Ganetša Moya Wa Lefase Leo Le Fetogago

“Rena xa r’a fiwa môya wa lefase; re filwe Môya o tšwaxo xo Modimo.”—1 Ba-korinthe 2:12.

1. Ke ka ditsela dife Efa a ilego a forwa?

“NÔXA e mphorile.” (Genesi 3:13) Ka mantšu ao a sego kae, mosadi wa pele e lego Efa o ile a leka go hlalosa lebaka leo ka lona a ilego a thoma tsela ya go rabela malebana le Jehofa Modimo. Seo a se boletšego e be e le therešo, gaešita le ge se sa lokafatša phošo ya gagwe. Ka morago moapostola Paulo o ile a budulelwa go ngwala gore: “E a forilwexo [ke Efa].” (1 Timotheo 2:14) O ile a forwa gore a dumele gore tiro ya go se kwe—go ja sehlare se se ileditšwego—e tla mo hola, ya mo dira gore a swane le Modimo. Le gona o ile a forwa mabapi le yo a mo arošitšego. O be a sa tsebe gore Sathane Diabolo o be a bolela a diriša noga.—Genesi 3:1-6.

2. (a) Sathane o aroša batho bjang lehono? (b) “Môya wa lefase” ke’ng, gomme ke dipotšišo dife tšeo ga bjale re tlago go di ahla-ahla?

² Ga e sa le go tloga nakong ya Adama le Efa, Sathane o ile a tšwela pele go fora batho. Ge e le gabotse, o ‘timetša lefase ka moka la batho.’ (Kutollo 12:9) Makatika a gagwe ga se a fetoga. Gaešita le ge a sa hlwe a diriša noga ya kgonthe, o tšwela pele go ikuta. A diriša dikarolo tša intaseteri ya boithabišo, mokero wa ditaba le mekgwa e mengwe, Sathane o aroša batho gore ba dumele gore ga ba nyake tlhahlo e lerato e tšwago go Modimo ebile ga e ba hole. Lesolo la Diabolo la bofora le tšweleditše moya wa go rabela malebana le melao ya Beibele le melao ya motheo ya yona bathong kae le kae. Beibele e o bitša gore ke “môya wa lefase.” (1 Ba-Korinthe 2:12) Moya wo o tutuetša ka matla ditumelo, mekgwa le boitshwaro bja bao ba sa tsebego Modimo. Moya woo o bontšhwa bjang, le gona re ka ganetša bjang tutuetšo ya wona yeo e senyago? Anke re boneng.

Ditekanyetšo tša Boitshwaro di a Phuhlama

3. Ke ka baka la’ng “môya wa lefase” e le wo o bonagalago ka tsela e oketšegilego mehleng yeno?

³ Mehleng yeno, “môya wa lefase” o thomile go ba o bonagalago ka tsela e oketšegilego. (2 Timotheo 3:1-5) Ka ntle le pelaelo o lemogile gore ditekanyetšo tša boitshwaro di a phuhlama. Mangwalo a hlalosa lebaka leo se se lego bjalo. Ka morago ga go thewa ga Mmušo wa Modimo ka ngwaga wa 1914, go ile gwa tsoga ntwa legodimong. Sathane le barongwa ba gagwe ba batemona  ba ile ba fenywa gomme ba lahlelwa tikologong ya lefaseng. A befetšwe kudu, Sathane o matlafaditše lesolo la gagwe la lefaseng ka bophara la bofora. (Kutollo 12:1-9, 12, 17) Ka tsela le ge e le efe yeo a ka kgonago ka yona, o katanela “xore, xe xo kxônêxa, [a] forê le bôná bakxêthwa.” (Mateo 24:24) Ka ge re le batho ba Modimo, re bahlaselwa ba gagwe ba bagolo. O katanela go fediša boemo bja rena bja moya e le gore re lahlegelwe ke go amogelwa ke Jehofa gotee le ke tebelelo ya bophelo bjo bo sa felego.

