Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO CAKWIIYA 20

LWIIMBO 7 Jehova Onguzu Zyesu

Jehova Ulakonzya Kumuumbulizya

Jehova Ulakonzya Kumuumbulizya

“Aatembaulwe . . . Taata siluse a Leza siluumbulizyo loonse.”2KOR. 1:3.

ZILAAYIIGWE

Tulabona ncotukonzya kwiiya kunzila Jehova mbwaakabaumbulizya ba Juda ibakali mubuzike.

1. Ino bukkale bwakali buti kuba Juda ibakali mubuzike ku Babuloni?

 AMWEEZEEZYE buyo mbobakalimvwide ba Juda ibakali mubuzike ku Babuloni. Bakaubona munzi okwabo kaunyonyoonwa. Akaambo kazibi zyabo alimwi azyabamausyi, bakatolwa mubuzike ku Babuloni. (2Mak. 36:​15, 16, 20, 21) Nokuba kuti bakali mubuzike, bakalijisi lwaanguluko lwakucita milimo yabo yabuzuba abuzuba. (Jer. 29:​4-7) Nokuba boobo, buumi mbobakali kupona bwakali buyumu kapati, tiibwakali bwasamba tulye. Ino bakalimvwa buti kujatikizya bukkale oobu mobakabede? Nceeci ncaakaamba umwi wabo: “Twakakkala kumbali aamilonga ya Babuloni. Twakalila notwakayeeya Ziyoni.” (Int. 137:1) Bazike aaba ibakatyompedwe kapati bakali kuyandika luumbulizyo, pele ino nkookuli nkobakali kukonzya kulujana?

2-3. (a) Ino Jehova wakabacitila nzi ba Juda ibakali mubuzike? (b) Ncinzi ncotutiibandike mucibalo eeci?

2 Jehova ngu “Leza siluumbulizyo loonse.” (2Kor. 1:3) Mbwali Leza siluyando, ulayanda kubaumbulizya babelesi bakwe. Jehova wakalizyi kuti bazike bamwi bakali kuyoolutambula lulayo lwakwe akupiluka kulinguwe. (Is. 59:20) Aboobo, kakusyeede myaka yiinda ku 100 kuti ba Juda batolwe mubuzike, Jehova wakasololela musinsimi Isaya kulemba bbuku liitwa azina lyakwe. Nkaambo nzi? Isaya wakaamba kuti: “‘Amubaumbulizye, amubaumbulizye bantu bangu,’ mbwaamba Leza wanu.” (Is. 40:1) Masimpe, kwiinda mubbuku lyamusinsimi Isaya, Jehova wakabaumbulizya ba Juda ibakali mubuzike.

3 Mbubwenya mbuli ba Juda aabo, andiswe tuyandika luumbulizyo ciindi aciindi. Mucibalo eeci, tulabandika nzila zyotatwe Jehova mbwaakabaumbulizya ba Juda ibakali mubuzike: (1) Wakasyomezya kubalekelela aabo ibakeempwa, (2) wakabapa bulangizi bantu bakwe, alimwi (3) wakabagwasya kuleka kuyoowa. Aboobo, mbotunooyaabubandika twaambo ootu, amubone mbotukonzya kugwasyigwa amajwi aa Jehova aawumbulizya.

JEHOVA ULATULEKELELA

4. Mbuti Jehova mbwaakatondezya kuti ngusiluse? (Isaya 55:7)

4 Jehova ngu “Taata siluse.” (2Kor. 1:3) Wakabutondezya bube oobu ciindi naakasyomezya kubalekelela ba Juda bakeempwa ibakali mubuzike. (Amubale Isaya 55:7.) Wakaamba kuti: “Muluyando lutamani lwalyoonse alyoonse ndiyookufwida luse.” (Is. 54:8) Mbuti Jehova mbwaakali kuyootondezya luse lwakwe? Nokuba kuti ba Juda bakali kuyoopenga akaambo kamicito yabo, Jehova wakabasyomezya kuti tiibakali kuyoozumanana kukkala mu Babuloni. Bakali kuyookkala buyo kwaciindi cisyoonto. (Is. 40:2) Eelo kaka kweelede kuti majwi aaya akabaumbulizya kapati ba Juda ibakeempwa!

