CIINDI Fernando * naakaitwa abaalu bobilo, wakalibilika kapati. Baalu bobilo aabo bakamwaambila kuti bakali kuyanda kubandika anguwe kumbali. Munyendo izili mbozibede zyainda zyakuswaya kwamulangizi wabbazu, baalu bakamupandulwida ncakeelede kucita kutegwa ayelele kupegwa mikuli imbi mumbungano. Mazuba mbwaakali kuyaabuya, Fernando wakatalika kulibilika naa wakali kuyakusalwa kuba mwaalu. Lino kwakaindide buyo ciindi cisyoonto kuzwa ciindi mulangizi wabbazu naakaswaide mbungano yabo alimwi. Ino baalu bakali kuyanda kumwaambila nzi lino?

Fernando wakaswiilila ciindi mwaalu umwi akati kabo naakali kwaambaula. Mpoonya mukwesu wakaamba lugwalo lwa 1 Timoteyo 3:1 akwaamba kuti baalu bambungano bakatambula lugwalo lwakuti wakasalwa kuba mwaalu. Fernando wakagambwa kapati akwaamba kuti, “Mwati nzi!” Mukwesu wakainduluka kwaamba, mpoonya Fernando wakamweta-mweta. Kuzwa waawo, ciindi naakaambilizyigwa kumbungano kuti wasalwa, boonse mumbungano bakakkomana kapati.

Sena ncibi kuyanda kuba aamikuli mumbungano? Peepe. Lugwalo lwa 1 Timoteyo 3:1, lwaamba kuti, “ikuti naa muntu kayanda mulimo wabulangizi, uyanda mulimo mubotu.” Baalumi Banakristo banji balakutobela kukulwaizya ooku alimwi balaunka ambele kumuuya kutegwa beelele kupegwa mikuli mumbungano. Akaambo kakucita boobo, bantu ba Leza balilelekedwe azyuulu-zyuulu zyabaalu abakutausi ibeelela. Pele akaambo kakuvwula kwambungano, kuciyandika abambi bakwesu ibasika azyeelelo. Ninzila nzi mbotu yakusika azyeelelo? Alimwi sena aabo ibayanda kuba balangizi beelede kulibilika lyoonse kuti bayakusalwa lili kuba baalu, mbuli mbwaakali kulibilika Fernando?

Majwi aaya aamu Bbaibbele aakuti ‘kuyanda mulimo’ asandululwa kuzwa kubbala lya Chigiriki lijisi muzeezo wakuyandisisya naa kutandabika janza. Ambweni eeci  cilakonzya kumuyeezya muntu uutandabika janza lyakwe ikuti acele mucelo mubotu kuzwa kucisamu. Pele kusika azyeelelo tacaambi kuti waakuba syaacivwulemwangu buya kuyanda “mulimo wabulangizi.” Ino nkaambo nzi? Nkaambo makanze aabaabo ibayandisisya mulimo wabwaalu kuzwa ansi aamoyo ayelede kuba aakubeleka “mulimo mubotu” kutali buyo kuyanda kupegwa mikuli.

Zyeelelo zinji zyamulimo mubotu zilajanika mulugwalo lwa 1 Timoteyo 3:2-7 alimwi amulugwalo lwa Tito 1:5-9. Kujatikizya zyeelelo eezyi zisumpukide, mwaalu umwi iwabeleka ciindi cilamfwu uutegwa Raymond wakaamba kuti: “Ciyandika kapati cijatikizya mbotubede. Kuyiisya kulayandika, pele kuyandika kuba muntu uutakwe kampenda, uutaciindizyi muzilengwa, uulibatamika, mulondo, uusamausya, alimwi uunyoneka.”

Mukwesu uuyandisisya kusika azyeelelo ulatondezya kuti muntu uutakwe kampenda kwiinda mukusyomeka alimwi akusalala. Taciindizyi muzilengwa, ulalibatamika, alimwi ulanyoneka; eeci cipa kuti basyominyina kabajisi lusyomo mulinguwe ikuti ulakonzya kusololela alimwi akugwasya bajisi mapenzi mumbungano. Akaambo kakuti ulasamausya, bakubusi alimwi abapya mukasimpe balakulwaizyigwa kapati. Ulabaumbulizya akubagwasya aabo ibaciswa alimwi abacembeede nkaambo uyandisya bubotu. Ulaba abube oobu ibukonzya kugwasya bambi, ikutali akaambo kakuyanda buyo kucita zintu kutegwa apegwe mikuli. *

