യോർദാന്‌ അക്കരെ യഹൂദ്യ​യു​ടെ അതിർത്തി​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളിൽ: ഇതു സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ യോർദാൻ നദിയു​ടെ കിഴക്കുള്ള പെരിയ പ്രദേ​ശത്തെ, പ്രത്യേ​കിച്ച്‌ യഹൂദ്യ​യോ​ടു ചേർന്നു​കി​ട​ക്കുന്ന പെരി​യ​യു​ടെ അതിർത്തി​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങളെ, ആയിരി​ക്കാം കുറി​ക്കു​ന്നത്‌. യേശു ഗലീല​യിൽനിന്ന്‌ പോന്നി​ട്ടു പിന്നെ അവിടെ ചെല്ലു​ന്നതു പുനരു​ത്ഥാ​ന​ശേഷം മാത്ര​മാണ്‌.​—അനു. എ7-ലെ ഭൂപടം 5 കാണുക.

പറ്റി​ച്ചേ​രു​ക: ഇവിടെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന ഗ്രീക്കു​ക്രി​യ​യു​ടെ അക്ഷരാർഥം “പശകൊണ്ട്‌ ഒട്ടിക്കുക; നന്നായി ഒന്നിച്ചു​ചേർക്കുക (ബന്ധിക്കുക); പറ്റിപ്പി​ടി​ച്ചി​രി​ക്കുക” എന്നൊ​ക്കെ​യാണ്‌. എന്നാൽ ഇവിടെ അത്‌ ആലങ്കാ​രി​കാർഥ​ത്തിൽ, ഒരു പുരു​ഷ​നെ​യും ഭാര്യ​യെ​യും പശകൊ​ണ്ടെ​ന്ന​പോ​ലെ ഒന്നിപ്പി​ക്കുന്ന ഒരു ബന്ധത്തെ കുറി​ക്കാ​നാണ്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌.

ഒരു ശരീരം: ഉൽ 2:24-ൽ കാണുന്ന എബ്രാ​യ​പ​ദ​പ്ര​യോ​ഗ​ത്തി​ന്റെ അക്ഷരാർഥ ഗ്രീക്കു​പ​രി​ഭാഷ “ഒരു മാംസം” എന്നാണ്‌. അതിനെ “ഒരു ശരീരം” എന്നോ “ഒറ്റ വ്യക്തി” എന്നോ പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്താം. രണ്ടു മനുഷ്യർക്കു തമ്മിൽ ഉണ്ടായി​രി​ക്കാ​നാ​കുന്ന ഏറ്റവും അടുത്ത ബന്ധമാണ്‌ അത്‌. ലൈം​ഗി​ക​ബ​ന്ധത്തെ മാത്രമല്ല ഇതു കുറി​ക്കു​ന്നത്‌. ഭാര്യാ​ഭർത്താ​ക്ക​ന്മാർ തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തിന്റെ വ്യാപ്‌തി മുഴു​വ​നും ഉൾക്കൊ​ള്ളുന്ന ഒരു പദമാണ്‌ അത്‌. ആ ബന്ധം അവരെ പരസ്‌പരം വിശ്വ​സ്‌ത​രായ, ഇണപി​രി​ക്കാ​നാ​കാത്ത പങ്കാളി​ക​ളാ​ക്കു​ന്നു. രണ്ടു പങ്കാളി​കൾക്കും ക്ഷതമേൽക്കാ​തെ ഈ ബന്ധം പൊട്ടി​ച്ചെ​റി​യുക അസാധ്യ​മാണ്‌.

മോച​ന​പ​ത്രം: മോശ​യി​ലൂ​ടെ കൊടുത്ത നിയമം വിവാ​ഹ​മോ​ച​നത്തെ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ച്ചില്ല. ധൃതി​കൂ​ട്ടി വിവാ​ഹ​ബന്ധം അവസാ​നി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തി​നു തടയി​ടാ​നും അങ്ങനെ സ്‌ത്രീ​കൾക്ക്‌ ഒരു സംരക്ഷ​ണ​മാ​യി​രി​ക്കാ​നും ആണ്‌ മോച​ന​പ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ ക്രമീ​ക​രണം വെച്ചത്‌. (ആവ 24:1) ഇങ്ങനെ ഒരു മോച​ന​പ​ത്രം നൽകണ​മെ​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കിൽ സാധ്യതയനുസരിച്ച്‌, അതിനാ​യി അധികാ​ര​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടുള്ള പുരു​ഷ​ന്മാ​രെ ഭർത്താവ്‌ സമീപി​ക്ക​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു. ആ പുരു​ഷ​ന്മാ​രാ​കട്ടെ, രമ്യത​യി​ലാ​കാൻ മിക്ക​പ്പോ​ഴും ദമ്പതി​കളെ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു.

