LILIMO-NYANA kwamulaho, bo Cesar ni bakubona bo Rocio ne ba pila bupilo bwa simbombo mwa California, ili ko bo Cesar ne ba sebeza musebezi wa ku kwesa mishini ye fukisa moya o cisa mwa miyaho, ku lukisa kuli mwa miyaho ku be ni ko ku kenela hande moya, ni ku kwesa mishini ye fukisa moya o bata mwa miyaho, mi bo Rocio bona ne ba sebeza musebezi wa makutela-kaufi mwa ofisi ya dokota. Ne ba na ni ndu ya bona, mi ne ba si na bana. Nihakulicwalo, kwa ezahala nto ye ñwi ye ne i cincize bupilo bwa bona. Ki si ka mañi se ne si ezahezi?

Mwa kweli ya October 2009, ofisi ya mutai wa kwa United States, ne i lumezi liñolo kwa liputeho kaufela mwa naha, ku mema baitateli ba ba na ni yeloseli kuli ba kupe ku yo sebeleza kwa Betele ka nakonyana ilikuli ba yo tusa mwa musebezi wa ku zwisezapili ku yaha mutai mwa Wallkill, kwa New York. Nihaiba ba ba fitelezi kale lilimo za ku yo sebeleza fa Betele ne ba memilwe kuli ba kupe ku ya fa Betele. Bo Cesar ni bo Rocio ba bulela kuli: “Bakeñisa lilimo za luna, ne lu ziba kuli ku sebeleza fa Betele ne li tohonolo ye tahanga feela hañwi. Ne lu sa lati ku yawa tohonolo yeo!” Bo Cesar ni bakubona ne ba kupile ku yo sebeleza fa Betele honafo feela.

Nako ye fitelela silimo si li siñwi ya fita bo Cesar ni bo Rocio inze ba sa memiwi kwa Betele. Nihakulicwalo, ba nolofaza bupilo bwa bona ilikuli ba pete likonkwani za bona. Bo Cesar ba li: “Ne lu fetuzi muyaho wa luna wa ku lukiseza limota ku ba muzuzu u li muñwi ilikuli lu kene mwateñi ka mulelo wa kuli batu ba bañwi ba kene mwa ndu ya luna ni ku lu lifanga masheleñi. Hamulaho lwa tuta mwa ndu ya luna ye nde hahulu ye ne li ye tuna luli, ye ne lu lata hahulu ili ye ne lu yahile lilimo ze felile kwamulaho mi lwa tutela mwa kandunyana. Ku eza licinceho zeo ne ku lu tusize ku itukiseza kuli haiba ne lu ka biziwa ku yo sebeleza kwa Betele, ne lu ka lumela memo yeo.” Ki lika mañi ze ne ezahezi ku zwa fo? Bo Rocio ba bulela kuli: “Hamulaho wa kweli i liñwi ku zwa fo ne lu kalezi ku pila mwa kandu ka luna ka kanyinyani, lwa amuhela memo ya ku yo sebeza sina baitateli ka nakonyana kwa Wallkill. Ne lu iponezi hande fo ku sweu kuli ku nolofaza mupilelo wa luna ne ku tahisize kuli Jehova a lu fuyaule.”

Ka ku swana ni bo Cesar ni bo Rocio, mizwale ni likaizeli ba bañata-ñata ba ezize buitomboli bo butuna ka mulelo wa ku yo peta musebezi wa ku yaha o sweli ku eziwa kwa  New York State. Buñata bwa mizwale ni likaizeli bao ba tusa mwa musebezi wa ku yandulula miyaho ye kwa Wallkill, mi ba bañata ba na ni tohonolo ya ku tusa mwa musebezi wa ku yaha Ofisi ye tuna ya zamaiso kwa Warwick. * Buñata bwa batu ba ba nyalani ba itombozi ku siya mandu a bona, mibeleko ya bona ye minde, mane ba siile ni tumunanu twa bona to ba lata hahulu ilikuli ba sebeleze Jehova ka ku tala. Kana Jehova u ba fuyauzi bakeñisa moya wa bona wa buitomboli wo? Kaniti luli u ba fuyauzi!

