1. .Mutaluse libaka hakuli kwa butokwa kulemuha nako ni lika zeezahala ka nako yeo (Mubone siswaniso sesi fahalimu.)

 MUKOPANO omutuna neutuha ukalisa. Muina-situlo uya fa libulelelo ni kuyo amuhela baputehi. Lipina nelituha likalisa kulila. Baputehi nebaziba kuli neseli nako ya kuli baine fa lipula. Nebabata kuteeleza kwa lipina zende, mi nebanyolezwi kuteeleza lingambolo zene kafiwa. Kono mwendi nekunani babañwi bane basika teeleza ku zanaa bulela muina-situlo mi mwendi nebasika lemuha kuli lipina nelikalile kulila. Kacwalo, nebasika lemuha kuli mukopano neukalile, mi nebasweli kuzamaya-zamaya kamba kuikambota ni balikani babona. Muinelo wo ubonisa zekona kuezahala haiba haluzibi kuli ki nako mañi kamba haiba haluzibi lika zesweli kuezahala ka nako yeo. Ye ki tuto ya butokwa hahulu ku luna kakuli hona cwale-cwale fa, kukaba ni kezahalo yetuna hahulu mi luswanela kuitukiseza yona. Ki kezahalo mañi ona yeo?

2. Ki kabakalañi Jesu hanaabulelezi balutiwa bahae kuli: “Mu zwelepili ku tona”?

² Hanaabulela ka za “maungulelo a muinelo wa lifasi,” Jesu  Kreste naasusuelize balutiwa bahae kuli: “Mu zwelepili ku libelela, mu zwelepili ku tona, kakuli ha mu zibi kuli nako ye tomilwe i fita lili.” Hamulaho wa fo, Jesu naakuta-kutezi ku babulelela kuli: “Mu zwelepili ku tona.” (Mat. 24:3; mubale Mareka 13:32-37.) Kwa Mateu taba yeswana yeo hape ibonisa kuli Jesu naalemusize balateleli bahae kuli batone, naaize: “Mu zwelepili ku tona, kakuli ha mu zibi lizazi la taha Mulenaa mina. . . . Mu be ba ba itukiselize kakuli Mwanaa mutu u taha ka nako ye mu sa hupuli ku ba yona.” Hape naabulezi kuli: “Mu libelele he, kakuli ha mu zibi lizazi, nihaiba nako.”—Mat. 24:42-44; 25:13.

3. Ki kabakalañi haluisa hahulu mamelelo kwa temuso ya Jesu?

³ Ka kuba Lipaki za Jehova, luunga temuso ya Jesu kuba ya butokwa hahulu. Lwaziba kuli lupila kwa mafelelezo a “nako ya maungulo” mi kusiyezi feela nako yenyinyani kuli “ñalelwa ye tuna” ikalise! (Dan. 12:4; Mat. 24:21) Mwa lifasi kaufela lusweli lwaiponela lindwa zeziyeza, muzamao omaswe ni kutokwa mulao lisweli zaekezeha hahulu, bulapeli busweli kulyanganisa batu, hakuna lico zelikani, kunani matuku, ni lizikinyeho za lifasi. Lwaziba kuli musebezi omutuna wa kukutaza za Mubuso usweli waeziwa ki batu ba Jehova mwa lifasi kaufela. (Mat. 24:7, 11, 12, 14; Luka 21:11) Ka nako yacwale, lunyolelwa hahulu nako yeo Jesu akataha ni kuto taleleza mulelo wa Ndatahe.—Mare. 13:26, 27.

4. (a) Ki kabakalañi halukona kubulela kuli ka nako yacwale, Jesu waziba fo ikabela teñi Armagedoni? (b) Nihaike kuli haluzibi fo ika kaliseza ñalelwa yetuna, ki buikolwiso mañi boluswanela kuba ni bona?

⁴ Lwaziba kuli tukiso kaufela ya mukopano omutuna inani nako ya yona ye ikalisanga. Nihakulicwalo, halukoni kuziba nako luli fo ika kaliseza ñalelwa yetuna. Hanaali fa lifasi, Jesu naabulezi kuli: “Haili lizazi ni nako yeo, ha ku na ya li ziba, ibe mangeloi a kwa lihalimu kamba Mwana konji Ndate a li nosi.” (Mat. 24:36) Kono Jesu ufilwe maata mwa lihalimu a kuli alwane ni lifasi la Satani. (Sin. 19:11-16) Kacwalo, kulukile kubulela kuli ka nako yacwale Jesu waziba nako fo ikabela teñi Armagedoni. Kono luna haluzibi. Ki kwa butokwa hahulu kuzwelapili kutona kufitela ñalelwa yetuna ibateñi. Niteñi Jehova yena uzwezipili kuziba nako luli fo ikaezahalela kezahalo yeo. Utomile kale nako luli fo ika ezahalela ñalelwa yetuna mi zazi ni zazi nako yeo izwelapili kusutelela bukaufi. “Mi ha i na ku liyeha.” (Mubale Habakuki 2:1-3.) Lukona kuikolwisa cwañi taba yeo?

