Mpo Ye Zwa Ku Mulimu Ya Lilato

“Sishemo si [ka busa] ku lu beya ba ba lukile, ka puso ya bupilo bo bu sa feli.”—MARO. 5:21.

1, 2. Ki lifi limpo ze peli ze konwa ku ngiwa kuli ki za butokwa, mi ki ifi mpo ya butokwa hahulu ku zona?

CAZIBA yo muñwi ya sebeleza kwa sikolo se si pahami sa kwa Australia (University of Melbourne), naa ñozi kuli milao ya Mubuso wa Maroma ne i li mpo ya butokwa ye ne tusa sicaba ku pila hande. Kono Bibele i luta kuli Mulimu naa lu file mpo ya butokwa hahulu ni ku fita ili ye tomile fa lilato. Mulimu naa lu file mpo yeo kuli lu kone ku ba ni libizo le linde ku yena ni sepo ya ku fumana bupilo bo bu sa feli.

² Mulimu naa lu file mpo yeo ka ku ya ka mulao wa hae. Mwa Maroma kauhanyo ya 5, muapositola Paulusi naa si ka talusa litaba ze ama mulao wo ka butungi. Kono naa kalisize ka ku bulela manzwi a tiisa pilu, a li: “Lu beilwe ba ba lukile ka tumelo, [kabakaleo] lu na ni kozo ku Mulimu ka Jesu Kreste Mulenaa luna.” Batu ba ba fiwa mpo ya Mulimu ba susuezwa ku mu lata sina yena ha ba lata. Paulusi naa ezize cwalo. Naa ñozi kuli: “Lilato la Mulimu li suluhezi mwa lipilu za luna, ka Moya o Kenile.”—Maro. 5:1, 5.

3. Ki lipuzo lifi ze lu ka nyakisisa?

 ³ Kono ki kabakalañi mpo ye nde yeo ha ne i tokwahala? Mulimu naa kona ku i fa cwañi ka nzila ye lukile ilikuli i kone ku tusa batu kaufela? Mi batu ba swanela ku ezañi kuli ba fiwe mpo yeo? Ha lu bateñi likalabo za lipuzo zeo mi lu boneñi mo li koñomekela lilato la Mulimu.

Lilato la Mulimu mo li Shutanela ni Sibi

4, 5. (a) Jehova naa bonisize lilato la hae ka nzila ifi ye tuna? (b) Ki nto mañi ye lu tokwa ku ziba kuli lu utwisise liñolo la Maroma 5:12?

⁴ Jehova naa bonisize lilato le lituna ka ku luma Mwanaa hae wa libanda ku to tusa batu. Paulusi naa talusize taba yeo cwana: “Mulimu fo a tahisize kanya ya lilato la hae ku luna, kikuli lu sa li baezalibi Kreste u shwile bakeñisa luna.” (Maro. 5:8) Mu lemuhe taba ye li: “Lu sa li baezalibi.” Batu bote ba tokwa ku ziba mo ne ku tahezi kuli ku be cwalo.

⁵ Paulusi naa talusize mo ne ku tahezi kuli lu be baezalibi. Naa kalisize ka ku bulela kuli: “Sibi . . . si keni mwa lifasi ka mutu a li muñwi, mi ka sibi ku keni lifu, kamukwaocwalo lifu li tile kwa batu kaufela kakuli ba ezize sibi kaufela.” (Maro. 5:12) Lwa kona ku utwisisa taba yeo kakuli Mulimu naa lukisize kuli ku ñolwe litaba za mo ne ku tahezi kuli batu ba be teñi. Jehova naa bupile batu ba babeli, bo Adama ni Eva. Mubupi ki ya petehile, mi ni bashemi ba luna ba pili bao ne ba petehile. Mulimu naa ba file taelo i liñwi feela mi naa ba bulelezi kuli ha ne ba ka tula mulao wo ne ba ka atulelwa lifu. (Gen. 2:17) Kono batu bao ne ba iketezi ku loba mulao wa Mulimu wo o no li o munde, mi kabakaleo ba mu hana kuli naa si Mutomi wa Mulao ni Mubusi wa bona.—Deut. 32:4, 5.