5. Nkaambo nzi ncotujisi twaambo tunji kwiinda ba Juda itutupa kusyoma kuti Jehova ulatulekelela zibi?

5 Ncinzi ncotwiiya? Twiiya kuti Jehova ulilibambilide kubalekelela babelesi bakwe cakumaninina. Mazuba aano, tulijisi twaambo tunji kwiinda ba Juda itutupa kusyoma kuti Jehova ulatulekelela zibi. Nkaambo nzi ncotwaambila boobu? Akaambo kakuti tulizyi Jehova ncaakacita kutegwa tulekelelwe zibi. Nokwakainda myaka iibalilwa ku 700 kuzwa ciindi Isaya naakasinsima, Jehova wakatuma Mwanaakwe ngwayandisya anyika kutegwa azoope cinunuzyo ikunununa basizibi boonse ibeempwa. Akaambo kakuti Jesu wakatufwida, Jehova ulakonzya kutulekelela zibi zyesu cakumaninina. (Mil. 3:19; Is. 1:18; Ef. 1:7) Eelo kaka Leza ngotubelekela ngusiluse!

6. Ino tugwasyigwa buti kwiinda mukuzinzibala kuyeeya luse lwa Jehova? (Amubone acifwanikiso.)

6 Majwi aa Jehova aakasololelwa amuuya aajanika kulugwalo lwa Isaya 55:​7, alakonzya kutuumbulizya ciindi notwatalika kulipa mulandu. Tobamwi tulakonzya kutalika kulipa mulandu akaambo kakulubizya nkotwakacita musyule nokuba kuti twakeempwa. Eeci cilakonzya kucitika kwaambisya kuti katucijisi mapenzi akaambo kacibi ncotwakacita. Nokuba boobo, kuti naa twakalyaambilila zibi zyesu akululamika bukkale bwesu, tulakonzya kuba masimpe kuti Jehova wakatulekelela. Alimwi kuti Jehova watulekelela, kunyina naziyeeya limbi zibi zyesu. (Amweezyanisye Jeremiya 31:34.) Aboobo kuti naa Jehova kunyina nazumanana kuziyeeya zibi zyesu, nkokuti andiswe tatweelede kuziyeeya. Kayi iciyandika kapati kuli Jehova nceeco ncotucita lino ikutali kulubizya nkotwakacita musyule. (Ezk. 33:​14-16) Alimwi ino-ino, Taateesu siluse uyakwaamanizya mapenzi oonse aaboola akaambo kakulubizya nkotwakacita.

Iciyandika kapati kuli Jehova, nceeco ncotucita lino ikutali kulubizya nkotwakacita musyule (Amubone muncali 6)


7. Ncinzi cikonzya kutukulwaizya kwaambila baalu kuti naa kuli cibi ncotwali kusisa?

7 Ncinzi ncotweelede kucita ikuti manjezyeezya eesu kaatukatazya akaambo kakusisa cibi ncotwakacita? Bbaibbele litukulwaizya kulomba lugwasyo kubaalu. (Jak. 5:​14, 15) Nokuba boobo, zimwi ziindi cilakonzya kutukatazya kubaambila cibi ncotwakacita. Pele kuti naa twakeempwa ncobeni alimwi tulizyi kuti Jehova abaalumi aaba mbasalide kutugwasya balakonzya kutufwida luse, tuyookulwaizyigwa kubaambila. Mucikozyanyo, amubone luse lwa Jehova mbolwakamuumbulizya mukwesu Arthur, a walo iwakali kupenzyegwa kapati amanjezyeezya akaambo kakulubizya nkwaakacita musyule. Mukwesu Arthur wakaamba kuti: “Kwamwaka omwe, ndakali kweebelela zintu ziletela muzeezo wakoonana. Pele nondakamana kuswiilila makani aakali kwaamba kujatikizya manjezyeezya, ndakalyaambilila cibi cangu kubakaintu bangu alimwi akubaalu. Kuzwa waawo, ndakalimvwa kulemununwa nkaambo manjezyeezya tanaakacili kundipenzya. Baalu bakandiyeezya kuti Jehova wakacili kundiyanda alimwi akuti ulatulaya akaambo kakuti ulatuyanda. Majwi aabo akandisika amoyo akundigwasya kuzyiba kuti Jehova wakandilekelela.” Lino mukwesu Arthur ulabeleka kali painiya waciindi coonse alimwi mukutausi. Eelo kaka cilakulwaizya kuzyiba kuti Jehova ulatufwida luse kuti naa tweempwa!

