ZEEZAHEZI MWA BUPILO
Seniezize ki Sona Sene Niswanela Kueza
BO DONALD RIDLEY neli licaziba ba mulao mi nebayemezi Lipaki za Jehova mwa kuta ka lilimo zefitelela 30. Baezize musebezi wa butokwa hahulu otusize kuli kutomiwe milao yeyemela litukelo za bakuli babahana kupompelwa mali. Nebatusize kopano kuwina litaba zeñata mwa likuta zetuna. Balikani ba Muzwale Donald neba mubizisanga libizo la Don, mi naazibahala kuba muzwale yasebeza ka taata, yaikokobeza, ni yanani buitomboli.
Ka 2019, bo Don nebafumanwi kuli nebakula butuku bobuñwi bwa kwa booko bobusina kalafo. Butuku bo bwahula kapili, mi la August 16, 2019, batimela. Ki le likande labona.
Nenipepezwi mwa Muleneñi wa St. Paul, mwa Minnesota, kwa U.S.A., ka 1954. Bashemi baka nesi batu bane bafumile kono hape nesi babotana, mi nebaswalisana ni Keleke ya Katolika. Bashemi baka banani bana baketalizoho mi ki na wabubeli mwa mba yaluna. Hane nisali mwanana, neniyanga kwa sikolo sa Keleke ya Katolika, mi nenitusanga muprisita ka nako ya Misa. Nihakulicwalo, nenisa zibi litaba zeñata ka za Bibele. Nihaike kuli nenilumela kuli Mulimu uteñi mi ki yena yabupile lika kaufela, nenisa lumeli kuli Keleke ya Katolika neikona kunitusa kumulapela ka nzila yeswanela.
NIITUTA NITI
Mwa silimo sapili, ka nako yene niituta mulao kwa koleji yebizwa William Mitchell College of Law, Lipaki za Jehova bababeli bato nipotela kwa ndu yaka. Bo mutu ni musalaa hae bao neba nifumani inze nitapisa libyana, mi balukisa kuto nipotela hape. Hane bakutile, nababuza lipuzo zepeli ze: “Ki kabakalañi batu babamaswe habakondisanga hahulu mwa bupilo kufita batu babande? Mi “Mutu utokwa kuezañi kuli abe ni tabo?” Banifa buka ya Niti ye isa kwa Bupilo Bwa Kamita ni Bibele ya Toloko ya Lifasi Lelinca, ye mwa mubala omutala obonahala hande. Hape nalumela kuituta Bibele ni bona. Kuituta Bibele neku nitusize kuziba litaba zeñata.
Nenitabile hahulu kuziba kuli Mubuso wa Mulimu ki ona feela okabusa lifasi. Neniiponezi hande kuli batu bapalezwi kuipusa, mi puso yabona itahisize feela manyando mwa lifasi.Kwa makalelo a silimo sa 1982, naineela ku Jehova mi hamulaho wa nako, nakolobezwa mwa silimo sesiswana seo kwa mukopano omutuna wa “Niti ka za Mubuso,” one uezelizwe mwa muyaho omuñwi omutuna mwa Muleneñi wa St. Paul. Sunda yenetatami, nakutela kwa sibaka seo kuyo ñola tatubo ya kuli nibe caziba wa mulao. Kwa makalelo a kweli ya October, natalusezwa kuli nenipasize tatubo yeo mi nafiwa pampili ya kuba caziba wa mulao.
Kwa mukopano omutuna wo wa “Niti ka za Mubuso,” nakopana ni muzwale yanaazwa kwa mutai one uli kwa Brooklyn yabizwa Mike Richardson, mi muzwale yo anitaluseza kuli nekulukisizwe liluko lelitalima za mulao kwa ofisi yetuna yeetelela musebezi waluna. Nahupula manzwi anaabulezi nduna wa Muetopia añozwi kwa Likezo 8:36, mi naipuza kuli: ‘Kiñi sesi nipaleliswa kuya kwa mutai kuyo sebeleza mwa liluko lelitalima za mulao?’ Kacwalo, nakupa kuyo sebeleza fa Betele.
Bashemi baka nebasika tabela kuli neniiketezi kuba yomuñwi wa Lipaki za Jehova. Bo ndate banibuza za haiba kuyo sebeleza kwa Watchtower nekuka nitusa ka kuba caziba wa mulao. Nabataluseza kuli nenikayo ezanga musebezi wa buitateli. Mi nabataluseza kuli nenika fiwanga penenyana kweli ni kweli kuli inituse kukwahela lisinyehelo zene ninani zona, sina feela mizwale ni likaizeli kaufela bane basebeleza fa Betele.
