Pikinini man bilong yu i tok: “Mi no inap mekim! Em i hatwok tru! Mi no inap long lainim!” Kostu em i laik givap long wanpela wok we i hatwok. Yu no laik long lukim pikinini man bilong yu i hatwok, tasol yu laik bai em i mas kisim skul long taim i gat ol hatwok. Olsem wanem? Yu bai hariap long helpim em? Bai yu lusim em tasol na em i no mekim? O bai yu skulim pikinini long givim bel long wok maski i gat hatwok?

 Pasin bilong givim bel long mekim wok em i bikpela samting. Taim papamama i skulim pikinini bilong ol long kisim ol gutpela pasin long rot bilong mekim ol wok i gat hatwok bilong en, ating em inap long mekim gut long skul, bel na tingting bilong em bai stap isi na em bai gat gutpela helt, na tu, em bai gat ol gutpela pren na pas gut wantaim ol narapela. Tasol sapos papamama i no larim pikinini i mekim ol hatpela wok na i no luksave long ol hevi ol yet i kamapim, ating em inap kisim pasin bilong bel hevi, i no ting em inap mekim gutpela wok, na em i no inap long mekim wanpela gutpela samting long laip olsem man o meri i bikpela pinis.

 Strongim pasin bilong givim bel long mekim wok. Maski long taim pikinini i liklik yet em i ken strongim pasin bilong em long wok long rot bilong mekim ol samting we i hatwok na stretim ol hevi. Long wanpela wok painimaut, ol saveman i luksave olsem ol bebi i gat 15 mun bai i no inap wok strong long mekim wanpela wok we i hatwok sapos pastaim ol i lukim wanpela man i bikpela pinis i hatwok long mekim wanpela wok na em i no givim taim na strong long mekim gut dispela wok.

 Mi tingim taim we mi skulim ol pikinini meri bilong mi long hau ol i ken pasim rop bilong su. Em i no wanpela samting yu bai lainim long wanpela de. Long taim ol i laik pasim rop bilong su, ol i save sindaun inap 10-pela i go 15 minit na tingting long hau bai ol inap pasim. Na bihain mi bai helpim ol. Sampela mun i lus na sampela taim ol i krai, tasol bihain ol i lain long mekim. Mi inap mekim laip bilong mi i isi sapos mi baim ol su i no gat rop long en. Tasol sampela taim, olsem ol papamama mipela i mas mekim yet ol wok we i hatwok na dispela bai skulim ol pikinini long mekim wankain.​—Colleen.

 Isi isi pasin bilong givim bel long mekim wok inap pinis. Ating sampela taim papamama i no inap luksave olsem ol i mekim ol samting we i pasim ol pikinini long kisim pasin bilong givim bel long mekim yet wok. Hau na ol i mekim olsem? Papamama i laik bai ol pikinini i pilim olsem ol inap mekim gutpela samting, olsem na ol i save hariap long stretim ol hevi bilong ol o helpim ol na bai ol i no pilim olsem ol i no mekim gut samting. Tasol dispela i no save kamapim gutpela samting. Savemeri Jessica Lahey i tok: “Olgeta taim yumi helpim . . . ol pikinini long karim wanpela hevi, yumi kamapim klia olsem yumi ting ol yet i no inap long karim hevi na i hatwok long trastim ol.” a Wanem samting i kamap long dispela? Ating ol pikinini inap hariap long les kwik taim ol i bungim ol hevi long bihain, na ol inap ting olsem ol i nidim ol man i bikpela pinis long helpim ol.

 Kirapim ol long givim bel long mekim wok. Ol papamama i ken skulim pikinini long kisim pasin bilong givim bel long mekim wok long taim ol i givim wok we i stret long krismas bilong pikinini. Olsem, ol pikinini husat i gat 3-pela i go 5-pela krismas inap bungim ol klos i doti na putim gut ol toi bilong ol. Ol pikinini i bikpela liklik inap putim gut ol kaikai, stretim tebol, rausim ol pipia, na klinim ol samting i kapsait. Ol tineja inap mekim ol bikpela wok kain olsem klinim haus na stretim ol samting i bagarap. Ating ol pikinini bai i no laik mekim ol wok long olgeta taim, tasol taim papamama i givim wok bilong haus long ol long taim ol i liklik yet dispela bai helpim ol. Hau bai dispela i helpim ol? Ol bai kisim pasin bilong givim bel long mekim wok maski em i bikpela wok bikos em wok man i bikpela pinis i mas mekim.