6. (a) Ki nto mañi ye ne tisize kuli bana ba Adama ba shwange, mi kana Mulao wa Mushe ne u felisize nto yeo? (b) Ki lika mañi ze konwa ku bapanywa ni butuku bwa yambula mutu kwa bashemi ba hae?

⁶ Adama naa kalile ku ba ni bana hamulaho wa ku eza sibi, mi kaufelaa bona naa ba yambukiselize sibi ni ze tahiswa ki sona. Ki niti kuli ne ba si ka loba mulao wa Mulimu sina mwa naa ezelize Adama kakuli ne ba si ka eza sibi se si swana ni sa naa ezize. Hape ka nako yeo ne ku si na milao ye ne tomilwe. (Gen. 2:17) Kono bana ba Adama ne ba yambuzi sibi. Kamukwaocwalo, sibi ni lifu ne li busize ku fitela Mulimu ha naa file Maisilaele milao, ye ne bonisize kuli ne li baezalibi. (Mu bale Maroma 5:13, 14.) Ze tahiswa ki sibi se lu yambuzi li konwa ku bapanywa ni matuku a mañwi e lu kona ku yambula kwa bashemi ba luna. Nihaike kuli bana ba bañwi ba ka yambula butuku, haki bana kaufela ba ba ka bu yambula. Kono sibi hasi yo cwalo. Kaufelaa luna lu yambuzi sibi mi kamukwaocwalo kaufelaa luna lu ka shwa. Kana butata bo ne bu ka konwa ku feliswa?

Mpo ya File Mulimu ka Jesu Kreste

7, 8. Ki lika mañi ze ne tahisizwe ki likezo za Adama ni za Jesu?

⁷ Jehova u bonisize lilato ka ku fa batu nto ye kona ku ba tusa ku tula sibi se ba yambuzi. Paulusi naa talusize kuli nto yeo ne i ka fiwa ka mutu yo muñwi ya petehile, ya konwa ku ngiwa kuli ne li Adama wa bubeli. (1 Makor. 15:45) Kono ze ne zwile mwa likezo za batu ba babeli ba ba petehile bao ne li ze shutana hahulu. Kamukwaufi?—Mu bale Maroma 5:15, 16.

⁸ Paulusi naa ñozi kuli: “Mpo ya sishemo ha i ini sina foso.” Adama ki yena ya naa ezize foso yeo mi naa filwe katulo ye swanela—yona ya lifu. Kono ne si yena a nosi ya naa ka shwa. Lu bala kuli: “Ba bañata . . . ba shwile kabakala foso ya mutu a li muñwi” yo. Bana ba Adama kaufela ba swanelwa ki lifu kakuli kaufelaa bona ki baezalibi, ku beya cwalo ni luna. Kono lwa kona ku ba ni sepo ka ku ziba kuli Jesu ya naa petehile naa kona ku tahisa nto ye shutana ni ya naa tahisize Adama. Ki nto mañi yona yeo? Paulusi u bonisa  kuli za naa ezize Jesu ne li ka “tahiseza batu kaufela ku luka ko ku fa bupilo.”—Maro. 5:18.

9. Ki nto mañi ya naa eza Mulimu ha naa beya batu ku ba ba ba lukile, ka ku ya ka Maroma 5:16, 18?

⁹ Manzwi a Sigerike a tolokilwe kuli “ku lu beya ba ba lukile” ni kuli ‘ku tahiseza batu ku luka’ a talusañi? Mutoloki yo muñwi wa Bibele naa ñozi kuli manzwi ao ki swanisezo ye bonisa kuli Mulimu ki muatuli ya bonisa sishemo ku mutu ya na ni mulatu, mi Mulimu u mu shemuba ka ku mu swalela.

