EKIŠANG TUMELO YA BONA | JOSEFA
“Nka Dira Bjang Bobe bjo bjo Bogolo Gakaakaa?”
JOSEFA o ile a hema moya o montši o borutho, a kwa monko o bosana wa matšoba a lotus le dimela tše dingwe tša ka meetseng. O be a etilwe pele ke bagwebi ba go sepela ka melokeloke ya dikamela, ba phatša melaleng ya lebopo le le nabilego la Noka ya Nile. Akanya molokeloke wa banna bao ba etilego pele dikamela tša bona go bapa le noka ba lebile toropong e nngwe gape ya Egipita, ba fela ba tšhoša kokolohute yeo e itshepelelago goba lepidibidi gomme la fofa. Josefa o ile a buša a nagana ka legae la gabo mebotong yeo e fokelwago ke phefo ya Heburone, bokgoleng bja dikhilomithara tše makgolo; ga bjale o be a le lefaseng le lengwe.
Akanya dikgabo di tladitše mašata di le godimo ga mepalema ya ditatlele le mego. Josefa o be a sa kwešiše leleme la batho bao ba bego ba ba feta tseleng. Mohlomongwe o be a leka go swara mantšu goba dipolelwana le ge e le dife tšeo a bego a ka di kgona. O be a swanetše go ithuta leleme leo. Seo a bego a se tseba e be e le gore o be a ka se sa tsoga a boetše gae.
Josefa e be e fo ba mošemanyana—a na le nywaga e 17 goba e 18—lega go le bjalo, o ile a lebeletšana le ditlhohlo tšeo di bego di ka imela le banna ba bantši ba ba godilego. Bomorwarragwe, ka go hufegela Josefa kudu ka ge e be e le mmamoratwa wa tatago bona, ba ile ba nyaka ba mmolaya. Go e na le moo, ba ile ba mo rekišetša barekiši ba. (Genesi 37:2, 5, 18-28) Bjale, ka morago ga gore ba sepele leeto la dibeke, lethabo la barekiši le ka ba le ile la oketšega ge ba batamela motse o mogolo wa leemaema moo ba bego ba ikemišeditše go boelwa kudu ka go rekiša Josefa gotee le dithoto tša bona tše bohlokwa. Josefa o ile a dira bjang gore a se ke a itlhoboga le go nolega moko? Le gona rena lehono re ka dira bjang gore ditlhohlo tša bophelo di se senye tumelo ya rena? Re na le mo gontši moo re ka ithutago go Josefa.
“JEHOFA O BE A NA LE JOSEFA”
“Josefa yena a theošetšwa Egipita gomme Potifara mohlankedi wa kgoro ya Farao, molaodi wa bahlapetši yoo e lego Moegipita, a mo reka seatleng sa Baishimaele bao ba mo tlišitšego moo.” (Genesi 39:1) Ka mantšu ao a sego kae, pego ya Beibele e re thuša go akanya ka go gobošwa ga lesogana le ge le be le rekišwa gape. O be a fetogile thoto! Re ka nagana ka Josefa a latela mong wa gagwe yo mofsa, mohlankedi wa kgoro wa Moegipita, ba feta ditarateng tša leemaema tše di tletšego ka mafelo a kgwebo, ba lebile legaeng le lefsa la Josefa.
Legae! Le be le fapane kudu le seo Josefa a bego a kile a se bitša legae. O goletše lapeng la go huduga leo le bego le dula ditenteng ka ge le be le dula le huduga e bile le hlokomela mehlape ya lona ya dinku. Bjale mo, Baegipita ba humilego ba bjalo ka Potifara ba be ba dula ka dintlong tša manobonobo, tše di pentilwego ka mebala ya go taga. Baepi ba marope ba bega gore Baegipita ba bogologolo ba be ba rata dirapana tša go ba le dimela tše dintši tše dibotse tša dihlare tša meriti le matamo ao a homotšego a go bjalela dimela tše bjalo ka papirase, matšoba a lotus le dimela tše dingwe tša ka meetseng. Dintlo tše dingwe di agwa lekatana dirapaneng, di na le malapa a go thabela moyana o bosana, di na le mafasetere a phagamego bakeng sa go tsenya moya, le diphapoši tše dintši go akaretša le phapoši e kgolo ya go jela gotee le diphapoši tša bahlankedi.