JEHOVA ULATUPA BULANGIZI

8. (a) Mbulangizi nzi Jehova mbwaakapa ba Juda ibakali mubuzike? (b) Kweelana alugwalo lwa Isaya 40:​29-31, ino bulangizi oobu bwakali kuyoobagwasya buti ba Juda ibakeempwa?

8 Kuzilanga mubuntu zintu, ba Juda ibakali mubuzike bakanyina bulangizi bwakuti bakali kuyoopiluka kumunzi okwabo. Nkaambo bana Babuloni kanji-kanji bakali kukaka kwaangununa baange babo kuti bapiluke kwabo. (Is. 14:17) Nokuba boobo, Jehova wakabapa bulangizi bantu bakwe. Wakabasyomezya kuti wakali kuyoobaangununa alimwi buya kunyina cakali kukonzya kumulesya. (Is. 44:26; 55:12) Mumeso aa Jehova, Babuloni wakali buyo mbuli lusuko. (Is. 40:15) Ikuti naa lwafwulidwa, lulamwaika. Oobo mbocakali cuuba-uba kuli Jehova kwaangununa bantu bakwe ibakali bazike ku Babuloni. Ino bulangizi oobu bwakali kuyoobagwasya buti ba Juda? Bwakali kuyoobaumbulizya. Pele kuli acimbi ncobwakali kuyoocita. Isaya wakalemba kuti: “Aabo balangila Jehova bayooba anguzu alimwi.” (Amubale Isaya 40:​29-31.) Masimpe, bulangizi bwakali kuyoobapa nguzu nkaambo bakali kuyooba mbuli basikwaze bauluka mujulu.

9. Ntwaambo nzi twakapa ba Juba ibakali mubuzike kusyoma zisyomezyo zya Jehova?

9 Jehova wakapa ba Juda ibakali mubuzike bumboni bwakuti ncaakasyomezya cakali kuyoozuzikizyigwa. Mubuti? Amuyeeye kujatikizya businsimi ibwakazuzikizyidwe kale. Ba Juda bakalizyi kuti bana Asuri bakabuzunda Bwami bwamisyobo iili 10 ya Israyeli alimwi akutola bantu mubuzike. (Is. 8:4) Bakababona bana Babuloni kabanyonyoona Jerusalemu alimwi akutola bantu banguwo mubuzike. (Is. 39:​5-7) Kunze lyaboobo, bakacili kupona ciindi Mwami Zedekiya naakoofwaazyigwa akutolwa ku Babuloni. (Jer. 39:7; Ezk. 12:​12, 13) Zintu zyoonse Jehova nzyaakasinsima zyakazuzikizyigwa. (Is. 42:9; 46:10) Eelo kaka kweelede kuti zintu zyoonse eezyi zyakayumya lusyomo lwabo lwakuti Jehova wakali kuyoobagwisya mubuzike!

10. Ncinzi cikonzya kutugwasya kuyumya bulangizi bwesu mumazuba aano aamamanino?

10 Ncinzi ncotwiiya? Ciindi notwatyompwa, bulangizi bwesu bwakumbele bulakonzya kutuumbulizya alimwi akutugwasya kuba anguzu. Tupona muziindi zikatazya ncobeni alimwi tulalwanwa abasinkondo ibajisi nguzu kapati. Pele tatweelede kuyoowa. Kayi Jehova watupa bulangizi butaliboteli, ibwakuyoopona buumi butamani mu Paradaiso, mwalo munooli luumuno akuliiba. Aboobo tweelede kuzumanana kubuyumya bulangizi oobu. Nkaambo kuti tiitwacita oobo, bulakonzya kunyongana, inga caba mbuli kulangilila busena bubotu kubelesya magilazi aajisi dooti, calo icikonzya kupa kuti butalibonyi kabotu. Pele mbuti mbotukonzya “kusalazya magilazi,” nkokuti kuyumya bulangizi bwesu? Tulakonzya kucita oobo, kwiinda mukujana ciindi cakuzinzibala kuyeeya lyoonse kujatikizya buumi mbobunooli bubotu munyika mpya. Alimwi tulakonzya kubala zibalo, kweebelela mavidiyo alimwi akuswiilila nyimbo izyaamba kujatikizya bulangizi bwesu. Kunze lyaboobo, tulakonzya kumwaambila Jehova mumupailo kujatikizya zintu nzyotulangila caluyandisisyo kuti zikazuzikizyigwe.