10. Ki nto mañi ya naa ezize Jesu ye konisa batu ku ba ba ba lukile?

¹⁰ “Muatuli wa lifasi kaufela” u kona ku swalela cwañi mutu ya si ka luka? (Gen. 18:25) Kuli a konise batu ku ba ba ba lukile, Mulimu naa bonisize lilato ka ku luma Mwanaa hae wa libanda fa lifasi. Jesu naa ezize tato ya Ndatahe ka bupetehi niha naa likilwe, ku shubaulwa, ni ku nyandiswa. Naa zwezipili ku sepahala ku fitela a shwa fa kota ya linyando. (Maheb. 2:10) Ka ku toboha bupilo bwa hae bo bu petehile, Jesu naa file sitabelo kuli a liulule bana ba Adama kwa sibi ni lifu.—Mat. 20:28; Maro. 5:6-8.

11. Tiululo i tomile fa ku likanelela kwa lika mañi ze peli?

¹¹ Mwa liñolo le liñwi, Paulusi naa talusize sitabelo seo kuli ki “tifo ye liulula.” (1 Tim. 2:6) Ka ku ya ka puo ya Sigerike sa kwaikale, tifo yeo ne i likanelela ni nto ye ñwi ye ne latehile. Lika zeo ne li likanelela cwañi? Adama naa tahisize sibi ni lifu kwa batu ba bañata-ñata, ili lusika lwa hae kaufela. Ki niti kuli Jesu, mutu ya naa petehile, naa kona ku tahisa lusika lwa batu ba bañata-ñata ba ba petehile. * Kacwalo ne lu utwisisanga kuli bupilo bwa Jesu hamoho cwalo ni bwa batu kaufela ba ba petehile be ne ba ka be ba simuluhile ku yena ne bu bile sitabelo se ne si kwahezi libi za Adama ni za lusika lwa hae. Kono Bibele ha i buleli kuli mutu ufi kamba ufi ya naa ka be a simuluhile ku Jesu naa li kalulo ya tiululo. Liñolo la Maroma 5:15-19 li bulela kuli ne li lifu la “mutu a li muñwi” feela le ne li bile tifo ye liulula. Bupilo bwa Jesu bo ne bu petehile ne bu likanelezi ni bupilo bwa Adama bo ne bu petehile. Ki Jesu Kreste feela ya naa ezizwe sitabelo. Batu kaufela ne ba konwa ku fiwa mpo ya ku beiwa ba ba lukile ni ya bupilo kabakala “ku luka” kwa Jesu, kwa naa bonisize ka ku ipeya ku utwa ni ku sepahala ku isa lifu. (2 Makor. 5:14, 15; 1 Pit. 3:18) Tiululo i sebeza cwañi?

Mo I Sebeleza Tiululo

12, 13. Ki kabakalañi ba ba ngiwa kuli ba lukile ha ba tokwa sishemo sa Mulimu ni lilato la hae?

¹² Jehova Mulimu naa amuhezi tiululo ya naa file Mwanaa hae. (Maheb. 9:24; 10:10, 12) Nihakulicwalo, balutiwa ba Jesu fa lifasi, ku  beya ni baapositola ba hae, ne ba si ka ba ba ba petehile. Niha ne ba ikatazanga ku sa eza mafosisa, ne ba fosanga fokuñwi. Ki kabakalañi? Kakuli ne ba yambuzi sibi. (Maro. 7:18-20) Kono Mulimu naa kona ku eza se siñwi ka za taba yeo mi naa ezize cwalo. Naa amuhezi “tifo ye liulula” mi naa lata ku tusa batanga ba hae ka tiululo yeo.

¹³ Mulimu naa si ka tameha ku itusisa tiululo kuli a tuse baapositola ni batu ba bañwi kabakala kuli ne ba ezize misebezi ye minde. Kono Mulimu naa itusisize tiululo kuli a ba tuse kabakala sishemo sa hae ni lilato la hae le lituna. Naa si ka ba atulela mulatu o ne ba na ni ona kabakala sibi se ne ba yambuzi. Paulusi naa talusize taba yeo cwana: “Mu pilisizwe ka sishemo, ka tumelo; ha ku zwi ku mina, ki mpo ye zwa ku Mulimu.”—Maef. 2:8.

14, 15. Ki mupuzo ufi o ne ba sepisizwe batu be ne ba beilwe ba ba lukile ki Mulimu, kono ki nto mañi ye ne ba sa tokwa ku eza?