4. Bahlanka ba Jehofa ba lebelela Beibele bjang, gomme lefase le e lebelela bjang?

⁴ Sathane o leka go nyenyefatša Beibele, puku e bohlokwa yeo e re rutago ka Mmopi wa rena yo lerato. Bahlanka ba Jehofa ba rata Beibele le go e tšeela godimo. Re a tseba gore ke Lentšu la Modimo leo le buduletšwego, e sego lentšu la batho. (1 Ba-Thesalonika 2:13; 2 Timotheo 3:16) Lega go le bjalo, lefase la Sathane le tla rata gore re nagane ka tsela e fapanego. Ka mohlala, ketapele ya puku yeo e hlaselago Beibele e re: “Ga go na selo se ‘sekgethwa’ ka Beibele, le gona ga se ‘lentšu la Modimo.’ Ga se ya ngwalwa ke bakgethwa bao ba buduletšwego ke Modimo, eupša e ngwadilwe ke baruti bao ba nyakago matla a go buša.” Bao ba dirwago gore ba dumele dipolelo tše bjalo ba ka fetoga gabonolo bahlaselwa ba kgopolo e fošagetšego ya gore ba lokologile go ka rapela Modimo ka tsela le ge e le efe yeo ba e ratago—goba gore ba se ke ba mo rapela ka mo go feletšego.—Diema 14:12.

5. (a) Ke’ng seo mongwadi yo mongwe a ilego a se bolela mabapi le madumedi ao a dirišago Beibele? (b) Ke bjang dikgopolo tše dingwe tšeo di tlwaelegilego tša lefase di bapetšwago le seo Beibele e se bolelago? (Akaretša lepokisi leo le lego letlakaleng le le latelago.)

⁵ Ditlhaselo tša go lebanya le tšeo di sa lebanyago tša go hlasela Beibele, gotee le boikaketši bja bodumedi bja bao ba ipolelago gore ba a e thekga, di feleleditše ka go se amogelege ga bodumedi mo go golago, go akaretša bodumedi bjo bo dirišago Beibele. Mekerong ya ditaba le bathong bao ba rutegilego kudu, bodumedi bo a hlaselwa. Mongwadi yo mongwe o re: “Pono ya Bojuda le ya Bokriste yeo e lego ditšhabeng tše di tumilego ke e fošagetšego. Gaešita le ge motho a di lebelela bobedi bja tšona ka tsela e nepagetšego, di lebelelwa e le tša sekgale-kgale; ge di lebelelwa ka tsela e sa rategego, di lebelelwa e le tša dikgopolo tše di šiilwego ke nako tšeo di šitišago go gola ga bohlale le go šitiša tšwelopele ya tša thutamahlale. Nywageng ya morago bjale lenyatšo leo le godile go fihla boemong bja gore di kwerwe le go ganetšwa phatlalatša.” Kganetšo ye gantši e tšwa go bao ba ganago go ba gona ga Modimo le bao ba nago le ‘megopolo ya lefeela.’—Ba-Roma 1:20-22.

6. Lefase le na le pono efe ka mekgwa ya dikopano tša botona le botshadi yeo e iletšwago ke Modimo?

⁶ Ka gona, ga go makatše gore ka mehla batho ba arogela kgole kudu le ditekanyetšo tša Modimo tša boitshwaro. Ka mohlala, Beibele e hlalosa ditswalano tša bosodoma e le tša “dihlong.” (Ba-Roma 1:26, 27) Le gona e bolela gore bao ba dirago bootswa le bohlotlolo ba ka se be le kabelo Mmušong wa Modimo. (1 Ba-Korinthe 6:9) Lega go le bjalo, dinageng tše dintši ga se feela gore mekgwa yeo ya dikopano tša botona le botshadi e lebelelwa e le e amogelegago eupša gape e kgabišwa ka dipukung, dimakasineng, dikopelong, dipaesekopong le dipontšhong tša thelebišene. Bao ba ganetšago mekgwa e bjalo ba lebelelwa e le  bao ba sa bulegago kgopolo, bao ba swayago diphošo le bao ba sa sepedišanego le mabaka. Go e na le go bona ditekanyetšo tša Modimo e le dipontšho tša go tshwenyega ka tsela e lerato, lefase le di lebelela e le mapheko a go thibela tokologo le kgotsofalo ya motho ka noši.—Diema 17:15; Juda 4.