11. Ncinzi cakagwasya mucizyi iwakali kuciswa bulwazi butaponi kuba anguzu alimwi?

11 Amumvwe kujatikizya bulangizi mbobwakamuumbulizya alimwi akumuyumya-yumya mucizyi Joy, walo uuciswa bulwazi butaponi. Wakaamba kuti: “Ciindi nondityompedwe kapati, inga ndilamwaambila Jehova bwini mbondilimvwa kandisinizyide kuti ulandimvwisya. Muziindi eezyo, Jehova ulandipa ‘nguzu zigambya iziinda zyabantu.’” (2Kor. 4:7) Alimwi mucizyi Joy inga uleezeezya kuti uli munyika mpya mwalo ‘mutakabi muntu naba omwe uuyakwaamba kuti: ‘Ndaciswa.’’ (Is. 33:24) Kuti andiswe twamwaambila Jehova zintu zyoonse zitukatazya alimwi akubikkila maano kubulangizi bwesu, tulakonzya kuba anguzu alimwi.

12. Ntwaambo nzi itweelede kutupa kusyoma zisyomezyo zya Jehova? (Amubone acifwanikiso.)

12 Mbubwenya Jehova mbwaakagwasya ba Juda ibakali mubuzike ku Babuloni kusyoma zisyomezyo zyakwe, ulakonzya kucita mbubwenya oobo akulindiswe mazuba aano. Amuyeeye kujatikizya businsimi mbotubona kabuzuzikizyigwa mazuba aano. Mucikozyanyo, tulabubona bulelo bwanyika yoonse ibwakasinsimwa kuti “bunooli buyumu aciindi nciconya bunooli buteteete mbuli bulongo bupwaika buyo.” (Dan. 2:​42, 43) Kunze lyaboobo, tulamvwa “mizuzumo yanyika mumasena aaindene-indene” alimwi tulatola lubazu mumulimo wakukambauka “kumasi oonse.” (Mt. 24:​7, 14) Businsimi oobu alimwi abumbi buyo butupa kuba alusyomo luyumu muzisyomezyo zya Jehova akuti ziyoozuzikizyigwa ncobeni.

Businsimi mbotubona kabuzuzikizyigwa mazuba aano, butupa kuba alusyomo muzisyomezyo zya Jehova (Amubone muncali 12)


JEHOVA ULATUGWASYA KULEKA KUYOOWA

13. (a) Mbuyumuyumu nzi mbobakali kuyoojana ba Juda mbocakali kuyaabuswena ciindi cakwaangununwa mubuzike? (b) Kweelana ambokwaambidwe ku Isaya 41:​10-13, mbuti Jehova mbwaakabaumbulizya ba Juda?

13 Jehova wakabapa bulangizi bubotu ba Juda ibakali kukkala mu Babuloni ibwakuti bakali kuyakwaangununwa. Pele wakalizyi kuti bakali kuyoojana mapenzi mbocakali kuyaabuswena ciindi eeco. Jehova wakasinsima kuti mwami uulaanguzu wakali kuyoolwana zisi zyakazingulukide Babuloni mpoonya akuulwana buya awalo munzi wa Babuloni. (Is. 41:​2-5) Sena ba Juda bakeelede kuyoowa? Peepe. Nkaambo myaka minji eeci kacitanacitika, Jehova wakasyomezya bantu bakwe kwiinda mukwaamba kuti: “Utayoowi pe, nkaambo ndilaanduwe. Utalibiliki pe, nkaambo ndime Leza wako.” (Amubale Isaya 41:​10-13.) Ncinzi ncaakali kupandulula ciindi naakaamba kuti “Ndime Leza wako”? Kunyina naakali kuyeezya ba Juda kuti kabakomba nguwe, nkaambo bakalizyi kale kuti bakeelede kucita oobo. Muciindi caboobo, wakali kubayeezya kuti wakacili aambabo.—Int. 118:6.

14. Ncinzi acimbi Jehova ncaakacita kugwasya ba Juda kutegwa baleke kuyoowa?

14 Jehova alimwi wakabagwasya ba Juda kuleka kuyoowa kwiinda mukubayeezya nguzu zyakwe zigambya alimwi aluzyibo lwakwe. Wakabaambila kuti balungumane kujulu akulanga nyenyeezi akuti tanaakazilenga buyo pele alimwi ulizizyi amazina aanzizyo. (Is. 40:​25-28) Ikuti naa Jehova kazyi zina lyanyenyeezi imwi aimwi, tacidoonekwi buya kuti ulimuzyi zina mubelesi wakwe umwi aumwi kumugama. Alimwi kuti naa Jehova kajisi nguzu zyakulenga nyenyeezi, nkokuti tacidoonekwi buya kuti ulijisi nguzu zyakugwasya bantu bakwe. Masimpe, ba Juda bakalijisi twaambo tulimvwisya itwakeelede kubapa kutayoowa.

