Kubeleka Kakunyina Kuusa

“Kwiinda mukuziluba zyintu zyoonse zili musyule akugama buyo zyintu zili kumbele.”—FLP. 3:13.

AMUTUYEEYE TWAAMBO OOTU TUPATI-PATI:

Ncinzi cakagwasya mwaapostolo Paulo kuzunda kuyeeya zyintu zyamusyule?

Ninzila nzi yamu magwalo iigwasya kuba aluumuno lwamumizeezo?

Ninjiisyo nzi iikonzya kutugwasya kubelekela Leza kakunyina kuusa?

1-3. (a) Ino bamwi balimvwa buti kujatikizya zyintu nzyobakacita naa nzyobatakacita? (b) Ncinzi ncotukonzya kwiiya kuzwa kuli Paulo kujatikizya kubelekela Leza kakunyina kuusa?

SIKWEEMA wazyina lya J. G. Whittier, wakalemba kuti mabala aausisya kapati aakaambwa kale naa kulembwa ngakuti: “Nocakaba boobu.” Bantu balaamba majwi aaya ciindi nobayeeya buumi mbobwali kunooba kuti nobakacita zyintu zimwi munzila iindene. Toonse tulayeeya zyintu nzyotulombozya kuti notwakazicita munzila imwi. Pele bamwi balausa coonse ciindi naa kutyompwa kapati akaambo kazyintu nzyobakacita naa nzyobatakacita. Sena kuli nomulimvwa boobo?

² Bantu bamwi bakalubizya kapati mubuumi bwabo, nokuba kucita zibi zipati. Bamwi tabanacita zyintu zibi kapati, pele balalibilika kuti naa kusala kumwi nkobakacita mubuumi bwabo kwakali kabotu. Bantu bamwi bacikonzya kuleka kuyeeya zyintu izyakabacitikila musyule. Pele bamwi lyoonse balapenga mumizeezo akaambo kazyintu nzyobakacita musyule akuyeeya kuti “nondatakacita boobu.” (Int. 51:3) Ino nywebo mulimvwa buti? Sena mulombozya kubelekela Leza kakunyina kuusa—kuzwa sunu kuyakumbele? Sena kuli cikozyanyo cakacitika ncobeni nkotukonzya kwiiya kucita boobo? Inzya nkocili—mwaapostolo Paulo.

³ Mubuumi bwakwe, Paulo wakalubizya kapati alimwi wakasala camaano. Wakausa kapati akaambo kazyintu nzyaakacita musyule, pele alimwi wakaiya kubeleka canguzu mumulimo wa Leza. Atubone ncotukonzya kwiiya kucikozyanyo cakwe kujatikizya kubeleka kakunyina kuusa.

BUUMI BWA PAULO IBWAKAMUPA KUUSA

4. Ino mwaapostolo Paulo wakapona buumi buli buti ibwakamupa kuusa kumbele?

⁴ Kacili mu Farisi mwana-mwana, Paulo wakacita zyintu zyakamupa kuusa kumbele. Mucikozyanyo, wakapenzya kapati basikwiiya ba Kristo. Bbaibbele lyaamba kuti mbwaakafwida buyo Stefano, “Saulo [iwakazooitwa kuti  Paulo] wakatalika kupenzya mbungano ciyoosya. Wakali kunjila muŋanda aŋanda kayaabukwelaanya baalumi abamakaintu akubatola kuntolongo.” (Mil. 8:3) Sikwiiya Bbaibbele, Albert Barnes, wakaamba kuti mabala aakuti ‘kupenzya ciyoosya’ apandulula kuti Saulo wakali kulwana mbungano ya Banakristo calunya mbuli “munyama.” Kali mu Juda uulyaabide, Saulo wakali kusyoma kuti wakapedwe mulimo ooyo a Leza, kutegwa amanizye Bunakristo. Aboobo, calunya wakabapenzya Banakristo, ‘kafwundilide kuyanda kupenzya akujaya ibaalumi abamakaintu,’ kusola kubanyonyoona.—Mil. 9:1, 2; 22:4. *

