Mabasi A Sikreste—mu Latelele Mutala wa Jesu!
Mabasi A Sikreste—mu Latelele Mutala wa Jesu!
‘Kreste . . . u mi siyezi mutala, kuli mu hate mwaa naa hatile.’—1 PIT. 2:21.
1. (a) Mwanaa Mulimu na abani cwañi mwa ku bupa? (b) Jesu u ikutwa cwañi ka za batu?
MULIMU ha na ezize lihalimu ni lifasi, Mwanaa hae wa mweli na inzi ku yena inze a mu “sebeleza.” Mwanaa Mulimu hape na swalisani ni Ndatahe, yena Jehova ha na tahisize ni ku bupa lifolofolo ni limela za mifuta-futa za fa lifasi ni ku lukisa Paradaisi ye ne ba ka pila ku yona batu ba ba bupilwe ka siswaniso sa Jehova. Mwanaa Mulimu, ya na tilo zibahala sina Jesu, naa na ni lilato le lituna kwa batu. ‘Na wabelelwa ki bana ba batu.’—Liprov. 8:27-31; Gen. 1:26, 27.
2. (a) Ki lika mañi za file Jehova kwa batu ba ba si ka petahala kuli li ba tuse? (b) Ki mwa kalulo ifi ya bupilo mo lu fiwa ketelelo ki Bibele?
2 Hamulaho wa sibi sa batu ba babeli ba pili, ku liululwa kwa batu ba sibi ne ku fitile fa ku ba kalulo ye tuna ya mulelo wa Jehova. Jehova na lukisize kuli Kreste a to shwela batu sina sitabelo kuli ba liululwe. (Maro. 5:8) Ku zwafo, Jehova u lu file Bibele, lona Linzwi la hae kuli li lu fe ketelelo ya mwa ku pilela ku si na taba ni ku sa petahala ko lu hozize. (Samu 119:105) Mwa Linzwi la hae, Jehova u file batu ketelelo ye ba tusa ku ba ni mabasi a tiile ili a tabile. Fa taba ya manyalo, buka ya Genese i bulela kuli muuna u lukela ku “kumalela musalaa hae; mi ba ka ba nama i li ñwi fela.”—Gen. 2:24.
3. (a) Jesu na lutileñi ka za manyalo? (b) Mwa taba ye, lu ka nyakisisañi?
3 Mwa bukombwa bwa hae bwa fa lifasi, Jesu na koñomekile kuli linyalo li swanela ku ba le li inelela. Na lutile likuka ze kona ku tusa mabasi ku ambuka mikwa ye kona ku sinya manyalo kamba ku byangula mabasi Mat. 5:27-37; 7:12) Mwa taba ye, lu ka nyakisisa ka mo lituto za Jesu ni mutala wa na tomile ha na li fa lifasi li kona ku tuseza baana, basali, bashemi, ni bana kuli ba pile bupilo bo bunde bwa tabo.
tabo, haiba likuka zeo li latelelwa. (Muuna wa Sikreste Mwa Kona ku Kutekela Musalaa Hae
4. Buikalabelo bwa filwe Jesu bu swana cwañi ni buikalabelo bo ba filwe baana ba Sikreste?
4 Mulimu u ketile muuna ku ba toho ya lubasi, sina ha ketile Jesu ku ba Toho ya puteho. Muapositola Paulusi na ize: “Munna ki toho ya musali, sina Kreste haa li toho ya Keleke; mi ki yena Mupilisi wa mubili, ili yona Keleke. Banna, mu late basali ba mina, sina Kreste mwaa latezi Keleke mi a itobohile bakeñisa yona.” (Maef. 5:23, 25) Kacwalo, Jesu mwa na pilisanezi ni balateleli ba hae ki mutala kwa baana ba Sikreste wa mo ba swanela ku pilisanela ni basali ba bona. Ha lu nyakisiseñi linzila ze ñwi za na bonisize ka zona Jesu butoho bwa hae bwa na filwe ki Mulimu.
5. Jesu na itusisize cwañi maata a hae ha na pilisani ni balutiwa ba hae?
5 Jesu naa na ni “musa ni pilu ye bunolo.” (Mat. 11:29) Kono hape ne li mutu ya na ezanga likatulo. Na sa itubulangi buikalabelo bwa hae. (Mare. 6:34; Joa. 2:14-17) Na fanga likelezo kwa balutiwa ba hae, mi fokuñwi na ezanga cwalo hañata-ñata. (Mat. 20:21-28; Mare. 9:33-37; Luka 22:24-27) Nihakulicwalo, Jesu na sa ba hanyaukelangi kamba ku ba shubula; mi hape na sa bonisi kuli na sa ba lati kamba kuli ne ba sa koni ku peta za naa ba luta. Ku fita ku eza cwalo, na babazanga ni ku susueza balutiwa ba hae. (Luka 10:17-21) Mi bakeñisa ku pilisana ni balutiwa ba hae ka lilato ni musa, Jesu na kutekiwa ki bona.