Bakeñisa kuli neniamuhezi kale musebezi mwa kuta, nenisikayo sebeleza kwa Betele ya kwa Brooklyn, mwa New York honafo feela, kufitela ka 1984. Nakupiwa kusebeleza mwa liluko lene litalima za mulao. Taba yeo neiezahalile ka nako yeswanela.
MUYAHO WA STANLEY WALUKISWA SINCA
Muyaho obizwa Stanley ofumaneha mwa Muleneñi wa Jersey kwa New Jersey, neulekilwe mwa November ka silimo sa 1983. Mizwale bakupa kuli bafiwe tumelezo ya kulukisa sinca za malaiti ni mapaipi a mezi anaali mwa muyaho wo. Mizwale hane bakopani ni makwambuyu ba muuso ba mwa sibaka seo, babataluseza kuli nebabata kuitusisanga muyaho wo kuezeza mwateñi mikopano yemituna ya Lipaki za Jehova. Taba yeo yatahisa butata. Milao ya Muleneñi wa Jersey neibonisa kuli miyaho ya kulapelela teñi neiswanela feela kuba mwa libaka zenelukiselizwe kupila batu. Muyaho wa Stanley ona neufumaneha mwa sibaka sa lipisinisi; kacwalo, makwambuyu ba muuso ba mwa sibaka seo bahana kufa mizwale tumelezo. Mizwale bakutela kwa makwambuyu ba muuso bao, kono hape bahana kubafa tumelezo.
Mwa sunda yapili yene nikalile kusebeleza fa Betele, kopano yaisa taba yeo kwa kuta kuli iyo zekiwa. Bakeñisa kuli nenisebelize ka lilimo zepeli mwa kuta yeñwi yefumaneha mwa Muleneñi wa St. Paul kwa Minnesota, neniziba hande litaba zecwalo. Muzwale yomuñwi yanaayemela kopano naabonisize kuli batu nebaitusisanga muyaho wa Stanley kueza lika zeshutana-shutana zecwale ka kubuha mafilimu ni kuliza lipina. Kacwalo, naalumela kuli nekusa swaneli kuhanisa kuli muyaho wo uitusiswe kwa kueza mukopano wa bulapeli. Kuta yanyakisisa taba yeo mi yaatula kuli ba Muleneñi wa Jersey neba lufoselize kakuli nelunani tukelo ya kuitusisa muyaho wo kuezeza mwateñi za bulapeli. Kuta yalaela makwambuyu ba muleneñi wo kulufa tumelezo yene lutokwa, mi nalemuha kuli Jehova naasweli kufuyaula kopano yahae yeneitusisa likuta kuzwisezapili musebezi wahae. Nenitabile hahulu kuli nenitusize mwa taba yeo.
Hamulaho wa fo, mizwale bakala kueza musebezi omutuna wa kulukisa muyaho wo, mi kwaezwa mukiti wa kukwaza sikolo sa Giliadi mwa sitopa sabu 79. Mukiti wo neuezelizwe mwa Sibaka sa Mikopano sesifumaneha mwa Muleneñi wa Jersey la September 8, 1985, ili likwelinyana kuzwa foukalela kulukiswa sinca muyaho wa Stanley. Neninani tohonolo yetuna kueza musebezi wo hamoho ni mizwale babañwi kuli luzwisezepili Mubuso. Kueza musebezi wo neku nitahiselize tabo yetuna kufita tabo yene ninani yona pili nisika kala kale kusebeleza fa Betele. Nenisa zibi kuli Jehova naakaitusisa na kuzeka litaba zeñata mwa likuta.
KUYEMELA LITUKELO ZA KUALAFIWA KUSINA KUPOMPELWA MALI
Mwa lilimo za ma 1980, baalafi hañata nebasa kutekangi katulo yaezize Paki yahulile kuli aalafiwe kusina kuitusisa mali. Basali babaitwezi sihulu ki bona bane bakopananga ni muliko wo bakeñisa kuli baatuli hañata nebatalusanga kuli basali nebasina tukelo ya kuhana kupompelwa mali. Baatuli nebatalusanga kuli haiba musali yaitwezi ahana kupompelwa mali, naakashwa kusiya mbututu.
