Kana Mwa Itebuha Zaa mi Ezelize Jehova Kuli A mi Liulule?
Kana Mwa Itebuha Zaa mi Ezelize Jehova Kuli A mi Liulule?
“Ku lumbwe Mulena, Mulimu wa Isilaele, kakuli u potezi mi u liuluzi sicaba sa hae.”—LUKA 1:68.
1, 2. Muinelo o lu li ku ona u kona ku swanisezwa kwañi, mi ki lipuzo mañi ze lu ka nyakisisa?
HA LU ngeni kuli mu swelwi mwa sipatela. Mwa muzuzu mo mu lobezi ku inzi bakuli ba bañwi ba ba kula butuku bo bu swana, mi ki butuku bo bu bulaya bo bu si na kalafo. Ha mu utwa kuli mualafi yo muñwi u sweli ku lika ka taata ku fumana kalafo, mwa ba ni sepo. Mwa libelela ka cisehelo kuli mu utwe za ka eza mualafi yo. Cwale zazi le liñwi mu to utwa kuli kalafo i fumanehile! Mualafi ya fumani kalabo yeo u belekile ka taata kuli a fumane mulyani. Ne mu ka ikutwa cwañi ka za mualafi yo? Ku si na ku kakanya, mu ka bonisa likute ni buitumelo ku mutu yo ya ka mi liulula ni ku liulula bakuli ba bañwi kwa lifu.
2 Taba ye i kana ya utwahala ku ba swanisezo ye komokisa feela, kono niti kikuli wo ki wona muinelo luli o lu li ku ona. Kaufela luna lu mwa muinelo o taata hahulu ku fita mane o talusizwe. Lu tokwa muliululi. (Mu bale Maroma 7:24.) Kuli a lu liulule, Jehova u ezize buitomboli bo butuna. Mwanaa hae ni yena u ezize buitomboli bo butuna. Kacwalo, ha lu nyakisiseñi lipuzo zee ne. Ki kabakalañi ha lu tokwa ku liululwa? Ki lika mañi za naa itombozi Jesu kuli a lu liulule? Yena Jehova bo, naa ezizeñi kuli lu liululwe? Mi lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa itebuha buitomboli bwa naa ezize Mulimu?
Libaka ha lu Tokwa ku Liululwa
3. Sibi si swana cwañi ni butuku bo bu yambukela?
3 Butuku bo bu yambukela bu maswe hahulu. Ka ku ya ka patisiso ye sa zo eziwa, bo buñwi bwa matuku a maswe hahulu a yambukela aa bile teñi haisali ki butuku bwa Spanish influenza bo ne bu yambile ka 1918, ili bo ne bu bulaile bolule-lule ba batu. Matuku a mañwi a bulaya hahulu ku fita butuku bo. A kona ku yambukela batu ba banyinyani, kono a kona ku bulaya ba bañata ba ba yambukezwi ki ona. * Kono ku cwañi ha ne lu ka swaniseza sibi kwa matuku a cwalo? Mu hupule manzwi a ñozwi kwa Maroma 5:12, a li: “Sibi sina ha si keni mwa lifasi ka mutu a li muñwi, mi ka sibi ku keni lifu, kamukwaocwalo lifu li tile kwa batu kaufela kakuli ba ezize sibi kaufela.” Sibi sona si yambukezi batu kaufela, kakuli batu kaufela ba ba si ka petahala ba na ni sibi. (Mu bale Maroma 3:23.) Mi ki ba ba kai ba ba bulaiwa ki sibi? Paulusi naa ñozi kuli sibi si tahisa ‘lifu kwa batu kaufela.’
4. Jehova u nga cwañi mazazi a bupilo bwa luna, mi mubonelo wa hae u shutana cwañi ni wa batu ba bañata kacenu?
4 Batu ba bañata kacenu ba nga sibi ni lifu kuli ki lika feela za ka taho. Ba bilaezwa ki lifu la mutu ya si ka supala kale kono ha ba bilaezwi ki lifu la musupali. Ku bunolo hahulu kwa batu ku libala mubonelo wa Mubupi wa lika. Lilimo za bupilo bwa luna ki ze nyinyani hahulu ku fita mwa naa lelezi Mubupi. Mane ka mubonelo wa Jehova, ha ku na mutu ya pilile nihaiba “lizazi li li liñwi.” (2 Pit. 3:8) Kona libaka Linzwi la Mulimu ha li bulela kuli bupilo bwa luna bu swana feela sina mazazi a palisa ye letuka kamba sina moya feela o buyelwa. (Samu 39:5; 1 Pit. 1:24) Lu swanela ku hupulanga mubonelo wo wa Jehova. Kabakalañi? Kakuli ha lu utwisisa butuna bwa “butuku” bo bu lu yambukezi, lu ka utwisisa butokwa bwa “kalafo” ye lu tokwa—kona ku liululwa kwa luna.