6. (a) Muuna u kona ku itutañi kwa mutala wa Jesu wa mwa na pilisanezi ni balutiwa ba hae? (b) Pitrosi na file susuezo mañi kwa baana?
6 Mutala wa Jesu u luta baana ba Sikreste kuli ha ba swaneli ku itusisa butoho bwa bona ku hatelela basali ba bona. Kono ba swanela ku pilisana ni basali ba bona ka likute ni lilato. Muapositola Pitrosi na susuelize baana kuli ba likanyise lilato la Jesu ka ku ‘pilisana’ ni basali ba bona hande ni ku ‘ba kuteka.’ (Mu bale 1 Pitrosi 3:7.) Kacwalo, muuna u kona ku itusisa cwañi maata a hae a butoho kono hape inza kuteka musalaa hae?
7. Muuna u kona ku kuteka cwañi musalaa hae? Mu fe mutala.
7 Nzila ye ñwi yeo muuna a kona ku kuteka ka yona musalaa hae ki ka ku utwisisa maikuto a hae pili a si ka eza kale katulo ye ka ama lubasi. Mwendi ku eziwa katulo ya ku tutela ko kuñwi kamba ya ku bata musebezi u sili kamba katulo ye ama lika ze ñwi feela ze cwale ka kwa ku yo pota kamba mwa ku fukuleza kwa lisinyehelo ka linako za matata. Bakeñisa kuli katulo yeo i ka ama lubasi, neikaba hande kuli muuna a utwe pili maikuto a musalaa hae, kakuli ku eza cwalo ku kona ku mu tusa ku eza katulo ye nde, ye swanela mi hape Liprov. 15:22) Baana ba Sikreste ba ba kuteka basali ba bona ba latiwa ni ku kutekiwa ki basali ba bona, mi sa butokwa mane ki kuli ba tabisa Jehova.—Maef. 5:28, 29.
ku ka bela bunolo musalaa hae ku mu tusa. (Musali Mwa Kona ku Kutekela Muunaa Hae
8. Ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku latelela mutala wa Eva?
8 Jesu na tomezi basali ba Sikreste mutala o petehile wa ku ipeya kwatasi. Jesu mwa ngela Jehova ku shutana hahulu ni mo musali wa pili na ngezi Adama! Eva na si ka tomela basali mutala o munde. Naa na ni toho ya na ketilwe ki Jehova ili yo na fa litaelo ka yena. Niteñi, Eva na si ka kuteka butoho bwa muunaa hae. Na si ka latelela litaelo za na fitisize Adama ku yena. (Gen. 2:16, 17; 3:3; 1 Makor. 11:3) Ki niti kuli Eva na pumilwe, kono ha na utwile linzwi le ne li ipapata ku bulela ‘za ziba Mulimu,’ na swanela pili ku buza muunaa hae ka za teñi. Kono ku fita ku eza cwalo, Eva mane a laela muunaa hae za ku eza.—Gen. 3:5, 6; 1 Tim. 2:14.
9. Jesu u tomile cwañi mutala wa ku ipeya kwatasi?
9 Kono Jesu yena na tomile mutala o petehile wa ku ipeya kwatasaa Jehova, yena Toho ya hae. Moya ni mupilelo wa hae ne u bonisize kuli ‘Jesu na si ka li, ku likana ni Mulimu ki nto ya na ka hanelela.’ Mane na ‘itobohile ku sa na li sona, ka ku nga sibupeho sa mutanga.’ (Mafil. 2:5-7) Kacenu niha li Mulena ya busa, Jesu u sa na ni moya o swana. U ipeya kwatasaa Ndatahe mwa linto kaufela ni ku yemela butoho bwa hae.—Mat. 20:23; Joa. 5:30; 1 Makor. 15:28.
10. Musali u kona ku bonisa cwañi kuli wa kuteka butoho bwa muunaa hae?
10 Musali wa Sikreste u swanela ku likanyisa Jesu ka ku ipeya kwatasaa butoho bwa muunaa hae. (Mu bale 1 Pitrosi 2:21; 3:1, 2.) Mu nahane muinelo wo ili mo musali a kona ku bonisa likute kwa butoho bwa muunaa hae. Lu nge kuli mwanaa hae wa mushimani u bata ku eza nto ye ñwi ye tokwa tumelezo ya bashemi. Bakeñisa kuli nto yeo ha i si ka nyakisiswa kale ki bashemi, neikaba hande ha na ka buza mwanaa hae kuli: “Kana bo ndataho u ba taluselize?” Haiba mwana ha si ka taluseza bo ndatahe za nto yeo, musali u swanela ku i buhisana ni muunaa hae pili a si ka eza kale katulo. Ku zwafo, musali wa Sikreste na ka eza hande ku sa hanyeza muunaa hae kamba ku hana muhupulo wa hae fapilaa bana. Haiba ha lumelelani ni muunaa hae fa taba ye ñwi, neikaba hande ha na ka ambolisana ni yena kwa mukunda.—Maef. 6:4.