La December 29, 1988, Kaizeli Denise Nicoleau naafelezwi ki mali amañata hamulaho wa kupuluha. Bakeñisa kuli bupilo bwahae nebubonahala kuba mwa lubeta, baalafi nebabata kuli apompelwe mali. Kaizeli Nicoleau ahana. Habusa kakusasana, baalafi bakupa kuta kuli ibalumeleze kupompela kaizeli yo mali kakuli nebaikutwa kuli kueza cwalo nekutokwahala. Muatuli yomuñwi mwa kuta alumeleza baalafi kupompela mali kaizeli yo kusina kuikambota ni yena ka za teñi kamba kuzibisa muunaa hae.
La Butanu, December 30, 1988, baalafi bapompela mali Kaizeli Nicoleau kusina taba kuli muunaa hae ni ba lubasi lwahae bane bali kwa mumbeta wahae nebahanile. Fa lizazi leliswana leo manzibwana, ba sikai ku ba lubasi lwahae ni baana-bahulu babañwi nebakenyizwe mwa tolongo kabakala kuli nekukulubelwa kuli nebapotolohile mumbeta wa Kaizeli Nicoleau kuli bapaleliswe baalafi kumupompela mali. La Mukibelo kakusasana,
ili la December 31, ba mitai ya makande ya mwa Muleneñi wa New York ni mwa Long Island babiha za taba yeo ya kutamiwa kwa Lipaki za Jehova.La Mubulo kakusasana, naambola ni yomuhulu wa kuta yetuna yabizwa Milton Mollen. Naamubulelela litaba kaufela zeneezahezi, mi natalusa kuli muatuli yanaalumelelize kuli Kaizeli Nicoleau apompelwe mali naaezize cwalo kusina tumelezo yahae. Muatuli Mollen anikupa kuyo mubona kwa ofisi yahae musihali fa lizazi leliswana leo kuli luyo ikambota ka za taba yeo ni kunyakisisa milao yeamiwa. Muzwale Philip Brumley, yena yanaaokamela liluko laluna, anisindeketa kuyo bona Muatuli Mollen kwa ofisi yahae. Muatuli yo hape naamemile ni caziba wa mulao yanaayemela sipatela kuli ato fumaneha kwa mukopano one lubile ni ona. Lwakananisana hahulu. Hamulaho wa nako, Muzwale Brumley añola fa kapangaliko kahae manzwi a kuli “hakuwe pilu,” mi anibonisa ona. Kelezo yeo neitile ka nako yeswanela kakuli nese nikalile kufilikana hahulu hane lunze lukananisana ni caziba wa mulao yanaayemela sipatela.
Hase luikambotile ka nako yebato kwana hora, Muatuli Mollen atalusa kuli taba yaluna ki yona yenekaba yapili kutalimwa fa lizazi lelitatama kakusasana. Hane luzwa kwa ofisi yahae, Muatuli Mollen atalusa kuli caziba wa mulao yanaayemela sipatela ‘naakaziyeleha habusa.’ Ka kubulela cwalo, muatuli yo naatalusa kuli caziba wa mulao yo, naasike akona kufa mabaka autwahala abonisa kuli baalafi nebanani tukelo ya kuhapeleza Kaizeli Nicoleau kupompelwa mali. Neniikutwile kuli Jehova naalutusa kulemuha kuli neluka wina taba yaluna. Neniitebuhile hahulu kuli Jehova naaitusisize luna kueza tato yahae.
Lwasebeza busihu kaufela kuitukiseza mone lukazekela taba yeo habusa kakusasana. Kuta yeneka talima taba yaluna neifumaneha bukaufi ni Betele ya kwa Brooklyn, mi buñata bwa mizwale ni likaizeli bane bali mwa liluko laluna nebazamaile ka mahutu kuya kwa kuta yeo. Baatuli babane bane batalima taba yaluna hase bautwile mizeko yaluna, baatula kuli katulo yenefilwe ya kuli Kaizeli Nicoleau apompelwe mali, neisika luka. Kuta yetuna yayemela Kaizeli Nicoleau mi yaatula kuli taba yeneatile hahulu ya kukupa kuta kuli ife tumelezo ya kuhapeleza mutu kupompelwa mali kusina kuikambota ni yena ifosahalile mi itula mulao wa naha.
