1, 2. Ni nani wanaweza kufaidika na maneno ya Wimbo wa Sulemani, na sababu gani? (Ona picha kwenye mwanzo wa habari hii.)

‘ONA vile wanaangaliana kwa furaha na kwa upendo! Bila shaka wanapendana sana!’ Ni muzee mwenye alitoka tu kuunganisha ndoa ndiye alisema maneno hayo. Mahali pa karamu, muzee huyo anaona namna bibi na bwana hao wapya wanakamatana na kutembea polepole mahali pa kuchezea. Anajiuliza hivi: ‘Ndoa yao itaendelea? Kisha miaka, upendo wao utaendelea kuongezeka, ao utazimika?’ Wakati bibi na bwana wanaonyeshana upendo wa kweli, ndoa yao inakuwa yenye nguvu hata kama wanakutana na matatizo makubwa. Jambo lenye kuhuzunisha ni kwamba leo ndoa nyingi zinavunjika. Ndio sababu mutu anaweza kujiuliza: Inawezekana kuwa na upendo wenye kudumu?

² Hata wakati wa Mufalme Sulemani, ni watu wachache sana ndio walionyesha upendo wa kweli. Ndio sababu aliandika hivi: ‘Nimemuona mwanaume mumoja kati ya elfu moja, lakini sijamuona mwanamuke mumoja kati yao wote. Tazama! Nimeona hili peke yake, ya kwamba Mungu wa kweli aliwafanya wanadamu wakiwa wanyoofu, lakini wao wenyewe wametafuta mipango mingi.’ (Mhu. 7:26-29) Wanawake wa mataifa wenye kuabudu Baali waliishi katikati ya Waisraeli, na walikuwa na mwenendo muchafu sana. Kwa hiyo, Waisraeli wengi, wanaume na wanawake, waliiga wanawake hao. Ndio sababu Sulemani aliandika kwamba ilikuwa vigumu kupata mutu mwenye kuwa na  mwenendo muzuri. * Hata hivyo, miaka 20 hivi mbele ya hapo, Sulemani aliandika wimbo wenye kuitwa, Wimbo wa Sulemani. Wimbo huo unaonyesha kwamba upendo wa kweli kati ya mwanaume na mwanamuke unaweza kuwa. Unaonyesha pia upendo wa kweli ni nini na namna gani unaweza kuonyeshwa. Iwe mutu amekwisha kufunga ndoa ao hapana, sisi wote tunaweza kufaidika kwa kujifunza kwa uangalifu maneno ya Wimbo wa Sulemani.

3. Sababu gani inawezekana mwanaume na mwanamuke waonyeshane upendo wa kweli?

³ Soma Wimbo wa Sulemani 8:6. Sababu gani andiko hilo linasema kwamba upendo wa kweli ni “mwali wa moto wa Yah?” Kwa sababu upendo ndio sifa kubwa zaidi ya Yehova. Na pia Yehova alituumba kwa mufano wake; alituumba na uwezo wa kuiga upendo wake. (Mwa. 1:26, 27) Kisha Mungu kuumba mwanaume wa kwanza Adamu, alimupatia bibi mwenye sura nzuri sana. Wakati Adamu alimuona Eva kwa mara ya kwanza, alifurahi sana, na alisema maneno matamu yenye kuonyesha furaha yake. Bila shaka Eva naye alifurahi na kujisikia kuwa karibu sana ya bwana yake, kwa sababu “alitolewa” katika Adamu. (Mwa. 2:21-23) Kwa sababu Yehova aliwaumba wanadamu na uwezo wa kuonyesha upendo, inawezekana mwanaume na mwanamuke waendelee kuonyeshana upendo wa kweli na wenye kudumu.

4, 5. Eleza kwa kifupi habari yenye kupatikana katika Wimbo wa Sulemani.

