1, 2. Sababu gani Mungu alimukataa Sauli? (Ona picha kwenye mwanzo wa habari hii.)

WAKATI Yehova alimuchagua Sauli akuwe mufalme, Sauli alikuwa na sifa ya kiasi. (1 Samweli 9:1, 2, 21; 10:20-24) Lakini kisha kuwa mufalme, akakuwa na kimbelembele. Wakati fulani, maelfu ya Wafilisti walikuja kupigana na Waisraeli. Nabii Samweli alikuwa ameambia Sauli kama angekuja kutoa zabihu kwa Yehova. Hata hivyo, mbele Samweli afike, Waisraeli waliogopa sana na wengi walimuacha Sauli. Alishindwa kuvumilia, na kuliko kumungojea Samweli, alitoa zabihu yeye mwenyewe. Sauli hakukuwa na mamlaka ya kutoa zabihu hiyo, na jambo hilo halikumufurahisha Yehova.—1 Samweli 13:5-9.

² Wakati Samweli alifika, alimukaripia Sauli kwa sababu alikosa kumutii Yehova. Lakini Sauli hakufikiri kama alifanya jambo fulani la mubaya. Alijaribu kujitetea na kusema kama wengine ndio walimuchochea afanye makosa. (1 Samweli 13:10-14) Tangu wakati huo, Sauli alifanya mambo mengine mengi kwa kimbelembele. Kwa hiyo, Yehova alimukataa  asikuwe tena mufalme. (1 Samweli 15:22, 23) Maisha ya Sauli yalianza muzuri lakini yaliisha mubaya sana.—1 Samweli 31:1-6.

3. (a) Watu wengi wako na mawazo gani juu ya sifa ya kiasi? (b) Tutajibia maulizo gani?

³ Leo, watu fulani wanawaza kama hawawezi kuwa na sifa ya kiasi na wakati huohuo waendelee kuwa na maisha ya muzuri ao kazi ya muzuri. Wanajivuna kuwa wao ni wa maana zaidi kuliko wengine. Kwa mufano, muchezaji fulani mwenye kujulikana na mwenye kufanya mambo ya politike, alisema hivi: “Sifa ya kiasi hainihusu hata kidogo, na ninafikiri kama hakuna siku itanihusu.” Lakini, sababu gani ni jambo la maana Mukristo akuwe mwenye kiasi? Sifa ya kiasi inamaanisha nini, na haimaanishe nini? Tutajibia maulizo hayo katika habari hii. Na katika habari yenye kufuata, tutaona namna tunaweza kuendelea kuwa wenye kiasi hata wakati inaweza kuwa vigumu kufanya hivyo.

4. Kutenda kwa kimbelembele, maana yake nini?

⁴ Biblia inaonyesha kama kimbelembele ni sifa yenye kupingana na sifa ya kiasi. (Soma Methali 11:2.) Daudi alimuomba Yehova hivi: ‘Umuzuie mutumishi wako kutokana na matendo ya kimbelembele.’ (Zaburi 19:13) Kutenda kwa kimbelembele, maana yake nini? Ni kufanya jambo fulani lenye hatuna haki ao mamlaka ya kufanya, pengine kwa sababu tunakosa uvumilivu ao tuko na kiburi. Kwa sababu hatukamilike, sisi wote tumetenda kwa kimbelembele wakati fulani. Lakini kama vile tunaona katika mufano wa Mufalme Sauli, ikiwa hilo linakuwa tabia yetu, Yehova hatafurahi. Zaburi 119:21 inasema kama Yehova ‘atawakemea wenye kimbelembele.’ Sababu gani anafanya hivyo?

5. Sababu gani kutenda kwa kimbelembele ni kosa kubwa?

⁵ Kwanza, ikiwa tunafanya jambo fulani kwa kimbelembele, tunaonyesha kuwa hatumuheshimie Yehova, Mungu na Mutawala wetu. Pili, wakati tunafanya mambo yenye hatuna mamlaka ya kufanya, tunaweza kubishana na kukosa kuelewana na watu wengine.(Methali 13:10) Na tatu, tunaweza kuonekana wapumbavu wakati wengine wanatambua kama tulifanya jambo fulani kwa kimbelembele. (Luka 14:8, 9) Kwa kweli, tunaona sababu gani Yehova anapenda tukuwe wenye kiasi.