Jesu na Tomezi Bashemi Mutala
11. Jesu na tomezi bashemi mutala mañi?
11 Nihaike kuli Jesu na si ka nyala mi na si na bana, na tomezi bashemi ba Sikreste mutala o munde hahulu. Ka mukwa ufi? Ka Luka 8:1) Jesu mwa na ngela ni mwa na pilisanela ni balutiwa ba hae ne li mutala ku bona wa mwa ku ngela ni mwa ku pilisanela ni ba bañwi.—Mu bale Joani 13:14-17.
manzwi ni ka mutala wa hae, na lutanga balutiwa ba hae ka lilato ni ka pilu-telele. Na ba bonisize mwa ku petela musebezi wa na ba file. (12, 13. Bashemi ba swanela ku ezañi ha ba bata kuli bana ba bona ba sabe Mulimu?
12 Bana ba likanyisanga lika kaufela ze ba eza bashemi ba bona, ibe ze nde kamba ze maswe. Kacwalo, mina bashemi mu ipuze kuli: ‘Lu lutañi bana ba luna haiba lu sinyeza nako ya luna kwa ku buha TV ni ku eza lika ze ñwi za ku itabisa ka zona ku fita ku eza tuto ya Bibele ni ku zwela mwa sebelezo ya mwa simu? Ki lifi lika luli ze lu beile mwa sibaka sa pili sina lubasi? Kana lwa toma mutala o munde wa ku beya bulapeli bwa niti mwa sibaka sa pili?’ Kuli bashemi ba lute bana ba bona ku saba Mulimu, mulao wa Mulimu u swanela ku ina pili mwa lipilu za bona.—Deut. 6:6.
13 Haiba bashemi ba lika ka taata ku mamela likuka za Bibele mwa bupilo bwa bona, bana ba ka lemuha nto yeo. Manzwi ni lituto za bashemi li ka ama bana. Kono haiba bana ba lemuha kuli bashemi ha ba ezi ze ba bulela, ba ka fita fa ku nga kuli likuka za Bibele haki za butokwa kamba kuli ha li sebezi. Mi kabakaleo, bana ba ka tulwa ka bunolo ki miliko ye ka ba tahela.
14, 15. Bashemi ba swanela ku lutañi bana ba bona, mi ki ifi nzila ye ñwi ye ba kona ku eza cwalo ka yona?
14 Bashemi ba Sikreste ba swanela ku lemuha kuli ku uta mwana ha ku talusi ku mu babalela feela kwa mubili. Kacwalo, neikaba ku sa bonela hule lika ha ne mu ka luta mwana ku ndongwama likonkwani ze ka mu tusa feela kwa mubili. (Muek. 7:12) Jesu na lutile balutiwa ba hae ku beya lika za kwa moya mwa sibaka sa pili mwa bupilo bwa bona. (Mat. 6:33) Kacwalo, sina Jesu, bashemi ba Sikreste ni bona ba swanela ku lika ka taata ku suña mwa lipilu za bana takazo ya ku zwisezapili sebelezo ya bona ku Mulimu.
15 Nzila ye ñwi ye ba kona ku eza cwalo ka yona bashemi ki ka ku lukisa kuli bana ba bona ba ezange siango ni ba ba mwa sebelezo ya nako kaufela. Mu nahane mwa na ka tiisezwa mwanaa mina ha na ka zibana ni mapaina kamba muokameli wa mupotoloho ni musalaa hae. Ha mu mema balumiwa, mizwale ni likaizeli ba fa Betele, ni ba ba sweli ku eza misebezi ya buyahi mwahalaa linaha, mu ka ikutwela limbuyoti ze ba fumana mwa ku sebeleza Jehova. Ku si na ku kakanya, mizwale ni likaizeli bao hape ba ka mi kandekela lika ze ñata ze ba boni kamba ze ba kopani ni zona. Mutala wa bona wa buitomboli wa kona ku tusa bana ba mina ku eza likatulo ze nde, ku itomela likonkwani ze nde, ni ku ituta misebezi ye swanela ye ka ba tusa ku ipilisa ni ku eza sebelezo ya nako kaufela.
Bana—Ki Sifi se si ka mi Tusa ku Latelela Mutala wa Jesu?