Kabunga kabaalu kalakkomana kugwasya alimwi akukulwaizya, pele kusika azyeelelo zyamu Magwalo kuyeeme kapati amuntu ooyo uuyanda mulimo kwiinda mukusika azyeelelo. Ba Henry, balo ibali mbalangizi bajisi luzyibo, bakaamba kuti: “Ikuti kamuyanda kusika azyeelelo, amubeleke canguzu kutondezya kuti muleelela.” Kabaamba kujatikizya kaambo kajanika mulugwalo lwa Mukambausi 9:10, bakaamba kuti: “‘Kufumbwa milimo njaajana maanza aako, kocita canguzu.’ Kufwumbwa mulimo ngobamupa baalu, amuubeleke kusikila mpomugolela. Amuukkomanine mulimo uuliwoonse ngomupedwe mumbungano, kubikkilizya amulimo wakukukula. Mukuya kwaciindi, mulimo wanu alimwi akusoleka kwanu kuyakulibonya.” Ikuti kamuyanda kuyakuba mwaalu kumbele, mweelede kuba muntu uubeleka canguzu alimwi uusyomeka mumbazu zyoonse zyamulimo uusetekene. Mweelede kuba muntu uulicesya ikutali kuyandisya buyo kupegwa mikuli.—Mt. 23:8-12.

Bamwi ibayandisya kuba aamikuli mumbungano balakonzya kulitondezya kuti balayanda kuba baalu munzila iitali kabotu naa kusola kuyunga kabunga kabaalu kutegwa kabasale. Bamwi tabakkomani ikuti bapegwa lulayo kuzwa kubaalu. Bantu bali boobo beelede kulibuzya kuti: ‘Sena ndiyanda buyo kusumpula nzyondiyanda, naa ndiyanda kulanganya mbelele zya Jehova cakulibombya?’

Aabo ibayanda kupegwa mikuli tabeelede kuciluba ceelelo cimwi cakuba mwaalu, nkokuti ‘kuba zikozyanyo kubutanga.’ (1 Pe. 5:1-3) Kuba cikozyanyo mumbungano kuyandika kweeleba kuyeeya kutaluzi amicito mibyaabi. Ulazumanana kukkazika moyo nokuba ikuti inga kali wakasalwa kale naa pe. Kuba mwaalu tacaambi ikuti tumpenda toonse ntwajisi muntu tulamana. (My. 12:3; Int. 106:32, 33) Mukwesu ulakonzya kulibona kuti ‘manjezyeezya aakwe alisalede munzila zyoonse,’ pele bamwi inga kabatamubwene kabotu munzila imwi. (1 Ko. 4:4) Aboobo, ikuti baalu bamupa lulayo lwamu Magwalo kuzwa ansi aamoyo, amusolekesye kuswiilila kakunyina kukalala. Mpoonya, amusolekesye canguzu kulubelesya lulayo ndomwapegwa.

Bakwesu bamwi balibona kuti balindila kwaciindi cilamfwu kakunyina kusalwa. Ikuti naa mwali kusolekesya kusika azyeelelo ‘zyamulimo wabulangizi’ kwamyaka minji, sena zimwi ziindi mulalibilika? Ikuti naa mbocibede oobo, amubone majwi aaya aakasololelwa amuuya aakuti: “Bulangizi butafwambi kuzuzikizigwa bulacisya moyo, pele moyo nuujana ncuusukeme, musamu wabuumi.”—Tus. 13:12.

Muntu ulakonzya kutyompwa ikuti mbaakani njayandisya kapati yalibonya kuti taikonzyi kuzuzikizyigwa. Awalo Abrahamu mbwaakalimvwa oobo. Jehova wakamusyomezya mwana, pele kwakainda myaka minji walo amukaintu wakwe Sara kabatajisi mwana. (Matl. 12:1-3, 7) Mumyaka yabucembele bwakwe, Abrahamu wakalilila Leza, wakati: “O Mwami Jehova, uyoondipanzi? Nsijisi mwana . . . . Bona! Tondipede lunyungu.” Jehova wakamuyumya-yumya kwiinda mukumwaambila kuti wakali kuyakucizuzikizya cisyomezyo cakumupa mwana. Pele kwakainda myaka iitandila ku 14 Leza katanazuzikizya cisyomezyo cakwe.—Matl. 15:2-4; 16:16; 21:5.

Sena Abrahamu wakacileka kuukkomanina mulimo wa Jehova ciindi naakali kulindila? Peepe. Taakwe naakacidooneka cisyomezyo ca Leza. Wakazumanana kulangila zintu zibotu izyakali kuboola kumbele. Mwaapostolo Paulo wakalemba kuti: “Abulahamu naakatondezya kukkazyika moyo, wakatambula cisyomezyo eeci.” (Heb. 6:15) Kumamanino, Leza Singuzuzyoonse wakamulongezya mwaalumi ooyu iwakali kusyomeka munzila njaatakali kuyeeyela. Ncinzi ncomukonzya kwiiya kuzwa kuli Abrahamu?

