Skip to content

SENA CAKALENGWA BUYA?

Mahomoni Mbwaayendelezya Mboubeleka Mubili

Mahomoni Mbwaayendelezya Mboubeleka Mubili

 Kutegwa mubili ubeleka kabotu uyandika calcium wansaizi. Pele nsaizi iiligwa abuzuba ilaindana-indana. Ncinzi ncoucita mubili ikutegwa kaujisi calcium weelede ciindi coonse?

 Mubili uuli kabotu ulayeendelezya nsaizi ya calcium uuyandika kwiinda mukulipangila, kuliyobweda akulekezya mahomoni kuti anjile mubulolwa. Mahomoni zintu zimwi zyamumubili (chemicals) zigwasya kweendelezya mboubeleka. Naaceya buti mahomoni aaya kuli mbwaagwasya mumubili. Ibbuku litegwa Encyclopedia Britannica lyaamba kuti “kulekezya kwamahomoni takulicitikili buyo, pele kulinzila iigaminide njaatobela.”

 Mucikozyanyo, tubeela tumwi itujanika mucizo cimwi camunsingo citegwa parathyroid tulazyiba ikucinca kuli koonse nokuceya kujatikizya calcium uuyandika mubulowa. Kanji-kanji inga tuli 4, akamwi nkasyoonto kapati mbuli nseke yalaisi.

 Tubeela ootu twazyiba kuti calcium waceya mumubili, cakufwambaana tulalekezya mahomoni mutuvwalu-vwalu tusyoonto buyo, alo aapa kuti mafwuwa alekezye calcium uuyobwedwe akuutola mubulowa. Mahomoni aaya aambila nsa zyanu kuti zileke kubweza calcium mubulowa alimwi akuti mala masyoonto ayungizye calcium ngwaabweza kuzwa kucakulya.

 Nokuba boobo, ikuti naa calcium yavwula maningi mubulowa, kabeela kambi kajanika mucizo ca thyroid kalalekezya homoni yamusyobo uumbi. Homoni eeyi yaambila mafwuwa kuti abweze akuyobola calcium munji mpoonya akwaambila nsa kuti ivwuzye calcium njiizwisya mubulowa.

 Aaya mahomoni ngabili buyo akati kamahomoni aainda ku 100 aajanika mumubili wamuntu alo aabeleka muzizo ziindene-indene.

 Ino muyeeya buti? Sena nzila mahomoni mbwaayendelezya mubili yakabako kwiinda mukusanduka naa yakalengwa buya?