Kgaolo 6

Ke’ng seo se Diregago Mmeleng wa ka?

“Ke ile ka ba yo motelele ka pela. Go be go le bohloko. Gaešita le ge go gola go be go thabiša, fela ke be ke ehwa bogatšu maotong a ka. Ke be ke hloile seo!”—Paul.

“O a tseba gore mmele wa gago o a fetoga eupša o kganyoga gore go se be le motho yo a lemogago seo. Eupša motho yo a itšego yo a nago le maikemišetšo a mabotse o go botša gore o na le letheka la sesadi, ge a re’alo o ikwa eka o ka tsena ka tlase ga leswika wa se sa tšwa!”—Chanelle.

NA O kile wa hudugela lefelong le lengwe le lapa leno? Phetogo yeo e be e se bonolo, na ga go bjalo? Ge e le gabotse, o be o tlogela selo se sengwe le se sengwe seo o tlwaelanego le sona—ntlo ya geno, sekolo sa geno le bagwera ba gago. Ga go pelaelo gore go go tšere nako e teletšana go tlwaelana le lefelo le lefsa.

 Mathomong a nako ya go khukhuša, e lego nako ya bophelo yeo go yona o golago mmeleng, o tsena go e nngwe ya diphetogo tše dikgolo bophelong. Ka mantšu a mangwe, go bjalo ka ge eka o hudugela lefelong le lefsa. Na go a thabiša? Ee! Eupša go gola go ka dira gore o be le maikwelo a fapafapanego, le gona go ka fo se be bonolo go tlwaelana le seo. Ke’ng seo se diregago nakong ye e thabišago le yeo e tletšego diphetogo bophelong bja gago?

Diphetogo Tšeo di Diregago go Banenyana Feela

Nywaga ya mahlalagadi ke nako yeo go yona go diregago diphetogo tše di makatšago. Tše dingwe tša tšona di tla bonagala. Ka mohlala, dihomoune di dira gore o thome go ba le boya sethong sa gago sa pelego. Le gona, o tla thoma go gola matswele, letheka, dirope le marago. Ga o sa bopegile bjalo ka ngwanenyana, eupša o thoma go ba le sebopego sa mosadi. Seo ga se sa swanela go go tshwenya—e fo ba tlhago. E bile se bontšha gore mmele wa gago o itokišeletša nako yeo o tlago go kgona go ba le bana.

Ka moragonyana ga go thoma ga nako ya go khukhuša, o tla thoma go ba kgweding. Ntle le gore o itokišeletše gabotse, phetogo ye e kgolo bophelong bja gago e ka ba e boifišago. Samantha o gopola ka gore: “Ke be ke se ka itokišeletša gabotse ge ke be ke thoma go ba kgweding. Ke ile ka ikwa ke se ka hlweka. Ge ke hlapa ke be ke tla ikgohla gomme ka nagana gore, ‘Ke tloga ke šišimiša.’ Taba ya gore se se be se tla ntiragalela kgwedi e nngwe le e nngwe nywageng e sa tlago e be e ntšhoša!”

Eupša gopola gore go ba ga gago kgweding  ke bohlatse bja gore o ka kgona go ba le bana. Gaešita le ge go tla go tšea nywaga e mentši pele ga ge o ka lokela go ba mma, ga bjale o kgauswi le go ba mosadi. Lega go le bjalo, go thoma go ba kgweding go ka dira gore o tshwenyege. Kelli o re: “Selo se bohloko kudu seo ke ilego ka swanelwa ke go lebeletšana le sona e be e le go fetofetoga ga maikwelo. Go be go tena kudu go se tsebe gore go tla bjang gore mosegare ka moka ke thabe kudu eupša bošego ke lle ka tsela e sa laolegego.”

