Mu Zwelepili ku Ekeza Kwa Lilato la Mina Kwa Mizwale

“Mu zamaye mwa lilato, sina Kreste ni yena haa mi latile.”—MAEF. 5:2.

1. Ki nto mañi ya butokwa ya naa bulezi Jesu ye ne i ka zibahaza balateleli ba hae?

LIPAKI ZA JEHOVA ba zibahala hahulu ka musebezi wa ku kutaza taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu fa ndu ni ndu. Kono Kreste Jesu naa talusize nto ye ñwi ya Sikreste ye ne i ka zibahaza balutiwa ba hae ba niti. Naa ize: “Ni mi fa mulao o munca, kikuli mu latane; sina mo ni mi latezi, ni mina mu latane cwalo. Se ba ka ziba batu kaufela kuli mu balutiwa ba ka ka sona, ki ha mu latana.”—Joa. 13:34, 35.

2, 3. Batu ba ba fumanehanga kwa mikopano ya luna ya Sikreste ba susuezwanga cwañi ki lilato la luna la Sikreste?

² Ha ku na batu ba bañwi mwa lifasi ba ba na ni lilato le li swana ni le li fumaneha mwahalaa Bakreste ba niti. Sina magineti ha i kona ku hoha sipi, lilato ni lona li swalisanisa batanga ba Jehova hamoho mi li hohela batu ba lipilu ze nde kwa bulapeli bwa niti. Muu nge mutala wa bo Marcelino, baana ba ba pila kwa Cameroon ba ne ba shwezi meeto fa musebezi. Hamulaho wa kozi ye ne ba bile ku yona, ne ku bile ni mabulatwi a kuli se ne si ba bulaile meeto nee li buloi bwa bona. Mwa sibaka sa ku ba omba-omba, bo pasita ni ba bañwi ba mwa keleke ya bona ba ba lundula mwa puteho. Bo Marcelino ha ne ba memilwe kwa mukopano wa puteho ki yo muñwi wa Lipaki za Jehova, ne ba zina-zinile. Ne ba saba ku haniwa ki keleke hape.

³ Bo Marcelino ne ba izo komokiswa ki ze ne ezahezi kwa Ndu ya Mubuso. Ne ba amuhezwi hande, mi ne ba omba-ombilwe ki lituto za Bibele ze ne ba utwile. Ba kala ku fumanehanga kwa mikopano ya puteho kaufela, ba zwelapili ku ituta Bibele, mi ba kolobezwa mwa silimo sa 2006. Ka nako ya cwale, bo Marcelino ba ituta niti ni lubasi lwa bona ni batu bo ba yahile ni bona, mi ba kalisize ku zamaisa lituto za Bibele ku ba bañwi. Bo Marcelino ba bata kuli batu bo ba ituta ni bona Bibele ba ikole lilato le li swana ni le ba bonisizwe ki batu ba Mulimu.

4. Ki kabakalañi ha lu swanela ku utwa kelezo ya naa file Paulusi ya kuli lu “zamaye mwa lilato”?

⁴ Lilato la luna kwa mizwale ba luna ki la butokwa, mi kaufela luna lu swanela ku eza se siñwi kuli lilato leo li zwelepili. Ka mutala, mulilo o sweli ku tuka ka nako ya busihu u kona ku tahisa kuli batu ba sutelele ku wona ilikuli ba futumalelwe. Haiba batu ba ba sweli ku ola mulilo wo ha ba u kotezi, mulilo wo u ka tima. Kamukwaoswana, lilato le li tamahanya mizwale mwa puteho la kona ku fokola haiba Bakreste ba sa ezi lika ze tiisa lilato leo. Lu kona ku tiisa cwañi lilato leo? Muapositola Paulusi u alaba kuli: “Mu zamaye mwa lilato, sina Kreste ni yena haa mi latile, mi a itoboha kabakala luna, a itahisa ku Mulimu ka sitabelo se si na ni munko o munati.” (Maef. 5:2) Lu ka nyakisisa puzo ye li, Ni kona ku zamaya cwañi mwa lilato?

“Mu Atame ni Mina”

5, 6. Ki kabakalañi Paulusi ha naa elelize Bakreste ba kwa Korinte kuli ba “atame”?