മോച​ന​പ​ത്രം: മോശ​യി​ലൂ​ടെ കൊടുത്ത നിയമ​മ​നു​സ​രിച്ച്‌, വിവാ​ഹ​മോ​ച​ന​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ചിന്തി​ക്കുന്ന ഒരു പുരുഷൻ നിയമ​പ​ര​മായ ഒരു രേഖ തയ്യാറാ​ക്കു​ക​യും സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ മൂപ്പന്മാ​രു​ടെ ഉപദേശം തേടു​ക​യും വേണമാ​യി​രു​ന്നു. നിയമ​ത്തിൽ ഇങ്ങനെ വ്യവസ്ഥ ചെയ്‌തി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ ഗൗരവ​മേ​റിയ ആ തീരു​മാ​നം ഒന്നു പുനഃ​പ​രി​ശോ​ധി​ക്കാൻ അയാൾക്കു സമയം ലഭിച്ചി​രു​ന്നു. എടുത്തു​ചാ​ടി​യുള്ള വിവാ​ഹ​മോ​ച​നങ്ങൾ തടയു​ക​യും സ്‌ത്രീ​കൾക്ക്‌ ഒരു പരിധി​വരെ നിയമ​പ​രി​രക്ഷ നൽകു​ക​യും ചെയ്യുക എന്നതാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കാം അതിന്റെ ഉദ്ദേശ്യം. (ആവ 24:1) എന്നാൽ യേശു​വി​ന്റെ കാലമാ​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും സ്ഥിതി മാറി; വിവാ​ഹ​മോ​ചനം നേടു​ന്നതു മതനേ​താ​ക്ക​ന്മാർ വളരെ എളുപ്പ​മാ​ക്കി​ത്തീർത്തു. ‘ഏതു കാരണം പറഞ്ഞും വിവാ​ഹ​മോ​ചനം നേടാൻ (പുരു​ഷ​ന്മാർക്കാ​കട്ടെ കാരണ​ങ്ങൾക്കു പഞ്ഞവു​മില്ല)’ ആളുകൾക്ക്‌ അനുവാ​ദ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു എന്നാണ്‌ ഒന്നാം നൂറ്റാ​ണ്ടി​ലെ ചരി​ത്ര​കാ​ര​നായ ജോസീ​ഫസ്‌ അതെക്കു​റിച്ച്‌ പറഞ്ഞത്‌. വിവാ​ഹ​മോ​ചനം നേടിയ ഒരു പരീശ​നാ​യി​രു​ന്നു അദ്ദേഹം.​—മത്ത 5:31-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

ലൈം​ഗി​ക അധാർമി​കത: ഗ്രീക്കു​പ​ദ​മായ പോർണി​യ​യ്‌ക്ക്‌, ബൈബിൾ കുറ്റം വിധി​ക്കുന്ന എല്ലാ തരം ലൈം​ഗി​ക​വേ​ഴ്‌ച​യെ​യും കുറി​ക്കുന്ന വിശാ​ല​മായ അർഥമാ​ണു​ള്ളത്‌. അതിൽ വ്യഭി​ചാ​രം, വേശ്യാ​വൃ​ത്തി, അവിവാ​ഹി​തർ തമ്മിലുള്ള ലൈം​ഗി​ക​ബന്ധം, സ്വവർഗ​രതി, മൃഗ​വേഴ്‌ച എന്നിവ​യെ​ല്ലാം ഉൾപ്പെ​ടു​ന്നു.​—പദാവലി കാണുക.

ലൈം​ഗി​ക അധാർമി​കത: ഗ്രീക്കിൽ പോർണിയ. മത്ത 5:32-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പും പദാവ​ലി​യും കാണുക.

