Lu Swanela ku Eza Cwañi Ba Bañwi?

“Mo mu latela kuli batu ba mi eze, mu ba eze cwalo ni mina.”—LUKA 6:31.

1, 2. (a) Ngambolo ya fa lilundu ki nto mañi? (b) Ki litaba mañi ze lu ka nyakisisa mwa taba ye ni ye tatama?

JESU KRESTE na li Muluti yo Mutuna luli. Lila za hae za bulapeli ha ne li lumile mapolisa kuli ba yo mu tama, mapolisa bao ne ba kutile mazoho-zoho, mi ne ba ize: “Haisali, ha ku na mutu ya bulezi sina mutu yo.” (Joa. 7:32, 45, 46) Ye ñwi ya lingambolo za na file Jesu ka bukwala ne li ngambolo ya fa lilundu. I fumaneha mwa likauhanyo 5 ku isa 7 za buka ya Evangeli ya Mateu, mi litaba ze swana li fumaneha ni kwa Luka 6:20-49. *

² Mwendi manzwi a zibahala hahulu mwa ngambolo yeo ki a bulela za mwa ku pilisanela hande ni ba bañwi. Jesu na ize: “Mo mu latela kuli batu ba mi eze, mu ba eze cwalo ni mina.” (Luka 6:31) Mi Jesu na ezelize batu lika ze nde luli! Na folisize bakuli mi mane na zusize bafu. Kono batu ne ba tusizwe hahulu ha ne ba amuhezi taba ye nde ya na kutaza. (Mu bale Luka 7:20-22.) Ka ku ba Lipaki za Jehova, lu tabela hahulu ku eza musebezi o swana wo, wa ku kutaza Mubuso. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Mwa taba ye ni ye tatama, lu ka nyakisisa za na bulezi Jesu ka za musebezi wo ni lisupo ze ñwi za mwa ngambolo ya hae ya fa lilundu ze bonisa mo lu swanela ku ezeza ba bañwi.

Mu Be Ba Ba Ishuwa

3. Ku ba ni buishuwo ku talusañi?

³ Jesu na bulezi kuli: “[Tabo] ki ya ba ba ishuwa, kakuli ba ka ca sanda sa lifasi.” (Mat. 5:5) Ka ku ya ka Bibele, mutu ya ishuwa haki mufokoli. Mutu ya ishuwa u na ni bunolo bo bu tahiswa ki ku latelela litaelo za Mulimu. Lu bonisa buishuwo ka mo lu ezeza ba bañwi. Ka mutala, ha lu ‘kutisi bumaswe ka bumaswe.’—Maro. 12:17-19.

4. Ki kabakalañi ba ba ishuwa ha ba na ni tabo?

⁴ Ba ba ishuwa ba na ni tabo kakuli “ba ka ca sanda sa lifasi.” Jesu na na ni “musa [buishuwo] ni pilu ye bunolo,” mi u beilwe “ku yola sanda sa lika kamukana.” Kacwalo, ki yena wa pili ku ba ba ka ca sanda sa lifasi. (Mat. 11:29; Maheb. 1:2; Samu 2:8) Ne ku polofitilwe kuli “mwan’a mutu” ya li Mesia, na ka busa hamoho ni ba bañwi mwa Mubuso wa kwa lihalimu. (Dan. 7:13, 14, 21, 22, 27) Ka ku ba ba ba ka ‘ca sanda ni Kreste,’ batoziwa ba 144,000, ili ba ba ishuwa hape ba ka ca sanda sa lifasi ni Jesu. (Maro. 8:16, 17; Sin. 14:1) Batu ba bañwi ba ba ishuwa ba ka fuyaulwa ka ku fiwa bupilo bo bu sa feli fa lifasi mwatas’a Mubuso.—Samu 37:11.