15. Mbuti Leza mbwaakabagwasya ba Juda kulibambila zintu zyakali kuboola kumbele?

15 Jehova wakabagwasya bantu bakwe kulibambila zintu izyakali kuboola kumbele. Kumatalikilo aabbuku lya Isaya, Leza wakaambila bantu bakwe kuti: “Amunjile mumaanda aanu aamukati, mulijalile. Amuyube kwakaindi kaniini buyo kusikila mane bukali bwiinde.” (Is. 26:20) Kweelede kuti ba Juda bakaatobela malailile aaya ciindi Mwami Koresi naakalwana Babuloni. Syaazibwene umwi mumakani aakaindi mu Giriki wakaamba kuti ciindi Koresi naakanjila mu Babuloni “wakaambila [basikalumamba bakwe] kuti bajaye muntu uuli woonse ngobakali kuyoojana aanze.” Amweezeezye buyo bantu ibakali kukkala mu Babuloni mbobakayoowede! Pele ba Juda, kulangilwa kuti bakafwutulwa akaambo kakuti bakaatobela malailile aa Jehova.

16. Nkaambo nzi ncotuteelede kuyoowa kapati kujatikizya ciyoocitika lyamapenzi mapati? (Amubone acifwanikiso.)

16 Ncinzi ncotwiiya? Ino-ino mapenzi mapati ngobatanabwene bantu ayootalika. Ciindi aakutalika, bantu munyika bayoonyongana akuyoowa citaambiki. Pele tacinooli boobo kubantu ba Jehova. Nkaambo tulizyi kuti Jehova ngo Leza wesu. Tunooli basicamba nkaambo tunoozyi kuti ‘lufwutuko lwesu lwaswena afwaafwi.’ (Lk. 21:28) Nociba ciindi twaakulwanwa ankamu yazisi, tuyoozumanana kusyomeka. Jehova uyoobelesya bangelo kutukwabilila alimwi uyootupa malailile aayoopa kuti tukafwutuke. Ino uyootupa buti malailile aayo? Calino, tatuzyi pe. Nokuba boobo, kulangilwa kuti tuyootambula malailile aayo kwiinda mumbungano zyesu. Ambweni aaya ngaanooli ‘maanda eesu aamukati,’ mwalo motunookwabilidwe. Pele mbuti mbotukonzya kulibambila kujatikizya zintu ziboola kumbele? Tweelede kuba acilongwe ciyumu abakwesu abacizyi, kumvwida malailile aazwa kumbunga ya Jehova alimwi akusinizya kuti Jehova ngonguwe uusololela mbunga eeyi.—Heb. 10:​24, 25; 13:17.

Tulizyi kuti Jehova ulijisi nguzu zyakutufwutula, aboobo tatweelede kuyoowa kapati kujatikizya ciyoocitika lyamapenzi mapati (Amubone muncali 16) b


17. Mbuti mbomukonzya kulanga kuli Jehova kuti amuumbulizye?

17 Nokuba kuti buumi bwakali buyumu kuba Juda ibakali mubuzike ku Babuloni, Jehova wakabapa luumbulizyo ndobakali kuyandika. Uyoocita mbubwenya oobo akulindiswe. Aboobo tacikwe makani aziyoocitika kumbele, amuzumanane kulanga kuli Jehova kuti amuumbulizye. Mulakonzya kucita oobo kwiinda mukuba alusyomo lwakuti ulabalekelela babelesi bakwe basyomeka alimwi akubabikkila maano. Kunze lyaboobo, amuzumanane kuyumya bulangizi bwanu. Mutalubi kuti, mbwaanga Jehova ngo Leza wanu, tamweelede kuyoowa cintu cili coonse.

LWIIMBO 3 Leza Ninguzu Zyesu, Mbulangizi Bwesu, Ngotusyoma

a Mazina aamwi acincwa.

b BUPANDULUZI BWACIFWANIKISO Icili: Kabunga kasyoonto kabakwesu abacizyi kalibungene. Ciindi nobalanga nyenyeezi mbozili zinji kujulu, bayeeya kuti Jehova ulijisi nguzu alimwi ulakonzya kubakwabilila bantu bakwe tacikwe makani ankobabede munyika.