1, 2. Ncinzi cimwi icisinizya kuti Jesu ulabayanda kapati bantu?

MWANA wa Leza mutaanzi ngowakasaanguna kuzilenge zyoonse alimwi kulengwa kwakwe kwakatondezya busongo bwa Jehova bugambya. Wakali busongo ibwaambwa mbuli kuti muntu, kali “mubelesi uucibwene” kumbali lya Bausyi. Tulakonzya kweezyeezya buyo mbwaakakkomene alimwi ambwaakali kulimvwa kukkutila ciindi Bausyi ‘nobakabamba julu’ alimwi aciindi ‘nobakabikka ntalisyo zyanyika.’ Pele nokuba kuti wakali kuziyanda zintu zitaponi, Mwana wa Leza mutaanzi wakali ‘kubayanda kapati bana babantu.’ (Tus. 8:22-31) Inzya, Jesu ulabayanda kapati bantu alimwi wakatalika kaindi kubayanda katanaboola anyika.

² Mukuya kwaciindi, kutegwa asinizye ncobeni kuti ulasyomeka kuli Bausyi akubayanda, alimwi akuti atondezye kuti ulabayanda “bana babantu,” Mwana wa Leza Mutaanzi wakalisungula “kusiya zintu zyoonse nzyaakajisi” akuba muciimo cabantu. Wakacita oobo kutegwa ape “cinunuzyo cakununuzya banji.” (Flp. 2:5-8; Mt. 20:28) Eelo kaka ulabayanda kapati bantu! Ciindi Jesu naakali anyika, Leza wakamupa nguzu zyakucita maleele, alo aakasinizya kuti wakali kubayanda ncobeni bantu. Aboobo, Jesu wakatondezya zintu zigambya iziyoocitika lino-lino munyika yoonse.

3. Ino ncinzi ncotutiilange-lange lino?

 ³ Kuboola kwa Jesu anyika kwakamugwasya alimwi “kwaambilizya makani mabotu aa Bwami.” (Lk. 4:43) Jesu wakalizyi kuti Bwami oobu bwakali kuyoosalazya zina lya Bausyi alimwi bwakali kuyoomanizyila limwi mapenzi oonse aakatazya bantu. Tacigambyi kuti mubukambausi bwakwe boonse, Jesu wakatondezya kuti wakali kubabikkila maano kapati bantu. Nkaambo nzi makani aaya ncaayandika kapati kulindiswe? Nkaambo nzyotwiiya ziyootukulwaizya kuba alusyomo alimwi abulangizi muzintu ziyoocitika kumbele. Atulange-lange maleele one Jesu ngaakacita.

4. Amupandulule icakacitika ciindi Jesu naakaswaanganya mwaalumi iwakali kuciswa cinsenda.

⁴ Naakali mubukambausi bwakwe, Jesu wakaunka kuyookambaukila mu Galilaya. Mumunzi umwi wamu Galilaya, Jesu wakajana muntu iwakali kuciswa bulwazi bubi. (Mk. 1:39, 40) Muntu ooyu iwakali kumbele lyakwe wakali kuciswa bulwazi buyoosya, bwacinsenda. Musilisi Luka wakasinizya kwaamba mbobwakali bupati bulwazi bwamwaalumi ooyu naakati “wakazwide cinsenda.” (Lk. 5:12) “Naakabona Jesu, wakavwundama akumulomba kuti: ‘Mwami, ikuti koyanda, ulakonzya kundisalazya.’” Mwaalumi ooyu wakalisinizyide kuti Jesu wakalijisi nguzu zyakumusilika, pele ncaakali kuyanda kuzyiba ncakuti, sena Jesu wakali kuyandisya kumusilika? Ino Jesu wakali kuyoocita buti akulomba nkwaakalomba mwaalumi ooyu kuzwa ansi amoyo? Ino ncinzi ncaakali kuyeeya Jesu naakalanga mwaalumi ooyu ambweni iwatakali kulibonya kabotu akaambo kacinsenda? Sena Jesu wakali kuyoocita mbuli mbobakali kucita ba Farisi, ibakali bayumu moyo kubantu ibakali kuciswa bulwazi oobu? Ino nomwakacita buti nomwakali ndinywe?