Ge e ba gona bjale o ikwa ka tsela yeo, o se ke wa fela pelo. Ge nako e dutše e eya, o tla tlwaelana le maemo ao. Annette wa nywaga e 20 o re: “Ke gopola ge mafelelong ke be ke amogela gore se se be se nyakega e le gore ke be mosadi le gore Jehofa o nneile mpho ya gore ke be le bana. Go tšea nako gore o amogele seo, le gona go tloga go le thata go banenyana ba bangwe go dira bjalo; eupša ge nako e dutše e eya o ithuta go amogela diphetogo tšeo.”

Na o šetše o thomile go diragalelwa ke tše dingwe tša diphetogo tšeo di ahlaahlilwego ka mo godimo? Mo methalading e latelago, ngwala dipotšišo le ge e le dife tšeo o nago le tšona mabapi le diphetogo tšeo di go diragalelago.

․․․․․

Diphetogo Tšeo di Diregago go Bašemane Feela

Ge e ba o le mošemane, nako ya go khukhuša e tla fetoša kudu ponagalo ya gago. Ka mohlala, letlalo la gago gantši le ka ba le makhura kudu gomme seo sa dira gore o tšwe dišo tša sefahlegong. * Matt wa nywaga e 18 o re: “E tloga e le mo go tenago le mo  go šišimišago go tšwa dišo tše. Ruri ke ntwa—o swanetše go di lwantšha. Ga o tsebe ge e ba di tla tsoga di tlogile goba ge e ba di tla tlogela mabadi goba ge e ba batho ba tla go tšeela fase ka baka la tšona.”

Lega go le bjalo, ga se gore dilo ka moka tšeo di go diragalelago ke tše di sa kgahlišego, o ka lemoga gore o a gola, o ba le matla le gore magetla a gago a thoma go gola. Le gona nakong ya go khukhuša, o ka mela boya maotong, sehubeng, sefahlegong le ka mahwafeng. Go ba gona, go ba le boya bjo bontši mmeleng wa gago ga bo bolele gore o monnatia; e fo ba e le leabela.

Mo nakong ye, dilo di ka fo wa ka diatleng tša gago ka ge ditho ka moka tša mmele wa gago di sa gole ka tekanyo e swanago. O ka ikwa eka ga o na marapo. Lesogana leo le bitšwago Dwayne le re go be go le bjalo ka ge eka bjoko bja lona bo be bo bolela selo se sengwe, ke moka diatla le maoto di dira se se fapanego.

Ge o le gare ga nywaga ya mahlalagadi, lentšu la gago e thoma go ba le lekoto eupša mogato wo o direga ganyenyane-ganyenyane. Ka nakwana o ka thoma go bolela ka lentšu le lekoto go fo swana le motho yo mogolo, ke moka gateetee lentšu la gago la gwaša gomme la go leša dihlong. Lega go le bjalo, o se ke wa tshwenyega. Mafelelong lentšu la gago le tla kgaotša go gwaša. Mo nakong ye, go  kgona go itshega ge o bolela go tla go thuša gore o se ke wa lewa ke dihlong kudu.

Ge matla a gago a go ba le bana a dutše a gola, ditho tša gago tša pelego di tla gola gomme boya bja mela go di dikologa. Le gona di tla thoma go tšweletša matšhedi. Seela se se na le dipeu tše dimilione tšeo o ka se kgonego go di bona ka mahlo tšeo di tšwago nakong ya thobalano. Peu yeo e kgona go nontšha lee la mosadi gomme seo sa dira gore ngwana a be gona.

Matšhedi a dula dithong tša gago tša pelego. A mangwe a monywa ke mmele wa gago, eupša nako le nako a mangwe a ka tšwa bošego ge o robetše. Ka tlwaelo, se se bitšwa go ediša. Go tšwa matšhedi ke tlhago. Gaešita le Beibele e bolela ka gona. (Lefitiko 15:16, 17) Go tšwa matšhedi go bontšha gore matla a gago a go ba le bana a a šoma le gore o thoma go ba monna.

