Mu ye kwa litaba za mwahali

Mu ye kwa litaba za mwahali

Mu Nge Mpo ya Mina ya Bupilo ka Butokwa Bo Bu Swanela

Mu Nge Mpo ya Mina ya Bupilo ka Butokwa Bo Bu Swanela

Mu Nge Mpo ya Mina ya Bupilo ka Butokwa Bo Bu Swanela

‘Mali a Kreste a ka kenisa maikuto a luna kwa misebezi ye shwile, kuli lu sebeleze Mulimu-Ya-Pila.’—MAHEBERU 9:14.

1. Ki lika mañi ze bonisa kuli lu nga bupilo ka butokwa hahulu?

HA NE mu ka kupiwa ku toma teko ya bupilo bwa mina, ne mu ka toma bukai? Lu nga bupilo bwa luna beñi ni bwa ba bañwi ka butokwa hahulu. Ze bonisa cwalo kikuli ha lu kula lu yanga ku mualafi ku yo alafiwa kamba fokuñwi ku yo tatubiwa fela. Lu bata ku pila ni ku ba ni buikangulo bo bunde. Nihaiba basupali ba bañata kamba lihole ha ba lati ku shwa; ba bata ku zwelapili ku pila.

2, 3. (a) Liproverbia 23:22 i bonisa kuli lu na ni tamo mañi? (b) Mulimu u amilwe cwañi mwa tamo ye talusizwe kwa Liproverbia 23:22?

2 Mo mu ngela bupilo ku ama mo mu sebelisanela ni ba bañwi. Ka mutala, Linzwi la Mulimu li laya kuli: “Utwa ndat’aho ya ku pepile, u si ke wa kenda m’aho h’a s’a supezi.” (Liproverbia 23:22) Ku “utwa” k’o haki ku teeleza fela ku ze bulelwa; lishitanguti leo li talusa ku teeleza ni ku eza ze lu utwile. (Exoda 15:26; Deuteronoma 7:12; 13:18; 15:5; Joshua 22:2; Samu 81:13) Linzwi la Mulimu li lu fa libaka lifi ha lu swanela ku utwa bashemi? Haki la kuli fela bondat’a mina ni bom’a mina ki ba bahulu ku mina kamba la kuli ba ziba ze ñata ku fita mina. Libaka le li filwe ki la kuli ki bona ba ‘ba mi pepile.’ Libibele ze ñwi li tolokile timana yeo kuli: “Utwa ndat’aho ya ku file bupilo.” Kacwalo, haiba mwa itebuha bupilo bwa mina, mu ka ikutwa ku tameha ku kuteka ba ba mi file bona.

3 Mi haiba mu Bakreste ba niti, mwa ziba kuli Jehova ki yena Simbule sa bupilo bwa mina. Ka ku lata kwa hae, mu na ni “bupilo”; mwa kona ku “nyanganya,” ili ku ba sibupiwa se si pila; mu “teñi” mi mwa kona ku nahana ni ku lela za kwapili, mane ni za bupilo bwa kamita. (Likezo 17:28; Samu 36:9; Muekelesia 3:11) Ku likana ni ze i bulela Liproverbia 23:22, se sinde ki ku “utwa” Mulimu, ili ku bata ku zibisisa ni ku etelelwa ki mubonelo wa hae ka za bupilo ku fita ku etelelwa ki mubonelo o muñwi u sili ka za bupilo.

Mu Kuteke Bupilo

4. Muta o muñwi kwa makalelo, taba ya ku kuteka bupilo ne i bile cwañi taba ye tuna?

4 Kwa makalelo a bupilo bwa batu, Jehova n’a bonisize kuli ha si ka lumeleza batu ku itusisa (kamba ku sinya) bupilo ka mo ba latela. Kabakala muna ni buhali, Kaine n’a bulaile Abele munyan’a hae ya n’a si na mulatu. Kana mu nahana kuli Kaine n’a na ni tukelo ya ku eza katulo ye cwalo ka za bupilo? Mulimu n’a si ka nahana cwalo. N’a buzize Kaine a li: “U ezizeñi? Linzwi la mali a munyan’a hao li huweleza ku Na, li zwa mwa mubu.” (Genese 4:10) Mu lemuhe kuli mali a Abele mwa mubu n’a swaniseza bupilo bwa hae bo ne bu kaulelizwe, mi ne a huweleza ku Mulimu kuli a fe Kaine koto.—Maheberu 12:24.

