Ke Ditekanyetšo tša Mang tše o ka di Botago?
Ke Ditekanyetšo tša Mang tše o ka di Botago?
Moeng yo a bego a etetše Afrika la mathomo o ile a kgahlišwa kudu ke go bona monna yo a emego thwii ka lehlakoreng la tsela. O ile a lemoga gore metsotsong e mengwe le e mengwe e sego kae, monna o be a goga maoto gomme a šuthela ka lehlakoreng le lengwe ka go nanya kudu mola a sa dutše a eme thwii. E bile feela ka morago moo moeng a ilego a lemoga lebaka leo ka lona monna a bego a sepela ka mokgwa wo a bego a sepela ka wona. Ge e le gabotse, o be a leka go tšwela pele a le moriting wa kota ya mogala. Moriti o be o šutha ganyenyane-ganyenyane ge letšatši la thapama le dutše le fetola mawa.
BJALO ka moriti woo wo o tšweletšwago ke letšatši, ditaba tša batho le ditekanyetšo ka mehla di a feto-fetoga. Ka mo go fapanego, Jehofa Modimo, “Ra-dietša,” ke yo a sa fetogego. Morutiwa Jakobo o ngwadile gore: ‘Go yena ga go na phetogo le go dikologa ga meriti.’ (Jakobo 1:17) Moporofeta wa mo-Hebere Maleaki o begile mantšu a Modimo ka noši a rego: “Gobane Nna Jehofa ga kešo ka fetoga.” (Maleaki 3:6, PK) Modimo o boditše setšhaba sa Isiraele mehleng ya Jesaya gore: “Le tlo ba la tšofala ke sa fêla kè le Yêna-é, kè Le kuka Le le ’hlôxô tše pududu. Ké Nna ke di dirilexo.” (Jesaya 46:4) Ka gona, go feta ga nako ga go fetoše kholofelo yeo re ka bago le yona dikholofetšong tša Ra-matla-ohle.
Thuto go tšwa Molaong
Go etša ge dikholofetšo tša Jehofa e le tšeo go ka ithekgwago ka tšona le tšeo di sa fetogego, go bjalo le ka ditekanyetšo tša gagwe tša se se nepagetšego le se se fošagetšego. Diema 11:1; 20:10) Molaong wo a o neilego ba-Isiraele, Jehofa o akareditše taelo ye: “Le se kê la dirana ka maanô-mabe kahlolong, le mohlá Le êlêlanaxo ka moêlô wa botelele, le wa boima, le wa xo tlala. Xo lena xo bê le kêlô ye e lokilexo ya xo êla boima, le ya xo êla mabêlêʹ, le ya xo êla meetse. Ké Nna Morêna Modimo wa lena e a Le nthšitšexo naxeng ya Egipita.”—Lefitiko 19:35, 36.
Na o ka holofela mmapatši yo a dirišago mehuta e mebedi ya dikala, tšeo setee sa tšona se sa nepagalago? Ga go bjalo le gatee. Ka mo go swanago, “kêlô ya xo fora Morêna ó a e hlaswa; ó thabêla moêlêlô wo o lekanexo.” (Go kwa taelo yeo go ile gwa tlišetša ba-Isiraele go amogelwa ke Modimo gotee le mehola e mentši ya dilo tše di bonagalago. Ka mo go swanago, go kgomarela ditekanyetšo tša Jehofa tše di sa fetogego, e sego feela ka dikala le meelo eupša dikarolong ka moka tša bophelo, go feleletša ka ditšhegofatšo bakeng sa morapedi yo a mmotago. Modimo o re: “Nna Morêna Modimo wa xaxo ke Xo ruta tše di Xo holaxo; ke Xo sepediša mo tseleng ye O swanetšexo xo e swara.”—Jesaya 48:17.
Ke ka Baka La’ng Ditekanyetšo di Phuhlama Lehono?