7. Ke dipotšišo dife tšeo re swanetšego go ipotšiša tšona?

⁷ Gare ga lefase leo le tanywago ka mo go oketšegilego go ganetšeng Modimo, e tla ba gabohlale gore re lebelele boemo bja rena bja kgopolo le ditekanyetšo tša rena. Ka dinako tše dingwe, re swanetše go itlhahloba ka thapelo le ka go tšwa pelong bakeng sa go kgonthišetša gore ga re aroge ganyenyane-ganyenyane ditekanyetšong tša Jehofa le tseleng ya gagwe ya go nagana. Ka mohlala, re ka ipotšiša gore: ‘Na ke ithabiša ka selo seo ke bego nka se phema nywaga e mmalwa e fetilego? Na ke amogela kudu mekgwa yeo Modimo a e iletšago? Na ke sekametše go lebeleleng ditaba tša moya e le tšeo e sego tša bohlokwa go feta ka tsela yeo ke bego ke dira nakong e fetilego? Na tsela yeo ke phelago ka yona e bontšha gore ke etiša dikgahlego tša Mmušo pele bophelong bja-ka?’ (Mateo 6:33) Go naganišiša ka tsela e bjalo go tla re thuša go ganetša moya wa lefase.

‘Le se ke la Aroga’

8. Motho a ka aroga bjang go Jehofa?

⁸ Moapostola Paulo o ile a ngwalela Bakriste-gotee le yena gore: “Xo rata xore re tiišê xo hlôkômêla tše re di kwilexo, xore di se tlo re timêlêla [“re se tlo aroga,” NW].” (Ba-Hebere 2:1) Sekepe seo se arogago ga se fihle mo se yago gona. Ge e ba molaodi wa sekepe a sa phafogela moya le phefo, sekepe sa gagwe se ka feta gabonolo boema-kepeng bjo bo bolokegilego gomme sa yo ema lebopong leo le nago le mafsika. Ka mo go swanago, ge e ba re sa phafogele ditherešo tše bohlokwa tša Lentšu la Modimo, re ka aroga gabonolo go Jehofa gomme ra robegelwa ke sekepe sa moya. Gore re lahlegelwe ka tsela e bjalo, ga go bolele gore re swanetše go gana therešo ka mo go feletšego. Ge e le gabotse, ga se ba bantši bao ba ganago Jehofa kapejana le ka boomo. Gantši, ba akaretšwa ganyenyane-ganyenyane selong seo se ba šitišago go ela hloko Lentšu la Modimo. Ka mo go sa lemogegego, ba wela sebeng. Ka go swana le molaodi wa sekepe yo a robetšego, batho ba bjalo ga ba tsoge go fihlela ge ba šiilwe ke nako.

9. Ke ka ditsela dife Jehofa a ilego a šegofatša Salomo?

⁹ Ela hloko bophelo bja Salomo. Jehofa o ile a mo nea bogoši bja go buša Isiraele. Modimo o ile a dumelela Salomo go aga tempele gomme a mo laela go ngwala dikarolo tše dingwe tša Beibele. Jehofa o ile a bolela le yena ka makga a mabedi gomme a mo nea lehumo, botumo le pušo ya khutšo. Go feta tšohle, Jehofa o ile a šegofatša Salomo ka bohlale bjo bogolo. Beibele e re: “Modimo a nea Salomo bohlale le tsebô e kxolo ka kudu. Pelo ya xaxwe e be e akaretša dilô tše bontši bo-ka lešabašaba la lewatleng. Bohlale bya Salomo bya xola bya feta bohlale bya ba Bohlabêla, le mahlale ka moka a Ba-Egipita.” (1 Dikxoši 4:21, 29, 30; 11:9) Ka ntle le pelaelo, motho a ka nagana gore ge e ba go na le motho yo a bego a ka dula a botegela Modimo, e be e le Salomo. Lega go le bjalo, Salomo o ile a arogela bohlanoging. Seo se diragetše bjang?

