Lisepiso za Jehova Ha Li Palangi ku Talelezwa

“Kwa linto ze nde kaufela z’a mi sepisize [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa mina, ha ku na niheba i li ñwi ye tokwahezi; kamukana li bonahalile ku mina.”—JOSHUA 23:14.

1. Joshua ne li mañi, mi n’a ezizeñi nakonyana pili a si ka shwa kale?

JOSHUA ne li muzamaisi wa masole ya tiile ni ya bundume. Mi n’a na ni tumelo ni busepahali. N’a zamaile ni Mushe mi n’a ketilwe ki Jehova ka sibili kuli a zwise sicaba sa Isilaele mwa lihalaupa le li sabisa ni ku si isa mwa naha mo ku buba mabisi ni linosi. Nakonyana pili a si ka shwa kale, munna yo ya n’a kutekiwa hahulu n’a file ngambolo ya malaezo ye nyangumuna kwa banna bahulu ba Isilaele. Ku si na ku kakanya, ngambolo yeo ne i tiisize tumelo ya batu ba ne ba mu teelelize. Mi ya kona ku tiisa ni tumelo ya mina.

2, 3. Joshua ha n’a ambozi kwa banna bahulu ba Isilaele, Isilaele ne i inzi mwa muinelo o cwañi, mi Joshua n’a buleziñi?

² Ha mu nze mu bala manzwi a ñozwi mwa Bibele a latelela, mu like ku nahana mo ne ku inezi: “Ne ku se ku fitile mazazi a mañata, isamba [Muñ’a] Bupilo a katulusize bana ba Isilaele kwa lila za bona ze ne ba beile mwahali, mi Joshua n’a s’a supezi, a hulile. Joshua a biza Isilaele kaufela, ni ba bahulu ba bona, ni manduna ba bona, ni baatuli ba bona, ni bazamaisi ba bona, mi a ba bulelela, a li: Se ni supezi, ni hulile.”—Joshua 23:1, 2.

³ Joshua n’a na ni lilimo ze bat’o ba 110, mi n’a pilile mwa linako ze ne tabisize hahulu sicaba sa Mulimu. N’a iponezi lika ze m’ata za n’a ezize Mulimu mi n’a boni lisepiso za Jehova ze ñata ha li talelezwa. Kacwalo, n’a bulela ku zwelela ku za na iponezi ha n’a ize: “Mwa lipilu za mina kaufela, ni mwa maikuto a mina kamukana, mu ziba kuli kwa linto ze nde kaufela z’a mi sepisize [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa mina, ha ku na niheba i li ñwi ye tokwahezi; kamukana li bonahalile ku mina, ha ku na ye ñwi ya zona ye tokwahezi.”—Joshua 23:14.

4. Ki likamañi za n’a sepisize Jehova kwa Maisilaele?

⁴ Ki lisepiso mañi za Jehova ze ne talelelizwe mwa miteñi ya Joshua? Lu ka nyakisisa lisepiso ze talu za n’a sepisize Jehova kwa Maisilaele. Sepiso ya pili ne li ya kuli Mulimu n’a ka ba lukulula mwa butanga. Sepiso ya bubeli ne li ya kuli n’a ka ba sileleza. Sepiso ya bulalu ne li ya kuli n’a ka ba babalela. Jehova u sepisize batu ba hae kacenu lisepiso ze swana, mi ni luna lu li boni ha li talelezwa mwa bupilo bwa luna. Kono pili lu si ka nyakisisa kale za ezize Jehova mwa miteñi ya cwale, ha lu nyakisiseñi pili za n’a ezize mwa linako za Joshua.

Jehova N’a Lukuluzi Batu ba Hae

5, 6. Jehova n’a lukuluzi cwañi Maisilaele mwa Egepita, mi tukuluho yeo ne i bonisizeñi?

