1, 2. (a) Sampela taim, yumi tingting planti long wanem ol samting? (b) Olsem Baibel i kamapim, husat lain i bin mekim wankain askim olsem yumi?

 OLSEM WANEM? Wanpela taim yu sik na yu tingting planti olsem: ‘Sik bilong mi bai pinis o nogat?’ O, ating wanpela wanfamili o pren i sik na yu tingting planti olsem em bai kamap orait gen, o nogat. Olgeta man i save kisim kain tingting olsem. Long taim bilong profet Elaija na profet Elisa, 2-pela king i bin holim kain tingting olsem. Wanpela em King Ahasia, em pikinini man bilong Ahap na Jesebel. Em i bin stap long veranda bilong haus na pundaun i go daun long graun, na em i kisim bikpela bagarap, olsem na em i askim: ‘Bai [mi] kamap orait gen o nogat?’ Narapela em King Benhadat bilong Siria. Em i sik nogut tru na em i askim olsem: “Sik bilong mi bai i pinis, o nogat.”—2 Kin. 1:2; 8:7, 8.

² Yumi bilip olsem gutpela samting bai painim yumi na ol narapela em yumi laikim ol. Tasol planti manmeri i holim 2-pela tingting olsem God bai helpim ol, o nogat. Long taim bilong King Ahasia na King Benhadat, God i wokim ol mirakel na oraitim sik bilong ol man. Na tu, long rot bilong ol profet, Jehova i kirapim bek ol daiman. (1 Kin. 17:17-24; 2 Kin. 4:17-20, 32-35) Yu ting yumi ken bilip olsem God bai mekim wankain samting long nau?

3-5. (a) God na Jisas i gat strong long mekim wanem? (b) Yumi bai skelim wanem ol askim?

 ³ Yumi ken bilip tru olsem God i gat strong long givim sik long man na oraitim sik. Baibel yet i stori olsem. Sampela taim, God i save givim sik long man olsem panismen. Kain olsem: God i givim sik bilong panisim Fero long taim bilong Abraham, na tu, em i givim sik bilong panisim Miriam, em sista bilong Moses. (Stt. 12:17; Nam. 12:9, 10; 2 Sml. 24:15) God i givim tok lukaut long ol Israel olsem sapos ol i no stap gut long em, em bai “salim ol arapela kain sik nogut tru long [ol].” (Lo 28:58-61) Tasol Jehova i gat strong long pinisim sik bilong man o helpim man long abrusim sik. (Kis. 23:25; Lo 7:15) Na tu, Em inap oraitim sik bilong man. Jop i sik inap longpela taim na em i laik tru bai em i dai, tasol God i oraitim em!—Jop 2:7; 3:11-13; 42:10, 16.

⁴ God i gat strong long oraitim sik bilong man. Pikinini Bilong God tu i gat wankain strong. Jisas i wokim mirakel na oraitim ol lepraman, ol man i gat sik epilepsi, na ol aipas, na ol man i paralais. (Ritim Matyu 4:23, 24; Jon 9:1-7) Yumi amamas long ritim stori bilong ol mirakel Jisas i wokim bilong oraitim sik bilong ol man. Dispela i olsem piksa bilong ol samting Jisas bai mekim long nupela taim. “Long dispela taim, i no gat man . . . bai i tok olsem: ‘Mi gat sik.’”—Ais. 33:24.

⁵ Yu ting yumi mas askim God o Jisas long wokim mirakel na oraitim sik bilong yumi long nau? Sapos yumi kisim ol bikpela sik o sampela hap bilong bodi i bagarap, yumi mas holim wanem tingting? Yumi ken mekim wanem ol samting?

6. Sampela Kristen long taim bilong ol aposel i gat “strong bilong oraitim ol sikman,” na ol i bin mekim wanem?

⁶ Long taim bilong ol aposel, God i givim strong long sampela Kristen em i bin makim na ol inap wokim ol mirakel. (Apo. 3:2-7; 9:36-42) Ol i kisim “kain kain presen” bilong holi spirit, na wanpela bilong ol dispela presen em “strong bilong oraitim ol sikman.” (1 Kor. 12:4-11) Tasol ol dispela presen na ol narapela presen olsem presen bilong mekim kain kain tokples na mekim ol tok profet, ol i bilong dispela haptaim tasol. (1 Kor. 13:8) Long nau, ol dispela presen i no stap moa. Olsem na yumi no ken ting God bai wokim mirakel na oraitim sik bilong yumi o sik bilong ol wanfamili na ol pren.