5. Amupandulule Saulo mbwaakasanduka kuzwa kukupenzya basikutobela Jesu akutalika kukambauka kujatikizya Kristo.

⁵ Saulo wakali kuyanda kuunka ku Damasiko, kuya kubweza basikwiiya ba Jesu kuzwa mumaanda aabo akubatola ku Jerusalemu kutegwa bakabetekwe mu Nkuta Mpati yaba Juda. Pele wakaalilwa nkaambo wakali kukazyanya a Mutwe wambungano ya Banakristo. (Ef. 5:23) Ciindi Saulo naakali munzila kuya ku Damasiko, Jesu wakalibonya kulinguwe, kumane Saulo wakaba moofwu akaambo kamumuni wamaleele. Mpoonya, Jesu wakaambila Saulo kuti aunke ku Damasiko kutegwa akalindile malailile aayungizyidwe. Tulizyi cakatobela.—Mil. 9:3-22.

6, 7. Ncinzi citondezya kuti Paulo wakalizyi kabotu-kabotu kujatikizya zyintu zibi nzyaakacita kaindi?

⁶ Mbwaakabeda buyo Munakristo Paulo wakacinca. Muciindi cakuba sinkondo wa Bunakristo, wakatalika kukambauka kujatikizya mbubo. Nokuba boobo, kumbele wakalemba boobu kujatikizya nguwe: “Cakutadooneka mwakamvwa kujatikizya bukkale bwangu bwamusyule nindakacili kutobela bukombi bwaba Juda, kuti ndakazumanana kupenzya mbungano ya Leza citaambiki akusola kwiinyonyoona.” (Gal. 1:13) Mukuyakwaciindi, wakaamba alimwi kujatikizya buumi bwakwe ibwakamupa kuusa naakalembela bana Korinto, bana Filipi alimwi a Timoteo. (Amubale 1 Bakolinto 15:9; Flp. 3:6; 1 Ti. 1:13) Paulo wakausa akaambo kazyintu nzyaakacita, pele kunyina naakali kulilubya-lubya. Wakalizyi kabotu-kabotu kuti wakalubizya kapati.—Mil. 26:9-11.

⁷ Sikwiiya Bbaibbele Frederic W. Farrar, wakaamba lubazu Saulo ndwaakajisi “mumulimo mubi wakupenzya bantunyina.” Ba Farrar bakayungizya kwaamba kuti, ikuti twalanga-langa buumi bwa Paulo aciindi eeci cuusisya “tulakonzya kubona kuusa nkwaakajisi, alimwi akusinswa kuzwa kuli basinkondonyina ibakanyemede.” Andiza zimwi ziindi, bakwesu kuzwa mumbungano ziindene-indene bakali kumuswaya Paulo, ibakwesu bakamubona kwaciindi cakusaanguna akumubuzya kuti, ‘Sena ndonduwe Paulo iwakali kutupenzya?’—Mil. 9:21.

8. Mbuti Paulo mbwaakalimvwa akaambo kaluse aluyando ndwaakatondezyegwa a Jehova a Jesu, alimwi nciiyo nzi ncotwiiya?

⁸ Nokuba boobo, Paulo wakalizyi kuti wakacikonzya kucita mulimo wakwe wakukambauka akaambo buyo kaluzyalo lwa Leza. Mumagwalo aakwe aali 14 ngaakalemba, Paulo wakabwaamba bube oobo bwaluzyalo lwa Leza ziindi zitandila ku 90, kwiinda sikulemba Bbaibbele uuli woonse. (Amubale 1 Bakolinto 15:10.) Paulo wakalumba ncobeni luzyalo lwa Leza ndwaakatondezyegwa, alimwi wakali kuyanda kuti luzyalo lwa Leza ndwaakatondezyegwa lutabi lwabuyo. Aboobo, Paulo ‘wakabeleka cakulitakata’ kwiinda baapostolo boonse. Cikozyanyo ca Paulo, cilatondezya kabotu-kabotu kuti naa twalyaambilila zibi zyesu akucinca bukkale bwesu, Jehova ulayandisisya kugwisya zibi zyesu noziba zibi zipati kwiinda mucipaizyo cacinunuzyo ca Jesu. Eelo  kaka eeci nciiyo cibotu kumuntu uuliwoonse uuyeeya kuti zibi zyakwe nzipati alimwi akuti mpindu yacipaizyo ca Kristo taikonzyi kumana cibi cakwe! (Amubale 1 Timoteyo 1:15, 16.) Nokuba kuti Paulo wakali kumupenzya Kristo, wakalemba kuti: ‘Mwana wa Leza wakandiyanda akulyaaba akaambo kandime.’ (Gal. 2:20; Mil. 9:5) Cakutadooneka, Paulo wakaiya mbwakonzya kubeleka kakunyina kuusa kapati azyintu nzyaakacita kaindi. Sena eeco nceciiyo ncomwaiya andinywe?