⁴ Kuna mambo mengine yenye kufanya mwanaume na mwanamuke waendelee kupendana. Mambo hayo yanazungumuziwa kwa njia yenye kupendeza katika Wimbo wa Sulemani. Wimbo huo uliandikwa kama maneno yenye kuimbwa katika muziki; habari inazungumuzia upendo kati ya kijana mwanamuke wa kijiji cha Shunemu pamoja na mupenzi wake, muchungaji. Mufalme Sulemani anavutiwa na uzuri wa kijana mwanamuke huyo na anatuma watu wamulete katika kambi yake. Kambi hiyo ilikuwa karibu na shamba la mizabibu, lenye kijana mwanamuke huyo alikuwa anachunga. Lakini, mufalme anatambua mara moja kwamba kijana huyo mwanamuke anamupenda sana muchungaji. Mufalme Sulemani anajaribu kumushawishi, lakini, mwanamuke huyo anamuonyesha bila kuogopa kwamba anapenda sana kuwa pamoja na ule mupenzi wake. (Wim. 1:4-14) Muchungaji anaingia katika kambi hiyo, kisha wanaanza kuzungumuza maneno ya upendo yenye kuvutia.—Wim. 1:15–17.

⁵ Mufalme Sulemani anarudia Yerusalemu pamoja na kijana mwanamuke; na muchungaji anawafuata. (Wim. 4:1-5, 8, 9) Mufalme Sulemani anafanya yake yote ili kijana mwanamuke amupende, lakini anashindwa. (Wim. 6:4-7; 7:1-10) Mwishowe, mufalme anamuacha arudie kwao. Maneno ya mwisho ya wimbo huo, yanaonyesha namna kijana mwanamuke huyo anapenda mupenzi wake akuwe “kama swala,” na akimbie ili kuja kwenye iko.—Wim. 8:14.

6. Sababu gani ni vigumu kutambua watu wenye kuzungumuza katika Wimbo wa Sulemani?

⁶ Wimbo huo wenye maana sana na wenye kupendeza sana, unaitwa “wimbo ulio bora.” Katika wimbo huo, ni vigumu kutambua watu wenye kuzungumuza. (Wim. 1:1) Kitabu kimoja kinasema kwamba “mambo kama vile, habari yenyewe, mufuatano wa mambo, na watu wenye kuzungumuza, haiko ndio mambo ya lazima sana katika Wimbo wa Sulemani.” Inawezekana majina ya watu wenye kuzungumuza yaliondolewa, ili wimbo huo uonekane wenye kuvutia. Lakini, tunaweza kujua watu wenye kuzungumuza kupitia maneno yao ao kupitia maneno yenye wanaambiwa. *

7, 8. Maneno ya mapenzi yenye kupatikana katika Wimbo wa Sulemani yanaonyesha nini? Toa mifano.

⁷ Wimbo wa Sulemani unazungumuzia sana ‘maonyesho ya mapenzi’ kati ya ule kijana mwanamuke pamoja na muchungaji. Maneno ya mapenzi yenye kuandikwa katika Wimbo wa Sulemani yaliandikwa kumepita miaka zaidi ya 3000. Maneno hayo yanaonyesha namna wanaume na wanawake walikuwa wanaonyeshana upendo katika inchi za Mashariki wakati huo. Maneno hayo yanaweza kuonekana kuwa mageni kwa watu wa leo. Hata hivyo, ni ya maana sana kwetu na yanaweza kutusaidia kuelewa namna bibi na bwana wenye kupendana wanajisikia. Kwa mufano, muchungaji anasema kwamba macho yenye kurembua na yenye kuvutia ya kijana mwanamuke huyo ni “kama ya njiwa.” (Wim. 1:15) Kijana mwanamuke huyo haseme kama macho ya muchungaji ni kama ya njiwa, lakini anasema ni “kama njiwa.” (Soma Wimbo wa Sulemani 5:12.) Aliona kwamba mboni ya jicho la muchungaji ya rangi nyeusi na yenye kuzungukwa na sehemu mweupe, ilipendeza sana na ilikuwa kama njiwa mwenye kuogelea katika maziwa.