⁵ Muapositola Paulusi naa ñolezi Bakreste ba kwa Korinte wa ikale kuli: “Mina Makorinte, mulomo wa luna u atami kabakala mina, pilu ya luna i atami. Ha mu si ka sinana ku luna, kono ko ku sinani ki mwa lipilu za mina. Mu lu kutiseze mo lu mi fezi,—ni bulela ni mina inge mu bana ba ka,—mu atame ni mina.” (2 Makor. 6:11-13) Ki kabakalañi Paulusi ha naa susuelize Makorinte kuli ba ekeze kwa lilato la bona ku ba bañwi?

⁶ Mu nyakisise mo ne i kalezi puteho ya kwa Korinte wa ikale. Paulusi naa tile mwa Korinte  kwa mafelelezo a silimo sa 50 C.E. Nihaike kuli ku kutaza mwa Korinte ne ku li taata sapili, Paulusi naa si ka zwafa. Mwa nako ye kuswani feela, batu ba bañata ba mwa muleneñi wo ba lumela taba ye nde. Paulusi a ina ‘mwaha ni likweli ze 6’ mwa Korinte inzaa luta batu ni ku tiisa puteho ye nca yeo. Kaniti luli, naa lata hahulu Bakreste ba mwa Korinte. (Lik. 18:5, 6, 9-11) Kacwalo, ha ku na se ne si ka palelwisa Bakreste bao ku lata Paulusi ni ku mu kuteka. Kono Bakreste ba bañwi ba mwa puteho ya Korinte ne ba tuhezi ku swalisana ni Paulusi. Mwendi ba bañwi ku bona ne ba sa tabeli likelezo za hae ze nongile. (1 Makor. 5:1-5; 6:1-10) Ba bañwi mwendi ne ba kozwi busawana bwa batu ba ne ba twi nee li “baapositola ba batuna ku fita.” (2 Makor. 11:5, 6) Paulusi naa bata kuli mizwale ni likaizeli ba hae kaufela ba mu late ha buniti. Kona libaka ha naa ba bulelezi kuli ba “atame,” ili ku talusa kuli ba ekeze kwa lilato la bona ka ku sutelela ku yena ni kwa balumeli ka bona.

7. Lu kona cwañi ku ekeza kwa lilato la luna kwa Mizwale?

⁷ Luna bo? Lu kona cwañi ku ekeza kwa lilato la luna kwa mizwale? Hañata, batu ba ba li litaka kamba ba ba simuluha kwa sicaba se si swana ba utwananga. Mi batu ba ba itabisanga ka linzila ze swana hañata ba tandanga nako ye ñata hamoho. Kono haiba lika ze tahisa kuli lu utwane ni Bakreste ba bañwi li lu kauhanya ku ba bañwi, lu swanela ku ekeza kwa lilato la luna. Lu ka eza hande ku ipuza kuli: ‘Kana ni abananga mwa bukombwa kamba ku ishumusanga ni mizwale ni likaizeli besi litaka za ka ka siwela? Ha ni li kwa Ndu ya Mubuso, kana ha ni ezangi sango ni batu ba ba sa zo taha-taha mwa puteho ka kuu nga kuli pili ku swanela ku fita nako kuli ba twaelane ni na? Kana na lumelisanga ba bahulu ni banana ba mwa puteho?’

8, 9. Kelezo ya Paulusi ye ñozwi kwa Maroma 15:7 i kona ku lu tusa cwañi ku lumelisana ka nzila ye tiisa lilato la luna kwa mizwale ba luna?

⁸ Manzwi a naa bulezi Paulusi kwa Maroma a lu tusa kuu nga balapeli ba bañwi hande ha ku taha kwa taba ya ku lumelisana. (Mu bale Maroma 15:7.) Mwa timana yeo, pulelo ya Sigerike ye tolokilwe kuli “mu amuhelane” i talusa “ku amuhela ka musa, ku lumela ku swalisana ni batu ba bañwi kamba ku eza bulikani ni bona.” Mwa miteñi ya Bibele, mutu ya ziba ku amuhela baenyi ha naa potelwa ki balikani ba hae, naa ba talusezanga kuli u tabile hahulu ku ba bona. Kreste ni yena u lu amuhezi cwalo, mi lu elezwa ku mu likanyisa ha lu amuhela balumeli ba bañwi.

⁹ Ha lu lumelisa mizwale ba luna kwa Ndu ya Mubuso kamba kwa libaka ze ñwi, neikaba hande ku isa hahulu mamelelo ku be se lu boni kale kamba be se lu ambozi kale ni bona. Mu ka eza hande ku ambola ni bona ka mizuzunyana. Fa mukopano o tatama, lwa kona ku ambola ni ba bañwi hape. Lu ka fumana kuli mwa nako ye kuswani feela, lu ka be lu ikozi makande ni buñata bwa mizwale ni likaizeli ba luna. Ha lu swaneli ku bilaela haiba lu palelwa ku ambola ni mañi ni mañi fa lizazi le li swana. Mi ha ku na ya swanela ku bilaela haiba lu palelwa ku mu lumelisa fa mukopano ni mukopano.

