1. Lipaki za Jehova babalaalu bababulezwi mwa paragilafu ye, nebabonisize cwañi kuli basepahala ku Jehova?

HALUNYAKISISEÑI miinelo yene baipumani ku yona Lipaki za Jehova babalaalu. (1) Zazi leliñwi, musizana yomuñwi hanaali kwa sikolo, yomuñwi wa baluti bahae ataluseza bana ba sikolo kaufela mwa kilasi kuli baeze mukiti wa kuhupula lizazi leliñwi la pumulo. Musizana yo aikupela kuli asike aikenya mwa mukiti wo kakuli naaziba kuli mikiti yecwalo haitabisi Mulimu. (2) Mutangana yomuñwi yanani maswabi naanzaa kutaza fa ndu ni ndu. Hanaafelize kukutaza fa ndu yeñwi, alemuha kuli fa ndu yetatama ki fona fone kupila yomuñwi wa batu banaakena ni bona sikolo, mi mutu yo naasheunuzi Lipaki za Jehova kwamulaho. Kono mutangana yo aya fa ndu yeo, mi ayo ngongota fa munyako. (3) Muuna yomuñwi naasebeza ka taata kuli afepe lubasi lwahae, kono zazi leliñwi, mubelekisi wahae amukupa kueza nto yeñwi yefosahalile. Muuna yo ahana kueza cwalo niha naaziba kuli naakona kuzwisiwa musebezi, mi ataluseza mubelekisi wahae kuli Mulimu naatokwa kuli batanga bahae basepahale ni kulatelela milao yetomilwe.—Maro. 13:1-4; Maheb. 13:18.

2. Ki lipuzo mañi zeluka nyakisisa, mi ki kabakalañi?

² Ki tulemeno tufi tone babonisize Lipaki babalaalu bao? Mwendi mulemuhile kuli nebanani bundume mi nebatabela kupila ka niti. Kono kunani kalemeno ka butokwa hahulu kone babonisize, ili kalemeno ka busepahali. Kaufelaa bona nebabonisize kuli basepahala ku Jehova. Nebahanile kuloba milao ya Mulimu. Nebaangile mihato yeswanela kabakala kuli nebasepahala. Kaniti, Jehova naatabisizwe hahulu ki zanaaezize yomuñwi ni yomuñwi wabona. Ni luna lubata kutabisa Ndataa luna ya kwa lihalimu. Kacwalo, halunyakisiseñi lipuzo zelatelela: Kusepahala kutalusañi? Ki kabakalañi halutokwa kusepahala? Mi ki lika mañi zekona kulutusa kuzwelapili kusepahala mwa linako zetaata ze?

3. (a) Kusepahala kutalusañi? (b) Ki mitala ifi yebonisa libaka busepahali bwaluna ku Mulimu habuswanela kuba bobukwanile?

³ Ku luna batanga ba Mulimu, kusepahala kutalusa kulata Jehova ka pilu yaluna kaufela ni kueza ka molukonela kaufela kuli lumutabise, ili kubonisa kuli kueza tato yahae ki yona nto ya butokwa hahulu mwa bupilo bwaluna. Halunyakisiseñi zeibulela Bibele ka za linzwi leo. Mwa Bibele linzwi la “kusepahala” likona kutalusa nto yeñwi yekwanile kamba yeiketile. Ka mutala, Maisilaele nebafanga Jehova matabelo a lifolofolo, mi Mulao neubonisa kuli lifolofolo zeo nelilukela kuba zeiketile. * (Liv. 22:21, 22) Batu ba Mulimu nebasa lumelezwi kufa sitabelo sa folofolo yesina lihutu, zebe, kamba liito; mi nebasa swaneli kufa sitabelo sa folofolo yenekula. Jehova naabata kuli lifolofolo zefiwa ku yena libe zekwanile ni zeiketile. (Mala. 1:6-9) Taba yeo, ilutusa kuutwisisa libaka Jehova habata kuli lika zelu mufa libe zeiketile kamba zekwanile. Ka mutala, halubata kuleka nto yeñwi, ibe kuli ki tolwana, buka, kamba sisebeliso sesiñwi, haluna kutabela kuleka tolwana yemonkohile, buka yesina makepe amañwi kamba sisebeliso sesisina kalulo yeñwi. Lukabata kuleka nto yekwanile kamba yeiketile. Jehova ni yena ubata kuli lilato laluna ni busepahali bwaluna ku yena libe cwalo. Lilato laluna ni busepahali bwaluna liswanela kuba zekwanile.