5. (a) Mulimu n’a file kaniso mañi mwa miteñi ya Nuwe, mi ne i ama bomañi? (b) Kaniso yeo ne li muhato wa butokwa ka nzila ifi?

5 Hamulaho wa Munda, ku pila kwa batu ne ku kalisize sinca ka batu ba 8 fela. Mwa zibahazo ya hae ye ne ya kwa batu kaufela, Mulimu n’a patuluzi ze ñwi hape ka za mubonelo wa hae wa bupilo ni mali. N’a bulezi kuli batu ne ba kona ku ca nama ya lifolofolo, kono n’a tomile taelo ye li: “Linto kamukana ze zamaya, ze pila, li ka ba lico za mina; ni mi file zona kamukana, hamoho ni bucwañi bo butala. Kono haili ka za nama ye na ni bupilo, kikuli mali a yona, ha mu na ku i ca.” (Genese 9:3, 4) Majuda ba bañwi ba nga kuli liñolo leo li talusa kuli batu ne ba haniswa ku ca nama ni mali a folofolo ye sa pila. Kono hasamulaho ne ku t’o zibahala hande kuli Mulimu za n’a hanisa f’o ne li ku ca mali kuli mutu a zwelepili ku pila. Mi yona taelo ya Mulimu yeo ku Nuwe ne li muhato o mutuna wa ku taleleza ka ona mulelo wa hae o pahami o ama mali—ili mulelo o n’o ka konisa batu ku fumana bupilo bo bu sa feli.

6. Mulimu ka Nuwe n’a koñomekile cwañi mubonelo wa hae ka za bupilo?

6 Mulimu n’a zwezipili kuli: “Mali a mina, kikuli bupilo bwa mina, ni ka bu buza; ni ka bu buza kwa lifolofolo kamukana; ni ka buza bupilo bwa mutu ku mutu, e ku mutu, yena mwanahabo mutu. Ya sulula mali a mutu, ni a hae a ka sululwa ki mutu; kakuli Mulimu u ezize mutu ka siswaniso sa hae.” (Genese 9:5, 6) Mwa kona ku bona ku zwelela kwa zibahazo yeo ye ne ya kwa batu kaufela kuli Mulimu u nga mali a mutu ku ba a’ swaniseza bupilo bwa hae. Mubupi ki yena ya fa mutu bupilo, mi ha ku na ya swanela ku nga bupilo b’o, bo bu swanisezwa ki mali. Haiba ka ku swana sina Kaine, mutu a bulaya yo muñwi, Mubupi u na ni tukelo ya ku ‘buza’ bupilo ku mubulai y’o.

7. Ki kabakalañi ha lu swanela ku isa pilu kwa zibahazo ya Mulimu ku Nuwe ye ama mali?

7 Ka zibahazo ya hae yeo, Mulimu n’a laela batu ku sa itusisa maswe mali. Kana mu kile mwa ipuza ka za libaka la seo? Ki kabakalañi Mulimu ha na ni mubonelo o cwalo ka za mali? Kalabo mane i ama ye ñwi ya lituto za butokwa ka ku fitisisa za mwa Bibele. Tuto yeo ki fona fo ku yemi lushango lwa Sikreste, nihaike kuli likeleke ze ñata li iketezi ku itibaza yona. Tuto yeo ki tuto mañi, mi bupilo bwa mina, likatulo za mina, ni likezo za mina li amiwa cwañi ki yona?