വ്യഭി​ചാ​രം: പദാവലി കാണുക.

ഷണ്ഡന്മാർ: ഈ വാക്കിന്റെ അക്ഷരാർഥം, വൃഷണം ഉടയ്‌ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തോ നീക്കം ചെയ്യ​പ്പെ​ട്ട​തോ ആയ പുരു​ഷ​ന്മാർ എന്നാണ്‌. ഈ വാക്യ​ത്തിൽ ഈ പദം അക്ഷരാർഥ​ത്തി​ലും ആലങ്കാ​രി​കാർഥ​ത്തി​ലും ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌.​—പദാവ​ലി​യിൽ “ഷണ്ഡൻ” കാണുക.

തങ്ങളെ​ത്ത​ന്നെ ഷണ്ഡന്മാ​രാ​ക്കി​യവർ: അഥവാ “ഷണ്ഡന്മാ​രാ​യി ജീവി​ക്കാൻ തീരു​മാ​നി​ച്ചവർ.” ഇവിടെ “ഷണ്ഡന്മാർ” എന്ന പദം കുറി​ക്കു​ന്നതു വൃഷണം ഉടയ്‌ക്കു​ന്ന​തോ നീക്കം ചെയ്യു​ന്ന​തോ ആയ പ്രക്രി​യ​യ്‌ക്കു സ്വയം വിധേ​യ​രാ​കു​ക​യോ മറ്റാ​രെ​ങ്കി​ലും വിധേ​യ​രാ​ക്കു​ക​യോ ചെയ്‌ത പുരു​ഷ​ന്മാ​രെയല്ല, മറിച്ച്‌ സ്വമന​സ്സാ​ലെ ഏകാകി​ക​ളാ​യി തുടരു​ന്ന​വ​രെ​യാണ്‌.​—പദാവ​ലി​യിൽ “ഷണ്ഡൻ” കാണുക.

നല്ലവൻ ഒരാളേ ഉള്ളൂ: അതായത്‌ ദൈവം. നല്ലത്‌ എന്താണ്‌ എന്നതിന്റെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന മാനദണ്ഡം യഹോ​വ​യാ​ണെന്ന്‌ അംഗീ​ക​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു യേശു. നല്ലത്‌ എന്താ​ണെന്നു ദൈവം തന്റെ വചനമായ ബൈബി​ളി​ലൂ​ടെ പറഞ്ഞു​ത​ന്നി​ട്ടുണ്ട്‌, അതിൽ അതു നിർവ​ചി​ച്ചി​ട്ടു​മുണ്ട്‌.​—മർ 10:18; ലൂക്ക 18:19.

അയൽക്കാ​രൻ: അക്ഷ. “സമീപ​ത്തു​ള്ളവൻ.” “അയൽക്കാ​രൻ” എന്നു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കുന്ന ഗ്രീക്കു​പ​ദ​ത്തി​ന്റെ അർഥം, അടുത്ത്‌ താമസി​ക്കുന്ന ആൾ എന്നു മാത്രമല്ല. ഒരാൾ ഏതെല്ലാം വ്യക്തി​ക​ളു​മാ​യി ഇടപെ​ടു​ന്നോ അവരെ​ല്ലാം അയാളു​ടെ അയൽക്കാ​രാണ്‌.​—ലൂക്ക 10:29-37; റോമ 13:8-10; മത്ത 5:43-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