5. Ki tohonolo mañi ye lu si ka ikola kale bakeñisa sibi?
5 Kuli lu utwisise hande bumaswe bwa sibi ni ze tahisizwe ki sibi, lu swanela ku lika ku utwisisa mo lu sinyelizwe ki sibi. Ku taata ku utwisisa taba yeo bakeñisa kuli sibi si lu byanguzi tohonolo ye lu si ka ikola kale haisali. Bo Adama ni Eva kwa makalelo ne ba pilile bupilo bo bu petehile. Bakeñisa kuli munahano ni mubili wa bona ne li petehile, ne ba kona ku keta ku iswala mwa munahano, maikuto, ni likezo za bona. Kacwalo ne ba kona ku hula kwa moya ka ku ba batanga ba Jehova Mulimu ni ku ba ni mikwa ye minde. Kono ka bumai ne ba hanile yona tohonolo ye tuna yeo. Ka ku iketela ku foseza Jehova, bona ni bana ba bona ne ba latehezwi ki bupilo bwa naa ba lelezi Jehova kwa makalelo. (Gen. 3:16-19) Mi ka nako ye swana, ne ba yambuzi ni ku yambukiseza bana ba bona “butuku” bo bu maswe bo se lu talusize. Jehova ka swanelo naa ba atulezi lifu. Kono luna u lu file sepo ya bupilo bo bu sa feli.—Samu 103:10.
Za Naa Itombozi Jesu Kuli A lu Liulule
6, 7. (a) Jehova naa bonisize cwañi lwa pili kuli ne ku ka tokwahala buitomboli kuli batu ba liululwe? (b) Lu itutañi kwa matabelo a naa ezize Abele ni ba bañwi ba ne ba pilile pili Jehova a si ka fa kale Mulao ka Mushe?
6 Jehova naa ziba kuli ku liulula bana ba bo Adama ni Eva ne ku ka tokwa buitomboli bo butuna. Mwa bupolofita bo bu ñozwi kwa Genese 3:15, lu ituta ka za buitomboli bo ne bu tokwahala kuli lu kone ku liululwa. Jehova naa ka luma “peu” kamba muliululi ya naa ka to timeza ni ku pyata Satani. Kono muliululi yo naa ka nyandiswa, ka ku lumiwa ka swanisezo kwa lisito. Ku ezwa cwalo ku butuku, kono ku talusañi luli? Muliululi ya ketilwe ki Jehova yo naa ka tiyela litiko mañi luli?
7 Kuli a liulule batu kwa sibi, muliululi yo naa tokwa ku fa sitabelo, kuli a kwalule nzila ye konisa batu ku kutisana ni Mulimu ka ku felisa bumaswe bo bu tahisizwe ki sibi. Ki lika mañi ze ne ka amiwa mwa kezo yeo? Ku zwa luli kwa makalelo, ne ku bonahezi kuli sitabelo ne si ka tokwahala. Abele, mutu wa pili ya sepahala, ha naa file matabelo a lifolofolo ku Jehova, naa shemubilwe. Mi hasamulaho batu ba ba sepahala ba ba cwale ka Nuwe, Abrahama, Jakobo, ni Jobo ni bona ne ba ezize matabelo a lifolofolo mi matabelo ao naa amuhezwi ki Mulimu. (Gen. 4:4; 8:20, 21; 22:13; 31:54; Jobo 1:5) Mi hamulaho wa lilimo-limo, Mulao wa Mushe ne u talusize ka ku utwahala hande ka za matabelo.