10. Ke taelo efe yeo Salomo a ilego a palelwa ke go e-kwa, gomme ditla-morago e bile dife?

¹⁰ Salomo o be a tseba Molao wa Modimo ka  mo go tseneletšego gotee le go o kwešiša. Ka ntle le pelaelo o ile a ba le kgahlego e kgethegilego ditaelong tšeo di bego di neilwe bao e bego e e ba dikgoši kua Isiraele. Gare ga ditaelo tšeo go be go e na le yeo e bego e re: “[Kgoši] a se kê a tšea basadi ba bantši, xore pelo ya xaxwe e se aroxê.” (Doiteronomio 17:14, 17) Go sa šetšwe taelo yeo e kwagalago, Salomo o ile a ba le basadi ba makgolo a šupago le basadi ba direthe ba makgolo a mararo. Bontši bja basadi ba ba be ba rapela medimo e šele. Ga re tsebe lebaka leo ka lona Salomo a ilego a tšea basadi ba bantši gakaakaa, le gona ga re tsebe gore o ile a lokafatša seo bjang. Seo re se tsebago ke gore o ile a palelwa ke go kwa taelo e kwagalago ya Modimo. Ditla-morago e bile tšeo Jehofa a bego a lemošitše gore e tla ba tšona. Re bala gore: ‘Ganyenyane-ganyenyane basadi ba Salomo ba aroša pelo ya gagwe go latela medimo e šele.’ (1 Dikxoši 11:3, 4) Ganyenyane-ganyenyane go boifa ga gagwe Modimo go ile gwa fela. O ile a aroga. Ge nako e dutše e tšwela pele, kganyogo ya Salomo ya go thabiša basadi ba gagwe ba baheitene e ile ya tšeela legato kganyogo ya gagwe ya go kwa Modimo le go mo thabiša. Ke mo go nyamišago gakaakang, ka gobane Salomo e be e le yena yoo pejana a ilego a ngwala mantšu a rego: “Ngwan’a-ka! Hlalefa, O nthabiše pelo, ke tsebê se nkaxo fetola sôna xe ba nnyatša”!—Diema 27:11.

Moya wa Lefase ke o Matla

11. Seo re fepago menagano ya rena ka sona se kgoma bjang tsela yeo re naganago ka yona?

¹¹ Mohlala wa Salomo o re ruta gore go kotsi go nea mabaka ka gore ka ge re tseba therešo, ditutuetšo tša lefase di ka se tutuetše tsela ya rena ya go nagana. Go swana le ge dijo tša nama di kgoma mebele ya rena, menagano ya rena e kgongwa ke dilo tšeo re e fepago ka yona. Seo re fepago menagano ya rena ka sona se tutuetša tsela ya rena ya go nagana le boemo bja rena bja kgopolo. Ka ge di lemoga gore se ke therešo, dikhamphani di diriša diranta tše dimilione tše dikete ngwaga le ngwaga bakeng sa go bapatša ditšweletšwa tša tšona. Dipapatšo tše di atlegilego di diriša mantšu a goketšago le diswantšho bakeng sa go ipiletša go ditlhologelo le dikganyogo tša moreki. Le gona babapatši ba a tseba gore ga se gantši moo go bona papatšo gatee goba gabedi go tlago go tutuetša batho go kitimela go reka ditšweletšwa. Lega go le bjalo, ge nako e dutše e tšwela pele, go bona selo ka makga a mantši go dira gore bareki ba lebelele setšweletšwa ka go se rata. Go bapatša go a šoma—ge nkabe go se bjalo, go be go se na motho yo a tla beeletšago go bapatšeng. Go na le tutuetšo e matla tseleng yeo batho ba naganago ka yona gotee le boemong bja bona bja kgopolo.

12. (a) Sathane o tutuetša bjang tsela ya batho ya go nagana? (b) Ke’ng seo se bontšhago gore Bakriste ba ka tutuetšwa gampe?

¹² Ka go swana le mmapatši, Sathane o godiša dikgopolo tša gagwe ka go di bea ka tsela e gogelago, ka go tseba gore ge nako e dutše e tšwela pele a ka gogela batho tseleng ya gagwe ya go nagana. Ka go diriša boithabišo gotee le mekgwa e mengwe, Sathane o fora batho gore ba dumele gore botse ke bobe gomme bobe ke botse. (Jesaya 5:20) Gaešita le Bakriste ba therešo ba wetše molabeng wa lesolo la Sathane la tsebišo e fošagetšego. Beibele e lemoša gore: “Môya ó boletše xwa kwala, wa re mehleng e tl’o xo tla ba bangwê ba tlo hlanoxêla tumêlô, ba ya le meôya ya xo fora batho,  ba ya le dithutô tša meôya e mebe. E tlo ba baikaketši ba xo bolêla maaká, ba ba swailwexo matswalô e ke ba fišitšwe ka thsipi.”—1 Timotheo 4:1, 2; Jeremia 6:15.