7. Olsem wanem tok bilong Song 41:3 inap strongim yumi?

⁷ Sapos yumi sik, yumi inap askim God long mekim isi bel bilong yumi, givim yumi savetingting, na sambai long yumi olsem em i bin sambai long ol manmeri bilong em long bipo. King Devit i tok: “Man i save tingim ol rabisman na i helpim ol, dispela man i ken amamas. Bikpela bai i helpim em long taim hevi i kamap long em. God bai i lukautim em na strongim laip bilong em.” (Sng. 41:1, 2) Long taim bilong Devit, maski man i tingim narapela husat i stap rabis, dispela man yet i no abrusim dai, nogat. Olsem na tok bilong Devit i no makim olsem God bai wokim mirakel na strongim laip bilong dispela man na bai em i stap laip inap oltaim oltaim, nogat. Tok bilong Devit i makim olsem God bai helpim ol man husat i tingim tru ol lain i stap rabis. Hau bai God i helpim ol? Devit i tok: “Taim dispela man i gat sik, Bikpela bai i lukautim em. Em bai i mekim orait sik bilong em, na mekim em i kamap strong gen.” (Sng. 41:3) Yes, sapos wanpela man i tingim narapela husat i stap rabis, em i ken bilip tru olsem God i luksave long gutpela pasin em i mekim. Bodi i gat strong long oraitim em yet, olsem na man inap kamap orait.

8. Long Song 41:4, Devit i askim Jehova long mekim wanem?

⁸ Devit i tingim haptaim we em i bin sik, na em i tok: “Mi yet mi tok olsem, Bikpela, mi bin mekim sin long yu. Tasol yu ken marimari long mi, na pinisim sik bilong mi.” (Sng. 41:4) Ating Devit i tingim haptaim we em i sik na em i no inap  sindaun long sia king, na Apsalom i laik mekim em yet i kamap king na kisim ples bilong Devit. Maski God i fogivim Devit long sin em i mekim wantaim Batseba, Devit i tingim yet dispela rong na hevi em i kisim. (2 Sml. 12:7-14) Tasol Devit i bilip tru olsem God bai lukautim em long taim em i sik. Yu ting Devit i askim God long mekim mirakel na oraitim sik bilong em na larim em i stap longpela taim?

9. (a) Olsem wanem hevi i painim Devit i narapela kain long hevi i painim King Hesekia? (b) Devit i askim Jehova long mekim wanem?

⁹ Planti yia bihain, “King Hesekia i kisim bikpela sik na klostu em i laik i dai.” Tasol God i oraitim sik bilong em. Hesekia i kamap orait, na em i stap laip inap 15 yia moa. (2 Kin. 20:1-6) Tasol Devit i no beten askim God long wokim mirakel na oraitim em, nogat. Ol narapela ves i stap klostu i soim olsem Devit i askim Jehova long helpim em long wankain pasin olsem em bai helpim man husat i tingim ol rabis lain. Dispela i makim tu olsem Devit i laik bai God i lukautim em long dispela taim em i sik. God i bin fogivim Devit, olsem na Devit i askim God long mekim gut bel bilong em na strongim em bambai ol marasin bilong bodi yet i ken helpim em long kamap orait. (Sng. 103:3) Yumi tu inap bihainim wankain pasin.

10. Yumi inap kisim wanem skul long stori bilong Trofimus na Epafroditus?

¹⁰ God i no wokim mirakel bilong oraitim Devit, na Devit i no bin stap laip inap longpela haptaim moa. Wankain samting i bin painim Trofimus, em wanwok bilong aposel Pol. Yumi save olsem God i givim strong long Pol na em inap oraitim ol sikman. (Ritim Aposel 14:8-10.) Taim “papa bilong Publius i sik, [na] em i skin hat na pekpek wara,” Pol i oraitim em. Pol i “beten na putim han antap long papa bilong Publius na oraitim em.” (Apo. 28:8) Tasol Pol i no oraitim sik bilong Trofimus, em man i raun wantaim em na mekim wok misineri. (Apo. 20:3-5, 22; 21:29) Taim Trofimus i sik na em i no inap moa long raun wantaim Pol, aposel Pol i no oraitim em, nogat. Em i lusim Trofimus long Miletus bambai em i ken kamap orait. (2 Tim. 4:20) Wankain samting i kamap long Epafroditus, em gutpela pren bilong Pol. “Sik i painim em na klostu em i laik i dai,” tasol Pol i no wokim mirakel bilong oraitim em.—Fili. 2:25-27, 30.

