngoso minaluwas an pag-omaw asin pagsumpa.” Sa kontekstong ini, sinabi pa ni Santiago: “Kun kamo igwa nin mapait na pag-imon asin pagigin parapakisuhay sa saindong puso, dai kamo managsag asin magputik tumang sa katotoohan. Ini bakong an kadonongan na hale sa itaas, kundi an daganon, makahayop, sa demonyo. Huli ta kun saen an pag-imon asin pagigin parapakisuhay, yaon an karibokan asin gabos na bagay na marigsok. Alagad an kadonongan hale sa itaas enot sa gabos mabini, dangan toninong, rasonable, andam na magkuyog, pano nin pagkaherak asin marahay na mga bunga, dai nagpapalaenlaen na may ipinapaorog, bakong ipokrito.”—Santiago 3:8-10a, 14-17.
11. Paano kita magigin maheherakon sa paggamit kan satong dila?
11 Huli kaini, an paagi kan paggamit niato kan satong dila nagpaparisa kun baga igwa kita kan kadonongan na “pano nin pagkaherak.” Paano kun huli sa pag-imon o pagigin parapakisuhay kita maghahambog, magpuputik, o magpapalakop nin nakakadanyar na tsismis? An Salmo 94:4 nagsasabi: “An gabos na naggigibo nin karatan padagos na nananagsag manongod sa saindang sadiri.” Asin madalion nanggad na madanyaran kan mapanraot na pagtaram an marahay na reputasyon nin saro na inosente! (Salmo 64:2-4) Apuera dian, isip-isipon an danyos na magigibo nin sarong “putikon na saksi [na] nagtataram nin mga kaputikan.” (Talinhaga 14:5; 1 Hade 21:7-13) Pagkatapos na tokaron an salang paggamit kan dila, si Santiago nagsabi: “Bakong tama, mga tugang ko, na an mga bagay na ini magpadagos nin siring kaini.” (Santiago 3:10b) An tunay na pagkaherak nagkakaipo na gamiton niato an satong dila sa mabini, mapagpatoninong, asin rasonableng paagi. Si Jesus nagsabi: “Sinasabi ko sa saindo na an lambang basang na tataramon na sabihon nin mga tawo, papaninimbagan ninda iyan sa Aldaw nin Paghokom.” (Mateo 12:36) Importante nanggad na magin maheherakon kita sa paggamit kan satong dila!
‘Patawadon an mga Tawo sa Saindang mga Kasalan’
12, 13. (a) Ano an manonodan niato manongod sa pagkaherak sa parabola kan oripon na may utang sa saiyang kagurangnan nin dakulang kantidad na kuarta? (b) Ano an boot sabihon kan patawadon an satong tugang “sagkod sa setenta y sieteng beses”?
12 An parabola ni Jesus manongod sa oripon na may utang na 60,000,000 na denario sa saiyang kagurangnan, na sarong hade, nagpapaheling nin saro pang paagi na magin maheherakon. Huling mayo nin kakayahan na bayadan an utang, nakimaherak an oripon. “Napahiro nin pagkaherak huli kaini,” pinatawad kan kagurangnan an utang kan oripon. Alagad an oripon nagluwas asin nanompongan an kapwa oripon na may utang sa saiya nin sanggatos na denario sana asin daing herak na ipinabilanggo ini. Kan maaraman kan kagurangnan an nangyari, ipinaapod nia an pinatawad na oripon asin nagsabi sa saiya: “Maraot na oripon, kinanselar ko an gabos na utang na idto para sa saimo, kan makimaherak ka sa sako. Bako daw na maninigo ka man na maherak sa saimong kapwa oripon, kun paanong ako naherak man sa saimo?” Huli kaiyan ipinadara sia kan kagurangnan sa mga parabilanggo. Tinapos ni Jesus an parabola, na sinasabi: “Siring man an gigibohon sa saindo kan sakong langitnon na Ama kun dai kamo magpatinawadtawadan gikan sa saindong puso, an balang saro sa saiyang tugang.”—Mateo 18:23-35.
13 Mapuersa nanggad na idinodoon kan parabola na nasambitan sa enotan na kalabot sa pagkaherak an pagigin andam na magpatawad! Pinatawad kita ni Jehova sa garo dakulaon na utang na kasalan. Bako daw na maninigo man niatong ‘patawadon an mga tawo sa saindang mga kasalan’? (Mateo 6:14, 15) Bago isaysay ni Jesus an parabola manongod sa mayong pagkaherak na oripon, si Pedro naghapot sa saiya: “Kagurangnan, pirang beses na magkakasala tumang sa sako an sakong tugang asin papatawadon ko sia? Sagkod sa pitong beses?” Si Jesus nagsimbag: “Sinasabi ko sa saimo, bakong, Sagkod sa pitong beses, kundi, Sagkod sa setenta y sieteng beses.” (Mateo 18:21, 22) Iyo, an sarong maheherakon na tawo andam na magpatawad “sagkod sa setenta y sieteng beses,” an boot sabihon, mayo nin limite.
14. Oyon sa Mateo 7:1-4, paano niato puedeng ipaheling an pagkaherak aroaldaw?
14 Sa pagpaheling nin saro pang paagi na magin maheherakon, si Jesus nagsabi sa Sermon sa Bukid: “Dai na kamo maghokom tanganing dai man kamo hokoman; huli ta an paghokom na ihinohokom nindo, iyo man an ihohokom sa saindo . . . Kun siring, taano ta naheheling mo an dagami sa mata kan saimong tugang, alagad dai mo iniisip an pasagi na nasa sadiri mong mata? O paano mo masasabi sa saimong tugang, ‘Togoti akong haleon an dagami sa saimong mata’; mantang, uya! may pasagi sa saimo mismong mata?” (Mateo 7:1-4) Kun siring, puede niatong ipaheling an pagkaherak aroaldaw paagi sa pagtios sa mga kaluyahan nin iba na dai nagigin mapaghusgar o sobra kamapagkritika.