Beibele e bontšha lebaka leo ka lona ditekanyetšo di phuhlamago lehono. Puku ya mafelelo ya Beibele ya Kutollo, e hlalosa ntwa ya legodimong yeo mafelelo a yona a kgomilego batho ka moka go fihla le lehono. Moapostola Johane o ngwadile gore: “Kwa lexodimong xwa tsoxa ntwa ya xe Mikaele le Barongwa ba xaxwe bà e-lwa le Nôxa, ’me Nôxa è e-lwa è na le Barongwa ba yôna. Nôxa ya se kê ya fenya; kwa lexodimong xwa se kê xwa hlwa xò e-ba le madulô a yôna. Nôxa e kxolo yeo ya rakwa; yôna ye ba rexo ké Diabolo le Sathane, motimetši wa lefase ka moka la batho. Ya lahlêlwa lefaseng; le Barongwa ba yôna ba lahlwa le yôna.”—Kutollo 12:7-9.
Mafelelo a kapejana a ntwa yeo e bile afe? Johane o tšwetše pele ka gore: “Thabang-xê, lena Maxodimo, le ba ba axilexo xôna. Ba madi-mabe ké lena ba Le axilexo lefaseng le lewatleng, xobane Diabolo ó theoxetše xo lena à tuka boxale ka kudu; ó tseba xe a sa šaletšwe ke lebakanyana fêla.”—Kutollo 12:12.
‘Madimabe go baagi ba lefaseng’ a tlile ge Ntwa ya I ya Lefase e be e phulega ka 1914 gomme e fediša mehla ya ditekanyetšo tšeo di fapanego kudu le tša lehono. Radihistori Barbara Tuchman o re: “Ntwa e Kgolo ya 1914-18 e ikadile bjalo ka lefelo la naga ya lesehla yeo e aroganyago mehla yeo le mehla ya rena. Ka go bolaya maphelo a mantši gakaakaa ao nkabego a ile a ba a mohola nywageng e latetšego, ka go fediša ditumelo, go fetoša dikgopolo le go tlogela dintho tše di sa alafegego tša maikwelo tša go hloka kholofelo, e dirile moedi o mogolo wa monagano magareng ga dinako tše tše pedi.” Radihistori yo mongwe Eric Hobsbawm o dumela gore: “Ga e sa le go tloga ka 1914 go be go dutše go e na le go phuhlama mo go bonagalago ditekanyetšong tšeo ka nako yeo di bego di lebelelwa e le tše tlwaelegilego dinageng tše di hlabologilego . . . Ga go bonolo go kwešiša tekanyo yeo ka bomadimabe e golago ka lebelo, ya go boela boemong bjoo bagologolo ba rena
ba lekgolong la lesome-senyane la nywaga ba ka bego ba bo biditše ditekanyetšo tša go hloka boitshwaro.”Mongwadi Jonathan Glover ka pukung ya gagwe ya Humanity—A Moral History of the Twentieth Century o re: “Sebopego se sengwe sa mehla ya rena ke go hwelela ga molao wa boitshwaro.” Gaešita le ge a e-na le pelaelo mabapi le molao wa boitshwaro go tšwa mothopong wa ka ntle ka baka la go fokola ga bodumedi lefaseng la ka Bodikela, o eletša ka gore: “Rena bao re sa dumelego molaong wa bodumedi wa boitshwaro re sa dutše re swanetše ke go tshwenywa ke go hwelela ga wona.”
Go se botege ga mehleng yeno—e ka ba kgwebong, dipolitiking goba bodumeding goba gaešita le ditswalanong tša motho ka noši le tša lapa—le mafelelo a šoro ke karolo ya maano a Diabolo a šoro a go tliša madimabe go baagi ba lefase. Sathane o ikemišeditše go lwa ntwa ya gagwe go fihla mafelelong le go ikemišetša go fedišwa le bohle bao ba katanelago go phela ka ditekanyetšo tša Modimo.—Kutollo 12:17.