⁵ Maisilaele ha ne ba lilokezi Mulimu bakeñisa ku nyanda kwa bona mwa butanga bwa Egepita, Jehova a ba utwela butuku. (Exoda 2:23-25) Kwa sicacani se ne si tuka, Jehova n’a bulelezi Mushe kuli: ‘Ni shetumukile ku t’o lamulela sicaba sa ka mwa mazoho a Maegepita, ni ku ba zwisa mwa naha yeo, ni ba ise mwa naha ye nde, ye tuna, mwa naha mo ku buba mabisi ni linosi.’ (Exoda 3:8) Ku si na kakanyo, ne ku tabisize hahulu ku bona Jehova ha taleleza sepiso yeo! Faro ha n’a hanile ku lukulula Maisilaele mwa Egepita, Mushe n’a mu taluselize kuli Mulimu u ka fetula mezi a nuka ya Egepita ku ba mali. Mi manzwi a Jehova ao n’a talelelizwe. Mezi a mwa nuka ya Egepita n’a fetuzwi  mali. Litapi ne li shwile mi mezi a nuka yeo n’a sa nwehi. (Exoda 7:14-21) Faro n’a tatafezi, mi Jehova a tahisa likozi ze ñwi hape ze 9, ni ku talusa mo ne li ka ezahalela. (Exoda, likauhanyo 8-12) Kozi ya bulishumi ha ne i bulaile baeli kaufela ba mwa naha ya Egepita, Faro n’a laezi Maisilaele ku funduka, mi kwa ba cwalo, Maisilaele kaufela ba funduka!—Exoda 12:29-32.

⁶ Tukuluho yeo ne i tahisize kuli Jehova a añule sicaba sa Isilaele sina sicaba sa hae. Ne i bonisize kuli Jehova ki Mutalelezi wa lisepiso, ya bulelanga lika ze sa palangi ku talelezwa. Ne i bonisize kuli Jehova ki Muambakani ya pahami, ya fita milimu ya batu. Ha lu bala za tukuluho yeo ya Maisilaele tumelo ya luna ya tiya. Ha mu like ku nahana mo ne ba ikutwezi Maisilaele ha ne ba lukuluzwi! Joshua n’a lemuhile kuli Jehova ne li yena luli “Muambakani-ya-Pahami, wa lifasi kaufela.”—Samu 83:18.

Jehova N’a Silelelize Batu ba Hae

7. Jehova n’a silelelize cwañi Maisilaele kwa mpi ya Faro?

⁷ Kana Jehova n’a talelelize sepiso ya hae ya kuli n’a ka sileleza batu ba hae? Se si bonisa kuli Jehova n’a ka sileleza batu ba hae kikuli n’a ba sepisize ku ba lukulula mwa Egepita ni ku ba isa mwa Naha ya Sepiso. Mu hupule kuli Faro ya n’a bifile n’a manamile Maisilaele ka mpi ya hae ye m’ata ni makoloi a mañata-ñata. Maisilaele ha ne ba bonahalile ku kwaciswa mwahal’a malundu ni liwate, munna yo wa muipi ku si na kakanyo n’a tabile. Cwale Mulimu a nga muhato wa ku sileleza batu ba hae ka ku yemisa lilu le li yemi nonga mwahal’a mpi ya Maegepita ni mpi ya Maisilaele. Kwa lineku la Maegepita ne ku li lififi, mi kwa lineku la Maisilaele ne ku li liseli. Lilu ha ne li yemisize Maegepita cwalo, Mushe a otolola lizoho la hae mi mezi a Liwate Le Li Fubelu a kauhana, kacwalo Maisilaele ba baleha kono Maegepita ba swaseha. Jehova a yundisa cwalo mpi ye m’ata ya Faro mi a sileleza batu ba hae.—Exoda 14:19-28.

8. Maisilaele ne ba silelelizwe cwañi (a) mwa lihalaupa ni (b) ha ne ba keni mwa Naha ya Sepiso?

⁸ Ha se ba silile Liwate Le Li Fubelu, Maisilaele ba yambaela mwa naha ye taluswa kuli ki “lihalaupa le lituna, le li sabisa, le li na ni linoha ze cisa ni tubanze, mwa naha ye omile, ye si na mezi.” (Deuteronoma 8:15) Jehova n’a silelelize batu ba hae nihaiba mwa naha yeo. Kana ne ku li bunolo ku bona ku kena mwa Naha ya Sepiso? Limpi za Makanana ze m’ata ne li ba lwanisize. Kono Jehova n’a bulelezi Joshua kuli: “Nanuha, u sile Jordani yo, wena ni sicaba se kaufela, mi u kene mwa naha ye ni ba file, bona bana ba Isilaele. Ha ku na mutu ya ka ba ni mata a ku tiya fapil’a hao, mwa mazazi kaufela  a bupilo bwa hao. Ni ka ba ni wena, sina mo ni bezi ni Mushe; ha ni na ku ku yaya, kamba ku ku tuhela.” (Joshua 1:2, 5) Manzwi a Jehova ao n’a si ka pala ku talelezwa. Mwahal’a lilimo fela ze bat’o ba ze silezi, Joshua n’a tulile malena ba 31 ni ku hapa likalulo ze tuna za Naha ya Sepiso. (Joshua 12:7-24) Tulo yeo ne i si ke ya konahala kambe Jehova n’a si ka sileleza batu ba hae.