⁸ Maneno ya mapenzi yenye kuwa katika Wimbo wa Sulemani, hayazungumuzie tu uzuri wa mwili. Kwa mufano, fikiria yale muchungaji alisema kuhusu maneno ya kijana huyo mwanamuke. (Soma Wimbo wa Sulemani 4:7, 11.) Anasema kwamba midomo ya mwanamuke huyo “inadondosha asali ya sega.” Sababu gani? Kwa sababu asali ya sega ni yenye sukari sana na tamu sana kuliko asali zingine. Muchungaji alisema pia kwamba “asali na maziwa viko chini ya ulimi” wa kijana mwanamuke; hilo linamaanisha kwamba, maneno yake yalikuwa mazuri na yenye kufurahisha sana kama asali na maziwa. Ni wazi, wakati muchungaji anamuambia kwamba yeye ‘ni murembo [muzuri] kabisa, . . . wala hamuna kasoro [kosa] ndani yake,’ hakuwa tu anazungumuzia uzuri wake wa mwili, lakini pia sifa nzuri za kijana huyo mwanamuke.

9. (a) Bibi na bwana wanapaswa kuonyeshana upendo wa namna gani? (b) Sababu gani ni jambo la lazima bibi na bwana waonyeshane upendo?

⁹ Ndoa haiko tu mapatano kati ya mwanaume na mwanamuke ao mapatano yenye kukosa upendo. Upendo ni sifa ya maana sana katika ndoa ya Wakristo. Lakini, upendo huo unapaswa kuwa wa namna gani? Ni upendo wenye kuongozwa na kanuni za Biblia? (1 Yoh. 4:8) Ni ule upendo wenye kuunganisha watu wa familia moja? Ni ule upendo kati ya marafiki wa kweli? (Yoh. 11:3) Ni ule upendo wa kimapenzi kati ya mwanaume na mwanamuke? (Met. 5:15-20) Bila shaka, bibi na bwana wanapaswa kuonyeshana namna hizo zote za upendo ili ndoa yao ikuwe na upendo wa kweli na wenye kudumu. Upendo wa kweli unaonyeshwa kwa maneno na kwa matendo. Ni jambo la lazima sana bibi na bwana wasiache kazi zao mbalimbali ziwazuie kuonyeshana upendo. Bibi na bwana wakionyeshana upendo katika ndoa yao, hilo litafanya kila mutu amutumainie mwenzake na akuwe na furaha. Katika desturi ao maeneo fulani, mara nyingi ni watu wa familia ndio wanachagulia kijana wao mutu wa kuoana naye, na hilo linafanya mwanaume na mwanamuke wasijuane vizuri mbele ya kufunga ndoa. Hata hivyo, wakisha kuoana ni jambo la lazima waonyeshane upendo kwa maneno yao. Hilo litafanya upendo wao uongezeke na ndoa yao ikuwe muzuri.

10. Bibi na bwana wakikumbuka maonyesho yao ya mapenzi, hilo linaweza kuwa na matokeo gani?

¹⁰ Maonyesho ya mapenzi kati ya bibi na bwana yanaweza kuleta matokeo mengine mazuri. Mufalme Sulemani alimuahidi kijana mwanamuke Mushulami kwamba atamupatia ‘vitaji vya zahabu, pamoja na vifungo vya feza.’ Alimusifu na kusema kwamba yeye ni ‘murembo kama mwezi mupevu [wenye kuenea], mwenye kutakata kama jua linaloangaza.’ (Wim. 1:9-11; 6:10) Lakini kijana mwanamuke alibaki mwaminifu kwa mupenzi wake, muchungaji. Ni nini ilimusaidia aendelee kuwa mwaminifu hata kama hakuwa pamoja na muchungaji? Yeye mwenyewe anatuambia. (Soma Wimbo wa Sulemani 1:2, 3.) Alikumbuka ‘maonyesho ya mapenzi’ ya ule muchungaji.  Anasema kwamba maonyesho hayo ya mapenzi yalikuwa “bora [muzuri zaidi] kuliko divai” yenye kufurahisha moyo, na kwamba jina lake lilimutuliza “kama mafuta” yenye kumwangwa juu ya kichwa. (Zab. 23:5; 104:15) Bibi na bwana wakikumbuka maonyesho yao ya mapenzi, hilo linaweza kufanya waendelee kupendana zaidi. Kwa hiyo, ni jambo la lazima sana kwamba bibi na bwana waonyeshane upendo kila mara.