അയൽക്കാ​രൻ: മത്ത 22:39-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

പൂർണത: ഇവിടെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന ഗ്രീക്കു​പ​ദ​ത്തിന്‌ “തികഞ്ഞത്‌,” “വളർച്ച​യെ​ത്തി​യത്‌” എന്നൊക്കെ അർഥം വരാം. ഇനി, അധികാ​രി​കൾ വെച്ചി​രി​ക്കുന്ന നിലവാ​ര​ങ്ങ​ളിൽ എത്തുന്ന കാര്യ​ത്തിൽ “കുറ്റമ​റ്റത്‌” എന്നും അതിന്‌ അർഥമുണ്ട്‌. യഹോവ മാത്ര​മാണ്‌ എല്ലാ അർഥത്തി​ലും പൂർണൻ. അതു​കൊണ്ട്‌ മനുഷ്യ​രെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പറയു​മ്പോൾ ഈ പദം ആപേക്ഷി​ക​മായ പൂർണ​തയെ കുറി​ക്കു​ന്നു. ഇവിടെ ‘പൂർണത’ എന്ന വാക്ക്‌, ഒരു ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ക്കു ദൈവ​മായ യഹോ​വ​യോ​ടും സഹമനു​ഷ്യ​രോ​ടും ഉള്ള സ്‌നേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ തികവി​നെ​യാ​ണു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌. പാപി​ക​ളായ മനുഷ്യർക്കു​പോ​ലും സാധി​ക്കുന്ന കാര്യ​മാണ്‌ അത്‌.

എല്ലാം തികഞ്ഞവൻ: ഇവിടെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന ഗ്രീക്കു​പ​ദ​ത്തിന്‌ “പൂർണൻ” എന്നോ അധികാ​രി​കൾ വെച്ചി​രി​ക്കുന്ന നിലവാ​ര​ങ്ങ​ളിൽ എത്തുന്ന കാര്യ​ത്തിൽ “കുറ്റമ​റ്റവൻ” എന്നോ അർഥം വരാം. (മത്ത 5:48-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.) ഈ മനുഷ്യ​ന്റെ കാര്യ​ത്തിൽ, പൂർണ​ത​യോ​ടെ അഥവാ എല്ലാം തികഞ്ഞ രീതി​യിൽ ദൈവ​സേ​വനം ചെയ്യു​ന്ന​തി​നു വസ്‌തു​വ​കകൾ ഒരു തടസ്സമാ​യി​രു​ന്നു.​—ലൂക്ക 8:14.

സത്യമാ​യി: ഗ്രീക്കിൽ അമീൻ. “അങ്ങനെ​യാ​കട്ടെ,” “തീർച്ച​യാ​യും” എന്നൊക്കെ അർഥമുള്ള ആമേൻ എന്ന എബ്രാ​യ​പ​ദ​ത്തി​ന്റെ ലിപ്യ​ന്ത​രണം. ഒരു പ്രസ്‌താ​വ​ന​യോ വാഗ്‌ദാ​ന​മോ പ്രവച​ന​മോ ഉച്ചരി​ക്കു​ന്ന​തി​നു മുമ്പ്‌ യേശു പലപ്പോ​ഴും ഈ പദം ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. പറയുന്ന കാര്യങ്ങൾ തികച്ചും സത്യവും ആശ്രയ​യോ​ഗ്യ​വും ആണെന്നു കാണി​ക്കാ​നാ​യി​രു​ന്നു ഇത്‌. വിശു​ദ്ധ​ലി​ഖി​ത​ങ്ങ​ളിൽ “സത്യമാ​യും” (അമീൻ) എന്ന പദം ഈ രീതി​യിൽ ഉപയോ​ഗി​ച്ചതു യേശു മാത്ര​മാ​ണെന്നു പറയ​പ്പെ​ടു​ന്നു. യോഹ​ന്നാ​ന്റെ സുവി​ശേ​ഷ​ത്തിൽ ഉടനീളം മൂലഭാ​ഷ​യിൽ ഈ പദം അടുത്ത​ടുത്ത്‌ ആവർത്തിച്ച്‌ (അമീൻ അമീൻ) ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. അതിനെ മിക്കയി​ട​ങ്ങ​ളി​ലും “സത്യം​സ​ത്യ​മാ​യി” എന്നാണു പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്നത്‌.​—യോഹ 1:51.