11, 12. (a) Bilong wanem Luk i stap olsem gutpela helpim bilong Pol? (b) Olsem wanem Luk i kisim dispela save bilong mekim wok dokta?

¹¹ “Luk, dispela dokta [ol i] laikim tumas,” em i raitim Buk Aposel, na em tu i bin raun wantaim Pol. (Kol. 4:14; Apo. 16:10-12; 20:5, 6) Ating Luk i bin givim ol skultok long Pol long sait bilong helt, na em i mekim ol samting bilong lukautim helt bilong Pol na ol narapela i raun wantaim Pol long wok misineri. Luk i mekim olsem, long wanem, Pol tu i bin sik taim ol i mekim wok misineri. (Gal. 4:13) Luk i helpim ol sikman na dispela i stret long tok Jisas i mekim, em i tok: “Ol man i no gat sik ol i no save go lukim dokta, tasol ol sikman ol i save go lukim dokta.”—Luk 5:31.

¹² Baibel i no kolim ples o stori long wanem taim Luk i kisim trening bilong kamap dokta. Ol Kristen long Kolosi i save long Luk, olsem na taim Pol i salim pas i go long ol, em i kolim wok bilong Luk olsem wanpela dokta. Taun Laodisia i gat skul bilong kamap dokta, na dispela taun i stap klostu long taun Kolosi. Luk i no traim nating save bilong em yet long mekim wok dokta, nogat. Em i bin kisim trening bilong mekim wok dokta. Yumi inap luksave long dispela taim yumi skelim ol tok em i yusim long Gutnius Bilong Luk, Buk Aposel, na stori bilong em long ol samting Jisas i mekim bilong oraitim ol man.

13. Yumi mas holim wanem stretpela tingting long rot bilong stretim sik?

¹³ Long nau, ol wanbilip bilong yumi i no gat “strong bilong oraitim ol sikman,” olsem na ol i no inap oraitim sik bilong yumi. Tasol sampela brata i laik helpim yumi, olsem na long laik  bilong ol yet ol i tokim yumi long sampela rot bilong oraitim sik. Ating sampela bilong ol i kolim samting em planti man i save mekim bilong lukautim helt bilong ol. Pol i mekim kain tok olsem taim Timoti i kisim sik long bel. Ating em i kisim dispela sik, long wanem, wara long hap bilong ol i doti. a (Ritim 1 Timoti 5:23.) Tasol, i no stret long yumi fosim wanbilip long yusim lip diwai samting, marasin, na kaikai we i no inap helpim em o sampela taim inap bagarapim bodi bilong em. Sampela taim, sampela man i save kirapim ol narapela na ol i save tok olsem: ‘Wanblut bilong mi i gat wankain sik, na em i kisim . . . na em i kamap orait.’ Maski dispela em gutpela rot bilong stretim sik, yumi mas tingim olsem hevi inap painim yumi, maski planti man i save yusim dispela kain marasin.—Ritim Sindaun 27:12.

14, 15. (a) Taim wanpela man i sik, dispela i kirapim sampela manmeri long mekim wanem? (b) Olsem wanem tok bilong Sindaun 14:15 inap helpim yumi taim ol narapela i laik kirapim yumi long kisim sampela kain marasin?

¹⁴ Yumi ol Kristen i laik i stap helti bambai yumi ken amamas na givim bikpela haptaim long mekim wok bilong God. Maski i olsem, sik i save painim yumi bikos yumi gat sin. Taim yumi sik, i gat planti marasin na rot bilong oraitim sik. Olgeta wan wan man i gat rait long makim wanem kain marasin ol i laik kisim. Tasol sori tru, yumi stap long graun em pasin gridi i pulap long en. Olsem na taim ol man i sik, ol narapela i save salim sampela kain marasin long ol na kisim mani. Sampela i salim ol “marasin” na raitim ol giaman tok long ol sik em dispela marasin inap oraitim, na ol i raitim tu ol giaman stori bilong sampela manmeri husat i kisim helpim long dispela marasin. Sampela man o kampani i laik kisim bikpela winmani, olsem na ol i save grisim ol manmeri long baim sampela kain marasin. Sapos man i sik na em i laik tru long kamap orait o stap laip inap longpela taim moa, ating em bai laikim ol dispela “marasin.” Tasol yumi no ken lusim tingting olsem: “Ol man i gat liklik save tasol, ol i save bilipim olgeta kain tok. Tasol man i gat gutpela tingting, em i save was gut long ol pasin em i mekim.”—Snd. 14:15.