5. Ncinzi cakamukulwaizya Jesu kwaamba kuti: “Ndilayanda!” ciindi naakali kusilika sicinsenda?

⁵ Kulibonya kuti mwaalumi ooyu iwakali kuciswa cinsenda wakausotoka mulawo wa Musa iwakali kwaamba kuti wakeelede koompolola kuti: “Ndilisofweede, ndilisofweede!” Jesu taakwe naakamupa mulandu pe akaambo kakutacita boobo. Muciindi caboobo, wakabikkila maano kumwaalumi ooyu kumugama apenzi ndyaakajisi. (Lev. 13:43-46) Tatuzyi cini ncaakali kuyeeya Jesu, pele tulizyi icakali mumoyo wakwe. Akaambo kakweetezyegwa, Jesu wakacita cintu cigambya. Wakatandabika janza lyakwe, akujata sicinsenda, mpoonya ajwi lyanguzu pele calubomba, Jesu wakati: “Ndilayanda! Kosalazyigwa.” Mpoonya “cinsenda cakwe cakamana.” (Lk. 5:13) Masimpe, nguzu zya Jehova zyakaliko—kutali buyo kuti Kristo acite maleele aali boobu, pele alimwi akuti Jesu atondezye mbwaakali kubayanda bantu.—Lk. 5:17.

6. Ncinzi cilibedelede kujatikizya maleele ngaakali kucita Jesu, alimwi ino atondezya nzi?

⁶ Nguzu zya Leza zyakapa kuti Jesu Kristo acikonzye kucita maleele aagambya aaindene-indene. Taakasilika buyo bantu ibakali kuciswa cinsenda, pele alimwi abantu ibakali kuciswa malwazi aaindene-indene. Cibalo icakasololelwa amuuya wa Leza caamba kuti: “Makamu aabantu akagambwa naakabona basyaataambi kabaambaula, bapuutide kabaponesyegwa, balema kabeenda aboofwu kababona.” (Mt. 15:31) Naakali kusilika bantu munzila eeyi, Jesu taakwe naakali kuyandika bantu batacisidwe kutegwa bape zizo zyamibili yabo. Wakali kusilika zizo nzyoona izyakajisi bulwazi! Alimwi wakali kusilika bantu mpoonya-mpoonya, zimwi ziindi wakali kusilika nokuba kuti muntu ooyo uucisidwe wakali kule. (Joh. 4:46-54) Ino zikozyanyo eezyi zigambya zitondezya nzi? Zitondezya kuti Jesu, mbwali Mwami lino uulela kujulu, tajisi buyo nguzu pele alimwi uliyandide kapati kusilika malwazi cakumaninina. Kwiiya Jesu mbwaakali kubeendelezya bantu kutupa lusyomo lwakuti munyika mpya, businsimi bwamu Bbaibbele buyoozuzikizyigwa bwakuti: “Muntu uupengede alimwi amucete uyoobafwida lubomba.” (Int. 72:13) Inzya, Jesu uyoocita kweelana  anzyayandisisya kucita mumoyo wakwe kutegwa agwasye bantu boonse bapengede.

7, 8. Amupandulule zintu zyakacitika kutegwa Jesu aswaanganye muntu wakalebukide mubili kuzyiba lya Betezata.

⁷ Kwakaindide buyo myezi misyonto kuzwa ciindi Jesu naakaswaanganya mwaalumi iwakali kuciswa cinsenda mu Galilaya. Wakasika ku Galilaya aku Judaya kakambauka makani mabotu aa Bwami bwa Leza. Kweelede kuti bantu mbaakasika amoyo amulumbe ngwaakali kukambauka alimwi ambwaakali kukambauka bakali kubalilwa kuzyuulu. Cakutadooneka, wakali kuyandisya kwaambilizya makani mabotu kubacete, kwaambilizya lwaanguluko kubazike, alimwi akwaanga zilonda zyabaabo bakatyompedwe mumoyo.—Is. 61:1, 2; Lk. 4:18-21.

