Nenipepezwi mwa toloponyana ye mwa naha ya Poland yeli bukaufi ni museto wa German. Mwa tolopo yeo, kunani masimu ni mishitu mi neniikola hahulu bupilo bwa mwateñi. Bashemi baka babalilato neba nisusuezanga kuba mutu yomunde, kueza hande kwa sikolo, ni kuituta tuto yepahami.

Nenikalile kuba ni butata hane niile kwa yuniveziti ya mwa Wrocław kuyo ituta lituto za mulao. Hase nizwile fa lapa la bashemi baka, nayo kala kuba ni balikani babamaswe. Nenilata hahulu papali ya mbola, kono kukuezo ya balikani bane nifumani bao neitahisize kuli ni kale kuezanga lika ka kutula tikanyo. Sikwata sene ni lata hahulu nesizwa kwa tolopo ya Warsaw, mi la Mukibelo ni la Sunda, nenilatelelanga sikwata seo kusina taba ni kuli nesiyo bapalela kai. Hane luyanga mwa misipili yeo, nelunwanga maswe macwala, kuitusisa milyani yekola, mi fokuñwi nelubanga ni lindwa za meeto mafubelu ni batu bane bayemela sikwata sene silaha ni sikwata saluna. Neniinga mupilelo wo, kuba nto yene initusa kufelisa lipilaelo za mwa bupilo, niha neniziba kuli kutamiwa nekukatahisa kuli nisike nazwelapili ni lituto zaka za mulao.

Na ni balikani baka nelutabela hahulu kuya kwa manwelo a bucwala ni kwa libaka ko kulizwanga lipina ze lilata. Hane lubanga kwa libaka zeo, hañata, nelulwananga ni batu mwa mikwakwa. Nenitamilwe hañata-ñata ki mapokola, kono nenikonanga kupicuka butata bobutuna bobuama kutula mulao mi fokuñwi neniezanga cwalo ka kulifa masheleñi kuli nisike natamiwa. Neninahana kuli neniikola hahulu bupilo. Nihakulicwalo, mwa pilu neniziba kuli zene nieza neli zemaswe luli. Neniyanga kwa keleke la Sunda ni la Sunda ilikuli lizwalo laka lilukuluhe.

Ka silimo sa 2004, Lipaki za Jehova bababeli nebatilo nipotela mi nalumela kuikambota ni bona litaba za mwa Bibele. Hase niitutile zeñata ka za sekutalusa kuba Mukreste wa niti, lizwalo laka lakala kunikataza hahulu. Neniitutile kuli niswanela kutuhela kunwa hahulu bucwala, kuitusisa milyani yekola, ni kutuhela kueza siango ni batu babasa pili ka kulumelelana ni zebaitutile mwa Bibele. Hape neniitutile kuli nenitokwa kutuhela mupilelo waka wa mifilifili. Nihaike kuli nenilemuhile kuli nenitokwa kucinca mupilelo waka, nenizwezipili kueza lika zemaswe.

Zazi leliñwi busihu, nenilwanile ni batu ba 8, mi nto yeo ki yona yenetahisize kuli nicince mupilelo waka. Nahupula habaniwiseza mwa mukwakwa ni kunilahaka kwa toho. Ka kuikutwa kuli nenibata kushwa, nalapela kuli:  “Uniswalele Jehova, bakeñisa kuli nenisika sebelisa litaba zene niitutile mwa Linzwi la hao. Hanika banduka mwa kozi ye, nisepisa kuli nikaituta Bibele ni Lipaki za Jehova mi nikacinca mupilelo waka.” Nenikomokile hahulu kuli nenibandukile mwa kozi yeo. Kacwalo, nakala kuitutanga Bibele sina mone nisepiselize.

Mwa silimo sa 2006, natutela kwa naha ya England. Mulelo waka neli wakuli nifumane masheleñi alikani kuli nikutele kwa Poland ilikuli niyo zwelapili mwa lituto zaka za mulao kuli nifumane digrii. Hane ninze nizwelapili kuituta Bibele, nenisusuelizwe hahulu ki liñolo leliñwi la mwa Bibele. Muapositola Paulusi naañozi kuli: “Mane ni tobohile lika kaufela kabakala zibo ye tuna ni ku fita ya Kreste Jesu Mulenaa ka. Kabakala hae ni tobohile lika kaufela mi ni li nga sina matakala, kuli ni fumane Kreste.” (Mafilipi 3:8) Ka kuswana nina, muapositola Paulusi naaitutile lituto za mulao mi hape naali mutu wa mifilifili sina na. (Likezo 8:3) Niteñi, naafitile fa kulemuha kuli nzila yende yakupila ka yona ki ya: kusebeleza Mulimu ni kueza mwanaakonela kaufela kuli alikanyise Jesu. Hane nihanisisize mutala wa Paulusi nenilemuhile kuli, kukena musebezi ofumanisa masheleñi amañata ni kupila ka mififili hakutahisi tabo mwa bupilo. Neniikolwisize kuli haiba Paulusi naakonile kucinca mupilelo wahae, uzibe ni na nakona kucinca. Kacwalo, naikatulela kupila mwa England mi nenisika zwelapili ni lituto zaka za mulao.

Hane ninze niituta zeñata ka za Jehova, nazwelapili kuba bukaufi ni yena. Nenitabisizwe hahulu ki sepiso yahae yakuli utabela hahulu kuswalela batu babata kucinca mupilelo wabona. (Likezo 2:38) Mi hane nihanisisize zelibulela liñolo la 1 Joani 4:16, lelili “Mulimu ki lilato,” nautwisisa libaka Mulimu hatoile mifilifili.

Hape nenitabisizwe hahulu ki mupilelo wa Lipaki za Jehova. Neniiponezi kuli balika ka taata kupila ka kulumelelana ni zebaituta mwa Bibele. Nenibata hahulu kuswalisana ni bona kuli nibe ni tabo yebaikola. Hamulaho wakuikataza kueza licinceho mwa bupilo bwaka, nakolobezwa ni kuba yomuñwi wa Lipaki za Jehova ka silimo sa 2008.

Bibele initusize kusaba ni takazo yakubata kukena musebezi one ukanifumanisa masheleñi amañata, hape initusize kutuhela mifilifili, kuitusisa milyani yekola, kunwa maswe bucwala, kulata papali ya mbola ka kutula tikanyo, mi cwale senili mutangaa Mulimu yaikola kuluta batu babañwi litaba za mwa Bibele. Nisatabela kubuha mbola kono haniipalelwisangi kueza lika zabutokwa.

Ka nako yacwale lunyalani ni bo Esther, ili basali babande babalapela Jehova sina na. Lubanga ni tabo yetuna hahulu bakeñisa kuluta batu bababulela puo ya Sipolishi ili babapila kwa mutulo wiko wa England litaba za mwa Bibele. Ki lwapili mwa bupilo bwaka kuba ni tabo ya niti yeninani yona cwale. Ninani lizwalo lelikenile mi seninani tabo sakata mwa bupilo.