1. Jesu naamemile mandui babane kuli baezeñi, mi nebaezize cwañi?

 BALUTIWA ba Jesu bo Pitrosi, Andreasi, Jakobo, ni Joani neli mandui. Munahane feela mone bakomokezi hane bautwile Jesu habamema kuli: “Hamu nilatelele, mi nika mifetula bayambi ba batu.” b Nebaezize cwañi hane bautwile cwalo? Bibele ibulela kuli: “Honafo basiya tunyandi twabona mi bamulatelela.” (Mat. 4:18-22) Katulo yene baezize yeo neicincize mupilelo wabona kaufela. Kufita kuli baswase litapi, nebakalile ‘kuswasa batu.’ (Luka 5:10) Kacenu, Jesu umema batu ba lipilu zende babatabela niti kuli ni bona baeze nto yeswana. (Mat. 28:19, 20) Kana muamuhezi memo ya Jesu ya kuba muyambi wa batu?

2. Ki bo mañi babasa swaneli kukeshebisa taba ya kuba bayambi ba batu, mi ki lika mañi zeka lutusa kuunga muhato wo?

² Mwendi semuitutile Bibele ka nako yetelele, muezize licinceho mwa bupilo bwamina, mi munahana za kuba muhasanyi wa taba yende. Haiba hamuzibi hande nji muswanela kuamuhela memo ya Jesu kamba kutokwa, musike mwazwafa. Mwendi libaka hamuliyeha kueza cwalo kikuli, mwaziba kuli muhato wo ki wa butokwa hahulu. Ki niti kuli Bibele ibonisa kuli Pitrosi ni balutiwa babañwi habamemiwa ki Jesu nebasiile tunyandi twabona “honafo” feela. Niteñi, nebasika eza katulo yeo kusina kunahanisisa. Nebazibile kuli Jesu neli yena Mesia likweli zefitelela 6 kwamulaho pili basika amuhela kale memo yeo, mi nebalumela taba yeo. (Joa. 1:35-42) Ni mina mwendi  semuitutile zeñata ka za Jehova ni Jesu, mi mubata kuzwelapili kuhula kwa moya. Kono pili musika anga kale muhato wa kuba muhasanyi, muswanela kunahanisisa ka za teñi. Ki lika mañi zenetusize Pitrosi ni balutiwa babañwi kueza katulo ya kulatelela Jesu?

3. Ki lika mañi zekona kumitusa kuba bakutazi babande ba taba yende?

³ Balutiwa ba Jesu bapili nebalata hahulu musebezi wabona, nebaziba hande mwakuezeza musebezi wo, nebanani bundume, mi nebanani buiswalo. Kabakaleo, nebapetile hande musebezi wa kuyamba batu. Mwa taba ye, lukanyakisisa zekona kumitusa kuba bakutazi babande ba taba yende ni kuluta batu.

4. Ki kabakalañi Pitrosi hanaaezanga musebezi wa kuyamba litapi?

⁴ Pitrosi naayambanga litapi kuli afumanele lubasi lwahae lika zene batokwa, kono kunani libaka leliñwi hanaaezanga cwalo. Kubonahala kuli Pitrosi naalata hahulu kuyamba litapi. (Joa. 21:3, 9-15) Hape hanaakalile kuba muyambi wa batu, naalatile musebezi wo. Mi ka tuso ya Jehova, Pitrosi naakonile kupeta hande musebezi wo.—Lik. 2:14, 41.

5. Sina mokuboniselizwe kwa Luka 5:8-11, ki kabakalañi Pitrosi hanaasaba, mi ki lika mañi zekona kulutusa kufelisa maikuto aswana ao?

⁵ Libaka lelituna halueza musebezi wa kukutaza kikuli, lwalata Jehova. Kulata Jehova kwakona kulutusa kutaluseza babañwi ka za hae niha lukona kuikutwa kuli halukoni kueza hande musebezi wo. Jesu hanaamemile Pitrosi kuba muyambi wa batu, naamubulelezi kuli: “Usike wasaba.” (Mubale Luka 5:8-11.) Pitrosi naasika ikalelwa zeneka ezahala ku yena hanaakaba mulutiwa wa Jesu. Kono naakomokisizwe hahulu ki makazo yanaaezize Jesu ya kubatusa kuswasa litapi zeñata,  mi Pitrosi naaikutwile kuli naasaswaneli kusebeza ni Jesu. Ni mina sina Pitrosi, mwendi mwaikalelwanga hahulu hamunahana lika kaufela zemutokwa kueza kuli mube mulutiwa wa Kreste. Haiba ki cwalo, mutiise lilato lamina ku Jehova, Jesu, ni batu babapila bukaufi ni mina, mi mukasusuezwa kuamuhela memo ya Jesu ya kuba muyambi wa batu.—Mat. 22:37, 39; Joa. 14:15.