Mali—N’a Kona ku Itusiswa Cwañi?

8. Mwa Mulao, Jehova n’a file kaniso mañi ye ama muitusisezo wa mali?

8 Jehova n’a file litaba ze ñwi hape ka za bupilo ni mali ha n’a file Isilaele Mulao. Ha n’a eza cwalo, n’a ngile muhato o muñwi hape wa ku taleleza mulelo wa hae. Mwendi mwa ziba kuli Mulao n’o tokwa kuli Mulimu a tahisezwe matabelo, a cwale ka a bupi, oli, ni veine. (Livitike 2:1-4; 23:13; Numere 15:1-5) Mi hape ne ku na ni matabelo a lifolofolo. Ka za matabelo ao, Mulimu n’a ize: “Bupilo bwa nama bu mwa mali. Ni mi file ona aletare kuli mali a lifele mioya ya mina; kakuli mali h’a kona ku lifa tifo, ki kabakala kuli bupilo bu inzi ku ona. Ki kabakaleo ni ize ku mina bana ba Isilaele: Ku si ke kwa ba mutu nihaiba a li muñwi mwahal’a mina . . . ya ka ca mali.” Jehova n’a ekelize ku bulela kuli mutu ya cwale ka sizumi kamba mulimi ha n’a ka bulaya folofolo, n’a na ni ku sululela fafasi mali a yona ni ku a kwahela ka mubu. Lifasi ki sipula sa buhato bwa mautu a Mulimu, mi ka ku sululela mali fafasi, mutu n’a bonisa kuli bupilo ne bu kutiswa ku Mufani wa bona.—Livitike 17:11-13; Isaya 66:1.

9. Ka ku ya ka Mulao, mali ne a swanela ku itusiswa fela ka nzila ifi i liñwi, mi mulelo wa teñi ne li ufi?

9 Mulao wo ne si mulao-lao fela wa bulapeli o si na taluso ku luna. Kana mu lemuhile libaka Maisilaele ha ne ba sa swaneli ku ca mali? Mulimu n’a ize: “Ki kabakaleo ni ize ku mina bana ba Isilaele: Ku si ke kwa ba mutu nihaiba a li muñwi mwahal’a mina . . . ya ka ca mali.” Libaka ne li lifi? N’a ize: “Ni mi file ona aletare kuli mali a lifele mioya ya mina.” Kana mu boni kuli nto yeo i lu tusa ku utwisisa libaka Mulimu ha n’a bulelezi Nuwe kuli batu ba si ke ba ca mali? Mubupi n’a ikatulezi ku nga mali ku ba a na ni taluso ye ipitezi, a’ itusiswa fela ka nzila ye i liñwi ye ipitezi ya ku pilisa batu ba bañata. Ne a ka peta musebezi wa butokwa wa ku lifela libi. Kacwalo, mwa Mulao, Mulimu n’a lumelelize fela kuli mali a itusiswe fela fa aletare sina tifo ya libi za Maisilaele be ne ba bata swalelo ya Jehova.

10. Ki kabakalañi mali a lifolofolo ha n’a sa koni ku tahisa swalelo ya libi ye tezi, kono matabelo a n’a tokwiwa mwa Mulao n’a file batu kupuliso mañi?

10 Muitusisezo wo wa mali ha u si ka cinca mwa linako za Bukreste. Ka ku ama kwa kalulo yeo ya Mulao wa Mulimu, muapositola Paulusi wa Mukreste n’a ñozi kuli: “Ka Mulao, i bata ku ba lika kaufela li keniswa ka mali; mi fo ku si na Suluho ya mali, ha ku na Swalelo ya libi.” (Maheberu 9:22) Paulusi f’o n’a talusa kuli matabelo a n’a tokwahala n’a sa fetuli Bakreste ku ba bisa batu ba ba petehile, ba ba si na sibi. N’a ñozi kuli: “Kupuzo ya sibi i ezwa ka mwaha ni mwaha ka matabelo ao. Kakuli ha ku konahali kuli mali a lipoho za likomu ni za lipuli a zwise libi.” (Maheberu 10:1-4) Nihakulicwalo, matabelo ao ne a peta nto ye ñwi ya butokwa. Ne a hupulisa Maisilaele kuli ne li baezalibi mi ne ba tokwa sitabelo se situna ni ku fita kuli ba swalelwe libi za bona ka ku tala. Kono haiba mali a n’a swaniseza bupilo bwa lifolofolo ne a sa koni ku lifela ka ku tala libi za batu, kana ku na ni mali a mañwi a n’a ka kona ku eza cwalo?