Hamulaho wa fo, kuta yetuna ka kufitisisa mwa Muleneñi wa New York yaatula kuli Kaizeli Nicoleau Litaba Zenewinilwe Mwa Kuta Yetuna ka Kufitisisa.”) Hape, nenitusani ni mizwale ni likaizeli fa Betele babali licaziba za mulao kutalima litaba zeama kuuta bana, teleko, mubu, ni miyaho.
naanani tukelo ya kualafiwa kusina kupompelwa mali. Taba yeo neli yona yapili kwa litaba zeene zeama mali zeneatuzwi ki likuta zetuna mwa naha, ili mone nitusize. (Mubone mbokisi yeli, “LINYALO LAKA NI BUPILO BWAKA BWA LUBASI
Pili nisika nyalana kale ni bo Dawn, bo Dawn nebanyalwangwa mi nebanani bana babalaalu. Kunani kasebezi kakañwi kane baeza mi nebali mapaina. Nebakopani ni muinelo omuñwi otaata mwa bupilo, mi nenitabisizwe hahulu kubona kuli nebaikatulezi kusebeleza Jehova. Ka 1992, na ni bo Dawn nelufumanehile kwa Mukopano wa Sikiliti wa “Balwali ba Liseli” one uezelizwe mwa Muleneñi wa New York, mi nabakupa kuli lube mwa libato. Hamulaho wa silimo kuzwa fo, lwanyalana. Bo Dawn babile mpo yende hahulu yezwa ku Jehova, ili musali yatiile kwa moya ni yanani butu bobunde. Bo Dawn baniezelize lika zende mwa mazazi a bupilo bwaluna kaufela.—Liprov. 31:12.
Ka nako yelunyalana, bana ba bo Dawn babalaalu nebanani lilimo ze 11, 13, ni 16. Nenibata kuba ndate lubasi yomunde; kacwalo nenibalanga ka tokomelo ni kusebelisa litaba kaufela zenehatisizwe mwa lihatiso zaluna zeama kuuta bana ba kuañula. Nekuungile nako kuli lukone kuswalisana ni banana, kono nitabile bakeñisa kuli cwale seba niinga sina ndataa bona ni mulikanaa bona. Balikani ba bana baluna hane bato potanga, nelu baamuhelanga hande mi nelutabelanga kuba ni bona.
Ka 2013, na ni bo Dawn lwatutela kwa Wisconsin kuli luyo babalela bashemi baluna bane basupezi. Nenisika libelelela kuli nenika lumelezwa kuzwelapili kusebeleza fa Betele. Nenikupilwe kuzwelapili kutusa ka nakonyana kueza misebezi ya kopano yeama kutalima litaba za mulao.
CINCEHO YA KA SIPUNDUMUKELA
Mwa September ka silimo sa 2018, nenilemuhile kuli neniikomonanga hahulu. Dokota wa fa mutai anitatuba, kono naapalezwi kufumana zenetahisa butata bo. Hasamulaho, dokota yomuñwi aakaleza kuli niyo bonana ni dokota wa booko. Mwa January ka silimo sa 2019, dokota yomuñwi anitaluseza kuli nenikula butuku bobuñwi bone bukatotobela hasamulaho ni kuama mubili waka kaufela, mi ki basikai feela babakulanga butuku bo.
Hamulaho wa mazazi amalaalu kuzwa fo, hane nieza papali yeñwi ya fa litwa, nawa mi lisapo la lizoho laka la bulyo lalobeha. Neniezize papali yeo mwa bupilo bwaka kaufela mi neni iziba hande. Kono cwale nalemuha kuli nenisina hande maata a kueza lika. Nenikomokile hahulu kuli butuku bone nikula nebutotobezi kapili. Nakala kufumana taata kubulela, kuzamaya, kamba kumiza lico.
Nibile ni tohonolo yetuna kuitusisa yeloseli yenibile ni yona ka kuba caziba wa mulao kuli nizwisezepili Mubuso. Mi nibile ni tohonolo yetuna kuñola litaba zeñata zehatisizwe mwa limagazini zebaliwanga ki baalafi, licaziba ba mulao, ni baatuli. Mi nifile lingambolo mwa lifasi kaufela za kuyemela litukelo za batanga ba Jehova za kuiketela likalafo zeeziwa kusina kupompelwa mali. Nihakulicwalo, nikona kubulela sina mokuñolezwi kwa Luka 17:10 kuli: ‘Na ni mutanga feela. Seniezize ki sona sene niswanela kueza.’