8. Muprisita yo muhulu naa ezanga lika mañi fa Lizazi la Swalelo ya Libi?
8 A mañwi a matabelo a butokwa hahulu a naa tokwiwa mwa Mulao ki matabelo a naa ezwanga hañwi ka silimo fa Lizazi la Swalelo ya Libi. Fa lizazi leo, muprisita yo muhulu naa nganga mihato ye miñwi ya swanisezo? Na fanga matabelo ku Jehova kuli ku be ni swalelo ya libi—libi za lusika lwa baprisita pili mi hamulaho ni libi za masika aa si a baprisita. Muprisita yo muhulu naa kenanga mwa Sibaka se si Kenile Hahulu sa tabernakele kamba sa tempele mi ki yena feela ya naa lukela ku kena mwa sibaka seo mi ili hañwi feela ka silimo ili fa lizazi leo. Ha sa keni mwa sibaka seo, naa sasanga mali a matabelo fa aleka ya bulikani. Fokuñwi lilu le li benya ne li bonahalanga fahalimwaa aleka ya bulikani yeo, ili ku bonisa kuli Jehova Mulimu naa li teñi mwa sibaka seo.—Ex. 25:22; Liv. 16:1-30.
9. (a) Fa Lizazi la Swalelo ya Libi, muprisita yo muhulu naa swaniseza mañi, mi sitabelo sa naa fanga ne si swaniseza nto mañi? (b) Ku kena kwa muprisita yo muhulu mwa Sibaka se si Kenile Hahulu ne ku swanisezañi?
9 Ka ketelelo ya moya wa Mulimu, muapositola Paulusi naa patuluzi taluso ya mihato yeo ya swanisezo ya naa ezanga muprisita yo muhulu. Naa bonisize kuli muprisita yo muhulu naa swaniseza Mesiya, yena Jesu Kreste, mi haili matabelo ona naa swaniseza lifu la Kreste la sitabelo. (Maheb. 9:11-14) Sitabelo se si petehile seo ne si ka liulula ka nzila ye tezi likwata ze peli za batu—sitopa sa baprisita sa banyani ba Kreste ba ba tozizwe ka moya ba 144,000 ni “buñata bo butuna” bwa “lingu ze ñwi.” (Sin. 7:9, 14; Joa. 10:16) Ha naa kena mwa Sibaka se si Kenile Hahulu, muprisita yo muhulu naa swaniseza ku kena kwa Jesu mwa lihalimu ku yo fitisa ku Jehova Mulimu tifo ya naa lifile ya sitabelo se si liulula batu.—Maheb. 9:24, 25.
10. Bupolofita bwa Bibele ne bu bonisize kuli Mesiya naa ka talimana ni lika mañi?
10 Kwa iponahaza hande kuli buitomboli bo butuna ne bu ka tokwahala kuli bana ba bo Adama ni Eva ba liululwe. Mesiya naa na ni ku fana bupilo bwa hae sina sitabelo. Bapolofita ba ba ñozi Mañolo a Siheberu ne ba talusize taba yeo ka nzila ye utwahala hande. Ka mutala, mupolofita Daniele naa bulezi ka ku nonga kuli “Ya tozizwe, Mulena” naa ka ‘bulaiwa’ ilikuli “bumaswe bu lifiwe.” (Dan. 9:24-26) Isaya naa polofitile kuli Mesiya naa ka haniwa, ku nyandiswa, ni ku bulaiwa kuli a lwale libi za batu ba ba si ka petahala.—Isa. 53:4, 5, 7.
11. Mwanaa Jehova naa bonisize ka linzila lifi kuli naa tabela ku itombola kuli a lu liulule?
11 Pili a si ka taha kale fa lifasi-mubu, Mwanaa Mulimu wa libanda naa ziba za naa tokwa ku eza kuli a liulule batu. Naa ziba kuli naa ka nyandiswa maswe mi kihona ha naa ka bulaiwa. Ndatahe ha naa mu lutile litaba zeo, kana na sabile kamba ku kwenuhela Ndatahe? Batili, Jesu naa latelezi litaelo za Ndatahe. (Isa. 50:4-6) Mi niha naa li fa lifasi Jesu naa ipeile kwatasaa tato ya Ndatahe. Kabakalañi? Naa file kalabo iliñwi ka manzwi aa li: “Ni lata Ndate.” Mi naa file kalabo ye ñwi ka manzwi aa li: “Ha ku na lilato le li fita la ya fa balikani ba hae bupilo bwa hae.” (Joa. 14:31; 15:13) Kacwalo lu liuluzwi sihulu kabakala lilato la Mwanaa Jehova. Nihaike kuli naa na ni ku itombola bupilo bwa hae bo bu petehile, naa tabezi ku eza cwalo kuli a lu liulule.