Tatululo ya Mufani wa Bupilo

11. Lu ziba cwañi kuli matabelo a mali a lifolofolo n’a supa kwa nto ye ñwi ye ne sa taha?

11 Mulao mane n’o supa kwa nto ye tuna ni ku fita ili nto ye ne ka peta ka ku tala tato ya Mulimu. Paulusi n’a buzize kuli: “Hakulicwalo he, Mulao ki wañi?” N’a ikalabile kuli: “U ekelelizwe kwateñi kabakala lifoso, ku fitela ha ku ka taha lusika lo sepiso i ezelizwe lona. Mulao n’o laezwi ki mangeloi, ka lizoho la muyemeli [Mushe].” (Magalata 3:19) Mi hape, Paulusi n’a ñozi kuli: ‘Mulao, u na ni muluti fela wa ze ne ka taha, isi mubili luli wa lika.’—Maheberu 10:1.

12. Ka za mali, lu kona ku bona cwañi patululo ya mulelo wa Mulimu?

12 Ka ku kusufaza taba, mu hupule kuli mwa miteñi ya Nuwe, Mulimu n’a laezi kuli batu ba kona ku ca nama ya lifolofolo, kono ha ba swaneli ku ca mali. Hamulaho, Mulimu n’a bulezi kuli “bupilo bwa nama bu mwa mali.” Mi f’o, n’a ikatulezi ku nga mali ku ba a swaniseza bupilo mi n’a ize: “Ni mi file ona aletare kuli mali a lifele mioya ya mina.” Kono ne ku ka ba ni patululo ye ñwi hape ye tuna ya mulelo wa Mulimu. Mulao n’o supa kwa lika ze nde ze ne sa taha. Ki lika mañi zona zeo?

13. Ki kabakalañi lifu la Jesu ha n’e li la butokwa?

13 Mubili luli wa lika n’o tomile fa lifu la Jesu Kreste. Mwa ziba kuli Jesu n’a nyandisizwe ni ku kokotelwa fa kota. N’a shwile inge sikebenga. Paulusi n’a ñozi kuli: “Ha ne lu sa tokwa mata, ka nako ye swanela, Kreste a shwa bakeñisa ba ba maswe. . . . Mulimu fo a tahisize kanya ya lilato la hae ku luna, kikuli lu sa li baezalibi Kreste u shwile bakeñisa luna.” (Maroma 5:6, 8) Ka ku lu shwela, Kreste n’a tahisize tiululo ye lifela libi za luna. Tiululo yeo ki fona fo ku yemi lushango lwa Sikreste. (Mateu 20:28; Joani 3:16; 1 Makorinte 15:3; 1 Timotea 2:6) Yona nto yeo i ama cwañi taba ya za mali ni bupilo, mi bupilo bwa mina bu amiwa cwañi ki yona?

14, 15. (a) Litoloko ze ñwi za Maefese 1:7 li koñomeka cwañi lifu la Jesu? (b) Ki nto mañi ka za Maefese 1:7 ye kana ya sa lemuhiwa?

