1. Ki buikolwiso mañi bolunani bona, mi ki kabakalañi?

 KANA lika zemaswe zesweli kuezahala mwa lifasi litahisa kuli kumibele taata kulumela kuli lika likaba hande kwapili? Batu mwa mabasi habasa latana hahulu sina feela kwamulaho. Batu babañata kacenu sebalata hahulu mifilifili mi ki baitati. Babañata kubabelanga taata kusepa batu baba bazamaisa. Kono miinelo ye yakona kulutusa kuba ni sepo ya kuli lika likaba hande kwapili. Kabakalañi? Kabakala kuli likezo za batu liswana feela sina mone kupolofitezwi mwa bupolofita bobubulela za “mazazi a mafelelezo.” (2 Tim. 3:1-5) Kutalelezwa kwa bupolofita bo, ili bwakona kuiponela mañi ni mañi, kubonisa kuli Kreste Jesu ukalile kubusa sina Mulena wa Mubuso wa Mulimu. Kono bo ki bupolofita bulibuñwi feela kwa bupolofita bobuñata bobubulela za Mubuso. Kunyakisisa bupolofita bobuñwi bobutalelelizwe mwa lilimo lisikai kwamulaho kwakona kutiisa tumelo yaluna.

2. Lukanyakisisañi mwa taba ye, mi kueza cwalo kuka lutusa cwañi? (Muame kwa siswaniso sesi fa kava.)

² Mwa taba ye, lukanyakisisa (1) bupolofita bobu lutusa kuziba fone utomezwi Mubuso, (2) bupolofita bobu lutusa kuziba za kubateñi kwa Jesu sina Mulena wa Mubuso wa Mulimu asabonwi ki meeto a batu, ni (3) bupolofita bobubonisa mo lila za Mubuso wa Mulimu likayundisezwa. Bupolofita  bo, buka lutusa kuziba nako yelupila ku yona ka kuya ka mwalukiselize lika Jehova.

3. Bupolofita bobu kwa Daniele 7:13, 14 bulufa buikolwiso mañi ka za Mulena wa Mubuso wa Mulimu?

³ Bupolofita bobuñozwi kwa Daniele 7:13, 14 bulukolwisa kuli Kreste Jesu ukaba Mubusi yomunde wa Mubuso wa Mulimu. Batu babazwa mwa macaba kaufela ‘baka musebeleza’ ka tabo, mi hakuna mubusi yomuñwi yaka muyola nikamuta. Bupolofita bobuñwi bobufumaneha mwa buka ya Daniele nebupolofitile kuli Jesu naakafiwa Mubuso kwa mafelelezo a linako ze 7 za bupolofita. Kana lwakona kuziba fone iezahalezi taba yetabisa yeo?

4. Mutaluse mo Daniele 4:10-17 ilutuseza kuziba silimo seo Kreste naakaba Mulena wa Mubuso wa Mulimu. (Mubone ni litaluso ze kwatasi.)

⁴ Mubale Daniele 4:10-17. “Linako ze 7” liyemela lilimo ze 2,520. Linako zeo nelikalile ka 607 B.C.E. Mababilona hane bazwisize mulena wa mafelelezo fa lubona lwa Jehova mwa Jerusalema. Nelifelile ka 1914 C.E. Jehova hanaabeile Jesu fa lubona, yena “yanani tukelo ya ka mulao,” ya kuba Mulena wa Mubuso wa Mulimu. *—Ezek. 21:25-27.

5. Bupolofita bwa “linako ze 7” bukona kulutusa cwañi?

⁵ Bupolofita bo, bukona kulutusa cwañi? Kuituta za “linako ze 7” kulutusa kuba ni buikolwiso bwa kuli Jehova watalelezanga lisepiso zahae ka nako yeswanela. Sina feela hanaatomile nako ya fone ukakalela kubusa Mubuso wahae, hape ukabona teñi kuli bupolofita bobuñwi kaufela bwatalelezwa ka nako yatomile. Kaniti luli, lizazi la Jehova “[halina] kuliyeha!”—Hab. 2:3.

6. (a) Ki lika mañi zelubona mwa lifasi zepaka kuli Kreste ukalile kubusa kwa lihalimu? (b) Bupolofita bobu kwa Sinulo 6:2-8 bupaka cwañi taba ye?