Za Naa Itombozi Jehova Kuli lu Liululwe
12. Tiululo ki poniso ya tato ya mañi, mi ki kabakalañi ha naa i lukisize?
12 Jesu hasi yena Mulukisi kamba Muonga-ongi wa sitabelo sa ku liulula batu. Ku liululwa kwa batu nee li tato ya Jehova. Muapositola Paulusi naa bonisize kuli aletare ya kwa tempele, fa naa ezezwanga matabelo, ne i swaniseza tato ya Jehova. (Maheb. 10:10) Kacwalo ya naa lukisize kuli lu liululwe ka sitabelo sa Kreste nee li Jehova. Tiululo ki poniso ya tato ya hae ye petehile ni lilato la hae le lituna kwa batu.—Mu bale Joani 3:16.
13, 14. Mutala wa Abrahama u lu tusa cwañi ku utwisisa ni ku itebuha za lu ezelize Jehova?
13 Jehova naa itombozi lika mañi kuli a lu bonise lilato ka nzila yeo? Ku taata ku luna ku utwisisa za naa itombozi. Kono ku na ni taba ye ñwi ya mwa Bibele ye kona ku lu tusa ku utwisisa taba ye hande. Jehova naa laezi muuna ya sepahala Abrahama kuli a eze nto ye taata hahulu—kuli a fane mwanaa hae Isaka sina sitabelo. Kono Abrahama nee li mushemi ya lilato. Jehova naa bulelezi Abrahama kuli Isaka ki “mwanaa hao wa libanda, yoo lata hahulu.” (Gen. 22:2) Niteñi, Abrahama naa boni kuli ku eza tato ya Jehova nee li kwa butokwa hahulu ku fita ku lata Isaka. Abrahama naa latelezi litaelo za Jehova. Nihakulicwalo, Jehova naa tuhelisize Abrahama ku eza nto ya naa ezize yena hasamulaho. Mulimu naa lumile lingeloi kuli li yemise Abrahama ha naa batoo eza mwanaa hae sitabelo. Abrahama naa tundamezi ku utwa Mulimu wa hae mwatasaa tiko ye taata hahulu ye kuli mane naa ikutwile feela kuli naa ka bona feela mutangana yo hamulaho wa ku zusiwa kwa bafu. Kono naa na ni tumelo ye tiile ya kuli Mulimu naa ka zusa mwanaa hae kwa bafu. Mane Paulusi naa bulezi kuli Abrahama naa kutiselizwe Isaka “inge ki ka ku zuha kwa bafu.”—Maheb. 11:19.
14 Kana mwa kona ku ziba butuku bwa naa utwile Abrahama ha naa nza itukiseza ku fana mwanaa hae sina sitabelo? Ka nzila ye ñwi, butuku bwa naa utwile Abrahama bu lu tusa ku utwisisa buitomboli bwa naa ezize Jehova ha naa fanile Jesu, ili yo naa bizize “mwanaa ka ya latiwa.” (Mat. 3:17) Kono mu hupule kuli butuku bwa naa utwile Jehova bu lukela ku ba bo butuna hahulu ni ku fita. Yena ni Mwanaa hae ne ba sebelisani hamoho ka lilimo ze eza limilyoni-milyoni kamba mane ze eza libilioni-bilioni. Mwana naa sebelisani ka tabo ni Ndatahe inza mu “sebeleza” ni ku ba “Linzwi” kamba mubuleli wa hae. (Liprov. 8:22, 30, 31; Joa. 1:1) Butuku bwa naa utwile Jehova, Mwanaa hae ha naa nyandiswa, ku sheununwa, ni ku bulaiwa sina sikebenga ki butuku bo butuna bo lu sa koni ku utwisisa. Jehova naa ezize buitomboli bo butuna hahulu luli kuli a lu liulule! Kacwalo, lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa itebuha ku liululwa ko?
Mu Kona ku Bonisa Cwañi Kuli Mwa Itebuha Tiululo?
15. Jesu naa felize cwañi kezo ye tuna ya ku liulula batu, mi kezo yeo i konahalisize lika mañi?
15 Jesu naa felize kezo ye tuna ya ku lu liulula ha sa zuhezi kwa lihalimu. Ha naa kopani hape ni Ndatahe ya latwa, naa mu file tifo ya sitabelo sa hae sa tiululo. Mi limbuyoti ze tuna cwale za kala ku selahana. Swalelo ye tezi ya libi ne i konahalile cwale—ili swalelo ya libi za banyani ba Kreste ba ba tozizwe hamohocwalo ni swalelo ya libi za “lifasi kamukana.” Bakeñisa sitabelo seo, kacenu batu kaufela ba ba bakela libi za bona ha buniti ni ku ba balateleli ba niti ba Kreste ba kona ku itama silikani ni Jehova Mulimu. (1 Joa. 2:2) Lika zeo kaufela li mi ama cwañi?