16. Jesu na bonisize cwañi likute kwa bashemi ba hae ba fa lifasi ni ku Ndataahe wa kwa lihalimu?
16 Mina bana, ni mina Jesu u mi tomezi mutala o munde hahulu. Jesu na utiwa ki bo Josefa ni Maria, mi na ikokobelize ku bona. (Mu bale Luka 2:51.) Na lemuhile kuli ku si na taba ni ku sa petahala kwa bona, Mulimu na ba file buikalabelo bwa ku mu uta. Mi kabakaleo, ne ba swanela ku kutekiwa. (Deut. 5:16; Mat. 15:4) Ha sa hulile, Jesu kamita na ezanga lika ze tabisa Ndataahe wa kwa lihalimu. Foo ku talusa kuli na tiyelanga miliko. (Mat. 4:1-10) Mina banana fokuñwi mu ka tahelwanga ki miliko ya ku sa utwa bashemi ba mina. Kacwalo, ki nto mañi ye ka mi tusa ku latelela mutala wa Jesu?
17, 18. (a) Ki miliko mañi ye ba talimananga ni yona mikulwani kwa sikolo? (b) Mikulwani ba swanela ku hupulanga mutala wa mañi ha ba li mwa miliko?
17 Ku si na ku kakanya, buñata bwa batu be mu kena ni bona sikolo ha ba na hahulu taba ni likuka za Bibele. Ba kana ba mi susueza ku ikenya mwa likezo ze maswe ni ku mi sheununa ha mu hana ku eza cwalo. Kana be mu kena ni bona sikolo ba mi shendanga bakeñisa kuli mwa hananga ku swalisana ni bona mwa likezo ze ñwi? Haiba ki cwalo, mu ikutwanga cwañi? Mwa izibela hande kuli haiba mu sabiswa ki batu ni ku latelela ze ba mi taluseza, mu ka swabisa bashemi ba mina ni Jehova. Ki sifi se si kona ku ezahala ku mina haiba mu latelela ze ba bulela bana ba sikolo ba bañwi? Mwendi mu itomezi likonkwani ze ñwi, ze cwale ka ku ba paina, ku ba mutangaa bukombwa, ku sebeleza ko ku na ni butokwi bwa bahasanyi ba Mubuso, kamba ku ya kwa Betele. Kana ku eza siango ni be mu kena ni bona sikolo ku ka mi tusa ku kwanisa likonkwani za mina?
18 Mina mikulwani ba mwa puteho ya Sikreste, kana mwa ipumananga mwa miliko ye miñwi ya tumelo ya mina? Mu ikutwanga cwañi? Mu hupulange Jesu ya na mi tomezi mutala. Na itiisize mwa miliko mi na kumalezi ku ze lukile. Ku hupulanga nto yeo ku ka mi tusa ku ba ni bundume bwa ku taluseza bana ba sikolo ba bañwi kuli ha mu lati ku swalisana ni bona mwa ku eza nto ye fosahalile. Sina Jesu, mu tukufalelwe ku sebeleza Jehova ka tabo ni ku mu utwa mwa bupilo bwa mina kaufela.—Maheb. 12:2.
Ze Tahisa Tabo Mwa Lubasi
19. Ki lika mañi ze tahisa tabo sakata?
19 Jehova Mulimu ni Jesu Kreste ba bata kuli batu kaufela ba pile mwa buiketo. Lwa kona ku ba ni tabo nihaiba mwa muinelo wa luna wa ku sa petahala. (Isa. 48:17, 18; Mat. 5:3) Jesu na lutile balutiwa ba hae lituto ze tahisa kuli ba pile bupilo bwa tabo. Jesu hape na ba lutile mwa ku pilela bupilo bo bunde. Mi kwandaa zeo, na ba tomezi mutala o munde hahulu wa ku pila bupilo bo bunde ni ku ba ni moya o munde. Kaufela luna, ku si na taba kuli lu baana, basali, bana, kamba bashemi mwa lubasi, lwa kona ku fumana lituso ka ku latelela mutala wa hae. Kacwalo mina baana, basali, bashemi, ni bana, haike mu latelele mutala wa Jesu! Ku latelela lituto za Jesu ni ku likanyisa mutala wa hae kona luli ze tahisa tabo ni nyakalalo mwa lubasi.
Likalabo za Mina ki Lifi?
• Baana ba swanela ku itusisa cwañi maata a bona a butoho e ba filwe ki Mulimu?
• Musali u kona ku likanyisa cwañi mutala wa Jesu?
• Bashemi ba kona ku itutañi ku Jesu ka mwa na pilisanezi ni balutiwa ba hae?
• Mikulwani ba kona ku itutañi kwa mutala wa Jesu?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 8]
Pili a si ka eza kale katulo ye ka ama lubasi, muuna ya lilato u ka ezañi?
[Siswaniso se si fa likepe 9]
Ki mwa muinelo mañi moo musali a kona ku bonisa kuli u ipeile kwatasaa muunaa hae?
[Siswaniso se si fa likepe 10]
Bana ba likanyisanga mikwa ye minde ya bashemi ba bona