SENA KULI ZYINTU ZIMUPA KUUSA?

9, 10. (a) Nkaambo nzi babelesi bamwi ba Jehova balausa? (b) Nkaambo nzi ncocitali kabotu kuzumanana kulibilika?

⁹ Sena kuli zyintu nzyomwakacita izimupa kuusa? Sena kuli nomwakasowa ciindi anguzu mumulimo umwi uutagwasyi? Sena kuli zyintu nzyomwakacita izyakapa kuti bamwi babijilwe? Andiza kuli buyo zyintu zimbi zimupa kulimvwa bubi akuusa. Mubuzyo ngwakuti, Ncinzi ncomukonzya kucita?

¹⁰ Bantu banji balalibilika lyoonse! Kuzumanana kulibilika caamba kulipenzya, akulipa mulandu. Kulibilika kupa kulimvwa kuuba kapati. Sena kulibilika kuli nokugwasya? Kunyina pe! Amuyeeye kuti muyanda kuunka kumbele pele muli aakalyuumbwe (kampeelwa), mulakonzya kubelesya nguzu zinji pele tamukonzyi kusika kulikoonse pe. Muciindi cakulibilika, kubweza ntaamu zyeelede kulakonzya kumugwasya. Amulilekelele kumuntu ngomwabisizya, akubukulusya cilongwe cibotu. Mweelede kutantamuka zyintu zyoonse izyakapa kuti mucite cintu eeco, calo icikonzya kugwasya kutegwa mutakaciinduluki eeco cintu alimwi. Mweelede buyo kuliyumya muzyintu zibi iziboola akaambo kakulubizya kwanu. Alimwi kunyina bulumbu ibuboola akaambo kakulibilika.

11. (a) Ncinzi ncotweelede kucita kutegwa Jehova atufwide luse aluzyalo? (b) Ninzila nzi ilikke iikonzya kutugwasya kutegwa tube aluumuno lwamumizeezo nokuba kuti twakacita zibi kaindi?

¹¹ Bamwi bajisi cilengwa cakulekela zyintu  nzyobakalubizya kaindi kuti zibape kulimvwa kubula mpindu mumeso aa Leza. Balakonzya kulimvwa kuti Leza takonzyi kubafwida luse akaambo kakuti bakalubizya kapati naa bali kulubizya kwaziindi zinji. Masimpe ngakuti, kufwumbwa naa ncinzi ncobakacita kaindi, balakonzya kweempwa, kucinca, alimwi akulomba kulekelelwa. (Mil. 3:19) Jehova ulakonzya kubafwida luse aluzyalo mbubwenya mbwaacita kale kubantu banji. Jehova uyakulanga muntu ooyo iwalicesya, alimwi iweempwa kuzwa aansi aamoyo munzila yaluzyalo. Oobo mbombubo mbwaakacita Leza kuli Jobu, iwakaamba kuti: “Ndapubuka mukasuko amutwe.” (Job. 42:6) Toonse buyo tweelede kutobela nzila ilikke iikonzya kutuletela luumuno lwamumizeezo. Bbaibbele lyaamba kuti: “Uusisa milandu yakwe takooyooba acoolwe pe, pele oyo uulyaambawida akuleka ulafwidwa luzyalo.” (Tus. 28:13; Jak. 5:14-16) Aboobo, ncotweelede kucita nkulyaambilila milandu yesu kuli Leza, kupaila kulomba kulekelelwa, alimwi akubweza ntaamu zyeelede kutegwa tubambulule eeco ncotwalubizya. (2 Ko. 7:10, 11) Ikuti twacita zyintu eezyi, nkokuti tulakonzya kukkomana akaambo kaluzyalo lwa Yooyo ‘uuyinda kulekelela.’—Is. 55:7.