6. Ki afi mabaka amañwi atahisa kuli lueze musebezi wa kukutaza?

⁶ Halunyakisiseñi mabaka amañwi haluezanga musebezi wa kukutaza. Lubata kumamela taelo yalufile Jesu yeli: “Hamuye, mi mulute batu . . . kuba balutiwa.” (Mat. 28:19, 20) Hape lueza musebezi wa kukutaza kabakala kuli lwaziba kuli batu ‘baziyelehile ni kuhasana sina lingu zesina mulisana’ mi batokwa hahulu kuziba niti ka za Mubuso wa Mulimu. (Mat. 9:36) Jehova ubata kuli batu ba mufuta kaufela babe ni zibo yenepahezi ya kuziba niti mi bapiliswe.—1 Tim. 2:4.

7. Liñolo la Maroma 10:13-15 libonisa cwañi kuli musebezi wa kukutaza ki wa butokwa?

⁷ Haiba lunahanisisa lika zende zetahiswa ki musebezi waluna wa kukutaza, lukasusuezwa kueza musebezi wo. Ka kushutana ni mandui babalekisa litapi kamba kuca litapi zebaswasize, luna luswasa batu kuli bapiliswe.—Mubale Maroma 10:13-15; 1 Tim. 4:16.

8-9. Ki lika mañi zaswanela kuziba ndui, mi ki kabakalañi?

⁸ Ka nako ya bukombwa bwa Jesu bwa fa lifasi, Maisilaele bane bali mandui, nebazibanga mufuta wa litapi zene babata kuswasa. (Liv. 11:9-12) Hape nebaziba kone bakona kufumana mufuta wa litapi zeo. Hañata litapi lipilanga kwa sibaka kokufumaneha mufuta wa mezi olitabela ni kokufumaneha lico zeñata. Hape ndui habata kuswasa litapi, uswanela kuketa hande nako ya kueza cwalo. Kuli luutwisise hande taba ye, mulemuhe zanaabulezi Paki yomuñwi yapila kwa sioli sesiñwi sesifumaneha kwa Liwate la Pacific hanaamemile mulumiwa yomuñwi kuli bayo yamba litapi. Mulumiwa yo naabulezi kuli: “Nikakopana ni mina kamuso kakusasana ka 9 kiloko.” Muzwale naamualabile kuli: “Nako yeo haiswaneli. Luyambanga litapi ka nako yelukona kuswasa litapi, isiñi ka nako yeluikutwa luna kuli lwakona kueza cwalo.”

⁹ Ka mukwa oswana, bayambi ba batu bane bapila mwa linako za baapositola, nebayanga kwa libaka kone kufumaneha batu ni ka nako yene baziba kuli nebakona kubafumana. Ka mutala, balateleli ba Jesu nebakutalezanga mwa tempele, mwa masinagoge, fa ndu ni ndu, ni fa misika. (Lik. 5:42; 17:17; 18:4) Ni luna lutokwa kuziba hande batu babapila mwa kalulo yaluna ya simu. Lutokwa kueza licinceho ni kukutaza kolukona kufumana batu ni ka nako yebafumaneha.—1 Makor. 9:19-23.

10. Kopano ya Jehova ilufa liitusiso mañi?

¹⁰ Ndui utokwa kuba ni liitusiso zeswanela, mi hape utokwa kuziba mwakuitusiseza zona. Ni luna lutokwa kuba ni liitusiso zeswanela kuli lueze hande musebezi waluna. Hape lutokwa kuziba hande mwakuitusiseza liitusiso zeo. Jesu naafile balutiwa bahae litaelo zeneka batusa kuswasa batu. Naababulelezi zene basaswaneli kushimba, kone baswanela kuyo kutaleza, ni zene batokwa kubulela. (Mat. 10:5-7; Luka 10:1-11) Kacenu, kopano ya Jehova ilufa Lihatiso Zeluitusisanga Kwa Kuluta Batu, ili zetusize batu babañata. c Mi hape lusweli lwalutiwa mwakuitusiseza lihatiso zeo. Lituto zeo lilutusa kuba ni buikolwiso halukutaza ku babañwi ni kuba baluti babande.—2 Tim. 2:15.