Na go na le tsela ya go phologa, tharollo go go se botege mo go bušago? Moapostola Petro o araba ka gore: “Se re se letetšexo ka xo kwa dikholofedišô tša [Modimo] ké maxodimo a mafsa le lefase le lefsa, moo xo axilexo tokô.” (2 Petro 3:13) Re ka bota kholofetšo yeo ka gobane ga se feela gore Modimo o na le matla a go phetha morero wa gagwe eupša gape o kgonthišetša go phethagala ga wona. Mabapi le ‘lentšu le lengwe le le lengwe le le tšwago molomong wa gagwe,’ Jehofa o re: “Le ka se boêle xo Nna lè le fêla; le tlo dira se nkxahlaxo, le tlo phetha se ke le rometšexo sôna.” A kholofetšo e ka botwago e le ka kgonthe!—Jesaya 55:11; Kutollo 21:4, 5.
Go Phela ka Ditekanyetšo tša Modimo
Lefaseng la ditekanyetšo tše di feto-fetogago le tše di phuhlamago, Dihlatse tša Jehofa di katanela go phela ka ditekanyetšo tša boitshwaro tšeo Beibele e di neago. E le mafelelo a se, di arogile go batho ba bantši gomme se gantši se tantše kgahlego—le lenyatšo—tša ba bangwe.
Kopanong ya Dihlatse tša Jehofa kua London, mmoleledi o ile a botšišwa ke mmegi wa ditaba tša TV ge e ba Dihlatse tša Jehofa e le Bakriste e le ka kgonthe. O arabile ka gore: “Ee, kudu-kudu ka gobane Jesu ke mohlala wa rena. Go na le boithati bjo bontši lefaseng, gomme re tsepelela go Jesu Kriste e le tsela, therešo le bophelo. Re dumela gore ke Morwa wa Modimo, e sego karolo ya Boraro botee, ka gona kwešišo ya rena ka Beibele ke e fapanego le ya bodumedi bjo bo tlwaelegilego.”
Ge poledišano e be e gašwa thelebišeneng ya BBC, mmegi o ile a phetha lenaneo ka gore: “Ke ithutile mo gontši mabapi le gore ke ka baka la’ng Dihlatse tša Jehofa di e-tla go kokota mejakong ya rena. Le gona ga ke nagane gore nkile ka bona batho ba 25 000 ba apere gabotse ka mokgwa wo e bile ba itshwere gabotse, ka moka ba le lefelong le tee ka nako e tee.” Ke bohlatse bjo bobotse e le ka kgonthe go tšwa go mmogedi wa ka ntle yo a bonago bohlale bja go phela ka ditekanyetšo tša Modimo tše di sa fetogego!
Gaešita le ge ba bangwe ba ka se thabišwe ke kgopolo ya go phela ka ditekanyetšo tšeo ba sego ba ipeela tšona, re go kgothaletša go lebelela ka Beibeleng ya gago gomme o ithute gore ditekanyetšo tša Modimo ke dife. Eupša o se ke wa kgotsofatšwa ke tlhahlobo ya go kga ka godimo feela. Latela keletšo ya moapostola Paulo e rego: “Le se kê la ipapetša le ba mehla yeno; šatoxang ka xo mphsafala kxopolô, xore Le tlê Le hlaoloxanyê se e lexo thatô ya Modimo, e lexo se botse le se se kxahlišaxo, se e lexo sa botlalô.” (Ba-Roma 12:2) Etela Holo ya Mmušo ya lefelong la geno, gomme o tsebane le Dihlatse fao. O tla hwetša gore ke batho ba tlwaelegilego bao ba botago dikholofetšo tša Beibele le bao ba bontšhago kholofelo ya bona go Modimo ka go leka go phela ka ditekanyetšo tša gagwe.
Go kgomarela ditekanyetšo tša Modimo tše di sa fetogego bophelong bja gago bja motho ka noši ka kgonthe go tla go tlišetša ditšhegofatšo. Kwaa taletšo ya Modimo ka noši e rego: “Mola O ka be O theeditše xe ke Xo laêla, moláô wa xaxo o ka be o swana le noka, xo loka xa xaxo xo ka be xo etša maphoto a lewatlê.”—Jesaya 48:18.
[Diswantšho go letlakala 5]
Lehono, go na le go se botege kgwebong, dipolitiking, bodumeding le ditswalanong tša lapa