 Stiatok bilong Baibel: “Taim man i wok hat long olgeta kain wok, em bai kisim gutpela samting.”​—Provep 14:23.

 “Hariap long givim wok long pikinini na dispela bai mekim em i bisi. I no gat wanpela, na ol pikinini tu, i no laikim dispela. Givim wok i stret long ol bai mekim. Sapos pikinini i liklik, tokim em long klinim das long ol tebol na sia samting. Sapos yu wasim kar, tokim em long wasim ol hap we i stap daunbilo we yu no inap wasim. Bihain hariap long tok tenkyu long gutpela wok bilong em.”​—Chris.

 Stiaim pikinini long mekim wok i hatwok. Sampela taim ol pikinini bai les kwik bikos ol i no save long mekim wanpela wok. So taim yu lainim pikinini long wanpela nupela wok, yu inap mekim ol dispela samting. Namba 1, mekim wok bilong pikinini long taim em i lukluk i stap. Namba 2, wok wantaim em. Namba 3, lukluk long pikinini taim em i mekim wok, na tokim em long ol samting em inap mekim. Namba 4, larim pikinini yet long pinisim wok.

 Stiatok bilong Baibel: “Mi soim pasin long yupela, samting mi mekim long yupela, yupela tu i mas mekim.”​—Jon 13:15.

 “Long samting mi luksave long en, yumi ol papamama i mas stap gutpela eksampel sapos yumi laik bai ol pikinini i kisim pasin bilong givim bel long mekim wok. Yumi mas soim pasin em yumi laik ol i mas kisim.”​—Doug.

 Helpim pikinini long luksave olsem olgeta man i save hatwok. Stori long pikinini long wanpela taim yu pilim hatwok long mekim wanpela samting, tasol yu no givap na gutpela samting i kamap. Kamapim klia long pikinini olsem olgeta man i save pilim hatwok long mekim ol nupela samting na taim em i popaia dispela bai helpim em long lain long mekim gut wok. Tokim pikinini olsem maski em i popaia, dispela i no inap mekim na yu no laikim em moa. Olsem masol i save gro long taim yumi yusim, pasin bilong pikinini long givim bel long mekim wok bai kamap bikpela sapos yu larim pikinini long karim ol hevi. So taim pikinini bilong yu i bungim ol hatwok, no ken hariap long helpim em, larim sampela hap taim i lus long em yet i ken stretim dispela hevi. Buk How Children Succeed i tok: “Gutpela rot long wanpela yangpela inap soim olsem em i kamap man i bikpela pinis, em long mekim ol samting i luk olsem em i no inap long mekim.

 Stiatok bilong Baibel: “I gutpela sapos ol man i karim hevi taim ol i yangpela yet.”​—Krai 3:27, Buk Baibel.

 “Taim yu larim ol pikinini yet i wok strong long mekim wanpela samting—taim ol i save olsem papamama i stap bilong helpim ol—dispela i helpim ol. Sampela taim bihain, hatwok ol i bungim bai pinis na ol bai kisim save long pasin bilong stretim hevi na bilip olsem gutpela samting i save kamap long pasin bilong givim bel long mekim wok.”​—Jordan.

 Tok amamas long hatwok, na i no save bilong ol. Olsem, tokim ol: “Yu mekim gut long tes! Mi amamas olsem yu stadi gut,” na no ken tok, “Yu mekim gut long tes! Yu save gut.” Wai na em i bikpela samting long tok amamas long hatwok na i no save bilong em? Savemeri Carol Dweck i stori olsem pasin bilong tok amamas long save bilong ol pikinini i save mekim na “ol pikinini i gat tupela tingting long ol yet long taim wanpela samting i hatwok o i no kamap gut. Sapos papamama i laik givim presen long ol pikinini, nambawan samting em long skulim ol pikinini long amamas long taim i gat ol hatwok, i gat laik long stretim ol popaia, amamas long wok strong, painim ol nupela rot bilong mekim ol samting, na wok yet long kisim save. Taim ol i mekim olsem, ol pikinini bai i no stap olsem lain i laikim tasol tok amamas.” b

 Stiatok bilong Baibel: “Taim ol narapela i litimapim nem bilong man, dispela inap kamapim klia em i wanem kain man.”​—Provep 27:21.