10. Ki kolo mañi ye tuna ye ba na ni batu kaufela ba mwa puteho, mi lu kona ku itusisa cwañi kolo yeo ka ku tala?

¹⁰ Ku lumelisa ba bañwi ki muhato wa pili o  bonisa kuli lwa ba amuhela. Ki muhato o kona ku tahisa kuli lu ce makande ni ku itama bulikani bo bu tiile ni bona. Ka mutala, batu ba ba li kwa mikopano ya likiliti ni ya mwa mipotoloho ha ba itibahaza ku ba bañwi ni ku kalisa ku ambola ni bona, ba nyolelwanga ku bonana hape. Baitateli ba ba yaha Mandu A Mubuso ni ba ba tusa batu ba ba tahezwi ki likozi hañata ba banga balikani ba batuna bakeñisa kuli ba fitanga fa ku zibana mikwa ye minde ye ba na ni kabakala lika ze nde ze ba ikambotanga. Mwa kopano ya Jehova ku na ni kolo ye tuna ye mi tusa ku fumana balikani sakata. Haiba lu ekeza kwa lilato la luna kwa batu ba bañwi, lu ka ba ni balikani ba bañata, ili nto ye ka tahisa kuli lu tiise lilato le li lu tamahanya hamoho mwa bulapeli bwa niti.

Mu Fumanange Nako ya ku Ambola ni ba Bañwi

11. Sina mo ku boniselizwe kwa Mareka 10:13-16, Jesu naa tomile mutala mañi?

¹¹ Bakreste kaufela ba kona ku lika ka taata ku ba ba ba atumeleha sina mwa naa inezi Jesu. Mu nyakisise za naa bulezi Jesu muta balutiwa ba hae ne ba likile ku hanisa bashemi ku tisa bana ba bona ku yena. Jesu naa ize: “Mu tuhele bana ba banyinyani ba tahe ku na, mi mu si ke mwa ba hanisa; kakuli mubuso wa Mulimu ki wa ba ba swana sina bona.” Mi cwale a “nga [bana] mwa mazoho a hae, mi a ba fuyola ka ku beya mazoho a hae fahalimu a bona.” (Mare. 10:13-16) Mu nahane feela mo ne ba ikutwezi banana bao ha ne ba bonisizwe lilato le li cwalo ki Muluti yo Mutuna!

12. Ki lika mañi ze kona ku lu palelwisa ku ambola ni ba bañwi?

¹² Mukreste ni Mukreste u swanela ku ipuza kuli, ‘Kana na fumananga nako ya ku ambola ni ba bañwi, kamba kana ni bonahalanga ku ba ya patehile nako kaufela?’ Mikwa ye miñwi ye si ka fosahala ka i li yona fokuñwi i kona ku tahisa kuli ba bañwi ba palelwe ku ambola ni luna. Ka mutala, haiba fa ni fa lu itusisanga luwaile lwa ku zamaya ni lona kamba lu beyanga kwa lizebe lika ze ñwi za ku teelezisa kwa lika ze cwale ka lipina inge lu inzi ni batu ba bañwi, batu bao ba kana baa nga kuli ha lu tabeli ku eza sango ni bona. Haiba ba bañwi ba lu bona inze lu lubukezi feela fa kompyuta ya ku swala mwa lizoho, ba kana baa nga kuli ha lu na taba ni za ku ambola ni bona. Ki niti kuli ku na ni “nako ya ku kuza.” Kono ha lu li ni ba bañwi, hañata ki “nako ya ku bulela.” (Muek. 3:7) Ba bañwi ba kana ba li, “Ni tabelanga feela ku ikuzeza,” kamba kuli “Kakusasana ha ni tabelangi hahulu ku ambola.” Nihakulicwalo, ha lu ambola ni ba bañwi ka silikani niha lu ikutwa kuli ha lu tabeli ku ambola, lu bonisa kuli lu na ni lilato le li sa “yemi fa litukelo za lona.”—1 Makor. 13:5.