16. Ki ufi mutala o bonisa libaka ha lu swanela ku itebuha tiululo ya konahalisize Jehova?
16 Ha lu nyakisiseñi hape swanisezo ye bulezwi kwa makalelo a taba ye. Lu ngeni kuli mualafi ya fumani kalafo ya butuku bwani u atumela bakuli ba ba kula butuku bo ni ku ba taluseza kuli mukuli kaufela ya amuhela kalafo ni ku latelela mwa ku nwela mulyani u ka fola luli. Ku cwañi haiba bakuli ba bañwi ba hana ku latelela litaelo za mualafi yo, inze ba kanana kuli ku nwa mulyani kamba ku latelela kalafo yeo ku taata hahulu? Kana ne mu ka latelela ze ba bulela, niha mu kozwi hande-ndende kuli kalafo yeo ne i ka mi tusa? Batili, ne mu si ke mwa eza cwalo! Ku si na ku kakanya, ne mu ka itumela hahulu kwa kalafo mi ne mu ka latelela ka tokomelo litaelo za mualafi, mi mwendi mane ne mu ka taluseza ba bañwi ka za teñi. Ka nzila ye swana, mañi ni mañi wa luna u swanela ku bonisa Jehova mwa itebuhela ku liululwa kwa konahalisize Jehova ka sitabelo sa Mwanaa hae sa tiululo.—Mu bale Maroma 6:17, 18.
17. Mu kona ku bonisa cwañi kuli mwa itebuha za ezize Jehova kuli a mi liulule?
17 Haiba lwa itebuha luli za lu ezelize Jehova ni Mwanaa hae kuli ba lu liulule kwa sibi ni lifu, u zibe lu ka bonisa cwalo. (1 Joa. 5:3) Lu ka lwanisa mukwa wa luna wa ku eza sibi. Ha lu na ku ezanga libi ka bomu ni ku pila bupilo bwa buipi bo ba pilanga batu ba ba ezanga libi ka bomu. Ha ne lu ka pila ka nzila yeo, ne lu ka bonisa kuli ha lu itebuhi tiululo ni hanyinyani. Kono lu ka bonisa buitebuho bwa luna ka ku eza ka taata kuli lu be ba ba kenile fapilaa Mulimu. (2 Pit. 3:14) Lu ka bonisa buitebuho bwa luna ka ku taluseza ba bañwi za sepo ya luna ye nde hahulu ya ku liululwa, ilikuli ni bona ba be ni mayemo a kenile fapilaa Jehova ni sepo ya bupilo bo bu sa feli. (1 Tim. 4:16) Kaniti, lu swanela ku itusisa nako ni maata a luna kaufela ku lumbeka Jehova ni Mwanaa hae! (Mare. 12:28-30) Ha mu nahane feela ka za teñi! Kwapili sibi kaufela se lu na ni sona si ka feliswa ka ku tala. Ka nako yeo, lu ka pila sina ka mwa naa lelezi Mulimu, mi lu ka ba batu ba ba petehile ku ya ku ile bakeñisa za lu ezelize Jehova kuli a lu liulule!—Maro. 8:21.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 3 Ku bulezwi kuli butuku bwa Spanish influenza ne bu yambukezi palo ya batu ye mwahalaa 20 pesenti ni 50 pesenti lifasi kaufela. Kono mwendi ne bu bulaile feela palo ya batu ye mwahalaa 1 pesenti ni 10 pesenti. Niteñi, butuku bwa Ebola bona bu tahanga feela ka siwela. Kono ha bu tile, bu bulayanga ibato ba mañi ni mañi ya bu yambuzi.
Mu Kona ku Alaba Cwañi?
• Ki kabakalañi ha mu tokwa hahulu ku liululwa?
• Mu ikutwa cwañi ka za buitomboli bwa naa ezize Jesu?
• Mu ikutwa cwañi ka za mpo ya Jehova ya tiululo?
• Mu susuelizwe ku ezañi kuli mu bonise buitebuho bwa mina kwa tukiso ya Jehova ya ku mi liulula?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 27]
Fa Lizazi la Swalelo ya Libi, muprisita yo muhulu mwa Isilaele naa swaniseza Mesiya
[Siswaniso se si fa likepe 28]
Buitomboli bwa Abrahama bwa ku fana mwanaa hae sina sitabelo bu lu luta ze ñata ka za sitabelo se situna sa naa ezize Jehova