5. Ku ba ba ba ishuwa sina Kreste ku ama cwañi bupilo bwa luna?

⁵ Ku ba ni buhali ku kona ku tahisa kuli ba bañwi ba lu ambuke. Kono ha lu ba ni buishuwo sina Kreste, lu ka tabelwa ki ba bañwi mi lu ka tiisa puteho. Buishuwo ki kalulo ya muselo wa moya wa Mulimu o lu kona ku bonisa haiba ‘lu pila ni ku zamaya ka moya.’ (Mu bale Magalata 5:22-25.) Kaniti, lu bata ku ba batu ba ba ishuwa ili ba ba etelelwa ki moya o kenile wa Jehova.

Ba Ba Sishemo Ba Na ni Tabo

6. “Ba ba na ni sishemo” ba na ni tulemeno tufi to tu nde?

⁶ Mwa ngambolo ya hae ya fa lilundu, Jesu  hape na ize: “[Tabo] ki ya ba ba na ni sishemo, kakuli ba ka shemubiwa.” (Mat. 5:7) “Ba ba na ni sishemo” ba iyakatwanga ni ku utwela butuku batu ba ba ziyelehile. Jesu na ezize limakazo za ku tusa batu ba ne ba nyanda bakeñisa kuli na “ba utwela butuku.” (Mat. 14:14; 20:34) Kacwalo, ku utwela ba bañwi butuku ni ku iyakatwa bona ku swanela ku lu susueza ku ba ni sishemo.—Jak. 2:13.

7. Ku utwela ba bañwi butuku ne ku susuelize Jesu ku ezañi?

⁷ Undi wa nyangela ha ne ba katanyelize Jesu ka nako ya n’a ya kwa ku pumula, Jesu “a ba utwela butuku, kakuli ne ba swana inge lingu ze si na mulisana.” Kacwalo, “a kala ku ba luta litaba ze ñata.” (Mare. 6:34) Sina Jesu, ni luna lu banga ni tabo ye tuna ha lu kutaza lushango lwa Mubuso ni ha lu taluseza ba bañwi sishemo se si tuna sa Mulimu.

8. Ki kabakalañi ba ba sishemo ha ba na ni tabo?

⁸ Ba ba sishemo ba na ni tabo bakeñisa kuli ba “shemubiwa.” Ha lu bonisa batu sishemo, hañata ni bona ba lu bonisanga sishemo. (Luka 6:38) Hape Jesu na ize: “Ha mu swalela batu lifoso za bona, Ndat’a mina ya kwa lihalimu u ka mi swalela ni mina.” (Mat. 6:14) Ba ba sishemo ki bona fela ba ba na ni tabo ye tiswa ki ku swalelwa libi za bona ni ku amuhelwa ki Mulimu.

Libaka “Ba Ba Batiseza Batu Kozo” Ha Ba Na ni Tabo

9. Haiba lu batiseza ba bañwi kozo, lu ka ba batu ba ba cwañi?

⁹ Jesu ha na talusa libaka le liñwi le li tahisa tabo, na ize: “[Tabo] ki ya ba ba batiseza batu kozo, kakuli ba ka bizwa bana ba Mulimu.” (Mat. 5:9) Haiba lu batu ba ba batiseza ba bañwi kozo, ha lu na ku tuhelela kamba ku abana mwa nto ifi kamba ifi, ye kona ku “kauhanya balikani ba ba utwana,” ye cwale ka busawana. (Liprov. 16:28) Lipulelo ni likezo za luna li ka tahisa kuli lu pilisane ka kozo ni mizwale ba luna mwa puteho mane ni batu be lu sa lapeli ni bona. (Maheb. 12:14) Mi sihulu li ka lu konisa ku ba ni kozo ni Jehova Mulimu.—Mu bale 1 Pitrosi 3:10-12.