⁶ Ibato ba kwa mafelelezo a bukombwa bwahae, Jesu naapolofitile lika zeñwi zeneka ezahala mwa lifasi ili zeneka tusa balateleli bahae kuziba kuli naakalile kubusa kwa lihalimu. Zeñwi za lika zanaapolofitile ki lindwa, lukupwe, ni lizikinyeho za lifasi. Hape naapolofitile kuli nekukaba ni matuku ayambukela “mwa sibaka sesiñwi kuya ku sesiñwi,” mi butuku bobuyambukela bwa COVID-19 bubonisa buniti bwa taba yeo. Bibele ibonisa kuli likezahalo zeo ki kalulo ya “sisupo” sa kubateñi kwa Kreste. (Mat. 24:3, 7; Luka 21:7, 10, 11) Hamulaho wa lilimo zefitelela 60 kuzwa fashwela Jesu ni kukutela kwa lihalimu, naataluselize muapositola Joani litaba zenee mutusize kuziba kuli lika zeo nelika ezahala luli. (Mubale Sinulo 6:2-8.) Lika zeo kaufela liezahezi kuzwa feela Jesu hakala kubusa sina Mulena wa Mubuso ka 1914.

7. Ki kabakalañi fa lifasi hakuezahalile lika zemaswe zeñata kuzwa feela Jesu fabela Mulena?

⁷ Ki kabakalañi miinelo mwa lifasi hane itotobezi hahulu Jesu haba Mulena? Sinulo 6:2 ilutaluseza taba yeñwi ya butokwa ya kuli nto yapili yanaaezize Jesu haba Mulena ki kulwana ndwa. Naalwanisize bo mañi? Naalwanisize Diabulosi ni madimona ahae. Sinulo kauhanyo 12 ibonisa kuli Satani naatuzwi mwa ndwa yeo, mi yena ni  madimona ahae banepelwa fa lifasi. Satani ahalifa hahulu, mi buhali bwahae bwatukela batu, ili kutahisa ‘bumai fa lifasi.’—Sin. 12:7-12.

8. Kubona bupolofita bobubulela za Mubuso habutalelezwa kulutusa cwañi?

⁸ Bupolofita bo, bukona kulutusa cwañi? Lika zeezahala mwa lifasi ni kucinca kwa mikwa ya batu kulutusa kulemuha kuli Jesu sali Mulena. Kacwalo, lusike lwafilikana halubona batu hababonisa buitati ni sitoyo, kono luhupuleñi kuli likezo zabona litaleleza bupolofita bwa mwa Bibele. Mubuso wabusa! (Samu 37:1) Mi lwaziba kuli miinelo mwa lifasi ikatotobela hahulu nikufita Armagedoni hainze isutelela. (Mare. 13:8; 2 Tim. 3:13) Lwaitumela ku Ndataa luna yalilato ya kwa lihalimu yalutusa kuziba libaka hakunani lika zemaswe zeñata mwa lifasi.

9. Bupolofita bobuñozwi kwa Daniele 2:28, 31-35, butalusa cwañi mubuso omaata wa lifasi wa mafelelezo, mi mubuso wo neukalile kubateñi lili?

⁹ Mubale Daniele 2:28, 31-35. Bupolofita bo, busweli bwatalelezwa kacenu. Tolo yanaabile ni yona Nebukadenezare neibonisa zekaezahala “mwa mazazi a mafelelezo,” Kreste hasaakalile kubusa. Lila za Jesu za fa lifasi likopanyeleza ni mubuso omaata wa mafelelezo one upolofitilwe mwa Bibele, ili oyemelwa ki ‘mahutu a sipi ni a lizupa.’ Mubuso omaata wa lifasi wo seukalile kale kubusa. Neukalile kubusa ka nako ya Ndwa ya Lifasi Yapili, naha ya Britain ni ya America hane likalile kuswalisana hahulu. Tolo ya siswaniso yanaabile ni yona Nebukadenezare hape neibonisize lika zepeli ka za mubuso  omaata wo zetahisa kuli ushutane ni mibuso yemiñwi yenebile teñi kwamulaho.