12. (a) Ino twiiya nzi kucikozyanyo ca Davida ikuti katupenga amanjezyeezya? (b) Muunzila nzi Jehova mwausa, alimwi ino kuzyiba makani aaya kutugwasya buti? (Amubone kabbokesi.)

¹² Mupailo ulaanguzu; ninzila imwi Leza njabelesya kutugwasya. Davida wakaamba mbwaakali kulimvwa mumupailo walusyomo walo uulembedwe mu Intembauzyo. (Amubale Intembauzyo 32:1-5.) Mbubwenya Davida mbwaakaamba, kusola kutabikkila maano kumanjezyeezya aakali kumupa mulandu kwakapa kuti apenge kapati. Kweelede kuti wakapenga mumizeezo akumubili alimwi kunyina naakakkomene akaambo kakwaalilwa kulyaambilila milandu yakwe. Ncinzi cakapa kuti Davida alekelelwe akulemununwa? Kulyaambilila milandu yakwe kuli Leza. Jehova wakayiingula mipailo yakwe alimwi wakamuyumya kutegwa azumanane amulimo wakwe akuzuzikizya cintu cimwi cilaampindu kapati. Mbubwenya buyo, ikuti mwapaila kuzwa aansi aamoyo, mulakonzya kuba alusyomo lwakuti Jehova uyakuwiingula mupailo wanu. Ikuti manjezyeezya aazibi zyakaindi alamupenzya, amucite zyoonse nzyomukonzya kutegwa mutaziinduluki zibi eezyo, mpoonya, amusyome kuti Jehova wamulekelela!—Int. 86:5.

AMUYEEYE ZYAKUMBELE

13, 14. (a) Ncinzi ncotweelede kubikkila kapati maano lino? (b) Mibuzyo nzi iikonzya kutugwasya kulingula bukkale bwesu mubuumi lino?

¹³ Masimpe kuti tulakonzya kwiiya kuzyintu zyakacitika kaindi, pele ciyandika nkuyeeya zyakumbele. Aboobo, muciindi cakulibilika azyintu zyamusyule, tweelede kubikkila maano kujatikizya zyalino alimwi azili kumbele. Ncinzi ncotucita lino naa  ncotwaalilwa kucita calo ciyakutupa kuusa mumyaka yakumbele kuti notwatakacicita naa kuti notwakacicita munzila imwi? Sena tulazumanana kweenda munzila yalusyomo yalo iiyakupa kuti tutakausi kumbele?

¹⁴ Mapenzi mapati mbwaayabuswena, tatuyandi kupenga akulibilika amibuzyo mbuli yakuti: ‘Sena nondakacita zinji mumulimo wa Leza? Nkaambo nzi ncondatakacita bupainiya nondakajisi coolwe? Ncinzi cakandilesya kuti ndisike azyeelelo zyakubeleka kandili mukutausi? Sena ndakasoleka canguzu kusama buntu bupya? Sena ndili muntu Jehova ngwayanda kuti ndikabe munyika yakwe mpya?’ Muciindi cakulibilika amibuzyo iili boobo, tuyanda kwiibelesya kulilingula akuba masimpe kuti twabeleka kusikila mpotugolela mumulimo wa Jehova. Buyo-buyo, tulakonzya kuzumanana abuumi bukonzya kupa kuti tukause kapati.—2 Ti. 2:15.

TAMWEELEDE KUUSA AKAAMBO KAKUBELEKELA LEZA

15, 16. (a) Nzyintu nzi banji nzyobaliimya kutegwa babikke mulimo wa Leza mubusena bwakusaanguna mubuumi bwabo? (b) Nkaambo nzi ncotuteelede kuusa akaambo kakuliimya zyintu zimwi kutegwa tubikke ziyandika zya Bwami mubusena bwakusaanguna?