Na o šetše o thomile go diragalelwa ke tše dingwe tša diphetogo tšeo di ahlaahlilwego ka mo godimo? Mo methalading e latelago, ngwala dipotšišo le ge e le dife tšeo o nago le tšona mabapi le diphetogo tšeo di go diragalelago.

․․․․․

Go Lebeletšana le Maikwelo a Mafsa

Ge matla a go ba le bana a gola, bobedi bašemane le banenyana ba thoma go kgahlwa ke batho ba bong bjo bo fapanego le bja bona go feta le ge e le neng pele. Matt o re: “Ge ke fihla nakong ya go khukhuša, gateetee ke ile ka lemoga gore go na le banenyana ba bantši ba babotse. Ruri seo se be se ntena, ka gobane ke ile ka lemoga gape gore nka se ratane le ge e le ofe wa bona go ba go fihlela ke godile.” Kgaolo 29 ya puku ye e tla ahlaahla ka botlalo sebopego se sa go gola. Lega go le bjalo, ga bjale o swanetše go  lemoga gore go bohlokwa go ithuta go laola dikganyogo tša gago tša botona le botshadi. (Bakolose 3:5) Go sa šetšwe gore go bonagala go le thata gakaakang, o ka kgetha go se di kgotsofatše!

Go na le maikwelo a mangwe ao o ka swanelwago ke go lebeletšana le ona nakong ya go khukhuša. Ka mohlala, go bonolo go ikwa o inyatša. Go tlwaelegile gore bafsa ba lewe ke bodutu le go fela ba gateletšega. Dinakong tše bjalo, ke mo gobotse go boledišana le motswadi wa gago goba motho yo mongwe yo mogolo yoo o ka mmotago. Ngwala leina la motho yo mogolo yoo o ka boledišanago le yena ka maikwelo a gago.

․․․․․

Kgolo e Bohlokwa Kudu

Kgolo ya gago e bohlokwa kudu ga e akaretše feela botelele bja gago, sebopego goba ponagalo ya sefahlego, eupša e akaretša go gola ga gago monaganong le maikwelong gomme se se di fetago ka moka ke go gola moyeng. Moapostola Paulo o itše: “Ge ke be ke le ngwana, ke be ke bolela bjalo ka ngwana, ke nagana bjalo ka ngwana, ke eleletša bjalo ka ngwana; eupša ka ge bjale ke le monna, ke lahlile mekgwa ya ngwana.” (1 Bakorinthe 13:11)  Thuto e molaleng. Go ba le ponagalo ya motho yo mogolo ga se gwa lekana. O swanetše go ithuta go dira dilo, go bolela le go nagana bjalo ka motho yo mogolo. O se ke wa tshwenyega kudu ka seo se diregago mmeleng wa gago moo o hlokomologago go hlokomela motho yo o lego yena ka gare!

Le gona, gopola gore Modimo “o bona dipelo.” (1 Samuele 16:7) Beibele e re Kgoši Saulo e be e le yo motelele e bile a le botse, eupša ga se a ka a atlega e le kgoši le bophelong. (1 Samuele 9:2) Ka lehlakoreng le lengwe, Sakeo e be e le “yo mokopana,” eupša o be a na le sebete sa go fetoša tsela ya gagwe ya bophelo gomme a ba morutiwa wa Jesu. (Luka 19:2-10) Go molaleng gore seo motho a lego sona ka gare ke sa bohlokwa kudu.

Selo seo re ka kgonthišegago ka sona ke gore: Ga go kgonege gore motho a akgofiše kgolo ya gagwe ya mmele goba go e diegiša. Ka gona, go e na le go amogela ka bogale le ka poifo diphetogo tšeo di go diragalelago, leka go di amogela ka pelo e tšhweu le ka lethabo. Nako ya go khukhuša ga se bolwetši le gona ga o motho wa mathomo wa go lebeletšana le yona. Le gona, kgodišega gore nako yeo e ka se go bolaye. Ge tlhakatlhakano ya nakong ya go khukhuša e fetile, o tla ba motho yo a gotšego ka mo go feletšego!