10. (a) Bupolofita bwa Daniele nebupolofitileñi ka kunepahala ka za mubuso wa Britain ni America? (b) Ki nto mañi yeluswanela kutokomela? (Mubone mbokisi yeli, “ Mutokomele Lizupa!”)

¹⁰ Sapili, ka kushutana ni mibuso yemiñwi yemaata ya lifasi yebulezwi mwa pono ye, mubuso wa Britain ni America hauyemelwi ki sipi yekwanile, inge cwalo gauda kamba silivera, kono ona ki wa sipi yezwakani ni lizupa. Lizupa liyemela “bana ba batu,” kamba batu-tu feela. (Dan. 2:43, litaluso ze kwatasi) Kwaiponahalela hande-ndende kacenu kuli batu bao bakukuezanga babañwi mwa litaba za liketisa, kulwanela litukelo zabona, kulwanisa milao yetomilwe ki muuso ka kucaula, kutoma likopano zeyemela litukelo za babeleki ili kupaleliswa mubuso omaata wo kuzwisezapili milelo yaona.

11. Kubateñi kwa mubuso wa Britain ni America kulukolwisa cwañi kuli lupila mwa mazazi a mafelelezo?

¹¹ Sabubeli, mubuso wa Britain ni America, oyemelwa ki mahutu a siswaniso sesituna, ki ona mubuso omaata wa lifasi wa mafelelezo one upolofitilwe mwa Bibele. Hauna kuyoliwa ki mubuso omuñwi wa bupolitiki. Kono mubuso wo ukayundiswa kapili-pili fa Armagedoni Mubuso wa Mulimu hauka utuba ni kutuba mibuso ya batu kaufela. *—Sin. 16:13, 14, 16; 19:19, 20.

12. Bupolofita bwa Daniele bulufa bupaki bufi bobuñwi bobu luomba-omba ni kulufa sepo?

¹² Bupolofita bo, bukona kulutusa cwañi? Bupolofita bwa Daniele bulufa bupaki bobuñwi bobubonisa kuli lupila mwa mazazi a mafelelezo. Lilimo zefitelela 2,500 kwamulaho, Daniele naapolofitile kuli hamulaho wa mubuso wa Babilona, nekukaba ni mibuso yemiñwi yemaata ya lifasi yemine yeneka ama hahulu batu ba Mulimu. Kutuha fo, naapolofitile kuli mubuso omaata wa lifasi wa Britain ni America neukaba ona wa mafelelezo kwa mibuso yeo. Taba ye yaluomba-omba ni kulufa sepo ya kuli hona cwale-cwale fa, Mubuso wa Mulimu ukayundisa mibuso ya batu kaufela mi ki ona feela okabusa fahalimwaa lifasi kaufela.—Dan. 2:44.

13. “Mulena wabu 8” ni “malena baalishumi” bababulezwi kwa Sinulo 17:9-12 bayemelañi, mi bupolofita bo, butalelelizwe cwañi?

¹³ Mubale Sinulo 17:9-12. Sinyeho yenebile teñi hamulaho wa Ndwa ya Lifasi Yapili neitahisize kuli kuezahale nto yeñwi yenetalelelize bupolofita bobuñwi bwa mwa Bibele bobubulela za mazazi a mafelelezo. Baeteleli ba lifasi nebabata kubona teñi kuli kunani kozo mwa lifasi kaufela. Kacwalo, mwa January 1920, batoma Kopano ya League yeneyolilwe ki Kopano ya UN mwa October 1945. Kopano yeo ibizwa “mulena wabu 8.” Kono haki mubuso omaata wa lifasi. Ifiwa maata ki mibuso ya bupolitiki yetusa kopano yeo. Bibele italusa mibuso yeo kuli ki “malena baalishumi.”

14-15. (a) Sinulo 17:3-5 ibulelañi ka za “Babilona Yomutuna”? (b) Ki lika mañi zesweli kuezahala ku babaswalisana ni bulapeli bwa buhata?