13. Ditlwaelano tše mpe ke’ng, gomme ditlwaelano tša rena le ba bangwe di re kgoma bjang?

¹³ Ka moka ga rena re ka kgongwa ke moya wa lefase. Ditutuetšo tšeo di bonagalago le tšeo di sa bonagalego tša tshepedišo ya Sathane ke tše matla. Beibele e re lemoša ka bohlale gore: “Le se kê la forwa; mehlamo e mebe e senya bokwala.” (1 Ba-Korinthe 15:33) Ditlwaelano tše mpe di ka akaretša selo le ge e le sefe goba motho le ge e le mang—gaešita le ka phuthegong—yoo a bontšhago moya wa lefase. Ge e ba re be re tla bolela gore ditlwaelano tše mpe di ka se re gobatše, na re be re ka se phethe ka gore bagwera ba babotse ba ka se re thuše? Seo e be e tla ba se se fošagetšego gakaakang! Beibele e hlalosa taba ye ka mo go kwagalago ge e re: “Šika le bahlale O hlalefê; mokxônana-le-mašilo ó tlo thsereana.”—Diema 13:20.

14. Ke ka ditsela dife re ka ganetšago moya wa lefase?

¹⁴ E le gore re ganetše moya wa lefase, re swanetše go gwerana le batho ba bohlale—bao ba hlankelago Jehofa. Re swanetše go tlatša menagano ya rena ka dilo tšeo di agago tumelo ya rena. Moapostola Paulo o ngwadile gore: “Išang mexopolô le tše e lexo therešô, le tše e lexo bokwala, le tše e lexo tokô, le tše e lexo pelo-thereši, le tše di yaxo ka leratô, tša tumô e botse, tše e lexo boló, tše di kaxo ratiwa, e bê tšôna Le di naxanaxo.” (Ba-Filipi 4:8) Ka ge re le dibopiwa tšeo di nago le tokologo ya go ikgethela, re ka kgetha dilo tšeo re ka naganago ka tšona. Anke ka mehla re kgethe go nagana ka dilo tšeo di tla re batametšago kgaufsi le Jehofa.

Moya wa Modimo ke o Matla Kudu

15. Ke bjang Bakriste ba kua Korinthe ya bogologolo ba bego ba fapana le badudi ba bangwe ba motse woo?

¹⁵ Ka go se swane le bao ba arošitšwego ke moya wa lefase, Bakriste ba therešo ba hlahlwa ke moya o mokgethwa wa Modimo. E bile phuthego ya kua Korinthe yeo Paulo a ilego a e ngwalela gore: “Rena xa r’a fiwa môya wa lefase; re filwe Môya o tšwaxo xo Modimo, xore re tlê re tsebê tše Modimo a re séditšexo ka tšôna.” (1 Ba-Korinthe 2:12) Korinthe ya bogologolo e be e le motse wo o dikologilwego ka mo go feletšego ke moya wa lefase. Bontši bja badudi ba ona ba be ba e-na le boitshwaro bjo bo gobogilego kudu moo e lego gore polelwana e rego “go dira motho mo-Korinthe” e ile ya bolela gore “go dira boitshwaro bjo bo gobogilego.” Sathane o be a foufaditše dikgopolo tša batho. Ka baka leo, ba be ba kwešiša ganyenyane goba ba sa kwešiše selo ka Modimo wa therešo. (2 Ba-Korinthe 4:4) Lega go le bjalo, ka moya wa gagwe o mokgethwa, Jehofa o ile a bula mahlo a ba-Korinthe ba bangwe, a dira gore ba kgone go hwetša gape tsebo ya therešo. Moya wa gagwe o ile wa ba tutuetša le go ba hlahla go dira diphetogo tše dikgolo maphelong a bona e le gore a kgone go ba amogela le gore ba hwetše tšhegofatšo ya gagwe. (1 Ba-Korinthe 6:9-11) Gaešita le ge moya wa lefase o be o le matla, moya wa Jehofa o be o le matla kudu.