KGAOLONG YA RENA YEO E LATELAGO

Go thwe’ng ge e ba o sa rate seo o se bonago ge o itebelela seiponeng? O ka ba bjang le pono e lekalekanego ka ponagalo ya gago?

[Mongwalo wa tlase]

Na O Be O Tseba . . . ?

Nako ya go khukhuša e ka thoma ge motho a sa na le nywaga e seswai goba a šetše a le gare ga nywaga ya mahlalagadi. Go na le dipono tše di fapafapanego mabapi le nako e swanetšego ya go thoma go khukhuša.

KEY SCRIPTURE

“Ke tla go reta ka gobane ke dirilwe ka tsela e makatšago yeo e mpoifišago.”—Psalme 139:14.

KELETŠO

Ge mmele wa gago o thoma go khukhuša, kgonthišetša gore o phema diaparo tšeo di tsošago dikganyogo. Ka mehla o apare “ka go se solege le ka go hlaphogelwa ga monagano.”—1 Timotheo 2:9.

KGATO YEO KE TLAGO GO E TŠEA!

Ge ke dutše ke gola, seka seo ke nyakago go šomela kudu go sona ke ․․․․․

E le gore ke hlokomele kgolo ya ka ya moya, ke tla ․․․․․

Seo ke tlago go botšiša motswadi wa ka goba batswadi ba ka ka taba ye ke gore ․․․․․

O NAGANA ENG?

● Ke ka baka la’ng go le thata gakaaka go lebeletšana le diphetogo tša mmeleng le tša maikwelong tšeo di diregago nakong ya go khukhuša?

● Ke’ng seo o hwetšago se le thata kudu ka diphetogo tše?

● Ke ka baka la’ng go rata ga gago Modimo go ka fokotšega nakong ya go khukhuša, eupša o ka thibela bjang seo gore se se ke sa direga?

[Ntlhakgolo go letlakala 61]

“Go na le dilo tše dintši tšeo o ka se kgodišegego ka tšona nywageng ya mahlalagadi, e bile o ka se tsoge o kgodišegile ka diphetogo tšeo di tlago go direga mmeleng wa gago. Eupša ge o dutše o gola, o ithuta go amogela diphetogo tšeo le go di thabela.”—Annette

 [Lepokisi go letlakala 63, 64]

Nka Boledišana Bjang le Tate Goba Mma ka Thobalano?

“Ge e ba ke be ke na le potšišo ka thobalano, ke be nka se botšiše batswadi ba ka.”—Beth.

“Ke be nka se be le sebete sa go bolela ka yona.”—Dennis.

Ge e ba o ikwa go swana le Beth goba Dennis, o boemong bjo thata kudu. O nyaka go tseba ka thobalano, eupša batho bao ba nago le dikarabo ka yona ke bona bao o ka bago o sa nyake go ba botšiša—batswadi ba gago! O tshwenyega ka dilo tše dintši tše bjalo ka tše di latelago:

Batswadi ba ka ba tla nagana’ng ka nna?

“Ga ke nyake gore ba mpelaele feela ka gobane ke ba botšiša ka thobalano.”—Jessica.

“Ba nyaka gore o dule o le ngwana e bile o sekile gomme letšatši leo o thomago go boledišana le bona ka thobalano, o lahlegelwa ke seo ka tekanyo e itšego.”—Beth.

Ba tla arabela bjang?

“Ke tshwenya ke gore batswadi ba ka ba tla akgofela go fihlelela diphetho le pele ke fetša go botšiša ka thobalano ke moka ba thoma go mpotša dilo tša go se fele.”—Gloria.

“Batswadi ba ka ga ba kgone go uta maikwelo a bona, ka gona ke tšhaba go bona ge ba nyamile. Ge e le gabotse, ge ke dutše ke bolela tate yena o tla be a nagana kamoo a tlago go mpotša dilo tša go se fele e le gore a mphošolle.”—Pam.