⁸ Mumwezi wa Nisani, Jesu wakatobela mulawo wa Bausyi kwiinda mukuunka ku Jerusalemu ku Pobwe Lyakwiindilila. Bantu mumunzi ooyu bakajisi bubi kucita zintu ziindene-indene ciindi nobakali kusika aabo ibakali kuyanda kujanika kupobwe eeli lisetekene. Tempele nkwiili kunyika, kwakali zyiba mu Chihebrayo ilyakali kwiitwa kuti Betezata, ooko Jesu wakaswaanganya muntu iwakali kuciswa.

9, 10. (a) Ncinzi cakali kupa kuti bantu kabaunka kuzyiba lya Betezata? (b) Ncinzi Jesu ncaakacita azyiba, alimwi ino eeci cituyiisya nzi? (Amubone cifwanikiso icili kumatalikilo aacibalo.)

⁹ Makamu mapati aabantu ibakali kuciswa alimwi abalema bakali kuswaangana kuzyiba lya Betezata. Ino ncinzi cakali kubapa kusika kubusena oobu? Kakunyina akaambo kamvwika, bantu bakali kusyoma kuti ikuti naa muntu uucisidwe wanjila muzyiba ciindi maanzi naavwundauka, wakali kukonzya kupona camaleele. Amweezyeezye buyo mbobakali kulimvwa bantu banji! Kwakali bantu banji batyompedwe, ibalibilika alimwi batakwe bulangizi. Pele ino ncinzi cakapa kuti Jesu, muntu uulondokede iwatakali kuciswa aunke kubusena oobu? Akaambo kakweetezyegwa, Jesu wakamusikila muntu ooyu iwakali kuciswa kwamyaka minji kwiinda myaka Jesu njaakapona anyika.—Amubale Johane 5:5-9.

¹⁰ Sena inga mweezyeezya mbwaakatyompedwe muntu ooyu iwakalemene ciindi Jesu naakamubuzya naa wakali kuyanda kuponesyegwa? Wakaingula cakufwambaana. Mwaalumi ooyu wakali kuyanda kuponesyegwa pele taakwe naakazyi mbwaakali kukonzya kuponesyegwa, nkaambo wakanyina muntu iwakali kukonzya kumugwasya kumubikka muzyiba. Mpoonya Jesu wakaambila muntu ooyu kucita cintu citakonzyeki, wakamwaambila kuti anyamuke akubweza macila aakwe naa kalo akweenda. Muntu ooyu wakacita mbubwenya Jesu mbwaakaamba, wakanyamuka akubweza macila aakwe akutalika kweenda. Maleele aaya ncitondezyo cikkazika moyo icitondezya nzyayoocita Jesu munyika mpya! Maleele aaya alimwi atondezya kuti Jesu ngusilweetelelo. Wakali kuyandaula bantu ibakali kuyandika lugwasyo. Cikozyanyo ca Jesu ceelede kutukulwaizya kuyandaula bantu mucilawo cesu ibatyompedwe akaambo kazintu zibi zicitika munyika.