5. Mufe mutala obonisa kuli bupolofita bwa Jehova kamita butalelezwanga ka nako yeswanela.

⁵ Bupolofita bwa Jehova kamita butalelezwanga ka nako yeswanela! Ka mutala, munahane ka za lizazi lanaalukuluzi batu bahae mwa Egepita. Lizazi leo neli la Nisani 14, 1513 B.C.E. Hasamulaho Mushe naañozi ka za lizazi leo kuli: “Myaha ye 430 ha i felile, ka lizazi lona leo la mafelelezo, limpi kaufela za Muñaa Bupilo za zwa mwa naha ye Egepita.” (Exo. 12:40-42) La Nisani 14 ka silimo sa 1943 B.C.E., ili lilimo ze 430 Maisilaele basika lukululwa kale, sepiso ya Jehova ya kuli naaka fuyaula lusika lwa Abrahama ya kala kusebeza. (Magal. 3:17, 18) Hamulaho wa fo, Jehova naabulelezi Abrahama kuli: “U zibe buniti, kuli baikulu ba hao ba ka ba baenyi mwa naha ye ñwi ye si ya bona; fo, ba ka pila ka butanga mi ba ka utwiswa butuku ka myaha ye mianda ye mine.” (Gen. 15:13; Lik. 7:6) Myaha ye mianda yemine kamba lilimo ze 400 zeo neli kalile kubateñi ka silimo sa 1913 B.C.E. Ishimaele hanaa kalile kunyandisa Isaka. Lilimo zeo  neli felile Jehova hanaalukuluzi Maisilaele mwa Egepita ka silimo sa 1513 B.C.E. (Gen. 21:8-10; Magal. 4:22-29) Ki cwalo luli, lilimo zeñata-ñata pili kezahalo yeo isika bateñi kale, Jehova naatomelezi cimo lizazi luli lanaaka lukulula batu bahae!

6. Ki kabakalañi halukona kukolwa kuli Jehova uka sileleza batu bahae?

⁶ Joshua, yanaali teñi kwa batu bane balukuluzwi mwa Egepita, naahupulisize Maisilaele kaufela kuli: “Mu ziba kuli kwa linto ze nde kaufela za mi sepisize Muñaa Bupilo Mulimu wa mina, ha ku na niheba i li ñwi ye tokwahezi; kamukana li bonahalile ku mina, ha ku na ye ñwi ya zona ye tokwahezi.” (Josh. 23:2, 14) Ni luna luswanela kukolwa kuli sepiso ya Jehova ya kuli uka lupunyusa ka nako ya ñalelwa yetuna, ika talelezwa luli. Nihakulicwalo, haiba lubata kupunyuha sinyeho ya muinelo wa lifasi le, luswanela kuzwelapili kutona.

7, 8. (a) Ki musebezi mañi one baezanga balibeleli mwa linako za kwamulaho, mi luitutañi kwa taba yeo? (b) Mufe mutala wa zekona kuezahala haiba mulibeleli alobala fa musebezi.

⁷ Lwakona kuituta ku zene ezahalanga mwa linako za kwamulaho ka za libaka hakuli kwa butokwa kuba babatona. Mwa linako zeo mileneñi yemiñata yemituna yecwale ka Jerusalema neipotolohilwe ki mamota amatelele. Mamota ao naasilelezanga muleneñi kuli usike watasezwa ki bahapi mi hape naatusanga batu kubuha libaka zebapolohile. Busihu ni musihali, balibeleli nebayemanga fa mamota ni fa minyako ya muleneñi. Hane babonanga lila inze litaha, nebalemusanga batu ba mwa muleneñi ka za teñi. (Isa. 62:6) Nebaziba kuli ki kwa butokwa kuzwelapili kutona ni kutalimisisa ka tokomelo ku zene ezahala. Mi hane basike baeza cwalo, batu babañata nebakashwa.—Ezek. 33:6.

⁸ Caziba wa litaba zene ezahezi kwamulaho ya bizwa Josephus utalusa kuli ka silimo sa 70 C.E., mpi ya Maroma neikonile kukena mwa Jerusalema bakeñisa kuli balibeleli bane batokomela kalulo yeñwi ya muleneñi nebalobezi! Hase bakeni mwa muleneñi, masole ba Maroma bamatela kapili kwa tempele ni kuyo icisa ka mulilo, mi yeo neli yona ñalelwa yetuna ye kile ya bateñi mwa Jerusalema ili yebakile batalimana ni yona Majuda.

