बाइबल ६६ वटा किताबको सँगालो हो। यो लेख्न लगभग १,६०० वर्षभन्दा लामो समय लाग्यो। बाइबलमा परमेश्‍वरको सन्देश पाइन्छ। त्यसैले यसलाई “परमेश्‍वरको वचन” भनिन्छ।—१ थिस्सलोनिकी २:१३.

यस लेखमा

•  बाइबलबारे केही तथ्य

•  बाइबलमा के लेखिएको छ?

•  के बाइबलको सन्देशमा परिवर्तन गरिएको छ?

•  आज हामीसित किन बाइबलका विभिन्‍न अनुवाद उपलब्ध छन्‌?

•  बाइबलमा के-के समावेश गर्ने भनेर कसले निर्णय गरेको हो?

•  के बाइबलमा हुनुपर्ने सबै किताब छन्‌?

•  बाइबल पद कसरी खोज्न सकिन्छ?

•  बाइबलका किताबहरूको सूची

•   बाइबलको लेखक को हो? बाइबलको लेखक परमेश्‍वर हुनुहुन्छ। तर उहाँले लगभग ४० जना विभिन्‍न पुरुषहरूलाई त्यो लेख्न लगाउनुभयो। जस्तै: मोसा, राजा दाउद, मत्ति, मर्कुस, लुका र युहन्‍ना। a उहाँले आफ्ना विचारहरू बाइबल लेखकहरूको मनमा हालिदिनुभयो अनि तिनीहरूले ती लेखे।—२ तिमोथि ३:१६.

   उदाहरणको लागि, एक जना व्यापारी आफ्नो सेक्रेटरीलाई चिठी लेख्न लगाउँछ। हुनत तिनले त्यसमा लेखिएको एक-एक शब्द बताएका नहोलान्‌ तर त्यसको सन्देश ती व्यापारीकै हुन्छ। त्यसैगरि परमेश्‍वरले विभिन्‍न पुरुषहरूलाई आफ्नो सन्देश लेख्न लगाउनुभए तापनि बाइबलको वास्तविक लेखक उहाँ नै हुनुहुन्छ।

•   “बाइबल” शब्दको अर्थ के हो? बाइबल ग्रीक शब्द बिब्लिया-बाट लिइएको हो, जसको अर्थ हो, “ससाना किताबहरू।” समयको दौडान बिब्लिया शब्द बाइबलमा भएका सम्पूर्ण ससाना किताबहरूको सँगालोको लागि प्रयोग गरिन थालियो।

•   बाइबल कहिले लेखियो? बाइबल ईसापूर्व १५१३ मा लेख्न थालियो र यो लेख्ने काम लगभग इस्वी संवत्‌ ९८ मा पूरा भयो। यो लगभग १,६०० वर्षको अवधिमा लेखियो।

•   मौलिक बाइबल कहाँ छ? बाइबलका मौलिक लेखोटहरू नाश भइसकेका छन्‌ किनभने लेखकहरूले बाइबल नाश भएर जाने सामग्री, जस्तै: पपाइरस र चर्मपत्रमा लेखेका थिए। तर पेसेवर प्रतिलिपिकहरूले होसियार भई सयौँ वर्षसम्म बाइबलको प्रतिलिपि तयार पारे, जसले गर्दा त्यसमा भएको सन्देश जोगियो अनि अहिले हामीले पनि त्यो पढ्‌न पाइरहेका छौँ।

•   “पुरानो नियम” र “नयाँ नियम” के हुन्‌? साधारणतया “पुरानो नियम” भनिने बाइबलको भाग विशेषगरि हिब्रू b भाषामा लेखिएको थियो अनि यसलाई हिब्रू धर्मशास्त्र पनि भनिन्छ। त्यसैगरि “नयाँ नियम” भनिने बाइबलको भाग ग्रीक भाषामा लेखिएको थियो अनि यसलाई ख्रिष्टियन ग्रीक धर्मशास्त्र पनि भनिन्छ। यी दुवै मिलेर सिङ्‌गो बाइबल बन्छ अनि यसलाई पवित्र धर्मशास्त्र भनिन्छ। c

•   बाइबलमा के छ? बाइबलको विभिन्‍न भागमा इतिहास, नियमहरू, भविष्यवाणीहरू, कविताहरू, उपदेशहरू, भजनहरू र पत्रहरू छन्‌।—“ बाइबलका किताबहरूको सूची” हेर्नुहोस्‌।

 बाइबलको सुरुमा सर्वशक्‍तिमान्‌ परमेश्‍वरले स्वर्ग र पृथ्वी सृष्टि गर्नुभएको छोटो विवरण पाइन्छ। बाइबलमार्फत्‌ उहाँले आफ्नो परिचय दिनुभएको छ अनि आफ्नो नाम यहोवा हो भनेर प्रकट गर्नुभएको छ। यसरी उहाँले मानिसहरूलाई आफूबारे जान्‍ने मौका दिनुभएको छ।—भजन ८३:१८.

 परमेश्‍वरको नाममा कसरी कलङ्‌क लाग्यो र उहाँले त्यो कलङ्‌क कसरी मेटाउनुहुनेछ भनेर बाइबलमा लेखिएको छ।

 बाइबलले मानिसजाति र पृथ्वीको लागि परमेश्‍वरले राख्नुभएको उद्देश्‍यबारे पनि बताउँछ। उहाँले मानिसजातिले भोगिरहेको दुःखकष्टलाई भविष्यमा कसरी जरैदेखि उखेलिदिनुहुनेछ भनेर पनि यसमा लेखिएको छ।

 बाइबलले दैनिक जीवनको लागि चाहिने व्यावहारिक सल्लाह-सुझाव दिन्छ। केही उदाहरण विचार गरौँ।

•   अरूसित राम्रो सम्बन्ध कायम राख्न। “त्यसकारण मानिसहरूले तिमीहरूलाई जे-जसो गरून्‌ भन्‍ने तिमीहरू चाहन्छौ, तिमीहरूले पनि तिनीहरूलाई त्यसै गर।”—मत्ति ७:१२.