14 Likeleke ze ñwi li koñomeka hahulu za lifu la Jesu, mi ba ba ku zona ba bulelanga lipulelo ze cwale ka za kuli “Jesu n’a ni shwezi.” Mu nyake ka m’o litoloko ze ñwi za Bibele li tolokela Maefese 1:7: “Ki ka yena ni ka lifu la hae ha lu na ni puluso, f’o kikuli, ku swalelwa lifoso za luna.” (The American Bible, ye tolokilwe ki Frank Scheil Ballentine, 1902) “Ka lifu la Kreste lu lukuluzwi, mi libi za luna li swalezwi.” (Today’s English Version, 1966) “Ki ka yena Kreste ni ka sitabelo sa bupilo bwa hae ha lu liuluzwi, ili tiululo ye talusa swalelo ya libi.” (The New Testament, ye tolokilwe ki William Barclay, 1969) “Ki ka lifu la Kreste ha lu swalezwi libi mi lu lukuluzwi.” (The Translator’s New Testament, 1973) Mwa litoloko zeo mwa kona ku bona kuli ku koñomekwa hahulu za lifu la Jesu. Kono ba bañwi ba kana ba li: ‘Lifu la Jesu ki la butokwa luli. Kanti se si tondahala mwa litoloko zeo ki sika mañi?’

15 Niti kikuli ha ne mu ka itinga fela fa litoloko ze cwalo, ne mu kana mwa palelwa ku lemuha taba ya butokwa hahulu, mi kacwalo ne mu ka palelwa ku ba ni kutwisiso ye tezi ya lushango lwa mwa Bibele. Litoloko ze cwalo ha li bonisi taba ya kuli liñolo la Maefese 1:7 ka ku ya ka mo ne li ñolezwi kwa makalelo ne li na ni linzwi la Sigerike le li talusa “mali.” Kacwalo, timana yeo mwa Libibele ze ñata, ze cwale ka New World Translation, i bala ka nzila ye bat’o swana ni mo ne ku ñolezwi kwa makalelo kuli: “Ka yena lu lukuluzwi ka tiululo ka mali a hae, e, lu swalezwi lifoso za luna, ka ku ya ka bufumu bwa sishemo sa hae.”

16. Pulelo ya kuli “mali a hae” i swanela ku lu hupulisa nto mañi?

16 Pulelo ya kuli “mali a hae” i na ni taluso ye tuna mi i swanela ku lu hupulisa lika ze ñata. Ne si lifu fela le ne li tokwahala, nihaiba la Jesu mutu ya petehile. Jesu n’a talelelize ze ne ñozwi mwa Mulao, sihulu ze n’e ezahalanga fa Lizazi la Swalelo ya Libi. Fa lizazi le li ipitezi leo, lifolofolo ze ñwi ne li fiwanga sina matabelo. Ku zwa f’o muprisita yo muhulu n’a nganga mali a mañwi a zona ni ku ya ni ona mwa Sibaka se si Kenile Hahulu sa tabernakele kamba tempele, ili ku a tahisa fapil’a Mulimu, inge kuli u inzi fapil’a Hae luli.—Exoda 25:22; Livitike 16:2-19.