¹⁴ Mutu ya swalezwi sibi sa yambuzi ni lifoso za ezize u filwe mpo ye tuna luli ki Ya Maata Ote! Ha mu koni ku bala libi ze ba ezize batu pili ba si ka ba kale Bakreste, kono Mulimu wa kona ku ba swalela libi zeo kabakala tiululo. Paulusi naa ñozi kuli: “Mpo ya sishemo, i zwile kwa lifoso ze ñata, mi i felezi kwa ku lu beya ba ba lukile.” (Maro. 5:16) Baapositola ni batu ba bañwi ba ba fiwa mpo yeo (ya ku ngiwa kuli ba lukile) ne ba swanela ku zwelapili ku lapela Mulimu wa niti ka tumelo. Ki ufi mupuzo o ne ba ka fiwa kwapili? “Ba ba amuhela sishemo mwa butuna bwa sona, ni mpo ya ku beiwa ba ba lukile, ba ka busa mwa bupilo ka a li muñwi Yena Jesu Kreste.” Kaniti, ze i tahisa mpo ya ku beiwa ba ba lukile li shutana ni ze si tahisize sibi sa Adama. Ki mpo ye tahisa bupilo.—Maro. 5:17; mu bale Luka 22:28-30.

¹⁵ Ba ba fiwa mpo yeo ya ku beiwa ba ba lukile ba fetuha ku ba bana ba Mulimu ba kwa moya. Ka ku ba bacalifa hamoho ni Kreste, ba na ni sepo ya ku zusezwa kwa lihalimu sina bana luli ba moya kuli ba yo “busa” sina malena ni Jesu Kreste.—Mu bale Maroma 8:15-17, 23.

Mulimu U Bonisa Lilato la Hae ku ba Bañwi

16. Batu ba ba na ni sepo ya ku pila fa lifasi ba kona ku fiwa mpo ifi nihaiba ka nako ya cwale?

¹⁶ Haki Bakreste kaufela ba ba lumela ku Mulimu ni ku mu sebeleza ka busepahali ba ba ka “busa” ni Kreste mwa lihalimu. Ba bañata ba na ni sepo ye swana ni ye ne ba na ni yona batanga ba Mulimu be ne ba pilile Kreste a si ka taha kale. Ba na ni sepo ya ku pila ku ya ku ile mwa Paradaisi fa lifasi. Kana ba kona ku fiwa mpo ki Mulimu nihaiba ka nako ya cwale, yona ya ku beiwa ba ba lukile ka sepo ya ku pila fa lifasi? Liñolo la Paulusi kwa Maroma li bonisa kuli ba kona ku fiwa mpo yeo!

17, 18. (a) Tumelo ya Abrahama ne i tahisize kuli Mulimu a mu nge cwañi? (b) Jehova naa ngile Abrahama kuli ki ya lukile kamukwaufi?

¹⁷ Paulusi naa kandekile mutala o mutuna wa naa tomile Abrahama ili ya naa na ni tumelo. Abrahama naa pilile ka nako yeo pili Jehova a si ka fa kale Isilaele milao ni ka nako yeo Kreste a si ka tahisa kale kolo ya kuli batu ba bañwi ba yo pila kwa lihalimu. (Maheb. 10:19, 20) Lu bala kuli: “Sepiso ya ku yola sanda sa lifasi, ha i fiwa Abrahama, kamba baikulu ba baikulu ba hae, nesi ka Mulao, kono ki ka ku luka ko ku inzi mwa tumelo.” (Maro. 4:13; Jak. 2:23, 24) Kamukwaocwalo, Mulimu naa ngile Abrahama ya naa sepahala kuli ki ya lukile.—Mu bale Maroma 4:20-22.

¹⁸ Taba yeo ha i talusi kuli Abrahama naa sa ezangi sibi ha naa sebeleza Jehova ka lilimo-limo. Ku luka kwa hae ha ku talusi kuli naa sa fosangi. (Maro. 3:10, 23) Kono bakeñisa kuli Jehova u na ni butali bo butuna, naa lemuhile tumelo ya Abrahama ye ipitezi ni misebezi ya naa ezize kabakala tumelo yeo. Sihulu Abrahama naa na ni tumelo mwa peu ye ne sepisizwe ye ne ka pepelwa  mwa lusika lwa hae. Peu yeo ne i bile Mesia, kamba Kreste. (Gen. 15:6; 22:15-18) Kabakala ‘tiululo ya Jesu Kreste,’ Mulimu ya li Muatuli wa kona ku swalela libi za kwamulaho. Kamukwaocwalo, Abrahama ni batu ba bañwi be ne ba na ni tumelo pili Kreste a si ka taha kale ba ka zusiwa kwa bafu.—Mu bale Maroma 3:24, 25; Samu 32:1, 2.