സത്യമാ​യി: മത്ത 5:18-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

എളുപ്പം ഒട്ടകം ഒരു സൂചി​ക്കു​ഴ​യി​ലൂ​ടെ കടക്കു​ന്ന​താണ്‌: ഒരു കാര്യം വ്യക്തമാ​ക്കാൻ യേശു ഇവിടെ അതിശ​യോ​ക്തി അലങ്കാരം ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഒരു ഒട്ടകത്തി​നു തയ്യൽസൂ​ചി​യു​ടെ ദ്വാര​ത്തി​ലൂ​ടെ കടക്കാ​നാ​കാ​ത്ത​തു​പോ​ലെ, ഒരു ധനികൻ യഹോ​വ​യോ​ടുള്ള ബന്ധത്തെ​ക്കാൾ എപ്പോ​ഴും തന്റെ സമ്പത്തിനു പ്രാധാ​ന്യം കൊടു​ക്കു​ന്നെ​ങ്കിൽ അയാൾക്ക്‌ ഒരിക്ക​ലും ദൈവ​രാ​ജ്യ​ത്തിൽ കടക്കാ​നാ​കില്ല. എന്നാൽ സമ്പന്നരായ ആർക്കും ദൈവ​രാ​ജ്യം അവകാ​ശ​മാ​ക്കാൻ കഴിയി​ല്ലെന്നല്ല യേശു ഉദ്ദേശി​ച്ചത്‌. കാരണം “ദൈവ​ത്തിന്‌ എല്ലാം സാധ്യം” എന്നും യേശു തൊട്ടു​പി​ന്നാ​ലെ പറഞ്ഞു.​—മത്ത 19:26.

പുനഃ​സൃ​ഷ്ടി: അഥവാ “പുനരു​ജ്ജീ​വനം; പുതുക്കൽ.” ഇവിടെ കാണുന്ന പലിൻഗെ​നെ​സിയ എന്ന ഗ്രീക്കു​പദം, “വീണ്ടും; പുതു​താ​യി; ഒരിക്കൽക്കൂ​ടി” എന്നും “ജനനം; ഉത്ഭവം” എന്നും അർഥം വരുന്ന ഘടകങ്ങൾ ചേർന്ന​താണ്‌. പ്രളയ​ശേഷം ലോകം പുതു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തി​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ അഥവാ പൂർവ​സ്ഥി​തി​യി​ലാ​യ​തി​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പറയു​ന്നി​ടത്ത്‌ പുരാതന ജൂത​യെ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​നായ ഫൈലോ ഈ പദം ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. ഇസ്രാ​യേ​ല്യർ പ്രവാ​സ​ത്തിൽനിന്ന്‌ മടങ്ങി​യെത്തി ദേശം പുനഃ​സ്ഥാ​പി​ച്ച​തി​നെ​ക്കു​റിച്ച്‌ പറയു​ന്നി​ടത്ത്‌ ജൂതച​രി​ത്ര​കാ​ര​നായ ജോസീ​ഫ​സും ഇതേ പദമാണ്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. ഇവിടെ മത്തായി​യു​ടെ വിവര​ണ​ത്തിൽ ആ പദം ക്രിസ്‌തു​വും സഹഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ളും ചേർന്ന്‌ ഭൂമിയെ പുതു​ക്കുന്ന സമയ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ണു പറയു​ന്നത്‌. പാപം ചെയ്യു​ന്ന​തി​നു മുമ്പ്‌ ആദ്യമ​നു​ഷ്യർ ആസ്വദി​ച്ചി​രുന്ന പൂർണ​ത​യും എല്ലാം തികഞ്ഞ ചുറ്റു​പാ​ടു​ക​ളും അന്നു തിരികെ ലഭിക്കും.

മനുഷ്യ​പു​ത്രൻ: മത്ത 8:20-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

ന്യായം വിധി​ക്കും: ക്രിസ്‌തു​വി​ന്റെ സഹഭര​ണാ​ധി​കാ​രി​കൾ ക്രിസ്‌തു​വി​നോ​ടൊ​പ്പം ന്യായം വിധി​ക്കു​ക​യും ചെയ്യു​മെന്നു പറയുന്ന മറ്റു വാക്യ​ങ്ങ​ളോട്‌ ഇതു യോജി​ക്കു​ന്നു. (1കൊ 6:2; വെളി 20:4) ഭരണം നടത്തുക, ന്യായം വിധി​ക്കുക എന്നീ രണ്ട്‌ ആശയങ്ങ​ളും കൂട്ടി​ക്ക​ലർത്തി പറയുന്ന രീതി ബൈബി​ളിൽ പലയി​ട​ത്തും കാണാം. അതിന്‌ ഉദാഹ​ര​ണ​മാ​ണു ന്യായ 2:18; 10:2; ഓബ 21 എന്നീ ബൈബിൾഭാ​ഗങ്ങൾ. അവിടെ “ന്യായ​പാ​ലനം നടത്തുക,” “വിധി​ക്കുക” എന്നീ പദപ്ര​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളാ​ണു കാണു​ന്ന​തെ​ങ്കി​ലും അവയ്‌ക്കു “ഭരിക്കുക” എന്ന വിശാ​ല​മായ അർഥമുണ്ട്‌.