Na Josefa o be a kgahlwa kudu ke manobonobo ao? Ga go bonale bjalo. Go feta tšohle, mohlomongwe o be a ikwa a lahlegile kudu. Baegipita ba be ba fapana le Genesi 39:2) Ga go pelaelo gore Josefa o be a ntšhetša Modimo wa gagwe sa mafahleng. Beibele e re “Jehofa o kgauswi le bohle bao ba mmitšago.” (Psalme 145:18) Ke ka tsela efe e nngwe yeo Josefa a ilego a batamela Modimo wa gagwe ka yona?
yena ka leleme, moaparo le tsela ya go itokiša e bile ba fapana kudu ka bodumedi. Ba be ba rapela mehutahuta ya medimo, ba dirišana le meoya le go dira maleatlana gomme ba kgahlwa kudu ke lehu le bophelo bja ka morago ga lehu. Lega go le bjalo, go na le selo seo se bego se dira gore Josefa a se ke a tlaišwa ke bodutu. Pego ya Beibele e re botša gore: “Jehofa o be a na le Josefa.” (Lesogana le le ile la gana go itlhoboga, le gona le ile la thoma go dira mošomo wa lona gabotse kamoo le ka kgonago. Ka go re’alo le ile la dira mo gontši moo Jehofa a ilego a le šegofatša, le gona go se go ye kae ke ge Josefa a lebelelwa ka botho ke mong wa gagwe yo mofsa. Potifara o ile a bona gore mohlanka wa gagwe wa mofsa o be a šegofatšwa ke Jehofa, Modimo wa batho ba gabo Josefa, le gona ga go pelaelo gore ditšhegofatšo tšeo di ile tša atlegiša lapa la Moegipita yoo kudu. Ganyenyane-ganyenyane Josefa o ile a hlomphega pele ga mong wa gagwe go fihlela ge Potifara a gafela dilo tšohle diatleng tša lesogana le leo le nago le bokgoni.—Genesi 39:3-6.
Josefa o beetše bafsa bao ba hlankelago Modimo lehono mohlala o mobotse kudu. Ka mohlala, ge ba le sekolong, ka dinako tše dingwe ba ka ikhwetša ba le tikologong yeo ba ikwago ba sa phuthologe goba yeo ba sa e tlwaelago, lefase leo le kgahlegelago go dirišana le meoya e bile le na le pono e swifetšego le ya go hloka kholofelo ka bophelo. Ge e ba o le boemong bjoo, gopola gore Jehofa ga se a fetoga. (Jakobo 1:17) O sa dutše a hlokomela bohle bao ba dulago ba mmotegela le bao ba tsomago go šoma ka thata ka tsela yeo e mo kgahlago. O ba šegofatša ka mo go humilego, gomme le wena o tla go šegofatša.
Pego e re botša gore nakong yeo ka moka, Josefa o be a gola. Mošemane yo o ile a gola ya ba monna, le gona e le “yo mobotse ka sebopego le ka ponagalo.” Mantšu ao a bontšha gore o be a tla ba kotsing, ka gobane mpho ya go ba yo mobotse ka sebopego gantši e tlišetša motho šedi yeo e sa nyakegego le yeo e sa swanelago.
“YENA A SE MO THEETŠE”
Josefa o be a tšeela potego godimo; mosadi wa Potifara yena o be a sa e tšeele godimo. Re bala gore: “Mosadi wa mong wa gagwe a lebelela Josefa ka go mo kganyoga gomme a re go yena: ‘Robala le nna.’” (Genesi 39:7) Na Josefa o ile a lekega gore a ineele dikgoketšong tše matla tša mosadi yo wa moheitene? Beibele ga e re nee lebaka la go akanya gore Josefa o be a se na dikganyogo tšeo masogana a nago le tšona goba gore mosadi yo wa matepe wa mohlankedi yo a humilego le yo matla wa kgoro, o be a sa kganyogege. Na Josefa o be a ka ipotša gore mong wa gagwe o be a ka se tsoge a tsebile? Na o be a ka lekwa ke go nagana ka mehola ya dilo tše di bo bonagalago tšeo tswalano e gobogilego e bego e ka mo tlišetša tšona?
Go bolela therešo, re ka se kgone go tseba dilo ka moka tšeo Josefa a bego a di nagana. Eupša re kgona go bona gabotse seo se bego se le pelong ya gagwe. Seo se bonagala karabong ya gagwe e rego: “Mong wa ka ga a tshwenyege ka selo seo ke se dirago ka mo ntlong ye, gomme se sengwe le se sengwe seo a nago le sona o se gafetše seatleng sa ka. Ga go na yo e lego yo mogolo go mpheta ka mo ntlong ye, le gona ga se a nkgana ka selo le ge e le sefe ge e se wena feela, ka gobane ke wena mosadi wa gagwe. Ka gona nka dira bjang bobe bjo bjo bogolo gakaakaa gomme ka direla Modimo sebe?” (Genesi 39:8, 9) Akanya lesogana le le bolela mantšu ao le tiišitše go tšwa pelong. Le be le kwešwa bohloko le ke go nagana ka seo mosadi yoo a bego a nyaka le se dira. Ka baka la’ng?