4. (a) Ki kabakalañi hakukona kubulelwa kuli batu babasika petahala bakona kusepahala? (b) Ka kuya ka liñolo la Samu 103:12-14, ki lika mañi zalibelela Jehova ku luna?

⁴ Kana lutokwa kuba babapetahalile kuli lukone kusepahala? Batili. Halunyakisiseñi mabaka amabeli halusa swaneli kuikutwa kuli lutokwa kuba babapetahalile kuli lukone kuba babasepahala. Sapili, Jehova haaisangi hahulu mamelelo kwa mafosisa eluezanga. Linzwi lahae, yona Bibele, lilutaluseza kuli: “Kambe ulondoloza bufosi, wena Jah, ki mañi yanaaka yema fapilaa hao, wena Jehova?” (Samu 130:3) Jehova waziba kuli lu batu babasika petahala, babanani sibi, mi waluswalelanga habuniti. (Samu 86:5) Sabubeli, Jehova waziba kuli kunani lika zelusa koni kueza, mi haalutokwangi kuli lueze lika zeo. (Mubale Samu 103:12-14.) Kacwalo, lukona kuba cwañi babakwanile ni babaiketile fapilaa hae?

5. Lilato litusa cwañi batanga ba Jehova kusepahala ku yena?

⁵ Lilato ki lona lelitusa batanga ba Jehova kusepahala ku yena. Lilato laluna ku Mulimu ni busepahali bwaluna ku Ndataa luna ya kwa lihalimu, liswanela kuba zekwanile. Haiba luzwelapili kulata Mulimu kusina taba ni miliko yelutahela, lubonisa kuli lwasepahala. (1 Makol. 28:9; Mat. 22:37) Halunyakisiseñi hape mutala wa Lipaki za Jehova babalaalu bababulezwi kwa makalelo a taba ye. Ki kabakalañi hane baezize sina mokuboniselizwe kwa makalelo? Kana musizana yani naasatabeli kuitabisa hanaali kwa sikolo, kamba mwendi mutangana yani naabata feela kushubulwa ki mutu yanaakena ni yena sikolo, kamba kana ndate lubasi yani naabata kuzwisiwa musebezi? Batili. Kaufelaa bona nebaziba kuli Jehova naabata kuli balatelele likuka zahae zelukile; ki lona libaka hane baikatulezi kueza zeneka tabisa Ndataa bona ya kwa lihalimu. Bakeñisa kuli neba mulata, nebabata kueza likatulo zeneka mutabisa. Ka kueza cwalo, nebabonisize kuli basepahala.

6. (a) Ki kabakalañi hamutokwa kusepahala? (b) Bo Adama ni Eva nebabonisize cwañi kuli nebasa sepahali?

⁶ Ki kabakalañi mañi ni mañi waluna hatokwa kusepahala? Lutokwa kusepahala bakeñisa kuli Satani naalwanisize Jehova, mi wamilwanisa ni mina. Lingeloi la mukwenuheli leo nelitahisize kuli libe Satani, kamba “Muhanyezi,” mwa simu ya Edeni. Nelisinyize libizo la  Jehova lelinde ka kubonisa inge kuli Mulimu neli Mubusi yamaswe, yaitata, ni yasasepahali. Ka bumai, bo Adama ni Eva nebaswalisani ni Satani kufetuhela Jehova. (Gen. 3:1-6) Bashemi baluna hane basapila mwa simu ya Edeni, nebanani kolo ya kutiisa lilato labona ku Jehova. Kono ka nako yene balikiwa ki Satani, lilato labona ku Mulimu nelisika kwana. Taba yeo neitahisize kuli kuzuhe puzo ye: Kana kunani batu bane bakazwelapili kusepahala ku Jehova Mulimu kabakala kuli neba mulata? Kamba kana batu bakona kusepahala ku Mulimu? Satani naazusize taba yeswana yeo ka za busepahali bwa Jobo ku Mulimu.