Ka mutala, bo Way, balukisi ba lipangaliko za malaiti, ni bo Debra, ili bao yo muñwi ni yo muñwi wa ku bona u na ni lilimo ze fitelela 55, ne ba lekisize ndu ya bona ni libyana ze ñwi ze ñata ze ne ba na ni ili mwa sibaka se ne ba pila ku sona sa Kansas mi ba tutela kwa Wallkill kuli ba yo sebeza sina baitateli kwa Betele inze ba pakelanga kwa ndu ku ya kwa Betele. * Nihaike kuli ku eza cwalo ne ku ba tokwa kuli ba eze licinceho mwa bupilo bwa bona, bo Way ni bo Debra ba ikutwa kuli buitomboli bo ne ba ezize bwa swanela luli. Bo Debra ba bulela cwana ka za musebezi o ba filwe ku eza fa Betele: “Fokuñwi ni ikutwanga inge kuli ni yo muñwi wa batu ba ba sweli ku yaha mwa Paradaisi ba ba boniswanga mwa maswaniso a mwa lihatiso za luna!”

Bo Melvin ni bo Sharon ne ba lekisize ndu ya bona ni maluwo a bona ze ne li kwa Mboela wa Carolina ilikuli ba kone ku yo tusa mwa musebezi wa kwa Warwick. Nihaike kuli ne si ko ku bunolo ku bona ku eza buitomboli bo bu cwalo, bo Melvin ni bo Sharon ba ikutwa kuli ki tohonolo ye tuna ku eza musebezi o sweli ku eziwa wo. Ba bulela kuli: “Lu ikutwa hande luli bakeñisa tabo ye lu na ni yona ya ku ziba kuli lu peta musebezi o ka tusa mizwale ni likaizeli mwa lifasi kaufela.”

Bo Kenneth, ba ne ba ezanga misebezi ya buyahi, ni bo Maureen, ili bao yo muñwi ni yo muñwi wa ku bona u na ni lilimo ze fitelela 50, ne ba tutile ku zwa kwa California ni ku ya kwa Warwick ko ne ba yo eza musebezi wa buyahi o sweli ku eziwa kwateñi. Kuli ba kone ku tuta, ne ba lukisize kuli kaizeli yo muñwi ye ne ba li ni yena mwa puteho a babalele ndu ya bona mi ba lukisa kuli bahabo bona ba babalele bo ndataa bona bo Kenneth. Kana ba inyaza kabakala ku eza buitomboli bwa ku yo sebeleza kwa Betele? Kutokwa! Bo Kenneth ba bulela kuli: “Ku sebeleza kwa Betele ku lu tusa hahulu. Ku si na taba kuli lwa kopananga ni mataata, lwa ikola bupilo mi lu susueza ba bañwi kuli ni bona ba itatele ku eza sebelezo ye.”

Buñata bwa mizwale ni likaizeli ba ba ezize buitomboli ne ba na ni ku itiisa mwa miinelo ye miñwi ye taata. Ka mutala, bo William ni bo Sandra ba ba na ni lilimo ze fitela 60 ne ba ikola bupilo bo bunde mwa Pennsylvania. Ne ba na ni kampani ye ne i panga lipangaliko za mishini ye miñwi, mi ne ku na ni batu ba 17 ba ne ba sebeza mwa kampani ya bona yeo. Mwa puteho mo ne ba li bo William ni bo Sandra, ne ba kalile ku kopananga mwateñi ku zwa feela ha ne ba sa li banana, mi buñata bwa bahabo bona ne ba pila mwa sibaka se si swana seo. Kacwalo, ha ne ba memilwe kuli ba yo sebeza sina baitateli kwa Betele inze ba pakelanga  ku zwa kwa ndu ku ya kwa Wallkill, ne ba ziba kuli ku amuhela memo yeo ne ku ka ba tokwa kuli ba siye buñata bwa batu ba ne ba ziba ni lika kaufela ze ne ba twaezi. Bo William ba bulela kuli: “Butaata bo butuna hahulu bo ne lu kopani ni bona ne li ku tuta mwa sibaka se ne lu twaezi hahulu ili mo ne lu pila hande.” Ku si na taba ni zeo, hamulaho wa ku lapela hahulu ku Jehova, bo William ni bakubona ba tuta, mi ha ba inyazi kuli ne ba ngile muhato wo. Bo William ba bulela kuli: “Tabo ye lu na ni yona ka ku sebeza hamoho ni lubasi lwa Betele ha i konwi ku bapanywa kwa nto ifi kamba ifi. Na ni bakuluna bo Sandra lu na ni tabo ye tuna hahulu ku fita ye ne lu na ni yona sa pili.”