6, 7. Namna gani sifa ya kiasi inapatana na sifa ya unyenyekevu?

⁶ Sifa ya kiasi inapatana sana na sifa ya unyenyekevu. Mukristo munyenyekevu hana majivuno, lakini anaona wengine kuwa wa maana zaidi kuliko yeye. (Wafilipi 2:3) Kwa ukawaida, mutu munyenyekevu ni mwenye kiasi pia. Anajua kama iko na mipaka, na anakubali kwa unyenyekevu makosa yake. Iko tayari kusikiliza mawazo ya wengine na anaacha wamufundishe mambo fulani. Mutu munyenyekevu anafurahisha sana Yehova.

⁷ Biblia inaonyesha kama mutu mwenye kiasi anajijua yeye mwenyewe na anajua kama kuko mambo fulani yenye hana uwezo wa kufanya ao yenye haruhusiwe kufanya. Hilo linamusaidia kuheshimia wengine na kuwatendea kwa upole.

8. Ili tuendelee kuwa wenye kiasi, tunapaswa kuepuka mawazo ya namna gani?

⁸ Hata hivyo, tunaweza kuanza kuwa na mawazo ya kimbelembele bila hata kutambua.  Namna gani? Tunaweza kuanza kujiona kuwa wa maana zaidi kuliko wengine kwa sababu sisi ao watu wenye tunajua muzuri tuko na madaraka fulani katika kutaniko. (Waroma 12:16) Ao tunaweza kuanza kujionyesha sana mbele ya watu wengine. (1 Timotheo 2:9, 10) Tunaweza hata kuanza kuambia wengine mambo yenye wanapaswa ao hawapaswe kufanya.​—1 Wakorintho 4:6.

9. Sababu gani watu fulani walitenda kwa kimbelembele? Toa mufano wenye kupatikana katika Biblia.

⁹ Tunaweza kuanza kufanya mambo kwa kimbelembele ikiwa hatuzuie tamaa zetu za mubaya. Watu wengi wametenda kwa kimbelembele kwa sababu walijitafutia utukufu, walisikilia wengine wivu, ao hawakuzuia hasira yao. Jambo hilo lilifikia watu fulani wenye kuzungumuziwa katika Biblia, kama vile Absalomu, Uziya, na Nebukadneza. Yehova aliwaonyesha wazi kama walipaswa kuwa wanyenyekevu.​—2 Samweli 15:1-6; 18:9-17; 2 Mambo ya Nyakati 26:16-21; Danieli 5:18-21.

10. Sababu gani tunapaswa kuepuka kuhukumu nia za wengine? Toa mufano wenye kupatikana katika Biblia.

¹⁰ Kunaweza kuwa sababu zingine zenye zinafanya watu wakose kuwa wenye kiasi wakati fulani. Fikiria mufano wa Abimeleki na Petro. (Mwanzo 20:2-7; Mathayo 26:31-35) Wanaume hao walikuwa na kimbelembele? Ao inaweza kuwa hawakujua mambo yote ao walitenda bila kufikiri? Kwa sababu hatuwezi kusoma katika mioyo ya watu, hatuwezi kuhukumu nia za watu wengine.—Soma Yakobo 4:12.

11. Tunapaswa kuelewa jambo gani?

¹¹ Mutu mwenye kiasi anaelewa daraka lake katika mupango wa Mungu. Yehova ni Mungu mwenye kupanga mambo muzuri. Amepatia kila mutu katika kutaniko daraka fulani. Sisi wote tuko watu wa lazima. Yehova amepatia kila mutu zawadi, ufundi, vipaji ao uwezo mbalimbali, na anatuacha tuchague namna tutavitumikisha. Ikiwa tuko wenye kiasi, tutatumikisha zawadi zetu katika njia yenye kumupendeza Yehova. (Waroma 12:4-8) Tunaelewa kuwa Yehova anatuomba tutumikishe zawadi hizo ili kumuletea utukufu na kusaidia wengine.—Soma 1 Petro 4:10.