Na ba tla kwela thoko lebaka leo ka lona ke botšišago?

“Ba ka ferekana gomme ba thoma go botšiša dipotšišo tša go swana le gore: ‘Na o kile wa lekega go ba le thobalano?’ goba ‘Na dithaka tša gago di go gapeletša go ba le thobalano?’ Eupša o hwetša gore wena o fo ba o nyaka go tseba.”—Lisa.

“Ka mehla tate o a tshwenyega ge ke bolela ka lesogana le itšego. Ke moka o tla boledišana le nna ka thobalano di tloga fase. Ke tla makala ka gore: ‘Tate, ke no re lesogana leo ke le lebotse. Ga se ka bolela selo ka lenyalo goba thobalano!’”—Stacey.

Mohlomongwe o ka kgothatšwa ke go tseba gore batswadi ba gago ba ka ikwa ba na le dihlong tša go boledišana le wena ka thobalano go etša ge le wena o ka ikwa bjalo ge o boledišana  le bona! Go ka direga gore se se hlalosa seo se hweditšwego ke nyakišišo e nngwe yeo go yona batswadi ba 65 lekgolong ba begilego gore ba kile ba boledišana le bana ba bona ka thobalano, eupša ke feela bana ba 41 lekgolong bao ba gopolago dipoledišano tše bjalo.

Therešo ke gore batswadi ba gago ba ka dikadika go bolela ka thobalano. Maemong a mantši, batswadi ba batswadi ba gago ba ka fo ba ba se ba ka ba boledišana le bona ka thobalano! Go sa šetšwe gore ke ka baka la eng batswadi ba gago ba sa boledišane le wena ka thobalano, leka go ba yo a kwešišago. Mohlomongwe ge ka sebete o ka gata mogato wa pele wa boledišana le bona ka taba ye, go tla holega wena le bona. O ka rotoša bjang taba ye?

Kamoo o ka Thomago Poledišano

Batswadi ba gago ba na le tsebo le keletšo e ntši ka taba ya thobalano. Eupša go fo nyakega gore o tsebe kamoo o ka thomago poledišano. Leka dilo tše di latelago:

1 Bolela ka go lebanya seo o se boifago, o ale taba. “Ke dikadika go boledišana le lena ka taba ye ka gobane ke tšhaba gore le ka nagana gore ke . . .”

2 Botša motswadi wa gago gore ke ka baka la eng o tlile go yena. “Ke na le potšišo, gomme ke rata gore e arabje ke wena go e na le gore e arabje ke motho yo mongwe.”

3 Ke moka botšiša potšišo yeo. “Potšišo ya ka ke gore . . .”

4 Mafelelong a poledišano yeo, kgonthišetša gore dikgoro di dula di butšwe bakeng sa poledišano e nngwe nakong e tlago. “Ge e ba go ka ba le selo se sengwe seo ke se gopolago, na nka boledišana le lena gape ka sona?”

Gaešita le ge o tseba gore karabo ya potšišo yeo e tla ba ee, go kwa e bolelwa ke batswadi ba gago go tla dira gore dikgoro di dule di bulegile gomme gwa dira gore o ikwe o lokologile kutšwanyana ge o nyaka go boledišana le bona nakong e tlago. Ka gona, leka go diriša ditšhišinyo tše! O ka feleletša o dumelelana le Trina. Ka ge ga bjale a na le nywaga e 24, o re: “Nakong ya ge nna le mma re be re boledišana ka thobalano, ke gopola ke be ke duma eka nkabe re sa boledišane ka yona. Eupša ga bjale ke thabela gore mma o ile a ntšhetša sa mafahleng. Ruri go bolela ka seo go ile gwa ntšhireletša!”

[Seswantšho go letlakala 59]

Go kgaogana le nywaga ya bjaneng go ka swana le go huduga—eupša o ka tlwaelana le maemo