‘Gumibo kan Marahay sa Gabos’
15. Taano an mga gibo nin pagkaherak ta bakong limitado sa mga kapagtubod?
15 Minsan ngani idinodoon kan libro nin Biblia na Santiago an pagkaherak sa mga nagtutubod, dai ini nangangahulogan na an mga gibo nin pagkaherak limitado sa mga nasa laog kan Kristianong kongregasyon. “Si Jehova marahay sa gabos,” an sabi sa Salmo 145:9, “asin an saiyang mga pagkaherak yaon sa gabos niang ginibo.” Sinasadol kita na ‘magin mga paraarog sa Dios’ asin ‘gumibo kan marahay sa gabos.’ (Efeso 5:1; Galacia 6:10) Minsan ngani dai kita namomoot “sa kinaban o sa mga bagay kan kinaban,” bako kitang indiperente sa mga pangangaipo kan mga nasa kinaban.—1 Juan 2:15.
16. Anong mga aspekto an nakakaapektar sa satong paagi nin pagpaheling nin pagkaherak sa iba?
16 Bilang mga Kristiano, dai kita nag-aalangan na magtao nin ano man na ikakatabang niato sa mga biktima nin “pagkanorongod” o sa mga nasa masakit na mga kamugtakan. (Eclesiastes 9:11) Siempre, an satong mga kamugtakan an masabi kun ano an puede niatong gibohon asin kun gurano kadakol an magigibo niato. (Talinhaga 3:27) Kun nagtatao nin materyal na tabang sa iba, gusto niatong mag-ingat na an sarong gibo na garo baga marahay dai nagdadagka nin kahugakan. (Talinhaga 20:1, 4; 2 Tesalonica 3:10-12) Huli kaini, an tunay na pagpaheling nin pagkaherak iyo an paghiro na may maboot na pakamate nin pagmalasakit o pakikidamay na may marahay na kaisipan.
17. Ano an pinakamarahay na paagi na ipaheling an pagkaherak sa mga nasa luwas kan Kristianong kongregasyon?
17 An pinakamarahay na paagi na ipaheling niato an pagkaherak sa mga nasa luwas kan Kristianong kongregasyon iyo an pagpaabot sa sainda kan katotoohan sa Biblia. Taano? Huling an mayoriya kan katawohan ngonyan nagkakapkap sa espirituwal na kadikloman. Huling mayo nin paagi na mapangganahan an mga problema na napapaatubang sa sainda asin mayo nin tunay na paglaom para sa ngapit, an kadaklan na tawo “naanitan asin nagkaralagalag siring sa mga karnero na mayong pastor.” (Mateo 9:36) An mensahe kan Tataramon nin Dios puedeng magin ‘ilawan sa saindang bitis,’ na tinatabangan sinda na atubangon an mga problema sa buhay. Puede man iyan na magin ‘liwanag sa saindang dalan’ sa paagi na ihinuhula kan Biblia an katuyohan nin Dios sa ngapit, na nagtatao sa sainda nin basehan na magkaigwa nin maogmang paglaom. (Salmo 119:105) Kanigoan na pribilehio na sabihon an makangangalas na mensahe kan katotoohan sa mga nangangaipong marhay kaiyan! Huli sa kaharanihan kan nagdadangadang na “dakulang kahorasaan,” ngonyan na an panahon na maigot na makikabtang sa paghuhulit kan Kahadean asin paggibo nin disipulo. (Mateo 24:3-8, 21, 22, 36-41; 28:19, 20) Mayo nang ibang gibo nin pagkaherak an arog kaiyan kahalaga.
Itao “an mga Bagay na Nasa Laog”
18, 19. Taano ta maninigo kitang magmaigot na orog na ipaheling sa satong buhay an pagkaherak?
18 “Itao nindo bilang mga balaog nin pagkaherak an mga bagay na nasa laog,” an sabi ni Jesus. (Lucas 11:41) Tanganing an sarong marahay na gibo magin gibo nin tunay na pagkaherak, iyan kaipuhan na sarong balaog na hale sa laog—hale sa mamomoton asin boluntad na puso. (2 Corinto 9:7) Sa sarong kinaban na ordinaryo na sana an karingisan, kaimotan, asin kadaihan nin pagmakolog sa pagdusa asin mga problema nin iba, nakakaginhawa nanggad an siring na pagkaherak!
19 Kun siring, magmaigot kita na orog na ipaheling sa satong buhay an pagkaherak. Mientras na orog kitang nagigin maheherakon, orog man kitang nagigin arog sa Dios. Nakakatabang ini sa sato na magkaigwa nin totoong makahulogan asin nakakakontentong buhay.—Mateo 5:7.
Ano an Nanodan Nindo?
• Taano ta nangorognang mahalaga na magin maheherakon sa mga kapagtubod?
• Paano kita makakapaheling nin pagkaherak sa laog kan Kristianong kongregasyon?
• Paano kita puedeng maggibo nin marahay sa mga nasa luwas kan kongregasyon?
[Mga Hapot Para sa Pag-adal]
[Ritrato sa pahina 26]
An Samaritano huminiro na may pagkaherak
[Mga Ritrato sa pahina 27]
An mga Kristiano nagpapaheling nin pagkaherak sa manlaenlaen na paagi
[Ritrato sa pahina 30]
An pinakamarahay na paagi na ipaheling an pagkaherak sa mga nasa luwas kan kongregasyon iyo an pagpaabot sa sainda kan katotoohan sa Biblia