Ka ge Josefa a boletše, mong wa gagwe o be a mmota. Potifara o be a gafetše lapa la gagwe ka moka diatleng tša Josefa, a sa mo gane le selo ge e se mosadi wa gagwe feela. Josefa o be a ka senya bjang go botwa moo? O be a šišimišwa ke kgopolo yeo. Eupša go na le seo se bego se mo seleka le go feta: kgopolo ya go direla Modimo wa gagwe sebe, e lego Jehofa. Josefa o be a ithutile mo gontši batswading ba gagwe ka pono ya Modimo ka lenyalo le potego. Jehofa ke yena a nyadišitšego batho ba babedi ba pele, gomme o ile a hlalosa maikwelo a gagwe gabotse ka lenyalo. Monna le mosadi ba be ba swanetše go kgomarelana, e be “nama e tee.” (Genesi 2:24) Bao ba bego ba leka go senya tlemo yeo ba be ba ipea kotsing ya go welwa ke bogale bja Modimo. Ka mohlala, banna bao ba ilego ba nyaka ba goboša mosadi wa Aborahama, yoo e bego e le makgolokhukhu wa Josefa, gotee le mosadi wa Isaka, e lego makgolo wa Josefa, ba ile ba nyaka ba welwa ke kotsi o šoro. (Genesi 20:1-3; 26:7-11) Josefa o be a ithutile thuto yeo gabotse gomme o be a ikemišeditše go phela ka yona.
Mosadi wa Potifara ga se a rata seo a ilego a se kwa. E fo akanya lekgoba le la tlasana le mo gana, ge e le gabotse le bitša kgopelo ya gagwe gore ke ‘bobe bjo bogolo’! Lega go le bjalo, o ile a le phegelela. Mohlomongwe boikgogomošo bja gagwe bo ile bja gobatšwa, e lego seo se ilego sa mo dira gore a ikemišetše go dira gore aowa ya Josefa e be ee. Ka go re’alo o ile a bontšha moya o swanago le wa Sathane, yoo a ilego a leka Jesu. Maiteko a Sathane le ona a ile a folotša, gomme go e na le gore a hwe matwa, Sathane o ile a fo leta “nako e nngwe e loketšego.” (Luka 4:13) Ka gona batho ba botegago ba swanetše go ikemišetša gotee le go ema ba tiile. Ke kamoo Josefa a ilego a itshwara ka gona. Le ge boemo bjo bo ile bja tšwela pele “letšatši le letšatši,” ga se a ka a ineela. Re bala gore: “Yena a se mo theetše.” (Genesi 39:10) Lega go le bjalo, mosadi wa Potifara e be e le mogoketši yo a ikemišeditšego.
O ile a kgetha nako ya ge bahlanka ka moka ba be ba tšwile ka ntlong. O be a tseba gore Josefa o be a tla tsena ka ntlong a tlo phetha mediro ya gagwe. Ge a tsena, o ile a leka go mo tanya. A kakatletše seaparo sa Josefa, o ile a mo kgopela la mafelelo a re: “Robala le nna!” Josefa o ile tšea kgato kapejana. A mo phonyokga ka diatleng, o ile a boela morago—eupša yena a kakatlela seaparo sa gagwe. O ile a ikubula gomme a tlogela seaparo seo ka diatleng tša gagwe. Ke moka a tšhaba!—Genesi 39:11, 12.
Mo gongwe re ka gopola keletšo e buduletšwego ya moapostola Paulo e rego: “Tšhabang bootswa.” (1 Bakorinthe 6:18) Ruri Josefa o beetše Bakriste ka moka ba therešo mohlala o mobotse kudu! Re ka gapeletšega gore re phele kgauswi le bao ba sa hlomphego melao ya Modimo ya boitshwaro, eupša seo ga se bolele gore re swanetše go ineela ditutuetšong tše fošagetšego. Go sa šetšwe gore go direga’ng, re swanetše go tšhaba.
Tabeng ya Josefa, ditlamorago di ile tša ba bohloko. Mosadi wa Potifara o be a nyaka go itefeletša. Gateetee o ile a goeletša, a biletša bahlanka ba bangwe ka moka ka ntlong. O be a bolela gore Josefa o be a leka go mo kata ke moka a tšhaba ge yena a goelela. O be a swere seaparo seo a bego a mo latofatša ka sona a letile gore monna wa gagwe a boe. Ge Potifara a boa gae, o ile a mmotša maaka ao a a boletšego, a bolela gore e be e le molato wa mogatša’gwe ge a tlišitše motho o šele legaeng la bona. Potifara o ile a arabela bjang? Re bala gore: “A tuka bogale”! O ile a lahlela Josefa kgolegong gore a mo tswalelele moo.—Genesi 39:13-20.