11. Ino lugwalo lwa Marko 5:25-34 lutondezya buti mbwatondezya lweetelelo Jesu kubantu aabo ibaciswa?

¹¹ Amubale Marko 5:25-34. Kwamyaka iili 12, mukaintu ooyu wakali kupona munzila yuusisya. Bulwazi bwakwe bwakali kujatikizya buumi bwakwe boonse, kubikkilizya akukomba kwakwe. Nokuba kuti “wakapenga kapati mumaanza aabasilisi banji alimwi wakasowa lubono lwakwe loonse,” wakaindila buya kuciswa. Pele bumwi buzuba, mukaintu ooyu wakayeeya kubelesya nzila imwi kutegwa apone. Wakaswena munsi lya Jesu. Wakainda akati kankamu yabantu akujata cisani  ca Jesu caatala. (Lev. 15:19, 25) Jesu wakazyiba kuti nguzu zyakazwa mulinguwe, aboobo wakabuzya naa nguni wakamujatide. “Kayoowede alimwi kakankama,” mukaintu ooyu ‘wakafwugama kumbele lyakwe akumwaambila makani oonse mbwaabede.’ Kazyi kuti ngu Jehova, Usyi, iwakamusilika mukaintu ooyu, Jesu wakamufwida luse akumwaambila kuti: “Mwanaangu, lusyomo lwako lwakuponya. Koya muluumuno, alimwi utakaciswi kabili kubulwazi oobu ibwali kukupenzya.”

12. (a) Kweelana anzyotwalanga-langa kale, ino Jesu inga mwamupandulula buti? (b) Ino Jesu wakatusiila cikozyanyo nzi?

¹² Eelo kaka Jesu ngusiluzyalo! Twabona kuti ulababikkila maano bantu bacisidwe. Saatani uyanda kuti katusyoma kuti taakwe muntu uutuyanda akuti tatukwe mpindu. Kwiinda mumaleele ngaakacita, Jesu wakatondezya caantangalala kuti ncobeni ulatubikkila maano mumapenzi ngotujisi. Eelo kaka ooyu Mwami alimwi Mupaizi Mupati silweetelelo! (Heb. 4:15) Inga tiicaba cuuba-uba kulindiswe kumvwisya mbobalimvwa bantu ibaciswa bulwazi butasilikiki, kwaambisya ikuti tatuna buzuba twaciswa bulwazi oobo. Pele tweelede kuzyiba kuti Jesu wakabeetelela bantu bakacisidwe nokuba kuti walo kumugama taakwe naakacisidwe. Cikozyanyo ca Jesu acitukulwaizye kucita mbubwenya oobu, kweelana ambotukonzya.—1Pet. 3:8.

13. Ino kubusyigwa kwa Lazaro kuyubununa nzi kujatikizya bube bwa Jesu?

¹³ Jesu wakabeetelela bantu akaambo kamapenzi aabo. Akaambo kakweetezyegwa akuusa kwabamwi ciindi Lazaro naakafwa, Jesu “wakanyongana kapati mumoyo” alimwi “wakapenga.” Wakalimvwa boobu nokuba kuti wakalizyi kuti wakali kuyanda kumubusya Lazaro. (Amubale Johane 11:33-36.) Jesu taakwe naakafwa nsoni kutondezya mbwaakali kulimvwa mumoyo. Basikulangilila bakali kukonzya kubona luyando  ndwaakajisi Jesu kuli Lazaro akumukwasyi wakwe. Eelo kaka oolu lwakali luzyalo Jesu ndwaakatondezya kwiinda mukubelesya nguzu nzyaakapegwa a Leza kubusya mulongwe wakwe!—Johane 11:43, 44.

14, 15. (a) Ncinzi citondezya kuti Jehova uliyandide kapati kumanizya mapenzi aakatazya bantu? (b) Nkaambo nzi majwi aakuti “zyuumbwe zyaciibalusyo” ncaayelede kutukkomanisya?

¹⁴ Ibbaibbele lipandulula Jesu kuti ‘ncikozyanyo cini-cini citondezya mbwabede Mulengi.’ (Heb. 1:3) Aboobo, kwiinda mumaleele aakwe, Jesu wakatondezya cakusinizya kuti walo a Bausyi balayandisya kumanizya malwazi alimwi alufwu. Luyandisyo oolu talugoleli buyo abantu basyoonto bakabusyigwa ibaambidwe mu Bbaibbele. Jesu wakati: ‘Ciyoosika ciindi eelyo aabo boonse ibali muzyuumbwe [zyuumbwe zyaciibalusyo, kweelana abupanduluzi buyungizyidwe] nobayoozwa mulinzizyo.’—Joh. 5:28, 29.