7. Ka kuya ka liñolo la Jobo 1:8-11, Jehova naaikutwa cwañi ka za busepahali bwa Jobo, kono Satani yena naanga cwañi taba yeo?

⁷ Jobo naapilile ka nako yeo Maisilaele nebali mwa Egepita. Neli muuna yasepahala, mi nekusina mutu mwa lifasi yanaasepahala sina yena. Kono ni yena naasika petahala sina luna. Fokuñwi naafosanga. Niteñi, Jehova naalata Jobo bakeñisa kuli naasepahala. Kubonahala kuli Satani naakalile kale kunyefula Jehova ka kupiha kuli hakuna mutu yanaaka kona kusepahala ku yena. Kacwalo, Jehova ataluseza Satani za mutangaa hae Jobo. Jobo naasepahala ku Mulimu, ili kubonisa kuli Satani neli lihata lelituna! Satani apihelela kuli busepahali bwa Jobo bulikiwe. Jehova naasepile mulikanaa hae Jobo, mi alumeleza Satani kumulika.—Mubale Jobo 1:8-11.

8. Satani naalwanisize cwañi Jobo?

⁸ Satani unani lunya mi ki mubulai. Naalwanisize Jobo ka kutahisa kuli sifumu sahae sifele, batanga bahae babulaiwe, ni kusinya libizo lahae. Naataselize lubasi lwa Jobo ka kutahisa kuli bana bahae baalishumi banaalata bashwe. Hasamulaho, aswala Jobo fa mubili ka kumunata ka litombo zebutuku zenani bulalu, kukalela  kwa mahutu ahae kuisa kwa toho yahae. Musalaa Jobo naalembwalile hahulu kabakala manyando anaa bawezi, mi asusueza Jobo kunyefula Mulimu kuli ashwe. Jobo ni yena naaikupezi kushwa; niteñi, naazwezipili kusepahala. Hasamulaho, Satani alika busepahali bwa Jobo ka kuitusisa nzila yeñwi. Aitusisa baana babalaalu bane bali balikani ba Jobo. Baana bao nebaizo potela Jobo ni kuina ni yena mazazi amañata kono nebasika muomba-omba. Mane neba mubulelezi manzwi anaa mutunkile kwa pilu, mi neba munyazize. Nebapihile kuli Mulimu ki yena yanaa mutahiselize manyando anaa muwezi, mi naasina taba ni busepahali bwa Jobo. Baana bao mane nebabonisize kuli Jobo naali mutu yamaswe mi nekuswanela kuli atahelwe ki miliko yeo!—Jobo 1:13-22; 2:7-11; 15:4, 5; 22:3-6; 25:4-6.

9. Ki lika mañi zanaaikatulezi kueza Jobo kusina taba ni miliko yanaatalimani ni yona?

⁹ Jobo naaezizeñi hamulaho wa kuipumana mwa miinelo yetaata yeo? Jobo neli mutu yanaasika petahala. Kacwalo, ahanyeza baomba-ombi ba buhata bao ka bunyemi, mi abulela manzwi anaainyazize hasamulaho kakuli naaabulezi asika nahanisisa. Naabulezi hahulu za kuluka kwahae kufita mwanaaboniselize kuli Mulimu ulukile. (Jobo 6:3; 13:4, 5; 32:2; 34:5) Kono kusina taba ni miinelo yetaata yanaakopani ni yona, Jobo naaikatulezi kuli naakazwelapili kusepahala ku Jehova Mulimu. Naasika lumela litaba za buhata zene babulezi baana bao bane baipapata kuba balikani bahae. Naabulezi kuli: “Mina baana, hanikoni kumibulela kuli mu babalukile! Hanina kutuhela kusepahala kufitela nishwa!” (Jobo 27:5) Manzwi ao ki a butokwa hahulu. Abonisa kuli Jobo naaikatulezi kuli naakazwelapili kusepahala ku Mulimu kusina taba ni miinelo yetaata yenee mutahezi; ni luna lwakona kueza nto yeswana.