11. Maneno ya Mushulami kwa wanawake wa Yerusalemu yanaweza kufundisha nini Mukristo mwenye hajaoa ao kuolewa?

¹¹ Mukristo mwenye hajaoa ao kuolewa anaweza pia kujifunza mambo mengi katika Wimbo wa Sulemani, zaidi sana Mukristo mwenye kutafuta mutu wa kuoana naye. Ule kijana mwanamuke hakupendezwa hata kidogo na Mufalme Sulemani. Aliwakataza kabisa wanawake wa Yerusalemu kumukaza amupende Sulemani. Aliwaambia hivi: ‘Musijaribu kuamusha ao kuwasha upendo ndani yangu mupaka wenyewe utake.’ (Wim. 2:7; 3:5) Sababu gani? Kwa sababu haifae kuanzisha urafiki wa kimapenzi na kila mutu. Kwa hiyo, Mukristo mwenye kuwa na hekima, anapaswa kungojea mupaka wakati atapata mutu wa kuoana naye, mutu mwenye atapenda kabisa.

12. Sababu gani kijana mwanamuke Mushulami alimupenda muchungaji?

¹² Sababu gani kijana mwanamuke Mushulami alimupenda muchungaji? Muchungaji alikuwa na sura nzuri, kama “swala;” mikono yake ilikuwa nguvu kama ‘mianzi ya zahabu,’ na miguu yake ilikuwa yenye kupendeza na yenye nguvu kama “nguzo za marumaru [marbre].” Lakini muchungaji huyo hakuwa tu na sura nzuri ao mwenye nguvu. Mushulami alisema kwamba mupenzi wake alikuwa katikati ya wana ‘kama mutofaa katikati ya miti ya musituni [pori].’ Mushulami alikuwa mwaminifu kwa Yehova, na ikiwa alisema maneno hayo, hilo linaonyesha kwamba muchungaji huyo alimupenda kabisa Yehova na alikuwa na sifa nzuri sana.—Wim. 2:3, 9; 5:14, 15.

13. Sababu gani muchungaji alimupenda kijana mwanamuke Mushulami?

¹³ Tuseme nini juu ya kijana mwanamuke Mushulami? Wakati huo, Mufalme Sulemani alikuwa na “malkia 60 na masuria 80 na wanawali wasio na hesabu,” lakini alivutiwa sana na sura ya Mushulami. Hata kama Mushulami alikuwa na sura nzuri, yeye mwenyewe alijiona kama ‘zafarani tu ya inchi tambarare ya pwani,’ ni kusema, ua la kawaida. Usemi huo unaonyesha kwamba mwanamuke huyo alikuwa mwenye kiasi na munyenyekevu sana. Lakini muchungaji alimuona kuwa mutu wa pekee “kama yungiyungi katikati ya magugu yenye miiba.” Mushulami alikuwa mwaminifu kabisa kwa Yehova.—Wim. 2:1, 2; 6:8.

14. Mukristo mwenye kutaka kuoa ao kuolewa anaweza kujifunza nini juu ya upendo wenye kuzungumuziwa katika Wimbo wa Sulemani?

