Nëse po kërkon këshilla si ta lehtësosh plagën e pikëllimit, ka të ngjarë të gjesh një lumë idesh—disa të dobishme e të tjera jo dhe aq. Mbase sepse, siç thamë më parë, jo të gjithë pikëllohen njësoj. Ajo që është e dobishme për dikë, mund të mos jetë për një tjetër.

Prapëseprapë ka disa sugjerime bazë të cilat kanë ndihmuar mjaft veta. Ato përmenden shpesh nga psikologët dhe u bëjnë jehonë parimeve që s’njohin kohë të një libri të lashtë mençurie, Biblës.

• Disa ekspertë mendojnë se ky është faktori më i rëndësishëm për të përballuar pikëllimin. E megjithatë ka raste që mund të duash të rrish vetëm. Madje mund të acarohesh me ata që po përpiqen të të ndihmojnë, dhe kjo është normale.

• S’është e thënë se duhet rrish gjithnjë me të tjerë, ama, as mos e shmang plotësisht shoqërinë e tyre. Fundja, në të ardhmen mund të të duhet mbështetja e tyre. Me mirësjellje shpjegoju të tjerëve për çfarë ke nevojë në atë moment.

• Në bazë të nevojave të tua, baraspesho kohën që kalon me të tjerët me kohën që rri vetëm.

PARIMI: «Dy janë më mirë se një. . . . Sepse në rëntë njëri, tjetri mund ta ngrejë shokun.»​—Eklisiastiu 4:9, 10.

• Një dietë e ekuilibruar të ndihmon ta përballosh më lehtë stresin që sjell pikëllimi. Përpiqu të hash larmi frutash, perimesh dhe proteinash pa shumë yndyrë.

• Pi ujë mjaftueshëm dhe lëngje të tjera të shëndetshme.

• Nëse të është prerë oreksi, përpiqu të hash shpesh e nga pak. Gjithashtu mund të konsultohesh me mjekun tënd nëse duhet të marrësh suplemente ushqimore. *

• Ecjet e shpejta dhe ushtrime të tjera mund të t’i pakësojnë ndjenjat negative. Ushtrimet të japin mundësi të mendosh për humbjen që ke pësuar ose ta heqësh mendjen prej saj.

PARIMI: «Asnjeri nuk e urren kurrë trupin e vet, por e ushqen dhe përkujdeset për të.»​—Efesianëve 5:29.

• Gjumi është i rëndësishëm për të gjithë, po sidomos për të pikëlluarit, meqë pikëllimi mund të të sfilitë.

• Ji i kujdesshëm me sasinë e kafeinës dhe të alkoolit, pasi të dyja mund të ndikojnë për keq te gjumi.

PARIMI: «Është më mirë të kesh një grusht me pushim, se dy grushte me mund dhe duke u rropatur pas erës.»​—Eklisiastiu 4:6.

• Mos harro se jo të gjithë pikëllohen njësoj. Në fund të fundit e ke ti në dorë të përcaktosh se ç’mund të të ndihmojë ta përballosh më lehtë pikëllimin.

• Mjaft njerëz e përballojnë më kollaj pikëllimin kur hapen me të tjerët, kurse të tjerë preferojnë ta mbajnë për vete. Disa ekspertë mendojnë se shprehja e ndjenjave është thelbësore për të zbutur pikëllimin. Të tjerë mendojnë ndryshe. Megjithatë, në qoftë se ke nevojë t’i hapësh zemrën dikujt, por je me dy mendje, mund ta kesh më të lehtë nëse fillon të flasësh nga pak me një mik të ngushtë.

• Disa të pikëlluar ndihen më të lehtësuar kur qajnë, ndërsa të tjerë e përballojnë pikëllimin edhe pse qajnë më pak.

PARIMI: «Zemra njeh trishtimin e vet.»​—Proverbat 14:10, Diodati i Ri.

• Disa të pikëlluar përpiqen ta lehtësojnë dhimbjen shpirtërore duke keqpërdorur alkoolin ose drogat. Ky lloj «ngushëllimi» të shkatërron. Çdo lehtësim që vjen prej tij është momental dhe sjell vetëm pasoja serioze. Ndaj përpiqu ta lehtësosh ankthin në mënyra të tjera, të padëmshme.

PARIMI: «Le të pastrohemi nga çdo ndotje.»​—2 Korintasve 7:1.

• Shumë njerëzve u bën mirë të alternojnë periudhat e pikëllimit (kohë gjatë së cilës përjetojnë dhe shprehin hidhërimin) me periudha shkëputjeje (aktivitete që përkohësisht ua largojnë mendjen nga dhembja).