10. Taba yanaazusize Satani ka za busepahali bwa Jobo imiama cwañi?

¹⁰ Taba yanaazusize Satani ka za busepahali bwa Jobo yamiama ni mina kacenu. Ka mukwa ufi? Satani upiha kuli hamulati Jehova Mulimu, mi mukatuhela kumusebeleza kuli mubukeleze bupilo bwamina, ni kuli busepahali bwamina ku yena ki bwa fahalimu feela! (Jobo 2:4, 5; Sin. 12:10) Muikutwa cwañi ka za taba yeo? Kaniti, ki taba yeutwisa butuku luli! Kono kwatabisa kuziba kuli Jehova umisepile hahulu kuli mane umifile kolo ya kubonisa kuli mwasepahala ku yena. Jehova utuhelezi Satani kulika busepahali bwamina. Waziba kuli mukazwelapili kusepahala ku yena ni kubonisa kuli Satani ki lihata. Mi usepisa kuli uka mitusa kueza cwalo. (Maheb. 13:6) Ki tohonolo yetuna luli kusepiwa ki Mulena Yapahami ka Kufitisisa mwa pupo kaufela! Taba yeo ibonisa kuli kusepahala ki kwa butokwa hahulu. Haiba lusepahala ku Mulimu, lukabonisa kuli Satani ki lihata, mi lubata kukenisa libizo la Ndataa luna ni kuyemela bubusi bwahae. Ki lika mañi zekona kulutusa kuzwelapili kusepahala ku Mulimu?

11. Luitutañi kwa mutala wa Jobo?

¹¹ Satani uzwelapili kululwanisa hahulu mwa “mazazi a mafelelezo” ataata a. (2 Tim. 3:1) Ki lika mañi zekona kulutusa kuzwelapili kusepahala ku Mulimu kusina taba ni miliko yelukopana ni yona? Mutala wa Jobo wakona kulutusa ni mwa taba yeo. Lilimo-limo pili Jobo asika ipumana mwa miliko yenee mutahezi, naabonisize kuli naali mutu yasepahala. Halunyakisiseñi lituto zetaalu zeluituta ku yena zekona kulutusa kuzwelapili kusepahala.

12. (a) Ka kuya ka liñolo la Jobo 26:7, 8, 14, ki lika mañi zanaaezize Jobo zenetahisize kuli amakaliswe ki misebezi ya Jehova ni kumukuteka hahulu? (b) Ki lika mañi zekona kulutusa kuitebuha hahulu misebezi ya Mulimu?

¹² Jobo naakomokisizwe hahulu ki misebezi ya Mulimu, mi taba yeo neitahisize kuli alate hahulu Jehova. Jobo naanahanisisanga za pupo ya Jehova yemakaza.  (Mubale Jobo 26:7, 8, 14.) Naamakalile hahulu hanaanzaa nahanisisanga za lifasi, mbyumbyulu, malu, ni mishika; niteñi, naalemuhile kuli litaba zanaaziba ka za pupo neli zenyinyani hahulu. Hape, Jobo naaitebuhile hahulu manzwi a Jehova. Naabulezi cwana ka za manzwi a Mulimu: “Nimamezi manzwi ahae ka tokomelo.” (Jobo 23:12) Jobo naakomokisizwe ki misebezi ya Mulimu mi naakuteka hahulu Jehova. Naalata Ndatahe mi naabata kumutabisa. Kabakaleo, Jobo azwelapili kusepahala ku Mulimu. Ni luna luswanela kueza sina mwanaaezelize Jobo. Luna luziba lika zeñata zekomokisa ka za pupo kufita batu bane bapila ka nako yanaapila Jobo. Mi hape lunani Bibele yeñozwi ka kususumezwa ki moya wa Mulimu, ili yelutusa kuziba hande Jehova. Lika kaufela zeluituta mwa Bibele lilutusa kuitebuha hahulu misebezi ya Mulimu. Kuitebuha misebezi ya Jehova yekomokisa ni kumukuteka, kuka lutusa kumulata, kulatelela milao yahae, ni kuzwelapili kusepahala ku yena.—Jobo 28:28.

13-14. (a) Ka kuya ka liñolo la Jobo 31:1, Jobo naabonisize cwañi kuli naautwa Mulimu? (b) Lukona kulikanyisa cwañi mutala wa Jobo?