10. Ki kabakalañi “ba ba batiseza batu kozo” ha ba na ni tabo?

¹⁰ Jesu na bulezi kuli “ba ba batiseza batu kozo” ba na ni tabo “kakuli ba ka bizwa bana ba Mulimu.” Bakeñisa kuli ba lumela kuli Jesu ki yena Mesia, Bakreste ba ba tozizwe ba fiwa “mata a ku fetuha bana ba Mulimu.” (Joa. 1:12; 1 Pit. 2:24) Ku cwañi ka za “lingu ze ñwi” za Jesu, bona batu ba ba batiseza ba bañwi kozo? Jesu u ka ba ‘Ndat’a bona wa kamita’ ha ka busa hamoho ni ba 144,000 kwa lihalimu ka lilimo ze sikiti. (Joa. 10:14, 16; Isa. 9:6; Sin. 20:6) Kwa mafelelezo a puso ya Jesu ya lilimo ze sikiti, batu ba ba batiseza ba bañwi kozo bao ba ka fita luli fa ku ba bana ba Mulimu ba fa lifasi.—1 Makor. 15:27, 28.

11. Lu ka eza cwañi ba bañwi haiba lu etelelwa ki “butali bo bu zwa kwahalimu”?

¹¹ Kuli lu be ni silikani se si nde ni Jehova, yena “Mulimu wa kozo,” lu swanela ku likanyisa tulemeno twa hae to tu kopanyeleza ni kozo. (Mafil. 4:9) Haiba lu itatela ku etelelwa ki “butali bo bu zwa kwahalimu,” lu ka pilisana ni ba bañwi ka kozo. (Jak. 3:17) Kaniti, lu  ka ba batu ba ba tabile, ba ba batiseza ba bañwi kozo.

‘Mu Bonise Liseli La Mina’

12. (a) Jesu na buleziñi ka za liseli la kwa moya? (b) Lu kona ku benyisa cwañi liseli la luna?

¹² Lu eza ba bañwi hande haiba lu ba tusa ku amuhela liseli la niti ye zwa ku Mulimu. (Samu 43:3) Jesu na bulelezi balutiwa ba hae kuli ne ba li “liseli la lifasi,” mi na ba susuelize kuli ba bonise liseli la bona kuli batu ba bone “misebezi ya [bona] ye minde,” kamba lika ze nde ze ne ba ezeza ba bañwi. Jesu fa na talusa kuli balutiwa ba hae ne ba ka kutaza taba ye nde kwa “batu,” ili ku ba tusa kwa moya. (Mu bale Mateu 5:14-16.) Kacenu, lu benyisa liseli la luna ka ku eza ba bañwi hande ni ka ku kutaza taba ye nde “mwa lifasi kamukana,” ili kwa “macaba kaufela.” (Mat. 26:13; Mare. 13:10) Ku eza musebezi wo ki tohonolo ye tuna luli!

13. Ki likamañi ze lu lemuhiwa ka zona?

¹³ Jesu na bulezi kuli “munzi o yahilwe fa lilundu ha u koni ku patwa.” Munzi o yahilwe fa lilundu u kona ku bonwa ka bunolo. Ka ku swana, lu lemuhiwa ka misebezi ya luna ye minde sina bashaeli ba Mubuso, ka bukeni bwa luna bwa mwa muzamao, ni buitikaneleli mwa lika kaufela.—Tite 2:1-14.

14. (a) Lilambi za mwa miteñi ya baapositola ne li ze cwañi? (b) Taba ya kuli lu si ke lwa kwahela liseli la kwa moya ka “tubana” i talusañi?

¹⁴ Jesu na bulezi za ku tukisa lambi ni ku i beya fa ngandaleza ilikuli i bonise ba ba mwa ndu kaufela, ku fita ku ikwahela ka tubana. Lilambi ze ne itusiswanga hahulu mwa miteñi ya baapositola ne li za ku panga fa lizupa, mi ne li na ni muhala o no anya mafula a na tukisa lilimi la mulilo. Hañata lambi ya mufuta wo ne i tomiwanga fa kota kamba fa sipi, mi ne i kona ku ‘bonisa ba ba mwa ndu kamukana.’ Batu ne ba si ke ba tukisa lambi ni ku ikwahela ka “tubana”—sikotolo se si tuna se si bato eza malita a 9. Jesu na sa bati kuli balutiwa ba hae ba kwahele liseli la bona la kwa moya ka tubana ya swanisezo. Kacwalo lu swanela ku benyisa liseli la luna; ni kamuta lu si ke lwa ipulukela kamba ku pata niti ya mwa Mañolo kabakala twaniso kamba nyandiso.