17. Jesu n’a talelelize cwañi ze ne li swaniseza Lizazi la Swalelo ya Libi?

17 Jesu n’a talelelize ze ne li swaniseza Lizazi la Swalelo ya Libi, sina ka mwa n’a taluselize Paulusi. Pili, n’a talusize kuli muprisita yo muhulu mwa Isilaele n’a kenanga mwa Sibaka se si Kenile Hahulu hañwi ka silimo inze a lwezi mali a tahiswa “kabakala libi za hae ni za sicaba.” (Maheberu 9:6, 7) Ka nzila ye swana, Jesu ha sa zusizwe kwa bafu a li mutu wa moya, n’a ile kwa lihalimu. Ka ku ba mutu wa moya ya si na mubili wa nama ni mali, n’a konile ku taha fapil’a “Mulimu ka luna.” N’a tahisizeñi fapil’a Mulimu? N’a si ka tahisa nto ye bonahala kono n’a tahisize nto ye ñwi ya butokwa hahulu. Paulusi n’a zwezipili kuli: ‘Kreste u tahile, ili muprisita yo mutuna . . . A man’o lu fumanela ku liulula ko ku sa feli, u keni hañwi mwa Sibaka se si kenile hahulu, isi ka mali a lipoho za likomu ni za lipuli, kono ka mali a mubili wa hae. Kakuli, mbali mali a lipoho za lipuli ni za likomu, . . . a kona ku ba kenisa kwa neku la nama; mali a Kreste, yena ya itahisize ku Mulimu ka Moya o sa feli, ili sitabelo se si tokwa fo si nyazahalela, ha ni li, a fita hahulu ani, mwa ku kenisa maikuto a luna kwa misebezi ye shwile, kuli lu sebeleze Mulimu-Ya-Pila?’ Luli, Jesu n’a tahisize fapil’a Mulimu teko ya mali a mubili wa hae.—Maheberu 9:11-14, 24, 28; 10:11-14; 1 Pitrosi 3:18.

18. Ki kabakalañi lika ze i bulela Bibele ka za mali ha li swanela ku ba za butokwa kwa Bakreste kacenu?

18 Taba ya niti yeo ye zwa ku Mulimu i lu tusa ku utwisisa ka ku tala ze i bulela Bibele ka za mali—ze cwale ka libaka Mulimu h’a a nga ku ba a butokwa, mubonelo o lu swanela ku ba ni ona ka za ona, ni libaka ha lu swanela ku kuteka likaniso za tomile Mulimu ze ama muitusisezo wa mali. Ha mu ka bala libuka za Mañolo a Sigerike a Sikreste, mu ka fumana kuli ku amilwe hañata za mali a Kreste. (Mu bone kakwenda.) Lika zeo li bonisa hande-nde kuli Mukreste ni Mukreste u swanela ku ba ni tumelo mwa ‘mali a Jesu.’ (Maroma 3:25) Ku fumana swalelo ya libi ni kozo ni Mulimu ku konahala fela ‘ka mali’ a Jesu. (Makolose 1:20) Ku cwalo sihulu ku ba ba keni mwa silikani se si ipitezi ni Jesu sa ku busa ni yena mwa lihalimu. (Luka 22:20, 28-30; 1 Makorinte 11:25; Maheberu 13:20) Ku cwalo hape ni kwa “buñata bo butuna” kacenu, ba ba ka punyuha “ñalelwa ye tuna” ye taha ni ku ikola bupilo bo bu sa feli mwa paradaisi ya lifasi-mubu. Ka swanisezo, ba ‘tapisize liapalo za bona mwa mali a Ngunyana.’—Sinulo 7:9, 14.

19, 20. (a) Ki kabakalañi Mulimu ha ketile ku fa taelo ye ama mali, mi lu swanela ku ikutwa cwañi ka za teñi? (b) Ki nto mañi ye lu swanela ku itakaleza ku ziba?

19 Kaniti luli, ku Mulimu mali ki a butokwa hahulu. Ni ku luna a swanela ku ba cwalo. Mubupi ya iyakatwa za bupilo bwa batu u na ni tukelo ya ku toma litaelo ze ama mali. Ka ku iyakatwa nihaiba bona bupilo bwa luna, u atuzi kuli mali a itusiswe fela ka nzila i liñwi ya butokwa hahulu, ili nzila ye konahalisa bupilo bo bu sa feli ku ba teñi. Nzila yeo ne i ama mali a Jesu a teko ye tuna. Lwa itumela hakalo kuli Jehova Mulimu u lu tusize ka ku itusisa mali—ili mali a Jesu—ka nzila ye lu pilisa yeo! Mi lu lukela ku itebuha luli ku Jesu kwa ku sulula mali a hae a sitabelo bakeñisa luna! Kaniti, lwa utwisisa manzwi a muapositola Joani, ya n’a ize: “Ku Yena ya lu lata, mi a lu tapisize libi za luna mwa mali a hae, mi a lu ezize malena ni baprisita ku Mulimu Ndat’ahe, ku Yena ku be kanya ni mata, ku ya ku ile. Amen.”—Sinulo 1:5, 6.