Ikuti kamuyanda kuba mwaalu pele kwainda myaka iili mbwiibede kamutasalwi, amuzumanane kumusyoma Jehova. Mutacileki kukkomanina mulimo wakwe. Ba Warren, balo ibagwasya bakwesu banji kuyaambele kumuuya, bakaamba kuti: “Kuyandika kwiinda ciindi cili mbocibede kuti umwi ayelele kupegwa mikuli. Mukuya kwaciindi, luzyibo alimwi abube bwamukwesu bunakuyaacilibonya asyoonto-syoonto munzila njalilemeka alimwi ambwalanganya mikuli njapedwe. Bamwi basyoma kuti balakonzya kukkomana akaambo kazintu  nzyobazuzikizya lilikke kuti bapegwa mukuli ngobali kuyanda. Kuyeeya kuli boobu takuluzi pe alimwi inga kwaba kuciindizya. Ikuti naa mulamubelekela Jehova cakusyomeka kufwumbwa nkomubede alimwi kufwumbwa mulimo ngomucita, nkokuti mulakonzya kukkomana.”

Mukwesu umwi wakalindila kwamyaka yiinda kukkumi katanasalwa kuba mwaalu. Kaamba kujatikizya makani aazyibidwe kapati aajanika mubbuku lya Ezekieli caandaano cakusaanguna, wakaamba ciiyo ncaakaiya, wakati: “Jehova nguweenzya nkalaki, nkokuti nguweendelezya mbunga yakwe munzila njaasala mwini. Ciyandika kapati tacili ciindi cesu pele ciindi ca Jehova. Kujatikizya kaambo kakuyanda kuba mwaalu, cintu ciyandika kapati tacili cintu ncondiyanda ndemwini naa cintu ncondilombozya kuba aancico. Cintu ncondiyanda mebo inga kacitali ncencico Jehova ncabona kuti nceciyandika kulindime.”

Ikuti kamuyanda kuyakubeleka mulimo mubotu wa Bunakristo kumbele kamuli mulangizi, amusolekesye kusika azyeelelo kwiinda mukupa kuti kakuli lukkomano mumbungano. Ikuti caboneka mbuli kuti kwainda ciindi cilamfwu kamutasalwi, amusolekesye kukkazika moyo akulwana kulibilika. Ba Raymond ibaambwa musyule oomu bakaamba kuti: “Kuyandisya buyo kuti mupegwe mukuli tacipi kukkutila. Aabo ibalibilika lyoonse tabakonzyi kuba aalukkomano lujanwa mukubelekela Jehova.” Amusolekesye kuzyala micelo yamuuya, kwaambisya kukkazika moyo. Amusolekesye kuyaambele kumuuya kwiinda mukubala Magwalo. Amuyungizye mulimo wanu wakukambauka makani mabotu alimwi akwiiya Bbaibbele abantu ibatondezya luyandisisyo. Amuusololele mukwasyi wanu mumilimo yakumuuya alimwi amububambe bwanu bwakukomba mumukwasyi. Amucikkomanine coolwe cili coonse ncomukonzya kuba aancico cakuba abakwesu abacizyi. Nomulindila kuzuzikizyigwa kwambaakani yanu, munakukkomene kubelekela Jehova.

Kubeleka kutegwa musike azyeelelo mumbungano ncoolwe cibotu kuzwa kuli Jehova; mbunga yakwe alimwi awalo mwini tayandi kuti aabo ibasoleka kusika azyeelelo kabapenga mumoyo naa ikuti kabatakkomene mumulimo wakwe. Leza ulabagwasyilizya alimwi akubalongezya aabo ibabeleka kabajisi makanze mabotu. Mbubwenya mbozibede zilongezyo zyakwe zyoonse, ‘tayungizyi mause kulinzizyo.’—Tus. 10:22.

Nokuba kuti mwali kusola kusika azyeelelo kwaciindi cili mbocibede, mulakonzya kuyaambele kumuuya munzila zimbi zinji kapati. Nomuyaabusolekesya kuba aabube buyandika alimwi akubeleka canguzu mumbungano alimwi akugwasya mukwasyi wanu, Jehova takailubi milimo njomwamubelekela. Amuzumanane kukkomanina kubelekela Jehova, kufwumbwa mulimo ngomukonzya kupegwa.