DISWANTŠHO TŠA KGALE
William Whiston
William Whiston e be e le rathutamahlale, setsebi sa dipalo, moruti, mongwadi yo a nago le bokgoni le mošomigotee le rathutamahlale wa Leisemane le setsebi sa dipalo e lego Mohlomphegi Isaac Newton. Ka 1702, Whiston o ile a šoma legatong la Newton e le Lucasian Professor wa dipalo Yunibesithing ya Cambridge, Engelane. Maemo ao a go ba moprofesara a be a hwetšwa ke bao ba lego bohlale go tša thutamahlale le go tša thekinolotši.
WHISTON o tsebja kudu ke barutwana ba Beibele ka go fetolela ga gagwe dingwalwa tša radihistori wa lekgolong la pele la nywaga wa Mojuda e lego Flavius Josephus ka leleme la Seisemane. Puku ya The Works of Josephus e utolla dilo tše dintši ka histori ya Bajuda le Bakriste ba pele.
DITUMELO TŠA WHISTON
Whiston o be a le bohlale kudu gomme o ithutile dilo tše dintši ka thutamahlale le bodumedi. O be a dumela gore pego ya Beibele ka tlholo e nepagetše le gore tsela yeo tlhago e bopilwego ka yona, bobotse le thulaganyo ya yona e hlatsela gore go na le Mmopi.
Go oketša moo, Whiston o be a re dikereke tša Bojakane di arogane ka dihlotswana tše dintši ka ge baruti ba tlogetše go latela dithuto tša Beibele, eupša ba latela dithuto tšeo e sego tša Beibele le metlwae ya makgotla a kereke le bao go thwego ke Botate ba Kereke.
Ka ge Whiston a be a dumela gore Beibele e bolela therešo ka Modimo, o be a gana thuto ya gore batho ba hlokofatšwa ka mo go sa felego mollong wa dihele. O be a bona kgopolo ye e le go ba sehlogo, le gona e rogaka Modimo. Eupša selo se segolo seo se dirilego gore a ngangišane le baetapele ba kereke, ke go gana ga gagwe thuto ya Boraro Botee, yeo e rego Modimo ke batho ba bararo bao ba lekanago le ba ka mo go sa felego, e lego Tate, Morwa le Moya o Mokgethwa. Lega go le bjalo, go thwe ke Modimo o tee e sego ba bararo.
“GO TLOGA GO BENG MOPROFESARA GOMME YA BA LEAROGI”
Ka morago ga go dira nyakišišo ka kelohloko, Whiston o ile a phetha ka gore Bakriste ba pele ba be ba sa rute Boraro Botee eupša thuto ye e dirišitšwe ge Bokriste bo thoma go amogela filosofi ya boheitene. * Bagwera ba gagwe ba ile ba mo lemoša ka ditlamorago tša go phatlalatša dilo tšeo a di hweditšego, eupša Whiston o be a ka se hlokomologe seo a bego a nagana gore ke dithuto tša maaka ka seo Jesu a lego sona, ka ge e le Morwa le sebopiwa sa Modimo.
Yunibesithi ya Cambridge e be e raka motho le ge e le ofe yo a rutago dikgopolo tšeo di thulanago le dithuto tša kereke ya Anglican, e lego seo se bolelago gore Whiston o be a ka lahlegelwa ke mošomo. Eupša ga se a ka a homola, e lego seo se dirilego gore e be yo a fapanego le Newton, yo le yena a bego a re thuto ya Boraro Botee ke maaka eupša a tšhaba go bolela. Whiston o ngwadile gore: “Ga go na maemo le ge e le afe . . . ao a ka nthibelago go bolela.”
Ka ge a ganne go kwanantšha ditumelo tša gagwe, Whiston o ile a “tloga go beng moprofesara gomme ya ba learogi”
Ka 1710, Whiston o ile a rakwa Cambridge. Ka ge a ganne go kwanantšha ditumelo tša gagwe, o ile a “tloga go beng moprofesara gomme ya ba learogi.” Le ka yona nako yeo ga se a ka a homola. Ge e le gabotse, ka nako yeo a bego a latofatšwa ka bohlanogi, o ile a ngwala ditaodišo ka go latelana tšeo di bitšwago Primitive Christianity Revived—lentšu “primitive” le be le bolela Bokriste bja pele, bjoo balatedi ba Jesu ba pele ba bego ba diriša dithuto tša bjona. Ka morago, Whiston o ile a hlama Mokgatlo wo o Tšwetšago Pele Bokriste bja Setlogo, woo o bego o kopana legaeng la gagwe la kua London.
Le ge e be e sa hlwe e le moprofesara gomme a sa hwetše tšhelete, Whiston o ile a tšwela pele a ngwala le go ruta mabenkeleng a go rekiša kofi kua London. Ka 1737, o ile a phatlalatša phetolelo ya gagwe ya dingwalwa tša Josephus, gore a thuše batho go kwešiša kamoo bophelo bo bego bo le ka gona ge Bokriste bo thoma. E ile ya gatišwa go tloga ka nako yeo.
Mongwadi James E. Force o re ka ge Whiston a bontšhitše sebete seo se sa tlwaelegago, ba bantši ba re ke “moetapele wa moswananoši.” Lega go le bjalo, ba bangwe ba mo tšeela godimo ka ge e le seithuti sa Beibele, monyakišiši yo a botegago wa therešo bodumeding le monna yo a bego a ikemišeditše go phela ka ditumelo tša gagwe.
^ ser. 10 Beibele e bolela ka mo go kwagalago ka seo Modimo a lego sona. Bakeng sa tsebišo e oketšegilego, eya go jw.org/nso. Lebelela ka tlase ga DITHUTO TŠA BEIBELE > DIPOTŠIŠO TŠA BEIBELE DI A ARABJA.