Jehova N’a Babalezi Batu ba Hae

9, 10. Jehova n’a babalezi cwañi batu ba hae mwa lihalaupa?

⁹ Cwale ha lu nyakisiseñi sepiso ya bulalu ya kuli Jehova n’a ka babalela batu ba hae. Nakonyana fela ku zwa fo ba lukululelwa mwa Egepita, Mulimu n’a sepisize Maisilaele kuli: “Ni ka mi neliseza buhobe bo bu zwa kwa lihalimu; sicaba si ka zwela kwande, si iselele se si likana lizazi la kacenu, ka mazazi kamukana.” Sina ka mwa n’a taluselize, Mulimu n’a ba file “buhobe bo bu zwa kwa lihalimu.” Mi “bana ba Isilaele ha ba [bu] bona, ba buzana, ba li: Se kiñi?” Ne li manna, bona buhobe bwa n’a ba sepisize Jehova.—Exoda 16:4, 13-15.

¹⁰ Ka lilimo ze 40 ze ne ba yambaezi mwa lihalaupa, Jehova n’a babalezi Maisilaele ka ku ba fa lico ni mezi. Mane n’a boni teñi kuli liapalo za bona ne li si ka sinyeha ni kuli mahutu a bona n’a si ka luluha. (Deuteronoma 8:3, 4) Joshua n’a iponezi lika zeo kaufela. Jehova n’a lukuluzi batu ba hae mi n’a ba silelelize ni ku ba babalela sina fela mwa n’a ba sepiselize.

Ku Lukuluha mwa Linako za Cwale

11. Ki ifi zibiso ye ne filwe fa Betele kwa Brooklyn ka 1914, mi ne se li nako yañi?

¹¹ Kana ku bile ni tukuluho mwa linako za luna? Kakusasana la Butanu ka October 2, 1914, Charles Taze Russell ya n’a etelela Baituti ba Bibele ka nako yeo n’a keni mwa licelo la fa Betele kwa Brooklyn, mwa New York. N’a bulezi ka tabo kuli: “Mu zuhile kaufela.” Mi a si ka ina kale fa sipula a fa zibiso ka tabo, a li: “Linako za Bamacaba ki kale li fela; malena ba busize kihona.” Cwale ne se li nako ya kuli Jehova Muambakani ya pahami a nge muhato hape wa ku lukulula batu ba hae. Mi n’a ba lukuluzi luli!

12. Ki tukuluho mañi ye ne fumanwi ka 1919, mi ne i tisizeñi?

¹² Lilimo ze ketalizoho ku zwa fo, Jehova n’a lukuluzi batu ba hae ku zwa ku “Babilona yo mutuna,” yona kopano ya lifasi ya bulapeli kamukana bwa buhata. (Sinulo 18:2) Ki ba sikai ku luna ba ne ba iponezi tukuluho yeo. Kono lwa iponela ze zwile mwa tukuluho yeo. Jehova n’a onga-ongile sinca bulapeli bwa niti ni ku kopanya batu ba ne ba tabela ku mu sebeleza. Taba yeo ne i polofitilwe ki mupolofita Isaya kuli: “Kwa mazazi a kwapili, lilundu la [Muñ’a] Bupilo li ka tomwa fa ngo ya malundu, li ka umbuka tulundu; mi macaba kaufela a ka ya kwateñi.”—Isaya 2:2.