9. Ki taba mañi yebasa zibi batu babañata kacenu?

⁹ Mwa linaha zeñata kacenu balibelelanga miseto yabona ka kuitusisa masole ni ka kuitusisa lika za bumapangapanga zezwezipili hahulu. Balibeleli babonanga teñi kuli basileleza naha ku mutu ufi kamba ufi kamba kwa nto ifi kamba ifi yekona kutahisa kozi mwa naha yabona. Kono babusi ba linaha zeo, sebasa zibi kikuli mwa lihalimu kunani mubuso omaata hahulu ni kufita ili obusiwa ki Kreste Jesu. Mubuso wo utuha ulwanisa mibuso kaufela ye mwa lifasi. (Isa. 9:6, 7; 56:10; Dan. 2:44) Lunyolezwi hahulu kutaha kwa lizazi leo mi lubata kuitukiseza lona. Kacwalo, luisa hahulu mamelelo kwa bupolofita bwa Bibele ni kuzwelapili kusebeleza Jehova ka busepahali.—Samu 130:6.

10, 11. (a) Luswanela kutokomelañi, mi ki kabakalañi? (b) Kiñi sesi mikolwisa kuli Diabulosi ukukuelize batu kusaisa pilu kwa bupolofita bwa Bibele?

¹⁰ Munahane ka za mulibeleli yanaazwezipili kutona busihu kaufela. Hasekusiyezi feela nako yenyinyani kuli akotoke, kumubela hahulu taata kuzwelapili kutona bakeñisa kuli ki kale akatala hahulu. Ka nzila yeswana, lupila mwa mazazi a mafelelezo a muinelo wa lifasi  le. Mi halunze lusutelela hahulu kwa maungulelo, kulubela hahulu taata kuzwelapili kutona. Ikona kuba nto yemaswe hahulu haiba lupalelwa kuzwelapili kutona! Halunyakisiseñi lika zetaalu zekona kulupalelwisa kuzwelapili kutona.

¹¹ Diabulosi usweli kukukueza batu. Nakonyana pili asika shwa kale, Jesu naalemusize balutiwa bahae halaalu ka za “mubusi wa lifasi le.” (Joa. 12:31; 14:30; 16:11) Jesu naaziba kuli Diabulosi ukazwelapili kupuma batu kuli basike balemuha bupolofita bwa mwa Bibele bobubonisa hande kuli mafelelezo a lifasi le a fakaufi hahulu. (Zef. 1:14) Kwaiponahalela hande kuli Satani ufoufalize kale “minahano ya ba ba sa lumeli.” (2 Makor. 4:3-6) Kabakaleo, halutalusezanga batu kuli mafelelezo a lifasi le a fakaufi hahulu ni kuli Kreste ka nako yacwale usweli wabusa, buñata bwabona habalatangi kuteeleza kwa litaba zeo. Hañata babulelanga kuli: “Hanitabeli.”

12. Ki kabakalañi halusa swaneli kulumeleza Diabulosi kulupuma?

¹² Nihaike kuli batu babañata habaisi pilu kwa bupolofita bwa Bibele, haluswaneli kuzwafiswa ki mubonelo wabona. Lwaziba libaka hakuli kwa butokwa kuzwelapili kutona. Paulusi naañolezi balumeli ka yena kuli: ‘Mwa izibela hande ilimina kuli lizazi la Jehova lataha,’ mi naazwezipili kubulela kuli litaha luli “sina lisholi mwahalaa busihu.” (Mubale 1 Matesalonika 5:1-6.) Jesu naalulemusize kuli: “Mu zwelepili ku ba ba ba itukisize, kakuli Mwanaa mutu u taha ka nako ye mu sa hupuli ku ba yona.” (Luka 12:39, 40) Hona cwale-cwale fa, Satani uka puma batu babañata-ñata kuli balumele taba ya buhata ya kuli kunani “kozo ni buiketo!” Uka bapuma kuli balumele kuli lika kaufela lizamaya hande mwa lifasi. Kono luna bo? Lizazi leo la katulo haliswaneli ‘kulupatisa sina musihali mo u patisezanga masholi’ ibile feela lwazwelapili ‘kutona ni kubuluka minahano yaluna inze iiketile.’ Ki lona libaka haluswanela kubalanga Linzwi la Mulimu ka zazi ni zazi ni kunahanisisanga lika zalubulela Jehova.