13. Paulusi naa susuelize Timotea kuu nga cwañi mizwale ni likaizeli ba Sikreste?

¹³ Paulusi naa susuelize mukulwani Timotea ku kuteka batu kaufela ba mwa puteho. (Mu bale 1 Timotea 5:1, 2.) Ni luna lu swanela kuu nga Bakreste ba ba hulile sina bo maa luna ni bo ndataa luna, mi mikulwani lu swanela ku baa nga sina bahulwani ni banyani ba luna. Haiba lu ba ni mubonelo o cwalo, ha ku na muzwale kamba kaizeli ya ka ikutwa sina muzwahule ha inzi ni luna.

14. Ku ambolanga makande a yahisa ni ba bañwi ku kona ku mi tusa cwañi?

¹⁴ Ha lu ambolisa ba bañwi makande a yahisa, lu ba susueza kwa moya ni ku ba wetulusa. Muzwale yo muñwi ya sebeleza kwa ofisi ya mutai u sa hupulanga mizwale ni likaizeli ba naa fumani fa Betele ba ne ba mu ambolisanga ha naa sa zo taha-taha fa Betele. Manzwi a bona a susueza naa mu tahiselize ku ikutwa kuli luli ni yena ki yo muñwi wa lubasi lwa Betele. Ka nako ya cwale, muzwale yo u lika ku likanyisa mizwale ni likaizeli bao ka ku ikambotanga ni mizwale ni likaizeli ba hae ba fa Betele.

Buikokobezo bu lu Tusa ku Tahisa Kozo

15. Ki sifi se si bonisa kuli ni luna lwa kona ku fapaana?

¹⁵ Evodia ni Sintike, likaizeli za Sikreste ba babeli ba ne ba pila mwa muleneñi wa Filipi wa kwaikale, ku bonahala kuli ne ba palelwa ku tatulula butata bo ne bu zuhile mwahalaa bona. (Mafil. 4:2, 3) Ne ku bile ni fapaano ye tuna mwahalaa Paulusi ni Barnabasi ye nee fitile fa  ku zibahala ni ku ba bañwi, mi mane fapaano yeo ne i tahisize kuli ba kauhane ka nakonyana. (Lik. 15:37-39) Makande ao a bonisa kuli balapeli ba niti ni bona ba kona ku fapaana. Jehova u lu fa lika ze lu tusa ku tatulula lifapaano ilikuli lu kalise ku utwana ni batu be lu fapaani ni bona. Kono ku na ni nto ye ñwi yaa tokwa ku luna.

16, 17. (a) Buikokobezo bu tusa cwañi mwa ku tatulula lifapaano? (b) Likande le li bonisa mo Jakobo naa atumelezi Isau li bonisa cwañi butokwa bwa buikokobezo?

¹⁶ Muu nge kuli mu bata ku ya ko kuñwi ka mota ni mulikanaa mina. Mu si ka funduka kale, mu swanela ku liza mota ka kii. Ni luna lu swanela ku itusisa kii kuli lu tatulule lifapaano za luna ni ba bañwi. Kii yeo ki buikokobezo. (Mu bale Jakobo 4:10.) Sina mo u boniseza mutala wa mwa Mañolo o latelela, kii yeo i konisa batu ba ba fapaani ku kala ku sebelisa likuka za Bibele.

¹⁷ Ne se ku fitile lilimo ze 20 ku zwa fa naa lekiselize Isau tukelo ya hae ya buhulu ku munyanaa hae Jakobo, mi ku zwa feela nako yeo, Isau naa halifile mi naa bata ku bulaya Jakobo. Bana ba mambile bao ne ba tuha ba kopana hape hamulaho wa nako ye telele yeo, mi “Jakobo a swalwa ki sabo hahulu, a ziyeleha.” Naa ikutwa kuli Isau naa tamehile ku mu eza maswe. Kono ha ne ba kopani, Jakobo a eza nto ya naa si ka libelela Isau. “A teya toho fafasi ka ku kubama” ha naa atumela muhulwanaa hae. Kwa ezahalañi? “Isau a kitima ku mu katanyeza, a mu swala, a kambeka toho ya hae mwa mulala wa hae, a mu tubeta, mi ba lila.” Kezo ya Jakobo ne i tibezi ndwa ye ne i bonahala kuli ne i ka ba teñi. Buikokobezo bwa Jakobo ne bu felisize sitoyo kaufela se ne si kana si bile teñi mwa pilu ya Isau.—Gen. 27:41; 32:3-8; 33:3, 4.

18, 19. (a) Ha lu fapaana ni ba bañwi, ki kabakalañi ha lu swanela kuu nga muhato wa ku sebelisa likelezo za mwa Mañolo? (b) Ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku zwafa haiba sapili mutu ye lu fapaani ni yena haa kutisi pilu?