15. “Misebezi ya [luna] ye minde” i susueza ba bañwi ku ezañi?

¹⁵ Amano bulela za lambi ye benyisa liseli, Jesu a bulelela balutiwa ba hae kuli: “Liseli la mina a li bonise batu cwalo, kuli ba bone misebezi ya mina ye minde, mi ba lumbe Ndat’a mina ya kwa lihalimu.” Batu ba bañwi ha ba bona ‘misebezi ya luna ye minde ba lumba’ Mulimu ka ku ba batanga ba hae. Taba yeo i lu susueza ku zwelapili ku “benya sina mamonyi mwa lifasi.”—Mafil. 2:15.

16. Bakeñisa kuli lu “liseli la lifasi,” lu swanela ezañi?

¹⁶ Bakeñisa kuli lu “liseli la lifasi,” lu swanela ku kutaza Mubuso ni ku tahisa balutiwa. Kono ku eza fela cwalo ha ku si ka likana. Muapositola Paulusi na ñozi kuli: “Mu zamaye sina bana ba liseli. Kakuli muselo wa liseli ki bunde kaufela, ni ku luka, ni niti.” (Maef. 5:8, 9) Kamita lu swanela ku pila ka ku lumelelana ni likuka ze pahami za Mulimu. Kaniti, lu lukela ku utwa  kelezo ya muapositola Pitrosi, ye li: “Mu be ni muzamao o munde mwahali a bahedeni, kuli bakeñisa litaba ze ba mi seba ka zona, inge ki mina lisinyi, ba lemuhe misebezi ya mina ye minde, mi ba lumbe Mulimu zazi l’a ka ba potela.” (1 Pit. 2:12) Kono Bakreste ba babeli ha ba shelana, ba swanela ku ezañi?

“Kutisana Pilu Ni Mwanahenu”

17-19. (a) “Mpo” ye bulezwi kwa Mateu 5:23, 24 ne li nto mañi? (b) Ku kutisana pilu ni mwanahabo luna ki kwa butokwa cwañi, mi Jesu na bonisize cwañi seo?

¹⁷ Mwa ngambolo ya hae ya fa lilundu, Jesu na elelize balutiwa ba hae ku sa ba ni ndimbelela ku mwanahabo bona. Kono ne ba swanela ku kutisana pilu kapili-pili ni mwanahabo bona ye ba foselize. (Mu bale Mateu 5:21-25.) Mu like ku utwisisa hande kelezo ya Jesu yeo. Haiba ne mu bata ku tahisa mpo fa aletare, mi kapili-pili mu hupula kuli mu na ni butata ni mwanahabo mina, ne mu ka eza cwañi? Ne mu ka siya mpo ya mina fapil’a aletare ni ku yo kutisana pilu ni mwanahabo mina. Hasamulaho kihona ha ne mu ka kuta ku to fa mpo ya mina.

¹⁸ Hañata, “mpo” yeo ne i banga sitabelo sa na kona ku fa mutu kwa tempele ya Jehova. Matabelo a lifolofolo ne li a butokwa hahulu kakuli na laezwi ki Mulimu mwa Mulao wa Mushe kuli a be kalulo ya bulapeli bwa Maisilaele. Kono ha ne mu ka hupula kuli mu na ni butata ni mwanahabo mina, ku tatulula butata bo neikaba yona nto ya pili ku fita ku fa mpo ya mina. Jesu na ize: “Siya mpo ya hao fo, fapil’a aletare; u y’o kutisana pilu ni mwanahenu pili, kihona u ka t’o tahisa mpo ya hao.” Ku kutisana pilu ni mwanahabo mina ne li kwa butokwa hahulu ku fita ku fa sitabelo se ne si laezwi mwa Mulao.