13. Ki ifi kekezeho kwa palo ya batu ba Jehova ye mu boni?

 ¹³ Manzwi a Isaya n’a si ka pala ku talelezwa. Ka 1919 Bakreste ba ba tozizwe ne ba kalile mungendenge wa ku kutaza lifasi kaufela ka bundume mi musebezi wo ne u pahamisize bulapeli bwa Mulimu wa niti. Mwa lilimo za ma-1930, kwa zibahala kuli ni ba “lingu ze ñwi” ne ba kubukanyiwa mwa bulapeli bwa niti. (Joani 10:16) Kwa makalelo ne li ba banyinyani ba ne ba taha mwa bulapeli bwa niti, kono cwale se li bolule-lule. Mwa pono ya n’a boni muapositola Joani, batu bao ba taluswa kuli ki “buñata bo butuna bwa batu, ku si na ya kona ku ba bala; ba zwa mwa macaba kaufela, ni mwa mishobo, ni mwa masika, ni mwa lipuo kaufela.” (Sinulo 7:9) Mu iponeziñi mwa bupilo bwa mina? Ha ne mu ituta niti, ne ku na ni Lipaki za Jehova ba ba kai mwa lifasi? Kacenu palo ya batu ba ba sebeleza Jehova ya fitelela 6,700,000. Ka ku lukulula batu ba hae ku Babilona yo mutuna, Jehova n’a kwaluzi nzila ya kuli ku be ni kekezeho ye lu iponela mwa lifasi kaufela kacenu.

14. Ki tukuluho ifi ye ka ba teñi kwapili?

¹⁴ Jehova u ka nga muhato o muñwi hape, ili muhato o ka ama mañi ni mañi fa lifasi. U ka bonisa m’ata a hae ka nzila ye komokisa ka ku tanyela batu kaufela ba ba mu lwanisa ni ku lukulula batu ba hae ni ku ba kenya mwa lifasi le linca mo ku ka yaha ku luka. Ku ka tabisa luli ku bona bumaswe ha bu feliswa ni ku bona linako ze nde ze ba libelezi batu ka nako ye telele ha li kalisa!—Sinulo 21:1-4.

Ku Silelezwa ki Jehova Kacenu

15. Ki kabakalañi batu ba Jehova ha ba tokwa ku silelezwa ki yena kacenu?

¹⁵ Sina mo se lu bonezi, Maisilaele ba mwa miteñi ya Joshua ne ba tokwa ku silelezwa ki Jehova. Kana batu ba Jehova ba mwa miteñi ye bona ha ba tokwi ku silelezwa? Ba tokwa ku silelezwa. Jesu n’a lemusize balateleli ba hae kuli: “Ba ka mi swalisa batu kuli mu nyandiswe, mi ba mi bulaye; mi mu ka toiwa ki macaba kaufela kabakala Libizo la ka.” (Mateu 24:9) Lipaki za Jehova mwa linaha ze ñata ba tiyezi twaniso ni nyandiso ka lilimo ze ñata. Kono kwa bonahala kuli Jehova u sweli ku sileleza batu ba hae. (Maroma 8:31) Linzwi la hae li lu kolwisa kuli ha ku na ‘silwaniso se si ezezwa luna’ se si ka kona ku yemisa musebezi wa luna wa ku kutaza Mubuso ni ku luta ba bañwi.—Isaya 54:17.

16. Ki bufi bupaki bo mu iponezi bo bu bonisa kuli Jehova wa silelezanga batu ba hae?

¹⁶ Ku si na taba kuli ba toilwe ki lifasi, batu ba  Jehova ba sweli ku zwelapili ku ekezaha. Lipaki za Jehova ba sweli ku ezekeha mwa linaha ze 236, ili bupaki bo bu bonisa kuli Jehova luli u sweli wa lu sileleza kwa batu ba ba bata ku tuhelisa musebezi wa luna. Kana ku na ni batu bo mu sa hupula kwa baeteleli ba linaha kamba ku ba bahulu ba bulapeli ili ba ne ba nyandisa batu ba Mulimu? Ku ezaheziñi ku bona? Ba kai cwale? Buñata bwa bona ha ba sa liyo sina Faro wa mwa miteñi ya Mushe ni Joshua. Kono ku cwañi ka za batanga ba Mulimu ba mwa miteñi ye ba ba sepahalile ku isa lifu? Bona ba silelelizwe kakuli ba sa hupulwa ki Jehova. Ha ba na ku libalwa ni kamuta ki Jehova. Kwa iponahaza hande kuli Jehova u konile ku sileleza batu ba hae sina mwa n’a sepiselize.