¹⁸ Bibele i na ni likelezo ze nde hahulu ze lu tusa ku tatulula lifapaano. (Mat. 5:23, 24; 18:15-17; Maef. 4:26, 27) * Kono haiba lu sa lateleli likelezo zeo, ha lu na ku kona ku tatulula lifapaano za luna ni ba bañwi. Ku libelela mutu ye lu fapaani ni yena kuli a ikokobeze hailifo ni luna lwa kona ku bonisa buikokobezo ha ku na ku tatulula butata.

¹⁹ Ha lu swaneli ku zwafa haiba sapili ku bonahala kuli ha ku na ze nde ze zwa mwa buikatazo bwa luna bwa ku tahisa kozo. Fokuñwi, mutu ye lu fapaani ni yena u kana a tokwa nako kuli a  kutise pilu. Bahulwani ba Josefa ne ba mu betekile. Ne se ku fitile nako ye telele ku zwa fo ne ba mu betekezi ku to fita fo ba kopanela ni yena inge a li ngambela wa Egepita. Niteñi, mafelelezo ne ba kutisize lipilu za bona, mi ba ikupela swalelo. Josefa naa ba swalezi, mi bana ba bashimani ba Jakobo ne ba fetuhile ku ba sicaba se ne si na ni tohonolo ya ku bizwa ka libizo la Jehova. (Gen. 50:15-21) Ha lu pilisana ka kozo ni mizwale ni likaizeli ba luna, lu tahisa kuli mwa puteho ku be ni swalisano ni tabo.—Mu bale Makolose 3:12-14.

Lu Bonise Lilato “ka Likezo ni ku Eza Niti”

20, 21. Ki tuto mañi ye lu kona ku ituta kwa kezo ya Jesu ya ku tapisa baapositola ba hae kwa mahutu?

²⁰ Nakonyana pili a si ka shwa kale, Jesu naa bulelezi baapositola ba hae kuli: “Ni mi ezelize mutala, kuli mu eze mo ni mi ezelize.” (Joa. 13:15) Kona ha naa sa zo feza ku tapisa mahutu a baapositola ba hae ba 12. Kezo yeo ya naa ezize Jesu ne i si feela ya ka sizo kamba poniso ya sishemo. A si ka kandeka kale za kezo ya Jesu ya ku tapisa baapositola ba hae kwa mahutu, Joani naa ñozi kuli: “[Jesu] naa latile ba hae ba ba mwa lifasi, a ba lata ku feleleza.” (Joa. 13:1) Lilato la naa na ni Jesu kwa balutiwa ba hae ki lona le ne li mu susuelize ku eza musebezi o no eziwanga ki batanga hañata. Kacwalo, ni bona ne ba swanela ku ba ni buikokobezo ni ku bonisana lilato ka likezo. Kaniti, lilato la niti kwa mizwale li swanela ku lu susueza ku iyakatwa mizwale ni likaizeli ba luna kaufela ba Sikreste.

²¹ Muapositola Pitrosi, ya naa tapisizwe kwa mahutu ki Mwanaa Mulimu, naa utwisisize taluso ya kezo ya Jesu. Naa ñozi kuli: “Cwale mioya ya mina ha i kenisizwe ka ku utwa niti, kuli mu latane ni banabahabo mina, mu si na buikeziso, mu bone kuli mu latane hahulu, ka pilu ye sweu.” (1 Pit. 1:22) Muapositola Joani, ili yo ni yena naa tapisizwe kwa mahutu ki Mulena, naa ñozi kuli: “Bana, ku lata kwa luna ku si ke kwa ba ka manzwi ni ka lulimi, kono ibe ka likezo ni ku eza niti.” (1 Joa. 3:18) Haike lipilu za luna li lu susueze ku bonisa lilato la luna kwa mizwale ka likezo.

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Hupula?

• Ki linzila lifi ze lu kona ku ekeza ka zona kwa lilato la luna ku ba bañwi?

• Lu ka tusiwa kiñi ku fumananga nako ya ku ambola ni ba bañwi?

• Buikokobezo bu lu tusa cwañi ku tahisa kozo?

• Kiñi se si swanela ku lu susueza ku iyakatwa balumeli ka luna?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 21]

Mu amuhele balumeli ba bañwi hande

[Siswaniso se si fa likepe 23]

Mu ambolange ni ba bañwi fo mu fumanela kolo kaufela