¹⁴ Mubale Sinulo 17:3-5. Ka kususumezwa ki moya okenile, muapositola Joani mwa pono naaboni lihule, yena “Babilona Yomutuna,” yayemela bulapeli kaufela bwa buhata mwa lifasi. Pono yeo italelelizwe cwañi? Kuzwa feela kwamulaho ko, likopano za bulapeli liswalisani hahulu ni mibuso ya bupolitiki ya lifasi mi liyemezi mibuso yeo. Nihakulicwalo, hona cwale-cwale  fa, Jehova ukabeya mwa lipilu za mibuso ya bupolitiki “kuli [ipete] muhupulo wahae.” Ki lika mañi zekaezahala hasamulaho? Mibuso ya bupolitiki yeo, bona “malena baalishumi,” ikalwanisa likopano za bulapeli bwa buhata ni kuliyundisa.—Sin. 17:1, 2, 16, 17.

¹⁵ Luziba cwañi kuli Babilona Yomutuna utuha ayundiswa? Pili lusika alaba kale puzo yeo, luhupuleñi kuli muleneñi wa Babilona wa kwaikale neusilelelizwe ki mezi a nuka yetuna ya Eufrati. Buka ya Sinulo ibapisa batu babañata-ñata babaswalisana ni Babilona Yomutuna kwa “mezi” asileleza. (Sin. 17:15) Kono buka yeo hape ibonisa kuli mezi ao ‘akakala,’ ili taba yebonisa kuli batu babañata bakatuhela kuswalisana ni bulapeli kaufela bwa buhata mwa lifasi. (Sin. 16:12) Kacenu, bupolofita bo, busweli bwatalelezwa bakeñisa kuli batu babañata batuhezi kuswalisana ni bulapeli bwa buhata mi babata linzila lisili za kutatulula ka zona butata bobakopana ni bona mwa bupilo.

16. Kuutwisisa bupolofita bobubulela za kutomiwa kwa Kopano ya UN ni kuyundiswa kwa Babilona Yomutuna kulutusa cwañi?

 ¹⁶ Bupolofita bo, bukona kulutusa cwañi? Kutomiwa kwa Kopano ya UN ni taba ya kuli batu babañata habasa swalisana ni bulapeli bwa buhata kubonisa kuli lupila mwa mazazi a mafelelezo. Nihaike kuli mezi a swanisezo aasileleza Babilona, asweli akala, taba yeo haki yona yekafelisa likopano za bulapeli bwa buhata. Sina mokutaluselizwe kwamulaho, Jehova ukabeya mwa lipilu za “malena baalishumi,” yona mibuso ya bupolitiki yeswalisana ni Kopano ya UN, “kuli bapete muhupulo wahae.” Bulapeli bwa buhata bukafeliswa ka sipundumukela, mi taba yeo ikakomokisa batu babañata mwa lifasi. * (Sin. 18:8-10) Kusinyiwa kwa Babilona Yomutuna kukanyunga lifasi mi kukana kwatahisa kuli lika litatafale, kono batu ba Mulimu bakataba ka mabaka amabeli alatelela. Bakataba kabakala kuli sila sakale sa Jehova Mulimu seo sikayundiswa kuya kuile, mi kupiliswa kwaluna kukabe kusutelezi!—Luka 21:28.

17-18. (a) Lukona kutiisa cwañi tumelo yaluna? (b) Lukanyakisisañi mwa taba yetatama?

¹⁷ Daniele naapolofitile kuli “zibo yaniti ikaata.” Mi kubile honacwalo luli! Kacenu, seluutwisisa bupolofita bobubulela za nako yaluna. (Dan. 12:4, 9, 10) Bupolofita bo, bose butalelelizwe ka kutala, bulutusa kukuteka hahulu Jehova ni Linzwi lahae leliñozwi ka kususumezwa ki moya wahae. (Isa. 46:10; 55:11) Kacwalo, muzwelepili kutiisa tumelo yamina ka kuitutanga Bibele ni kutusa babañwi kuba ni silikani sesinde ni Jehova. Ukasileleza batu kaufela babaitingile ku yena ka kutala, mi uka bafa “kozo yesafeli.”—Isa. 26:3.

¹⁸ Mwa taba yetatama, lukanyakisisa bupolofita bobubulela za puteho ya Sikreste mwa mazazi a mafelelezo. Sina moluka itutela, bupolofita bo bwaswalisana ni bupolofita kaufela bobubulela za mazazi a mafelelezo. Lukanyakisisa bupaki bobuñwi bobubonisa kuli Jesu, yena Mulenaa luna yabusa, usweli watusa balateleli bahae babasepahala.