Mu be ni Libizo le Linde ku Mulimu

19. Ki kabakalañi batu ba bañata ha ba swanela ku susuezwa ki ka mo Mulimu naa ngela Abrahama?

¹⁹ Bakreste ba niti kacenu ba swanela ku susuezwa ki taba ya kuli Mulimu ya lilato naa nga Abrahama kuli ki ya lukile. Jehova naa si ka nga Abrahama kuli ki ya lukile sina mwa ngela batu ba ba toziwa ki yena ka moya kuli kwapili ‘ba ce sanda ni Kreste.’ Ba ba ketilwe ki Mulimu bao “ba bizelizwe ku ba ba ba kenile” mi ba amuhezwi sina “bana ba Mulimu.” (Maro. 1:7; 8:14, 17, 33) Kono Abrahama yena naa bizizwe “mulatiwa wa Mulimu,” mi ka nako yeo tiululo ne i si ka fiwa kale. (Jak. 2:23; Isa. 41:8) Taba yeo i ama cwañi Bakreste ba niti ba ba na ni sepo ya ku pila mwa Paradaisi fa lifasi?

20. Ba ba ngiwa ki Mulimu kuli ba lukile ba tokwa ku ezañi, sina mwa naa ezelize Abrahama?

²⁰ Bakreste bao ha ba si ka fiwa “mpo ya ku beiwa ba ba lukile” bakeñisa sepo ya ku yo pila kwa lihalimu “ka ku liululwa ki Jesu Kreste.” (Maro. 3:24; 5:15, 17) Nihakulicwalo, ba na ni tumelo ye tuna ku Mulimu ni mwa tiululo ya naa ba file, mi ba bonisa tumelo yeo ka misebezi ye minde. O muñwi wa misebezi yeo ki wa ku “bulela Mubuso wa Mulimu, ni ku luta litaba za Mulena Jesu.” (Lik. 28:31) Kacwalo, Jehova wa kona ku ba nga kuli ba lukile sina mwa naa ngezi Abrahama. Mpo ye ba fiwa—yona ya ku ba balikani ba Mulimu—ya shutana ni “mpo” ye ba fiwa batoziwa. Kono ba itumela hahulu kabakala mpo yeo.

21. Lu tusiwa cwañi ki lilato la Mulimu ni ku luka kwa hae?

²¹ Babusi ba butu ba sepisanga lika ze ñata kono haki bona ba ba mi file sepo ya ku pila ku ya ku ile. Sepo yeo i tomile fa mulelo wa Muambakani ya Pahami. Jehova u ngile mihato ya kuli a pete mulelo wa hae. Mihato yeo i lumelelana ni ku luka kwa hae. Fahalimu a seo, i bonisa lilato le lituna la Mulimu. Kacwalo, Paulusi naa kona ku bulela kuli: “Mulimu fo a tahisize kanya ya lilato la hae ku luna, kikuli lu sa li baezalibi Kreste u shwile bakeñisa luna.”—Maro. 5:8.

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Hupula?

• Bana ba Adama ba yambuziñi, mi ki lika mañi ze zwile mwateñi?

• Tifo ye liulula ne i filwe ka nzila ifi, mi ne i likanelela ni nto mañi?

• Mpo ya ku ngiwa kuli mu ba ba lukile i mi tahiselize sepo mañi?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 13]

Mutu ya petehile Adama naa ezize sibi. Mutu ya petehile Jesu naa file “tifo ye liulula”

[Siswaniso se si fa likepe 15]

Ka Jesu, lwa kona ku ngiwa kuli lu ba ba lukile. Ye ki taba ye nde luli!