13. Moya wa lifasi ukukueza cwañi batu, mi lukona kuambuka cwañi kukuezwa ki ona?

¹³ Moya wa lifasi utahiseza batu buloko bwa kwa moya. Batu babañata bapatehisizwe hahulu ki lika zebaezanga ka zazi ni zazi kuli mane habalemuhi “kuli ba tokwa za Mulimu.”  (Mat. 5:3) Buñata bwa nako ni maata abona balisinyeza kwa kubata kufumana lika zeñata za lifasi. (1 Joa. 2:16) Hape likampani zepanga mafilimu litahisa kuli batu ‘balate hahulu minyaka,’ mi miliko izwelapili kuba hahulu taata kuitiyela. (2 Tim. 3:4) Ki ka lona libaka leo Paulusi hanaabulelezi Bakreste kuli basike balelelanga “cimo ku kolwisa litakazo za nama,” bakeñisa kuli kueza cwalo kutahisa buloko bwa kwa moya.—Maro. 13:11-14.

14. Ki temuso mañi yelufumana kwa Luka 21:34, 35?

¹⁴ Mwa sibaka sa kuamuhela moya wa lifasi, lulumeleza moya wa Mulimu kuluzamaisa ili moya wa itusisa Jehova kwa kulutusa kuutwisisa lika zekaezahala kwapili. ^[1] (1 Makor. 2:12) Niteñi, lulemuha kuli hakutokwahali lika zeipitezi hahulu kuli mutu aozele kwa moya, lika zeluezanga ka zazi ni zazi zakona kuluozelisa haiba lilupalelwisa kueza lika za kwa moya. (Mubale Luka 21:34, 35.) Batu babañwi bakona kulusheununa bakeñisa kuli luzwelapili kutona, kono haluswaneli kuzwafiswa ki nto yeo bakeñisa kuli lwaizibela hande kuli mafelelezo a fakaufi. (2 Pit. 3:3-7) Haiba lubata kuzamaiswa ki moya wa Mulimu, luswanela kufumanehanga kamita kwa mikopano kuli luswalisane ni mizwale baluna.

15. Kiñi zene ezahezi ku bo Pitrosi, Jakobo, ni Joani, mi nto yeswana ikona kuezahala cwañi ku luna?

¹⁵ Bufokoli bwaluna butahisa kuli kulubele taata kuzwelapili kutona. Jesu naautwisisa kuli batu habasika petahala mi banani bufokoli. Munahane zeneezahezi busihu lizazi lanaashwile Jesu lisika fita kale. Nihaike kuli Jesu naapetehile, naaziba kuli, kuli azwelepili kusepahala, naatokwa kulapela ku Ndatahe kuli amutuse. Jesu hanaanzaa lapela, naakupile Pitrosi, Jakobo, ni Joani kuli ‘batiiseze kutona.’ Nihakulicwalo, nebasika lemuha butokwa bwa lika zene tuha liezahala. Mwa sibaka sa kulibelela Mulenaa bona, hase bautwile buloko balobala. Nihaike kuli Jesu ni yena naakatezi, naazwezipili kutona inzaa lapela ka taata ku Ndatahe. Balikani bahae ni bona nebaswanela kueza nto yeswana.—Mare. 14:32-41.

16. Ka kuya ka Luka 21:36, Jesu naalu laezi kuezañi kuli ‘luzwelapili kutona’?

¹⁶ ‘Kuzwelapili kutona’ kwa moya hakutalusi feela kuba ni milelo yeminde. Mazazi asikai pili kezahalo yeo isika ezahala kale mwa simu ya Getsemani, Jesu naabulelezi balutiwa babaswana bao kuli bakupe ku Jehova. (Mubale Luka 21:36.) Kacwalo, kuli luzwelepili kutona kwa moya, luswanela kuzwelapili kulibelela inze lulapela.—1 Pit. 4:7.

17. Ki lika mañi zelukona kueza kuli lubonise kuli luitukiselize lika zetuha liezahala?

¹⁷ Bakeñisa kuli Jesu naabulezi kuli mafelelezo aka taha “ka nako ye [lu] sa hupuli ku ba yona,” ye haki yona nako ya kuozela kwa moya, mi haki yona nako ya kuzwelapili kubata lika za minyaka yatahisa Satani ni lifasi lahae. (Mat. 24:44) Mwa Bibele luituta kuli Mulimu ni Kreste balubulelela lika zebaka luezeza kwapili mi balutaluseza ni mwa kuezeza kuli luzwelepili kutona. Kacwalo, haike luiseñi mamelelo yaluna kwa bupolofita bwa Bibele kuli lulemuhe mobusweli kutalelelezwa. Mi haike luzwelepili kusutelela hahulu ku Jehova ni kubeya za Mubuso mwa sibaka sapili mwa bupilo bwaluna. Haiba lueza cwalo, uzibe lukaba babaitukiselize mafelelezo hakataha. (Sin. 22:20) Bupilo bwaluna buitingile fa kueza cwalo!