Aristotle o ngwadile ka tša bokgabo, thuto ya dinaledi, thutaphedi, melao ya boitshwaro, polelo, molao, mokgwa wa go nea mabaka ka tsela e kwagalago, makenete, metaphysics (filosofi ya go hlahloba go ba ga kgonthe ga dilo), mosepelo, boithabišo, direto, dipolotiki, tša monagano le bokgoni bja go diriša leleme le itšego, go akaretša le moya, woo a bego a o lebelela e le wo o hwago. Lega go le bjalo, o tumile kudu ka mošomo wa thutaphedi le mokgwa wa go nea mabaka ka tsela e kwagalago.

Barutwana ba kgale ba Bagerika ba be ba ithekgile kudu ka dipono tša bona, phetho yeo ba e fihleletšego gotee le mokgwa wa go nea mabaka ka tsela e kwagalago go hlalosa legohle. Ba be ba thoma ka seo ba bego ba nagana gore ke therešo yeo e lego molaleng, gomme ba dumela gore ge ba ka nea mabaka ka šedi ditherešong tše bjalo, ba be ba tla fihlelela phetho yeo e nepagetšego.

Ba ile ba fihlelela diphetho tše mmalwa tše kwagalago ba hlahlwa ke filosofi yeo. E nngwe ya diphetho tšeo ke ya gore go na le thulaganyo e itšego legohleng. Lega go le bjalo, bothata bjo bogolo e be e le gore ba be ba ithekgile ka dipono tša bona, e lego bothata bjoo bo ilego bja dira gore banna ba bantši bao ba lego bohlale go akaretša le Aristotle, ba aroge. Ka mohlala, ba be ba dumela gore dipolanete le dinaledi di sepela go dikologa lefase. Ka nako yeo, seo se be se lebelelwa e le therešo yeo e lego molaleng. Puku ya The Closing of the Western  Mind e re: “Tsela ya go nea mabaka gotee le maitemogelo di be di bontšha di thekga kgopolo ya Bagerika ya gore lefase le bogareng bja legohle.”

Pono yeo e fošagetšego e be e ka se be bothata gakaalo ge nkabe e ile ya dirišwa feela go tša thutamahlale. Eupša ga se gwa ba bjalo.

Tše dingwe tša dithuto tša Aristotle di ile tša amogelwa ka kakaretšo e le tšeo di nepagetšego go seo go thwego ke Bokriste kua Yuropa ya Mehleng ya Magareng. Borathutatumelo ba Roma Katholika, kudukudu Thomas Aquinas (mo e ka bago ka 1224-1274)—ba ile ba akaretša dithuto tša Aristotle go thutatumelo ya bona. Ke ka baka leo kgopolo ya Aristotle ya gore lefase le bogareng bja legohle e ile ya fetoga thuto ya Katholika. Thuto ye e ile ya amogelwa gape ke baetapele ba Protestanta ba bjalo ka Calvin le Luther, bao ba ilego ba bolela gore thuto ye etšwa ka Beibeleng.—Bona lepokisi leo le rego, “ Ba be ba sa Bale Beibele Gabotse.”

Charles Freeman o itše: “Ka tsela e itšego [dithuto tša Aristotle] le tša Bokatholika di ile tša se sa fapana.” Ka gona, go ile gwa bolelwa gore Aquinas “o kolobeditše” Aristotle tumelong ya Katholika. Freeman o ngwadile gore ge e le gabotse, “Aquinas ke yena a dumetšego dithutong tša Aristotle, e sego gore Aristotle o ile a dumela dithutong tša Katholika.” Go fihla bokgoleng bjo itšego, re ka oketša ka gore kereke ya Katholika le yona e ile ya dumela dithutong tša Aristotle. Ka sebete, Galileo wa Motaliana yo e lego setsebi sa dinaledi le dipalo, o ile nea bohlatse bjo a bo dirilego bja gore lefase le dikologa letšatši, gomme a swanelwa ke go tšwelela pele ga babotšološiši ke moka a gapeletšwa gore a latole seo. * Ka go fapana le seo, Aristotle o ile a lemoga gore tsebo tabeng tša thutamahlale e dula e gatela pele e bile ke mo go swanetšego go dula e kaonefatšwa. Go ka be go bile kaone ge nkabe dikereke le tšona di bile le kgopolo e bjalo!