12, 13. Tunapaswa kukumbuka nini ikiwa mabadiliko yanatufikia katika kazi ya Yehova?

¹² Kadiri wakati unapita, mambo yenye tunafanya katika kazi ya Yehova yanaweza kubadilika. Kwa mufano, fikiria mabadiliko mengi yenye yalimufikia Yesu katika maisha yake. Kwanza, alikuwa yeye peke pamoja na Baba yake. (Methali 8:22) Kisha, alimusaidia Yehova kuumba malaika, ulimwengu, na wanadamu. (Wakolosai 1:16) Mwishowe, alitumwa katika dunia. Alizaliwa akiwa mutoto mudogo mwanadamu na kisha alikomaa na kuwa mutu muzima. (Wafilipi 2:7) Kisha kifo chake, Yesu alirudia mbinguni, na katika mwaka wa 1914 akakuwa Mufalme wa Ufalme wa Mungu. (Waebrania 2:9) Na wakati unaokuja, kisha kutawala akiwa Mufalme kwa miaka elfu moja, Yesu atarudishia Yehova Ufalme ili ‘Mungu akuwe vitu vyote kwa kila mutu.’—1 Wakorintho 15:28.

¹³ Sisi pia, mabadiliko yanaweza kutufikia katika maisha yetu. Wakati fulani madaraka yetu yanaweza kubadilika kwa sababu ya maamuzi yetu. Kwa mufano, pengine tulikuwa hatujaoa ao kuolewa kisha tukaamua kuoa ao kuolewa. Ao tunaweza kuwa na watoto. Kisha, tunaweza kuamua kufanya mabadiliko fulani ili tumutumikie  Yehova kwa wakati wote. Wakati mwingine, hali zetu zinaweza kufanya madaraka yetu yabadilike. Tunaweza kuwa na uwezo wa kufanya mengi, ao tunaweza kulazimika kufanya mambo madogo. Lakini iwe tuko vijana ao wazee, tuko na afya ya muzuri ao hapana, Yehova anajua namna kila mumoja wetu anaweza kumutumikia muzuri zaidi. Hatuombe tufanye mengi kuliko yale yenye hatuwezi kufanya. Na anafurahia sana mambo yote yenye tunamufanyia.—Waebrania 6:10.

14. Namna gani sifa ya kiasi inaweza kutusaidia tutosheke na tukuwe na furaha katika hali yoyote?

¹⁴ Yesu alifurahia mugawo wowote wenye Yehova alimupatia, na sisi pia tunaweza kufurahia migawo yetu. (Methali 8:30, 31) Mutu mwenye kiasi anafurahia migawo na madaraka yenye iko nayo katika kutaniko. Hakazie akili yake juu ya mambo yenye wengine wanafanya. Lakini, anatosheka na daraka lake katika tengenezo la Mungu. Anaona daraka hilo kuwa linatoka kwa Yehova. Mutu mwenye kiasi anaheshimia pia wengine na anafurahia kuwasaidia. Anaelewa kama Yehova amewapatia pia daraka fulani.​—Waroma 12:10.

15. Mufano wa Gideoni unaweza kutufundisha nini?

¹⁵ Gideoni ni mufano wa muzuri zaidi wa mutu mwenye alionyesha sifa ya kiasi. Wakati Yehova alimupatia mugawo wa kukomboa Waisraeli kutoka kwa Wamidiani, Gideoni alisema hivi: ‘Elfu yangu ndiyo ndogo zaidi katika Manase, na mimi ndiye mudogo  zaidi katika nyumba ya baba yangu.’ (Waamuzi 6:15) Lakini, Gideoni alimutegemea Yehova na alikubali mugawo huo. Kisha Gideoni alihakikisha kama alielewa kabisa mambo yenye Yehova alimuomba afanye na alimuomba muongozo wake katika sala. (Waamuzi 6:36-40) Gideoni alikuwa mwanaume mwenye nguvu na ujasiri, lakini pia alikuwa na hekima na muangalifu. (Waamuzi 6:11, 27) Tena, wakati watu walipenda kumufanya akuwe kiongozi juu yao, alikataa. Kisha kufanya mambo yenye Yehova alimuomba afanye, alirudia nyumbani kwake.​—Waamuzi 8:22, 23, 29.