   अर्थ: अरूले हामीसित जस्तो व्यवहार गरेको चाहन्छौँ, हामीले पनि तिनीहरूसित त्यस्तै व्यवहार गर्नुपर्छ।

•   तनावको सामना गर्न। “भोलिको चिन्ता कहिल्यै नगर किनभने भोलिको चिन्ता भोलिले नै गर्नेछ।”—मत्ति ६:३४.

   अर्थ: भविष्य कस्तो होला भनेर औधी चिन्ता गर्नुको साटो अहिले भोगिरहेका समस्याहरूको समाधान खोज्नु राम्रो हो।

•   सुखी पारिवारिक जीवनको आनन्द उठाउन। “तिमीहरू हरेकले आ-आफ्नी पत्नीलाई आफैलाई जस्तै प्रेम गर्नुपर्छ अनि पत्नीले पनि आफ्नो पतिको गहिरो आदर गर्नुपर्छ।”—एफिसी ५:३३.

   अर्थ: सफल दाम्पत्य जीवनको लागि प्रेम र आदर अत्यावश्‍यक छ।

 छैन। बाइबलविद्‌हरूले पुरातन बाइबल पाण्डुलिपिहरूलाई होसियार भई अहिलेको बाइबलसित तुलना गरेर हेरेका छन्‌ अनि यसको सन्देशमा खासै परिवर्तन नभएको पत्ता लगाएका छन्‌। यस्तो हुनु कुनै नौलो कुरा होइन किनभने परमेश्‍वरले आफ्नो सन्देश मानिसहरूले पढेको र बुझेको चाहनुहुन्छ। त्यसैले परमेश्‍वरले पक्कै पनि त्यो सन्देशमा फेरबदल हुन दिनुभएको छैन भनेर के हामी ढुक्क हुन सक्दैनौँ र? d—यसैया ४०:८.

 अहिलेका धेरैजसो मानिसले मौलिक बाइबलमा जुन भाषा प्रयोग गरिएको थियो, त्यो बुझ्न सक्दैनन्‌। तर बाइबलमा सबै “राष्ट्र, कुल, भाषा र जातिका मानिसहरू”-का लागि “सुसमाचार” छ। (प्रकाश १४:६) त्यसैले मानिसहरूले परमेश्‍वरको सन्देश पढ्‌न र राम्ररी बुझ्न सकून्‌ भनेर तिनीहरूकै भाषामा बाइबल अनुवाद उपलब्ध हुनु जरुरी छ।

 बाइबलका तीन प्रकारका अनुवादहरू उपलब्ध छन्‌:

•   शाब्दिक अनुवादमा मिलेसम्म शब्द-शब्द अनुवाद गरिएको हुन्छ।

•   अर्थ अनुवादमा मौलिक भाषाका शब्दहरूलाई उस्तै अर्थ दिनेगरि अनुवाद गरिएको हुन्छ।

•   भाव अनुवादमा पढ्‌न सजिलो होस्‌ भनेर अनुवादकहरूले आफ्नै तरिकामा अनुवाद गरेका हुन्छन्‌। तर यसरी आफ्नो बुझाइअनुसार अनुवाद गर्दा मूल भाषामा भन्‍न खोजिएको कुराभन्दा फरक अर्थ लाग्न सक्छ।

 राम्रो बाइबल अनुवादले परमेश्‍वरको सन्देशलाई सही तरिकामा बुझ्न मदत गर्छ। यस्तो अनुवादमा सही अर्थ दिएसम्म शाब्दिक अनुवाद गरिएको हुन्छ र आधुनिक भाषाशैली प्रयोग गरिएको हुन्छ। e

 परमेश्‍वर बाइबलको मुख्य लेखक हुनुभएकोले त्यसमा के-के समावेश गर्ने भनेर उहाँले नै निर्णय गर्नुभएको हो। उहाँले पुरातन इस्राएल राष्ट्रलाई रोज्नुभएर “परमेश्‍वरका पवित्र सन्देशहरू” सुम्पनुभयो अनि तिनीहरूलाई हिब्रू धर्मशास्त्रको संरक्षक बनाउनुभयो।—रोमी ३:२.

 छन्‌। बाइबलमा हुनुपर्ने कुनै पनि किताब छुटेको छैन। कसै-कसैले बाइबलमा समावेश गरिनुपर्ने केही प्राचीन किताबहरू लुकाइएको दाबी गर्छन्‌। f तर बाइबलमा जति वटा किताब हुनुपर्ने हो, त्यति वटा छन्‌ भन्‍ने प्रमाण बाइबल आफैले दिन्छ। (२ तिमोथि १:१३) किनभने बाइबलका किताबहरू परमेश्‍वरद्वारा प्रेरित भएर लेखिएका हुन्‌ र यी एकअर्कासित बाझिँदैनन्‌। तर कसै-कसैले बाइबलमा समावेश गरिनुपर्छ भनेर दाबी गरेका अरू प्राचीन किताबहरूबारे चाहिँ त्यसो भन्‍न सकिँदैन। g