16. Ke bjang re ka amogelago Moya wa Modimo gomme ra dula re e-na le ona?

¹⁶ Se se swanago ke sa therešo lehono. Moya o mokgethwa wa Jehofa ke moya o matla kudu legohleng, gomme o o nea ka bolokologi le ka boati go bohle bao ba o kgopelago ka tumelo. (Luka 11:13) Lega go le bjalo, e le gore re be le moya wa Modimo, re swanetše go dira se se fetago go ganetša moya wa lefase. Le gona re swanetše go ithuta ka mehla le go diriša Lentšu la Modimo maphelong a rena e le gore moya wa rena—boemo bja rena bja kgopolo—o dumelelane le tsela ya gagwe ya go nagana. Ge e ba re dira bjalo, Jehofa o tla re matlafaletša go lebeletšana le leano le ge e le lefe leo Sathane a ka le dirišago go senya boemo bja rena bja moya.

17. Ke ka ditsela dife phihlelo ya Lota e ka re kgothatšago?

 ¹⁷ Gaešita le ge Bakriste e se karolo ya lefase, ba phela lefaseng. (Johane 17:11, 16) Ga go le o tee wa rena yo a ka phemago moya wa lefase ka mo go feletšego, ka gobane re ka šoma goba gaešita le go dula le batho bao ba sa ratego Modimo goba ditsela tša gagwe. Na re ikwa ka tsela yeo Lota a ilego a ikwa ka yona, yoo a ilego a ‘tenega’ kudu gaešita le go tlaišwa ke ditiro tša go hloka molao tšeo di bego di dirwa ke batho ba Sodoma bao a bego a dula gare ga bona? (2 Petro 2:7, 8) Ge e ba go le bjalo, re ka kgothatšega. Jehofa o ile a šireletša le go phološa Lota, gomme a ka re direla se se swanago. Tatago rena yo lerato o bona maemo a rena e bile o a a tseba, gomme a ka re nea thušo le matla tšeo re di nyakago e le gore re kgomarele boemo bja rena bja moya. (Psalme 33:18, 19) Ge e ba re ithekga ka yena, re mmota gomme re mmitša, o tla re thuša go ganetša moya wa lefase, go sa šetšwe gore boemo bja rena bo ka ba bo le thata gakaakang.—Jesaya 41:10.

18. Ke ka baka la’ng re swanetše go tšeela godimo tswalano ya rena le Jehofa?

¹⁸ Lefaseng leo le arogilego go Modimo le go forwa ke Sathane, rena bjalo ka batho ba Jehofa re šegofaditšwe ka tsebo ya therešo. Ka go rialo re hwetša lethabo le khutšo tšeo lefase le se nago le tšona. (Jesaya 57:20, 21; Ba-Galatia 5:22) Re tšeela godimo kholofelo e kgahlišago ya bophelo bjo bo sa felego Paradeiseng, moo moya wa lefase le leo le hwago o tla bego o se gona. Ka go rialo anke re tšeeleng godimo tswalano ya rena e bohlokwa le Modimo gomme re phafogele go phošolla tshekamelo le ge e le efe ya gore re aroge moyeng. Anke re batameleng kgaufsi le Jehofa ka mo go sa felego, gomme o tla re thuša go ganetša moya wa lefase.—Jakobo 4:7, 8.

[Dipotšišo tša Thuto]

[Chqrt on page 11]

BOHLALE BJA LEFASE BO LWANTŠHANA LE BOHLALE BJA MODIMO

Therešo ga se ya felela—batho ba itirela therešo ya bona.

‘Lentšu la Modimo ke therešo.’—Johane 17:17.

E le gore o tsebe se se nepagetšego goba se se fošagetšego, bota maikwelo a gago.

“Pelo ké yôna mmata-mâno-mabe, ké yôna lešaedi.”—Jeremia 17:9.

Dira seo o se ratago.

“Monna mo a yaxo xa’ ikiše, le xe a xata a tiiša.”—Jeremia 10:23.

Lehumo ke senotlelo sa lethabo.

“Mexabaru ké wôna modu wa bobe ka moka.”—1 Timotheo 6:10.

[Caption on page 10]

Salomo o ile a aroga borapeding bja therešo gomme a retologela medimong ya maaka

[Caption on page 12]

Ka go swana le mmapatši, Sathane o godiša moya wa lefase. Na o a o ganetša?

Na o ka Hlalosa?

• Ke ka ditsela dife Sathane a forilego le go aroša batho?

• Re ka phema bjang go aroga go Jehofa?

• Ke’ng seo se bontšhago gore moya wa lefase ke o matla?

• Ke bjang re ka amogelago moya wa Modimo gomme ra dula re e-na le wona?