11. Ki kabakalañi bayambi ba batu habatokwa kuba ni bundume?

¹¹ Mandui batokwa kuba ni bundume. Fokuñwi habali mwa mezi, bakopananga ni miinelo yetaata yesika libelelwa. Hañata basebezanga busihu mi fokuñwi batalimananga ni mañungwa ka sipundumukela. Bayambi ba batu ni bona batokwa kuba ni bundume. Halukala kukutaza ni kuitibahaza kuli lu Lipaki za Jehova, lukona kutalimana ni mañungwa acwale ka twaniso ya lubasi, kusheununwa ki balikani baluna, mi batu babañwi bakona kuhana lushango lwaluna. Kono taba yeo hai lukomokisi. Jesu naalemusize balateleli bahae kuli naaka baluma kuyo kutaza kwa batu bane baka balwanisa.—Mat. 10:16.

12. Sina mokuboniselizwe kwa Joshua 1:7-9, ki lika mañi zekona kulutusa kuba ni bundume?

¹² Ki lika mañi zekona kumitusa kuba ni bundume? Sapili, mube ni buikolwiso bwa kuli Jesu uzwelapili kuetelela musebezi wa kukutaza kuzwelela kwa lihalimu. (Joa. 16:33; Sin. 14:14-16) Sabubeli, mube ni tumelo ya kuli Jehova ukataleleza sepiso yahae ya kuli uka mibabalela. (Mat. 6:32-34) Haiba muba ni tumelo yetiile, mukaba ni bundume. Pitrosi ni balutiwa babañwi nebabonisize tumelo yetiile hane basiile musebezi one baipilisa ka ona ni kulatelela Jesu. Ka nzila yeswana, ni mina nemubonisize tumelo yetiile hane mutaluselize balikani bamina ni ba lubasi lwamina kuli mukalile kuituta Bibele ni Lipaki za Jehova mi mwafumanehanga kwa mikopano  yabona. Kusina kukakanya, muezize licinceho zetuna mwa muzamao ni mupilelo wamina ilikuli mupile ka kuya ka likuka za Jehova zelukile. Kuli mueze cwalo, nemutokwa kuba ni tumelo ni bundume. Hamunze muzwelapili kuba ni bundume, mukaba ni buikolwiso bwa kuli ‘Jehova Mulimu wamina uinzi ni mina komuya kaufela.’—Mubale Joshua 1:7-9.

13. Kunahanisisa zaezize Jehova ni kulapela kukona kumitusa cwañi kuba ni bundume?

¹³ Ki lika mañi zeñwi zemuswanela kueza kuli mube ni bundume? Mutokwa kulapela kuli mube ni bundume. (Lik. 4:29, 31) Jehova ukaalaba litapelo zamina mi haana kumiyubeka. Kamita uitukiselize kumitusa. Hape munahanisise mo Jehova atuselize batanga bahae kwamulaho. Mi munahanisise mwanaa mituselize kutiyela miliko yene mukopani ni yona ni mwanaa mituselize kueza licinceho mwa bupilo bwamina. Kaniti, sina feela Mulimu hanaatusize batu bahae kusila Liwate Lelifubelu, ni mina wakona kumitusa kuba mulutiwa wa Kreste. (Exo. 14:13) Muzwelepili kuba ni buikolwiso bobuswana ni bwanaanani bona muñoli yomuñwi wa samu yanaaize: “Jehova u kwa lineku laka; hanina kusaba sesiñwi. Mutu saka nieza ki sika mañi?”—Samu 118:6.

14. Muitutañi ku zeneezahezi ku bo Masae ni bo Tomoyo?

¹⁴ Nto yeñwi yekona kumitusa kuba ni bundume ki kunahanisisa mo Jehova naatuselize batu bane banani maswabi kono cwale sebanani bundume. Halunyakisiseñi zeneezahezi ku kaizeli yabizwa Masae. Kaizeli yo naanani maswabi, mi naaikutwa kuli naasakoni kukutaza kwa nyangela ka za litaba zanaalumela. Neku mubelanga taata kuambola ni batu basazibi, mi ku yena nekuswana feela sina kupahama lilundu lelitelele. Kacwalo, bo Masae baeza mone bakonela kaufela kuli balate hahulu Mulimu ni batu bane bapila bukaufi ni bona. Banahanisisa libaka hakuli kwa butokwa hahulu kukutaza ka nako yelupila ku yona mi balapela ku Jehova kumukupa kuli abatuse kuba ni takazo yetuna ya kukutaza. Kaizeli yo naatuhezi kuba ni maswabi mi mane naasebelize sina paina wa kamita. Jehova hape wakona kutusa bahasanyi babanca kuba ni “bundume.” Halunyakisiseñi zeneezahezi ku kaizeli yabizwa Tomoyo. Kaizeli yo hanaakalile kukutazanga fa ndu ni ndu, muñaa ndu wapili yanaakopani ni yena amuhanyaukela kuli: “Hanitabeli kuambola ni Lipaki za Jehova!” mi akwala sikwalo ka maata. Bo Tomoyo bataluseza kaizeli yene basebeza ni yena mwa bukombwa, bali: “Kuli muutwile zebabulezi? Hakuna senibulezi kono musali yale uzibile kuli ni yomuñwi wa Lipaki za Jehova. Nitabile hahulu!” Bo Tomoyo cwale basebeza sina mapaina ba kamita.