മനുഷ്യ​പു​ത്രൻ: അഥവാ “മനുഷ്യ​ന്റെ പുത്രൻ.” ഈ പദപ്ര​യോ​ഗം സുവി​ശേ​ഷ​ങ്ങ​ളിൽ 80-ലധികം തവണ കാണാം. തന്നെത്തന്നെ ഇങ്ങനെ വിശേ​ഷി​പ്പി​ച്ച​തി​ലൂ​ടെ, താൻ ഒരു സ്‌ത്രീ​യിൽനിന്ന്‌ ജനിച്ച യഥാർഥ​മ​നു​ഷ്യ​നാ​ണെ​ന്നും അതു​കൊ​ണ്ടു​തന്നെ ആദാമി​നു പകരം​വെ​ക്കാൻ എന്തു​കൊ​ണ്ടും അനു​യോ​ജ്യ​നാ​ണെ​ന്നും യേശു വ്യക്തമാ​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കാം. അങ്ങനെ മനുഷ്യ​കു​ലത്തെ പാപത്തിൽനി​ന്നും മരണത്തിൽനി​ന്നും വീണ്ടെ​ടു​ക്കാൻ യേശു​വി​നു കഴിയു​മാ​യി​രു​ന്നു. (റോമ 5:12, 14, 15) ഈ പദപ്ര​യോ​ഗം, യേശു​ത​ന്നെ​യാ​ണു മിശിഹ അഥവാ ക്രിസ്‌തു എന്നും തിരി​ച്ച​റി​യി​ച്ചു.​—ദാനി 7:13, 14. പദാവലി കാണുക.

നൂറു മടങ്ങ്‌: ചുരുക്കം ചില കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​പ്ര​തി​ക​ളിൽ ഇവിടെ “പല മടങ്ങ്‌” എന്നു കാണു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും കൂടുതൽ കൈ​യെ​ഴു​ത്തു​പ്ര​തി​ക​ളും പിന്തു​ണ​യ്‌ക്കു​ന്നതു “നൂറു മടങ്ങ്‌” എന്ന പരിഭാ​ഷ​യെ​യാണ്‌.​—മർ 10:30; ലൂക്ക 18:30 എന്നിവ താരത​മ്യം ചെയ്യുക.

അവകാ​ശ​മാ​ക്കും: മത്ത 25:34-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.

അവകാ​ശ​മാ​ക്കി​ക്കൊ​ള്ളൂ: ഇവിടെ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന ഗ്രീക്കു​ക്രിയ അടിസ്ഥാ​ന​പ​ര​മാ​യി ഒരു അനന്തരാ​വ​കാ​ശിക്ക്‌ അർഹത​പ്പെട്ട എന്തെങ്കി​ലും അവകാ​ശ​മാ​യി കിട്ടു​ന്ന​തി​നെ കുറിക്കുന്നു. പലപ്പോ​ഴും കുടും​ബ​ബ​ന്ധ​മാണ്‌ ഇതിന്‌ ആധാരം. അപ്പനിൽനിന്ന്‌ മകനു പിതൃ​സ്വ​ത്തു കിട്ടു​ന്നത്‌ ഇതിന്‌ ഒരു ഉദാഹരണമാണ്‌. (ഗല 4:30) എന്നാൽ ഇവി​ടെ​യും ഗ്രീക്കു​തി​രു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളിൽ മിക്കയി​ട​ങ്ങ​ളി​ലും, ദൈവ​ത്തിൽനിന്ന്‌ എന്തെങ്കി​ലും പ്രതി​ഫ​ല​മാ​യി കിട്ടു​ന്ന​തി​നെ കുറി​ക്കാൻ വിശാ​ല​മായ അർഥത്തി​ലാണ്‌ അത്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌.​—മത്ത 19:29; 1കൊ 6:9.