Jehova U Babalela Batu ba Hae Kacenu

17. Jehova n’a sepisizeñi ka za lico za kwa moya?

¹⁷ Jehova n’a babalezi batu ba hae mwa lihalaupa, mi u sa babalela batu ba hae kacenu. Lu fepiwa kwa moya ki “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso.” (Mateu 24:45) Lu fiwa zibo ya lika za kwa moya ze ne si ka patululwa ka lilimo-limo. Lingeloi ne li bulelezi Daniele kuli: “U pate litaba zeo, mi u tiise buka yeo ka liswayo, ku isa mane fa nako ya maungulo. Ba bañata ba ka be ba matela kafa ni kafa, mi zibo i ka ekezeha.”—Daniele 12:4.

18. Ki kabakalañi ha lu kona ku bulela kuli zibo ya niti i ekezehile kacenu?

¹⁸ Se lu pila mwa nako ya maungulo, mi zibo ya niti i ekezehile luli. Mwa lifasi kaufela, moya o kenile u susuelize batu ba ba lata niti ku ituta zibo ye nepahezi ya Mulimu wa niti ni milelo ya hae. Libibele li atile mwa lifasi kacenu, mi lihatiso ze ñwi ze tusa batu ku utwisisa niti ya butokwa ye mwa Bibele ni zona li atile. Ka mutala, mu nahane litaba ze nyakisisizwe mwa buka ya Bibele I Lutañi Luli? * Mwa buka ye ku na ni likauhanyo ze cwale ka ze latelela: “Niti ka za Mulimu Ki Ifi?,” “Ba Ba Shwile Ba Kai?,” “Mubuso wa Mulimu Ki Nto Mañi?,” ni kauhanyo ye li, “Ki Kabakalañi Mulimu H’a Tuhelela Manyando ku Ba Teñi?” Batu ba ipuzize lipuzo zeo ka lilimo-na-lilimo. Kono likalabo cwale se li fumaneha. Nihaike kuli batu ba bañwi ka lilimo-limo ne ba si na zibo ya Mulimu mi ba bañwi ne ba pumiwa ki lituto za buhata za Krestendomu, Linzwi la Mulimu li tuzi mi li tiisa batu kaufela ba ba lakaza ku sebeleza Jehova.

19. Ki lisepiso lifi ze mu boni ha li talelezwa, mi li mi lutileñi?

¹⁹ Kaniti, ka ku ya ka ze lu iponezi ka meto a luna, lwa kona ku bulela kuli: “Kwa linto ze nde kaufela z’a mi sepisize [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa mina, ha ku na niheba i li ñwi ye tokwahezi; kamukana li bonahalile ku mina, ha ku na ye ñwi ya zona ye tokwahezi.” (Joshua 23:14) Jehova wa lukululanga batanga ba hae, wa ba silelezanga, ni ku ba babalela. Kana ku na ni sepiso ya Mulimu ye mu ziba ye palile ku talelezwa ka nako ye tomilwe? Ha i yo. Kacwalo lu ka eza hande ku sepa Linzwi la Mulimu le li sepeha.

20. Ki kabakalañi ha lu swanela ku ba ni sepo ya kuli lika li ka ba hande kwapili?

²⁰ Ku cwañi ka za kwapili? Jehova u lu sepisize kuli buñata bwa luna lu ka pila fa lifasi fa mwa paradaisi ye buheha. Ba sikai ku luna ba na ni sepo ya ku yo busa ni Kreste kwa lihalimu. Ibe kuli sepo ya luna ki ya ku yo pila kwa lihalimu kamba ki ya ku pila fa lifasi, lu lukela ku zwelapili ku sepahala sina mwa n’a sepahalezi Joshua. Lizazi li ka taha muta sepo ya luna i ka talelezwa. Ka nako yeo, ha lu ka iheta kwa lisepiso za n’a lu sepisize Jehova, ni luna lu ka bulela kuli: “Kamukana li bonahalile.”

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Kona ku Talusa?

• Joshua n’a iponezi ku talelezwa kwa lisepiso mañi za Jehova?

• Ki lisepiso mañi za Mulimu ze mu iponezi ha li talelezwa?

• Lu swanela ku kolwañi ka za linzwi la Mulimu?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 23]

Jehova n’a ngile muhato wa ku lukulula batu ba hae

[Siswaniso se si fa likepe 23]

Jehova n’a silelelize cwañi batu ba hae kwa Liwate Le Li Fubelu?

[Siswaniso se si fa likepe 24]

Jehova n’a babalezi cwañi batu ba hae mwa lihalaupa?

[Maswaniso a fa likepe 25]

Jehova u babalela batu ba hae kacenu