 ¹⁴ Biblia inasema kwamba Wakristo wanapaswa kuoa ao kuolewa “katika Bwana tu.” (1 Kor. 7:39) Mukristo mwenye kutaka kuoa ao kuolewa, anapaswa kuepuka urafiki wa kimapenzi na mutu asiye Mukristo; anapaswa kuoa ao kuolewa tu na muabudu wa Yehova. Zaidi ya hilo, ili wale wenye kuoana waendelee kupambana na mahangaiko ya maisha na kuwa na amani na kumutumikia Mungu kwa umoja, imani na kushikamana na Mungu inaweza kuwasaidia. Hizo ndizo sifa za kufikiria wakati unatafuta mutu wa kuoana naye. Muchungaji na ule mwanamuke kijana walikuwa na sifa hizo.

15. Mufano wa Mushulami unamufundisha nini Mukristo wa kweli mwenye kutazamia kuoa ao kuolewa?

¹⁵ Soma Wimbo wa Sulemani 4:12. Sababu gani muchungaji analinganisha mupenzi wake na “bustani” yenye kufungwa? Ni kwa sababu si kila mutu anaweza kuingia katika bustani yenye kufungwa. Ili mutu aingie humo anapaswa kufungua kwanza mulango. Mwanamuke Mushulami analinganishwa na bustani yenye kufungwa kwa sababu upendo wake ulikuwa tu wa ule muchungaji, mwenye atakuwa bwana yake. Alikataa vishawishi vyote vya mufalme; kwa hiyo hakuwa ‘mulango’ wenye kufunguliwa kwa kila mutu, lakini alikuwa “ukuta.” (Wim. 8:8-10) Vilevile, Mukristo wa kweli mwenye kutazamia kuoa ao kuolewa, anapaswa kuchunga upendo wake na matendo yake ya mapenzi kwa ajili ya ule atakuwa bibi ao bwana yake.

16. Wimbo wa Sulemani unawafundisha nini wale wenye kuchumbiana?

¹⁶ Wakati muchungaji alitaka waende na Mushulami kufanya matembezi, ndugu zake walimukatalia; na wakamupatia kazi ya kuchunga shamba lao la mizabibu. Sababu gani? Tunaweza kusema kwamba hawakumuaminia? Ao, kwamba waliwaza atafanya uasherati? Hapana, walikuwa tu waangalifu ili dada yao asiangukie katika mutego wa zambi. (Wim. 1:6; 2:10-15) Fundisho: Wale wenye kuchumbiana wanapaswa kuwa waangalifu ili wasifanye jambo lolote mbaya. Wanapaswa kuepuka kuwa pekee yao. Hata kama kuonyeshana upendo wenye kufaa ni jambo la kawaida, wanapaswa kuwa waangalifu ili wasiangukie katika mutego wa zambi.

17, 18. Umepata faida gani kwa kuchunguza Wimbo wa Sulemani?

¹⁷ Kwa kawaida, wakati bibi na bwana Wakristo wanaanza maisha yao ya ndoa, wanakuwa wenye kupendana sana, na wanakuwa na maonyesho ya mapenzi. Ndoa ni mupango wa Yehova, na mupango huo unapaswa kudumu. Kwa hiyo, bibi na bwana wanapaswa kujikaza ili upendo wao usizimike, na wanapaswa kufanya mambo yenye itasaidia upendo huo uendelee kukomaa.—Mk. 10:6-9.

¹⁸ Wimbo wa Sulemani unaonyesha kwamba, wakati unatafuta mutu wa kuoana naye, ni vizuri utafute mutu mwenye utapenda kabisa. Kisha, ufanye upendo huo ukuwe na nguvu na uepuke mambo yenye inaweza kuzimisha upendo wenu. Ikiwa unatafuta mutu wa kuoana naye ao umekwisha kuoa ao kuolewa, unaweza kufurahia upendo wa kweli, ule “mwali wa moto wa Yah.”—Wim. 8:6.