20 Mulimu wa luna ya butali ka ku fitisisa, yena Mufani wa Bupilo u beile ona mulelo wo wa ku pilisa batu mwa munahano ka nako ye telele. Kacwalo, lu kana lwa ipuza kuli, ‘Yona nto ye i swanela ku ama cwañi likatulo ni likezo za luna?’ Tuto ye tatama i ka nyakisisa puzo yeo.

Ne Mu Ka Alaba Cwañi?

• Lu kona ku itutañi ka za mubonelo wa Mulimu ka za mali kwa litaba za bo Abele ni Nuwe?

• Mwa Mulao, Mulimu n’a file kaniso mañi ye ama mali, mi ki kabakalañi?

• Jesu n’a talelelize cwañi ze ne li swaniseza Lizazi la Swalelo ya Libi?

• Mali a Jesu a kona ku lu pulusa cwañi?

[Lipuzo za Tuto]

[Mbokisi fa likepe 18]

KI MALI A MAÑI A PILISA BATU?

“Mu itibelele, mi mu lise mutapi kaufela o mu beilwe balibeleli ba ona ki Moya o Kenile, ku uta Keleke ya Mulimu ye a itekezi ka mali a [Mwan’a, NW] hae luli, a mwa mubili wa hae.”—Likezo 20:28.

“Cwale ha lu se lu beilwe ba ba lukile ka mali a hae, lu ka piliswa kwa buhali bwa Mulimu, hahulu ni ku fita, kabakala hae.”—Maroma 5:9.

‘Ne mu si na sepo, mu si na Mulimu mwa lifasi. Kono cwale ha mu li ku Jesu Kreste, mina be ne mu li kwahule kale, mu sutelelizwe ka mali a Kreste.’—Maefese 2:12, 13.

“Ndate u katezwi kuli mutalelela kaufela u ine ku yena. Mi ka yena a kutiseze linto kamukana ku Mulimu, ni za mwa lifasi, ni za kwa lihalimu; kakuli ki yena ya ezize kozo ka mali a fa [kota ya linyando ya hae, NW].”—Makolose 1:19, 20.

“Cwale, banabahesu, . . . lu filwe tukelo ye tiile, ya kuli lu kene mwa Sibaka se si kenile ka mali a Jesu.”—Maheberu 10:19.

“Hasi ka ze bola, . . . mu liuluzwi kwa mizamao ya mina ya mbango, ye mu ngile ku bondat’a mina; kono ki ka mali a Kreste, a butokwa, a’ swana sina a ngunyana ye si na se si nyazahala kamba litiba.”—1 Pitrosi 1:18, 19.

“Ha lu zamaya mwa liseli, sina Yena h’a li mwa liseli, lu na ni kopano hamoho; mi mali a Jesu Mwan’a hae a lu tapisa libi kamukana.”—1 Joani 1:7.

“Wa lukela ku nga buka, ni ku mamulula maswayo a yona; kakuli u kile wa bulaiwa, mi wa liululela Mulimu, ka mali a hao, batu ba ba zwa mwa masika kaufela, ni mwa lipuo, ni mwa mishobo, ni mwa macaba.”—Sinulo 5:9.

“Mutami wa banyani ba luna, . . . u kunupilwe. Ba mu tuzi ka mali a Ngunyana, ni ka manzwi a bupaki bwa bona.”—Sinulo 12:10, 11.

[Siswaniso se si fa likepe 16]

Ka Mulao, Mulimu n’a bonisize hande kuli mali n’a kona ku peta kalulo ye tuna mwa swalelo ya libi

[Siswaniso se si fa likepe 17]

Ka mali a Jesu, batu ba bañata ba kona ku piliswa