Bo Ricky, ba ba li bazamaisi ba sikwata sa bayahi kwa Hawaii, ne ba memilwe ku yo tusa mwa musebezi o eziwa kwa Warwick sina baitateli kwa Betele inze ba pakelanga ku zwa kwa ndu ku ya kwa Warwick. Bo Kendra, basali ba bo Ricky, ne ba bata kuli bo muunaa bona ba amuhele memo yeo. Nihakulicwalo, ne ba na ni pilaelo ye ñwi ye utwahala, ili mwa naa ka pilela mwanaa bona Jacob wa lilimo ze 11. Bo Ricky ni bakubona bo Kendra, ne ba sa zibi hande haiba ne ba swanela ku tuta sina lubasi ku ya kwa New York State, mi ne ba kakanya haiba mwanaa bona naa ka yo twaela mupilelo o munca kwa sibaka si sili seo.

Bo Ricky ba bulela kuli: “Nto ye ñwi ye ne lu bata hahulu ne li ku fumana puteho mo ne ku na ni banana ba ne ba eza hande kwa moya. Ne lu bata kuli Jacob a fumane balikani ba bande ba bañata.” Nihaike kuli puteho ye ne ba zo swalisana ni yona ne i na ni feela banana ba sikai, mwa puteho mo, ne ku na ni batu ba ne ba sebeleza fa Betele ba bañata-nyana. Bo Ricky ba bulela kuli: “Hamulaho wa ku kopana lwa pili mwa puteho yeo, ne lu buzize Jacob kuli u ikutwa cwañi ka za puteho ye nca yeo sihulu bakeñisa kuli ne ku si na banana ba ne ba likana ni yena. Jacob naa alabile kuli: ‘Mu si ke mwa bilaela tate. Ni ka itama bulikani ni mizwale ba mikulwani ba ba zwa fa Betele.’”

Kaniti luli, mizwale ba mikulwani ba fa Betele ba bile balikani ba Jacob. Mizwale bao ba tusize cwañi Jacob? Bo Ricky ba bulela kuli: “Nako ye ñwi busihu ha ne ni fita fapilaa muzuzu wa mwanaka, ne ni fumani kuli malaiti naa sa tuka. Ne ni nahana kuli ne ni ka mu kwacisa inzaa bapala lipapali za fa kompyuta, kono naa sweli ku bala Bibele! Ha ne ni mu buzize kuli ki lika mañi za eza, Jacob naa alabile kuli, ‘Ni likanyisa mikulwani ba ba pila fa mutai mi ni ka bala Bibele mwa silimo si li siñwi.’” Bo Ricky ni bo Kendra ba tabile isiñi feela ka libaka la kuli bo Ricky ba abana mwa musebezi wa buyahi o sweli ku eziwa kwa Warwick, kono kabakala kuli ku tuta kwa bona ku tusize kuli mwanaa bona a hule kwa moya.—Liprov. 22:6.

Musebezi wa ku yaha o eziwa kwa Wallkill ni kwa Warwick u tuha u fela, kacwalo mizwale ni likaizeli ba ne ba memilwe ku yo tusa mwa musebezi wo ba ziba kuli sebelezo ya bona ya fa Betele ki ya ka nakonyana feela. Kana mizwale ni likaizeli ba, ba bilaela kuli ba ka ya kai kamba kuli ki lika mañi ze ba ka eza hasamulaho? Kutokwa! Mizwale ni likaizeli ba bañata ba ba sebeleza kwa libaka zeo ba na ni maikuto a swana ni e ba na ni ona bo John ni bakubona bo Carmen, ni bo Luis ni bakubona bo Quenia ili bao kaufela bona ba zwa kwa Florida. Bo John, ba bahulu mwa  musebezi wa buyahi, ni bakubona bo Carmen, ili bao sibeli sa bona ba sebeza sina baitateli ba ka nakonyana kwa Warwick, ba bulela kuli: “Lu iponezi mwa lu babalelezi Jehova ka ku lu fanga lika ze lu tokwa luli ku to fita ni la kacenu le. Lwa ziba kuli Jehova ha si ka lu tisa kwa sibaka kwanu kuli a lu yubeke hasamulaho. (Samu 119:116) Bo Luis ba ba lukisanga liitusiso za ku timisa ka zona mulilo ni bakubona bo Quenia, ba sebeleza kwa Wallkill. Sibeli sa bona ba bulela kuli: “Lu iponezi Jehova ha lu bonisa bufani bwa hae ka ku lu fa ze lu tokwa kwa mubili. Nihaike kuli ha lu zibi mwa ka lu babalelela Jehova, kuli ki lili, kamba kuli ki kakai, lu na ni sepo ya kuli Jehova u ka zwelapili ku lu babalela.”—Samu 34:10; 37:25.