“BA MO TLEMA DINAO KA DITLEMO”
Ga re tsebe gore dikgolego tša Egipita di be di le bjang mehleng yeo. Baepi ba marope ba hweditše marope a mafelo ao—meago e megolo e etšago dibo yeo e nago le disele le melete ya kgolego. Ka morago Josefa o ile a hlalosa lefelo leo ka lentšu leo ka go lebanya le bolelago “molete,” leo le ka šupago lefelo leo le se nago seetša le la go hloka kholofelo. (Genesi 40:15, mongwalo wa ka tlase wa nwt-E) Ka pukung ya Dipsalme, re kwa gore Josefa o ile a tlaišwa gape, ge e re: “Ba mo tlema dinao ka ditlemo, a tlengwa ka ditšhipi.” (Psalme 105:17, 18) Ka dinako tše dingwe Baegipita ba be ba tlema bagolegwa ka ditlemo tšeo ba bego ba ba bofa matsogo ka tšona ka morago mo ditšung; ba bangwe ba be ba rwala dikholoro tša tšhipi melaleng. Josefa o swanetše go ba a ile a tlaišwa ke go swarwa gampe gakaakaa—mola a be a se a dira selo seo se ka dirago gore a swanelwe ke tshwaro yeo!
Se sengwe ke gore boemo bjoo bo ile bja goga. Pego e re Josefa “a dula moo kgolegong.” O ile a fetša nywaga e mentši lefelong leo le le sa kgahlišego! * Le gona Josefa o be a sa tsebe ge e ba a be a tla tsoga a lokolotšwe. Ge matšatši ao a kwešago bohloko a goga e eba dibeke, ke moka ya ba dikgwedi, o ile a dira bjang gore a se ke a lahlegelwa ke kholofelo le go itlhoboga?
Pego e re nea karabo e kgothatšago e rego: “Jehofa a dula a na le Josefa gomme a se kgaotše go mmontšha botho.” (Genesi 39:21) Ga go na seo se ka thibelago botho bja Jehofa go fihlelela bahlanka ba gagwe, le ge e ka ba maboto, ditlemo le melete ya kgolego yeo e se nago seetša. (Baroma 8:38, 39) Re ka akanya Josefa gabotse a ntšhetša Tatagwe wa legodimong sa mafahleng ka bohloko bja gagwe thapelong ke moka a amogela khutšo yeo e tlišwago ke “Modimo wa khomotšo yohle” a nnoši. (2 Bakorinthe 1:3, 4; Bafilipi 4:6, 7) Ke’ng se sengwe gape seo Jehofa a se diretšego Josefa? Re bala gore o ile a dula a dira gore Josefa “mohlankedi yo mogolo wa kgolego a mo lebelele ka botho.”
Go bonagala bagolegwa ba be ba newa mošomo woo ba bego ba o dira, gomme Josefa le mo o ile a nea Jehofa selo seo a ka mo šegofaletšago sona. O be a šoma ka thata, a dira sohle seo a ka se kgonago mošomong o mongwe le o mongwe woo a bego a o newa gomme a tlogelela dilo ka moka go Jehofa. Ka tšhegofatšo ya Jehofa, Josefa o ile a botwa le go hlompšha, go fo swana le ge go be le bjalo lapeng la Potifara. Re bala gore: “Ka gona mohlankedi yo mogolo wa kgolego a gafela bagolegwa bohle bao ba bego ba le kgolegong seatleng sa Josefa. Se sengwe le se sengwe seo ba bego ba se dira ba be ba laelwa ke Josefa. Mohlankedi yo mogolo wa kgolego o be a sa hlokomele selo seo se bego se gafetšwe seatleng sa gagwe, ka gobane Jehofa o be a na le Josefa e bile Jehofa o be a mo atlegiša go tšeo a bego a di dira.” (Genesi 39:22, 23) Josefa o tloga a ile a homotšega kudu go tseba gore Jehofa o be a mo hlokometše!
Re ka welwa ke mahloko le mahlomola bophelong, gaešita le go swarwa ka go hloka toka o šoro, eupša re ka ithuta tumelong ya Josefa. Ge e ba re dula re batamela Jehofa ka thapelo, re dula re botegela ditaelo tša gagwe gomme re šoma ka thata go dira seo se lokilego mahlong a gagwe, re tla mo nea seo a ka re šegofaletšago sona. Tabeng ya Josefa, Jehofa o be a mo swaretše le ditšhegofatšo tše dikgolo, ka ge re tla bona dihlogo tše di latelago lelokelelong le la dihlogo.
^ par. 23 Beibele e bontšha gore Josefa o be a na le nywaga e ka bago e 17 goba e 18 ge a be a fihla ka ntlong ya Potifara le gore o ile a dula moo ka mo go lekanego gore a gole e be lesogana—mohlomongwe nywaga e sego kae. O be a na le nywaga e 30 ge a be a lokollwa kgolegong.—Genesi 37:2; 39:6; 41:46.