¹³ Jobo neli mutu yanaaipeya kuutwa, mi kueza cwalo nekutahisize kuli azwelepili kusepahala. Jobo naaziba kuli naatokwa kuipeya kuutwa kuli azwelepili kusepahala. Mane, nako kaufela haluipeya kuutwa, lubonisa kuli lubata kuzwelapili kusepahala. Jobo naaezize ka taata kuli azwelepili kuutwa Mulimu mwa bupilo bwahae kaufela. Ka mutala, naabile ni tokomelo ka mwanaapilisanela ni basali. (Mubale Jobo 31:1.) Ka kuba muuna yanyezi, naaziba kuli naasaswaneli kuisa hahulu pilu musali usili kwandaa musalaa hae. Kacenu, lupila mwa lifasi lelikukueza batu kuikenya mwa muzamao wa buhule. Ka kuswana ni Jobo, kana ni luna lukahana kuisa hahulu pilu ku mutu yelusika nyalana ni yena? Kana ni luna lukahana kutalima maswaniso a mapunu kwakona kufumaneha kaufela? (Mat. 5:28) Haiba luikataza kuba ni buiswalo zazi ni zazi, lukazwelapili kusepahala ku Mulimu.

 ¹⁴ Hape Jobo naabonisize kuli naautwa Jehova ka mwanaangela lika za kwa mubili. Naaziba kuli hanaaka sepa hahulu maluwo ahae, naakaeza mulatu omutuna one ukatahisa kuli afiwe koto. (Jobo 31:24, 25, 28) Kacenu, lupila mwa lifasi ili mo batu batabela hahulu kuba ni sifumu. Haiba lulatelela likuka za mwa Bibele za kuba ni mubonelo oswanela ka za masheleñi ni maluwo, lukazwelapili kusepahala ku Mulimu.—Liprov. 30:8, 9; Mat. 6:19-21.

15. (a) Ki sepo mañi yanaanani yona Jobo yenee mutusize kuzwelapili kusepahala? (b) Kuhupula kuli Jehova uka lufa mupuzo, kuka lutusa cwañi?

¹⁵ Jobo naaisize pilu kwa sepo yanaanani yona ya kuli Mulimu uka mufa mupuzo, mi kueza cwalo neku mutusize kusepahala. Naaziba kuli Mulimu walemuha busepahali bwahae. (Jobo 31:6) Nihaike kuli Jobo naatalimani ni miliko, naanani sepo ya kuli Jehova naaka mufa mupuzo. Sepo yeo nei mutusize kuzwelapili kusepahala. Jehova naatabisizwe hahulu ki busepahali bwa Jobo kuli mane naamufuyauzi hahulu ka nako yanaapila! (Jobo 42:12-17; Jak. 5:11) Mi kwapili Jehova ukafuyaula hahulu Jobo. Kana munani sepo ya kuli Jehova uka mifa mupuzo bakeñisa busepahali bwamina? Mulimu hasika cinca. (Mala. 3:6) Haiba luhupula kuli Mulimu waitebuha busepahali bwaluna, lukazwelapili kusepahala ni kuba ni sepo ya kuli uka lufa mupuzo kwapili.—1 Mates. 5:8, 9.

16. Luswanela kuikatulela kuezañi?

¹⁶ Muikatulele kuli hamuna kutuhela kusepahala nikamuta! Fokuñwi mukona kuikutwa kuli hamuswaneli kuikataza kusepahala kakuli batu babañata habaezi cwalo. Kono niti kikuli kunani batu babañwi babaikataza kusepahala. Mi haiba musepahala, mukaba mwahalaa batanga ba Jehova babasepahala babañata-ñata mwa lifasi kaufela. Hape, ni mina mukabalelwa kwa sikwata sa baana ni basali ba kwamulaho bane banani tumelo, ili bane bazwezipili kusepahala kusina taba kuli kueza cwalo nekukona kutahisa kuli babulaiwe. (Maheb. 11:36-38; 12:1) Haike kaufelaa luna luikatulele kupila ka kulumelelana ni manzwi anaabulezi Jobo, aali: “Hanina kutuhela kusepahala”! Mi haike busepahali bwaluna bukanyise Jehova kuya kuile!