Buñata bwa mizwale ni likaizeli ba ne ba kupilwe ku yo tusa mwa musebezi wa buyahi mwa New York, ne ba kona ku fumana mabaka a ku ikemela kuli ba si ke ba itatela ku yo tusa mwa musebezi wo. Kono mizwale ni likaizeli bao ne ba likile Jehova, sina mwa bulelela Jehova kuli lu eze cwalo. Jehova u li: “Mu ni like ka seo, . . mi mu ka bona nji ni si ke na mi tibululela mahaulo a kwa lihalimu, na mi sululela mbuyoti, mane sibaka mo mu ka i amuhelela si taele.”—Mal. 3:10.

Kana ni mina mu ka lika Jehova kuli mu iponele limbuyoti za hae? Mu lapele ni ku nyakisisa ze mu kona ku eza kuli mu be ni kabelo mwa musebezi o tabisa o sweli ku petiwa mazazi a, ibe kuli ki kwa New York kamba mwa misebezi ye miñwi ya ku yaha mi mu bone mwa ka mi fuyaulela Jehova.—Mare. 10:29, 30.

Bo Dale, ba ba panganga mikwakwa ni lika ze ñwi, ni bo Cathy ili bao kaufelaa bona ba zwa kwa Alabama, ba babaza hahulu batu ba ba itatela ku tusa mwa musebezi wa buyahi wo. Batu ba ba itatezi ku yo sebeleza kwa Wallkill ba bulela kuli: “Haiba mu itatela ku siya sibaka se mu pila ku sona se sinde ni ku yo tusa mwa musebezi wa Jehova, mu ka ba ni tohonolo ya ku bona mo u sebeleza moya wa Jehova.” Ki lika mañi ze mu tokwa ku eza kuli mu kene mwa sebelezo yeo? Bo Dale ba bulela kuli: “Mu ka tokwa ku nolofaza hahulu bupilo bwa mina. Ha mu na ku inyaza ni kamuta.” Bo Gary, ba ba zwa kwa North Carolina, se ba tandile lilimo ze 30 mwa musebezi wa buyahi mi ba na ni yeloseli ye tuna. Bo Gary ni bakubona bo Maureen ba bulela kuli ze ñwi za limbuyoti ze ba ikola kwa Warwick ki “ku kopananga ni ku sebeza ni mizwale ni likaizeli ba bañata ili ba ba tandile nako ya bona ye ñata inze ba sebeleza Jehova fa Betele.” Bo Gary ba ekeza ku bulela kuli: “Kuli mutu a kone ku sebeleza fa Betele, u tokwa ku pila bupilo bo bu bunolo, ili bupilo bo bunde ka ku fitisisa mwa linako za cwale.” Bo Jason, ba ne ba sebelize mwa kampani ye bona za malaiti, ni bakubona bo Jennifer, ili bao bubeli bwa bona ba zwa kwa Illinois, ba bulela kuli ku sebeleza kwa Wallkill ili ku eza musebezi wa ku yaha Betele ki “ye ñwi ya lika za kona ku ikola ku eza mutu ili ze ka tahisa kuli a ikutwe inge u pila mwa lifasi le linca.” Bo Jennifer ba ekeza kuli: “Kwa tabisa ku lemuha kuli lika kaufela ze u eza za itebuhiwa ki Jehova mi musebezi wo ki wa butokwa hahulu mwa meeto a Jehova. Jehova u ka mi fuyaula hahulu haiba mu eza musebezi o cwalo.”