¹⁵ “Man i gat gutpela tingting” bai was gut sapos wanpela man nating i mekim wanpela “tok” o stori long rot bilong stretim wanpela sik. Sapos “man i gat gutpela tingting,” em bai skelim olsem: ‘Dispela man i tok dispela vaitamin, lip diwai, o kaikai i bin helpim wanpela man. Tasol em i gat planti witnes bilong strongim tok bilong em, o nogat? Ol manmeri i gat kain kain tingting. I stret mi trastim tok bilong dispela man? I stret mi mekim wok painimaut o toktok wantaim wanpela husat i bin kisim trening long dispela wok?’—Lo 17:6.

16. Wanem ol askim inap helpim yumi long “bihainim gutpela tingting” taim ol narapela i tokim yumi long marasin o rot bilong stretim sik?

¹⁶ Baibel i kirapim yumi long “bihainim gutpela tingting . . . nau long dispela taim.” (Tai. 2:12) Sapos wanpela man i stori long sik bilong yu na rot bilong stretim dispela sik, tasol stori bilong em i paul nabaut, orait long kain taim olsem yu mas “bihainim gutpela tingting.” Yu ting dispela man i save gut long olsem wanem dispela marasin bai oraitim sik bilong yu? Yu ting stori bilong em i stret wantaim tok bilong ol dokta na nes? (Snd. 22:29) O yu ting em i laik kirapim nating tingting bilong yu? Ating em i tok olsem ol i painimaut na yusim dispela marasin long wanpela liklik ples i stap longwe long taun na ol saveman i no painimaut yet long dispela marasin. Yu ting dispela kain tok i stret na yumi mas bilipim? Taim man i laik painimaut sik bilong yu, em inap yusim sampela samting em ol i tok ol man i no ken save long en. Taim ol i stori long marasin bilong stretim sik, ol bai tok olsem bodi bilong yu yet i gat strong long yusim dispela marasin. Yumi mas was gut tru sapos yumi harim kain tok olsem,  long wanem, God i tok yumi mas sakim “kain kain posin” na “olkain pasin bilong glasman.”—Wkp. 19:26; Lo 18:10-12.

17. Yumi laik stap olsem wanem?

¹⁷ Gavening bodi long taim bilong ol aposel i salim pas i go long ol kongrigesen. Pas i kolim ol samting em ol Kristen i mas sakim, na laspela hap bilong en i tok: “Sapos yupela i strong long abrusim ol dispela samting, yupela bai stap gut. Yupela i ken stap gut!” (Apo. 15:29) Dispela laspela tok em tok bilong pinisim pas, na ol inap raitim tu olsem “stap strong.” Yumi laik “stap gut” long sait bilong helt na stap strong taim yumi mekim wok bilong nambawan God bilong yumi.

18, 19. Yumi ken bilip tru long kisim wanem kain sindaun long nupela taim?

¹⁸ Yumi stap long haptaim nogut em Satan i bosim, na yumi gat sin, olsem na oltaim sik bai painim yumi. Yumi no ken ting olsem mirakel bai kamap long nau na oraitim sik bilong yumi, nogat. Maski i olsem, Revelesen 22:1, 2 i stori long taim bai kamap na olgeta sik bilong yumi bai pinis olgeta. Aposel Jon i lukim “wanpela wara, em wara bilong laip” na “ol diwai bilong laip” i gat lip “bilong oraitim sik bilong olgeta lain pipol.” Ol dispela diwai i no makim ol lip bilong diwai long nau o long bihain, nogat. Em i makim olsem ofa bilong Jisas i opim rot long Jehova inap givim laip oltaim long ol manmeri i bihainim tok bilong em. Yumi ken bilip tru na wet long kisim dispela blesing.—Ais. 35:5, 6.

¹⁹ Yumi wet i stap long kisim gutpela laip long bihain, olsem na taim sik i painim yumi, yumi ken bilip tru olsem Jehova i tingim tru yumi olgeta wan wan. Wankain olsem Devit, yumi ken bilip tru olsem God bai lukautim yumi taim yumi sik. Yumi ken mekim wankain tok olsem Devit i bin mekim, em i tok: “Yu bin lukim mi i wokabaut stret, olsem na yu lukautim mi, na yu holim mi klostu long yu oltaim.”—Sng. 41:12.