• Mund të gjesh njëfarë lehtësimi teksa krijon ose forcon miqësi, mëson aftësi të reja ose zbavitesh.

• Ka të ngjarë që me kohë gjërat të ndryshojnë. Do të vëresh se periudhat e shkëputjes nga pikëllimi do të zgjaten e do të shpeshtohen​—pjesë e natyrshme e procesit të shërimit.

PARIMI: «Për çdo gjë ka një kohë të caktuar, . . . një kohë për të qarë dhe një kohë për të qeshur; një kohë për të vajtuar dhe një kohë për të kërcyer.»​—Eklisiastiu 3:1, 4.

• Përpiqu t’i kthehesh rutinës normale sa më shpejt të jetë e mundur.

• Kur i përmbahesh një programi të rregullt për të fjetur, për të punuar dhe për aktivitete të tjera, ka shumë të ngjarë t’i rikthehesh disi normalitetit.

• Po ta mbushësh kohën me aktivitete dobiprurëse, dhembja mund të të zbutet.

PARIMI: «Rrallëherë do të mendojë për ditët e jetës së tij, sepse Perëndia i vërtetë e mban të zënë, duke ia mbushur zemrën me gëzim.»​—Eklisiastiu 5:20.

• Shumë njerëz që nxitohen të marrin vendime të mëdha pas vdekjes së një njeriu të dashur, bëhen pishman më vonë.

• Nëse është e mundur, prit ca kohë para se të ndryshosh shtëpi a punë ose para se të heqësh gjërat personale të të ndjerit.

PARIMI: «Planet e atij që ngulmon, sjellin me siguri përfitim, por kush është i nxituar, me siguri shkon drejt skamjes.»—​Proverbat 21:5.

• Shumë të pikëlluar ndihen më mirë kur bëjnë gjëra që mbajnë gjallë kujtimin e të ndjerit.

• Një gjë tjetër që mund të të ndihmojë, është të mbledhësh foto, sende ose të mbash një ditar me ngjarje e histori që nuk ke qejf t’i harrosh.

• Grumbullo gjëra që të ngjallin kujtime të këndshme për t’i parë më vonë, kur të ndihesh gati.

PARIMI: «Kujtoni kohët e largëta.»​—Ligji i përtërirë 32:7, Bibla ECM.

• Mbase mund të shqyrtosh mundësinë të shkosh me pushime.

• Nëse për ty nuk është shumë praktike të bësh pushime të gjata, për një a dy ditë mund të bësh diçka që ke qejf, si për shembull, të shëtisësh në natyrë, të dalësh me miqtë ose thjesht të shkosh diku që të heqësh mendjen.

• Pikëllimi mund të të lehtësohet edhe po të ndryshosh rutinën për pak kohë.

PARIMI: «Ejani të shkojmë veçmas në një vend të vetmuar dhe pushoni pak.»​—Marku 6:31.

• Mbaj parasysh se sa herë që ndihmon të tjerët, ndihesh më mirë edhe vetë.

• Mund të fillosh me ata që janë të pikëlluar nga humbja e njeriut tënd të dashur, si miq ose të afërm që kanë nevojë për një vesh për të dëgjuar.

• Kur mbështet e ngushëllon të tjerët, mund të të ripërtërihet gëzimi dhe të fitosh sërish një motiv në jetë.

PARIMI: «Ka më shumë lumturi të japësh, se të marrësh.»​—Veprat 20:35.

• Humbja e një njeriu të shtrenjtë mund të të ndryshojë pikëpamjen për gjërat më të rëndësishme.

• Përdore këtë mundësi për të shqyrtuar mënyrën si po e përdor jetën.

• Po qe e nevojshme, ndryshoji pak përparësitë.

PARIMI: «Është më mirë të shkosh në një shtëpi ku mbahet zi, se në një shtëpi ku ka gosti, sepse ky është fundi i të gjithë njerëzve, dhe i gjalli duhet ta ketë parasysh këtë.»​—Eklisiastiu 7:2.

 Ta themi hapur, asgjë s’do ta fashitë plotësisht dhembjen tënde. Gjithsesi, mjaft njerëz që kanë humbur një njeri të dashur, mund ta thonë nga eksperienca se mënyrat praktike, si ato që përmend ky artikull, u kanë sjellë vërtet ngushëllim. Sigurisht, këtu nuk është trajtuar çdo sugjerim i mundshëm si ta lehtësosh plagën e pikëllimit. Ama, nëse provon disa prej tyre, mund të ndihesh goxha më mirë.