15. Haiba kulubela taata kukutaza, lukona kulikanyisa cwañi mandui, mi ki kabakalañi Bakreste habaswanela kueza cwalo?

¹⁵ Mandui babaziba hande musebezi wabona, baezanga mobakonela kaufela kueza misebezi yetokwahala. Ka mutala, bazuhanga isali kakusasana, bazwelangapili kuina kwa sibaka sebasebeleza ku sona kufitela bafeza musebezi wabona, mi bazwelangapili kusebeza kusina taba ni miinelo. Ni luna lutokwa kueza ka taata kuli luitiise ni kufeza musebezi waluna.—Mat. 10:22.

16. Ki lika mañi zekona kulutusa kueza lika zekona kulubela taata kulieza?

¹⁶ Hañata, lutabela kueza lika kusina kuikataza. Niteñi, fokuñwi kueza lika za butokwa hahulu haki nto yebunolo. Kacwalo, lutokwa kueza ka taata. Hape lutokwa kutusiwa kuli lueze lika zekona kulubela taata kulieza. Jehova ulufa tuso yeo ka kuitusisa moya wahae okenile.—Magal. 5:22, 23.

17. Sina mokuboniselizwe kwa 1 Makorinte 9:25-27, muapositola Paulusi naatalusize kuli naatokwa kuezañi kuli abe ni buiswalo?

 ¹⁷ Muapositola Paulusi naanani buiswalo. Kono naatalusize kuli naanani ‘kutitika’ mubili wahae kuli aeze sesilukile. (Mubale 1 Makorinte 9:25-27.) Naasusuelize Bakreste babañwi kuli babe ni buiswalo ni kueza lika kaufela “ka swanelo ni ka mokulukiselizwe.” (1 Makor. 14:40) Lutokwa kuba ni buiswalo kuli luzwelepili kueza lika za kwa moya zecwale ka kukutaza taba yende ni kuluta batu.—Lik. 2:46.

18. Luswanela kuezañi haiba lubata kuli Jehova aange kuli lwakondisa mwa musebezi wa kukutaza?

¹⁸ Ndui ukona kubulela kuli pisinisi yahae izamaile hande haiba uswasize litapi zeñata. Ka kushutana ni ndui, kukondisa kwaluna mwa musebezi wa kukutaza hakusika itinga fa palo ya batu bolutusize kutaha mwa niti. (Luka 8:11-15) Haiba lueza molukonela kaufela kukutaza taba yende ni kuluta batu, Jehova ukaanga kuli lukondisize mwa musebezi wa kukutaza. Kabakalañi? Kabakala kuli halueza cwalo, lubonisa kuli lwamuutwa mi lwautwa Mwanaa hae.—Mare. 13:10; Lik. 5:28, 29.

19-20. Ki kabakalañi haluswanela kueza musebezi wa kukutaza sihulu ka nako ya cwale?

¹⁹ Mwa linaha zeñwi, batu balumelezwa feela kuyamba litapi mwa likweli zeñwi. Mwa linaha zeo, ndui ukona kuikutwa kuli uswanela kueza musebezi wahae ka putako sihulu habona kuli musebezi wa kuyamba utuha ukwaliwa. Ka kuba bayambi ba batu, luswanela kueza musebezi wa kukutaza sihulu ka nako ya cwale bakeñisa kuli lwaziba kuli lifasi lelimaswe le, lituha lifela. Nako yesiyezi ya kueza musebezi opilisa batu wo ki yekuswani. Musike mwalibelela kuli mukaeza feela musebezi wa butokwa wo miinelo yamina haikaba hande.—Muek. 11:4.

²⁰ Ka nako ya cwale mukale kulata hahulu kukutaza, kuituta hahulu litaba ze mwa Bibele, kuba ni bundume, ni kuba ni buiswalo. Muswalisane ni bayambi ba batu babafitelela 8 milioni, mi mukaba ni tabo yezwa ku Jehova. (Neh. 8:10) Muikatulele kueza musebezi wo ka kutala ni kueza momukonela kaufela kuli muufeze. Mwa taba yetatama, lukanyakisisa linzila zetaalu zekona kulutusa kuzwelapili kukutaza taba yende ya Mubuso ka kuba bayambi ba batu.