¹⁵ Mbuti kujatikizya ndinywe nomwakaliimya zyintu zimwi kutegwa mubelekele Jehova ciindi coonse? Ambweni mwakasiya mulimo mubotu naa makwebo aacita kabotu kutegwa muubye-ubye buumi bwanu akuba aciindi cinji cakucita zyintu zya Bwami. Ndiza tamunakwata naa kukwatwa, kuti kamukwete naa kukwatwa, mwasala kutaba abana kuti mube acoolwe cakucita kufwumbwa mulimo waciindi coonse walo ngomwatalikukonzya kucita nikwatali boobo—mulimo waku Bbeteli, kuyakubelekela mumasi ambi mumulimo wakuyaka, mulimo wamubbazu naa mulimo wabumisyinali. Sena mweelede kuusa kuti mwakasala boobo lino nomwakomena mumulimo wa Jehova? Sena mweelede kulimvwa kuti kuliimya nkomwakacita tiikwakali kuyandika naa mwakalubizya? Peepe!

¹⁶ Mwakasala boobo akaambo kaluyando lupati ndomujisi kuli Jehova alimwi akuyandisisya camoyo woonse kutegwa mugwasye bamwi ibayanda kumubelekela. Tamweelede kuyeeya kuti nomwakkede kabotu kuti nomwatakacinca. Mulakonzya kukkutila kapati kuzyiba kuti kusala kwanu kwakaliluzi. Mulakonzya kukkomana kuti mwacita cintu cibotu kapati mukubelekela Jehova. Takalubi kulyaaba kwanu. Mubuumi bwini-bwini buboola kumbele, uyakumulongezya kapati kwiinda mbomukonzya kuyeeya.—Int. 145:16; 1 Ti. 6:19.

MBOMUKONZYA KUBELEKA KAKUNYINA KUUSA

17, 18. (a) Ninjiisyo nzi yakagwasya Paulo kubeleka kakunyina kuusa? (b) Ino mukanzide kucita nzi kujatikizya zyintu zyamusyule, zyalino alimwi amulimo wa Jehova kumbele?

¹⁷ Ninjiisyo nzi Paulo njaakaiya iyakamugwasya kubelekela Leza kakunyina kuusa alimwi? Paulo wakaamba kuti wakaleka kulibilika zyamusyule akubeleka canguzu kutegwa akajane bulumbu. (Amubale Bafilipi 3:13, 14.) Paulo tanaakabikkila maano kukulubizya kwakwe mubweende bwaci Juda. Muciindi caboobo, wakabikkila maano kukubelesya nguzu zyakwe zyoonse kutegwa aelele kubulumbu bwakumbele bwabuumi butamani.

¹⁸ Toonse tulakonzya kubelesya njiisyo iili mumajwi aa Paulo. Muciindi cakuyeeya nzyotwakacita kaindi, zyintu nzyotutakonzyi kucinca, tweelede kubikkila maano kuli zyeezyo ziboola kumbele. Tatukonzyi kuluba kulubizya kwesu koonse kwamusyule, nokuba boobo tatweelede kuzumanana kulimvwa kuusa kujatikizya kulubizya ooko. Tulakonzya kusolekesya kuluba zyamusyule, kubelekela Leza kusikila mpotugolela lino alimwi akulangila zilongezyo kumbele.

[Bupanduluzi buyungizidwe]

[Mibuzyo yaciiyo]

[Kabbokesi kali apeeji 25]

MUUNZILA NZI MOKUNGA KWAAMBWA KUTI JEHOVA WAKAUSA?

Ziindi zili mbozibede, Bbaibbele lilaamba kuti Jehova ‘wakausa.’ (Jon. 3:10; Matl. 6:6, 7; Bab. 2:18; 1 Sam. 15:11) Mbwaanga milimo ya Leza ililondokede, kuusa kwakwe takuli akaambo kakulubizya kwakwe. (My. 23:19; Dt. 32:4) Muciindi caboobo, mu Chihebrayo, kuusa kulakonzya kwaamba kucinca muzeezo naa makanze. Mucikozyanyo, akaambo kakuti Jehova taciindizyi, ulanyoneka alimwi ngusiluse, ulilibambilide kucinca makanze aakwe kujatikizya basizibi nalanga kweempwa kwabo alimwi akucinca kwabo.—Jer. 18:7-10.

[Cifwanikiso icili apeeji 24]

Paulo wakaiya kubeleka kakunyina kuusa