16, 17. Namna gani mutu mwenye kiasi anaweza kufanya maendeleo?

¹⁶ Ikiwa mutu anakubali mugawo wa mupya ao anapenda kufanya mengi katika kutaniko, hilo halimaanishe kama haiko mwenye kiasi. Biblia inasema kama ni muzuri kwa mutumishi wa Yehova akuwe tayari kufanya mengi zaidi kwa ajili ya ndugu na dada zake, na kufanya maendeleo. (1 Timotheo 4:13-15) Lakini, ili tufanye maendeleo, ni lazima tukuwe na mugawo wa mupya? Hapana. Sisi wote tunaweza kuendelea kukomalisha sifa za Kikristo na uwezo wenye Yehova ametupatia ili kumutumikia muzuri zaidi na kusaidia wengine.

¹⁷ Mbele ya kukubali mugawo fulani, mutu mwenye kiasi anatafuta kujua mambo yenye anaombwa kufanya. Anasali juu ya mugawo huo na kuchunguza kwa uangalifu ikiwa ataweza kufanya kazi hiyo. Je, ataendelea kuwa na wakati wa kutosha ili kufanya mambo mengine ya maana zaidi? Ikiwa ni hapana, wengine wanaweza kufanya kazi fulani yenye anafanya sasa? Kisha kufikiria jambo hilo, mutu mwenye kiasi anaweza kuamua kama hawezi kutimiza muzuri daraka la mupya lenye amepewa. Ikiwa tuko wenye kiasi, inaweza kuwa lazima kukataa daraka hilo.

18. (a) Mutu mwenye kiasi atafanya nini wakati anapewa mugawo mupya? (b) Namna gani andiko la Waroma 12:3 linatusaidia tukuwe wenye kiasi?

¹⁸ Yehova anapenda ‘tukuwe na kiasi katika kutembea’ pamoja naye. (Mika 6:8) Kwa hiyo, wakati tunapewa mugawo mupya, tunatafuta muongozo wake na kumuomba musaada, kama vile tu Gideoni alifanya. Tunapaswa kufikiri sana juu ya mambo yenye Yehova anatuomba kupitia Biblia na tengenezo lake. Tukumbuke basi kama mambo yote yenye tunaweza kufanya katika kazi yake haiko kwa sababu ya uwezo fulani wenye tuko nao, lakini ni kwa sababu Yehova ni munyenyekevu na iko tayari kutusaidia. (Zaburi 18:35) Mutu mwenye kiasi ‘hatajifikiria mwenyewe zaidi kuliko ilivyo lazima kufikiri.’—Soma Waroma 12:3.

19. Sababu gani tunapaswa kuwa wenye kiasi?

¹⁹ Mutu mwenye kiasi anajua kama ni Yehova pekee yake ndiye anastahili utukufu wote, kwa sababu yeye ni Muumbaji na mwenye kuwa Juu Zaidi katika ulimwengu. (Ufunuo 4:11) Ikiwa tuko wenye kiasi, tutafurahia mambo yote yenye tunaweza kufanya katika kazi ya Yehova. Tutaheshimia namna ndugu na dada wanajisikia na mawazo yao, na hilo litafanya sisi wote tukuwe na umoja. Mutu mwenye kiasi anafikiri kwa uangalifu mbele ya kufanya jambo fulani, na kwa kufanya hivyo, anaepuka kufanya makosa makubwa. Yehova anapendezwa sana na watu wenye kiasi. Ndiyo sababu, ni jambo la maana watumishi wa Mungu wakuwe na sifa ya kiasi. Katika habari yenye kufuata, tutaona namna gani tunaweza kuendelea kuwa wenye kiasi wakati inakuwa vigumu kufanya hivyo.