¹⁹ Mwa taba ye, Jesu na sa ami fela kwa mufuta o muñwi wa matabelo kamba libi ze ñwi. Kacwalo, mutu na na ni ku tuhela ku fa sitabelo sifi kamba sifi hamulaho a ku hupula kuli u na ni butata ni mwanahabo yena. Haiba sitabelo seo ne li sa folofolo, ne si ka siiwa “fapil’a aletare” ya matabelo a ku cisa mwa lapa la tempele la baprisita. Butata ha se bu tatuluzwi, sifosi yo cwale na ka kuta ku yo fa sitabelo.

20. Ki kabakalañi ha lu swanela ku tatulula butata kapili-pili haiba lu nyemisana ni mwanahabo luna?

²⁰ Mulimu u nga swalisano ye lu na ni yona ni mizwale ba luna ku ba kalulo ya butokwa ya bulapeli bwa niti. Matabelo a lifolofolo na si na tuso ku Jehova haiba batu ba ne b’a fa ne ba sa ezi hande ba bañwi. (Mika 6:6-8) Kacwalo, Jesu na susuelize balutiwa ba hae ku ‘utwana  kapili.’ (Mat. 5:25, Bibele ye Kenile, hatiso ya 1984) Paulusi na ñozi taba ye swana ni yeo, ha na ize: “Niha mu ka halifa mu si ke mwa eza sibi; mu si ke mwa likelelwa ki lizazi mu nze mu halifile, mi mu si ke mwa fa Diabulosi sibaka.” (Maef. 4:26, 27) Haiba lu nyemiswa ki mutu yo muñwi, lu swanela ku tatulula butata bo kapili-pili ilikuli lu si ke lwa nyema ka nako ye telele ni ku fa Diabulosi sibaka.—Luka 17:3, 4.

Mu Kuteke Ba Bañwi Kamita

21, 22. (a) Lu kona ku latelela cwañi kelezo ya Jesu ye lu sa zo nyakisisa? (b) Lu ka nyakisisañi mwa taba ye tatama?

²¹ Litaba ze lu nyakisisize ka za manzwi a mañwi a na bulezi Jesu mwa ngambolo ya hae ya fa lilundu li swanela ku lu tusa ku bonisa ba bañwi sishemo ni ku ba kuteka. Nihaike kuli kaufela luna ha lu si ka petahala, lwa kona ku latelela kelezo ya Jesu kakuli yena ni Ndat’a luna wa kwa lihalimu ha ba libeleli kuli lu eze ze lu sa koni. Lwa kona ku ba ni buishuwo, sishemo ni ku batiseza ba bañwi kozo haiba lu kupa tuso ya Jehova Mulimu ka tapelo ni ku eza buikatazo. Lwa kona ku benyisa liseli la kwa moya le li kanyisa Jehova. Mi muta lu shelana ni mwanahabo luna, lu ka kona ku kutisana lipilu.

²² Bulapeli bwa amuhela Jehova bu kopanyeleza ku eza ba bañwi hande. (Mare. 12:31) Mwa taba ye tatama, lu ka nyakisisa manzwi a mañwi a na bulezi Jesu mwa ngambolo ya fa lilundu a ka lu tusa ku zwelapili ku eza ba bañwi hande. Ha se lu nahanisisize lisupo ze lu nyakisisize mwa ngambolo ye ipitezi ye, ya na file Jesu, lwa kona ku ipuza kuli, ‘Kana na ezanga ba bañwi hande?’

[Litaluso za kwatasi]

Mu Kona Ku Alaba Cwañi?

• Ku ba ni buishuwo ku talusañi?

• Ki kabakalañi “ba ba na ni sishemo” ha ba na ni tabo?

• Lu kona ku benyisa cwañi liseli la luna?

• Ki kabakalañi ha lu swanela ku ‘kutisana pilu ni mwanahabo luna’ kapili-pili?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 4]

Lu benyisa liseli la luna sihulu ka ku kutaza lushango lwa Mubuso

[Siswaniso se si fa likepe 5]

Bakreste ba swanela ku ba ni muzamao o munde

[Siswaniso se si fa likepe 6]

Mu like ka t’ata ku kutisana pilu ni mwanahabo mina