¹⁵ Majwi aa Jesu aakuti “zyuumbwe zyaciibalusyo,” aleelela nkaambo kayi kwiibaluka bantu kwa Leza kulijatikizyidwe. Leza Singuzuzyoonse, iwakalenga bubumbo boonse, ulakonzya kwiibaluka zintu zyoonse izijatikizya bayandwa besu bafwide, kubikkilizya abube bwakuzyalwa ambubo alimwi abube mbobakaiya buya. (Is. 40:26) Alimwi takuli buyo kuti ulakonzya kwiibaluka pele akuti walo Leza alimwi a Mwanaakwe baliyandide kucita oobo. Kubusyigwa kwa Lazaro alimwi akwabaabo bambi ikulembedwe mu Bbaibbele kutondezya iziyoocitika nyika yoonse mbwiizulwa munyika mpya.

16. Ino Banakristo banji basyomeka bamazuba aano banoojisi coolwe nzi?

¹⁶ Kuti twazumanana kusyomeka, tulakonzya kuyoobona maleele amwi mapati kwiinda maleele oonse aakacitika kale—maleele aakufwutuka mapenzi mapati. Lino-lino yaakwiinda Amagedoni, maleele aambi manji ayakucitika, maleele aakugwasya bantu kuti babe aabuumi bulondokede. (Is. 33:24; 35:5, 6; Ciy. 21:4) Amweezyeezye buyo kubona bantu kabasowa magilazi aakumeso, nkoli, zisamu zyakweendela, tucinga twabalema, zintu zigwasilizya kumvwa, azimwi zili boobo. Kuli kaambo kabotu Jehova ncayoobapeda buumi bubotu bantu ibayoofwutuka nkondo ya Amagedoni. Basikufwutuka bayooyandika kubeleka. Bayooyandika kubeleka kabakkomene kutegwa bakabambulule nyika yesu, icipego ncaakatupa Leza, kuti ibe Paradaiso.—Int. 115:16.

17, 18. (a) Ino nkaambo nzi kapati Jesu ncaakacitila maleele? (b) Nkaambo nzi ncomweelede kubeleka canguzu kutegwa mukapone munyika mpya ya Leza?

¹⁷ Kusilika nkwaakasilika bantu musyule Jesu kukulwaizya ‘bankamu mpati’ mazuba aano, ikuyumya-yumya bulangizi bwabo bukkomanisya bwakuponesyegwa kumalwazi oonse. (Ciy. 7:9) Kuponya bantu kwamusyule kwakatondezya mbwaakali kulimvwa Mwana wa Leza mutaanzi alimwi kwakatondezya luyando ndwajisi kubantu. (Joh. 10:11; 15:12, 13) Luzyalo lwa Jesu lutondezya Jehova mbwamubikkila maano mubelesi wakwe umwi aumwi.—Joh. 5:19.

¹⁸ Bantu balatongela, bamvwide kucisa alimwi balafwa. (Rom. 8:22) Tuyanda kuti nyika mpya ya Leza iboole, nkaambo utusyomezya kuti munyika eeyi munoonyina kuciswa kuli koonse. Lugwalo lwa Malaki 2:4 lutupa kaambo ncotweelede kusyoma kuti bantu ibayooponesyegwa ‘bayoosotauka mbuli boombe baneneede batambala,’ bayookkomana akaambo kakuti baangununwa kubuzike bwakutalondoka. Aboobo, kulumba Leza kuzwa ansi amoyo kubikkilizya alusyomo luyumu muzisyomezyo zyakwe azitukulwaizye lino kucita zyoonse ziyandika kutegwa tweelele kuyoopona munyika mpya eeyo. Eelo kaka cilakulwaizya kuzyiba kuti maleele ngaakacita Jesu ciindi naakali anyika akali kutondezya kulemununwa kumapenzi nkobayoolemununwa bantu lino-lino mane kukabe kutamani ansi abweendelezi bwa Mesiya!