Linzila Ze 20 Za Ku Fumana Ka Zona Nako Ye Ñata
Mu Pume Likepe le mi mu li Buluke
Linzila Ze 20 Za Ku Fumana Ka Zona Nako Ye Ñata
“Mu zamaye ka kutwisiso . . . , mu nze mu yolisa linako.”—Makolose 4:5.
HA SE mu ikatulezi kuli mu ka patehanga ku eza lika za kuli ni kuli, likulutendano le lituna cwale ki la ku kala ku eza luli ze ne mu lelile ku eza. Liakalezo ze latelela za kona ku mi tusa ku eza cwalo.
1 MU BE NI MUKOLOKO WA LIKA ZA KU EZA KA ZAZI. Mu kolohanye lika zeo ka ku ya ka mo mu bata ku li ezeza. Mu bonise lika ze tokwa nako ye ñata kuli li kone ku petiwa. Ha mu feza ku eza musebezi o muñwi, mu laitele fa mukoloko wa mina kuli mu petile musebezi wo. Mu ñole misebezi ye si ka petiwa fa mukoloko wa misebezi ya kamuso.
2 MU NYALANISE LIKALENDA ZA MINA. Mwa kona ku libala ku peta nto ye ñwi bakeñisa kuli i ñozwi fa kalenda i sili. Haiba mu na ni likalenda ze peli, ye ñwi fa kompyuta ni ye ñwi fa sipangaliko sa ku fumbata mwa lizoho, mu nyalanise likalenda ze peli zeo.
3 MU ÑOLE MO MU KA EZEZA LIKA kaufela ze tokwa ku eziwa, mi mu li tatamanise hande.
4 MU ITOMELE KU EZA PILI LIKA ZE BUTOKWA HAHULU. Haiba mu eza cwalo, ku ka ba bunolo ku fumana nako ya ku eza lika ze si za butokwa hahulu.
5 MU ITOMELE LIKONKWANI ZE MU KONA KU PETA. Ka mutala, ku bunolo ku itomela sikonkwani sa ku peta hande musebezi wa mina ku fita sikonkwani sa ku ba muzamaisi wa kampani ya mina.
6 MU LEMUHE KULI HA MU NA KU FUMANA NAKO YA KU EZA LIKA KAUFELA. Ha ku konahala, mu ezange feela lika ze butokwa. Ku cwañi ka za lika ze ñwi ze tokwa ku eziwa ka putako kamba ze tokwa feela ku eziwa? Haiba lika zeo ha li koni ku siiwa feela honacwalo kamba ku eziwa ki ba bañwi, mu bone kuli ha mu sinyi nako ye ñata ku eza lika zeo. Lika ze ñwi ze si za butokwa hahulu za kona ku libelela nihaiba ka likweli, kamba mane ha li na ku tokwa ku eziwa ni kamuta. Mu fumane nako ye ñata ya ku eza lika ze butokwa hahulu ili ze lumelelana ni likonkwani za mina.
7 MU ÑOLE MO MU TANDELA NAKO. Kuli mu zibe mo mu tandela nako ya mina, mu ñole mo mu i tandela ka sunda i liñwi kamba ka lisunda ze peli. Kana mu sinyeza nako ye ñata fa lika ze si za butokwa? Kana mu sinyezwanga nako ki mutu a li muñwi kamba batu ba babeli? Kana ku na ni nako kamba lizazi le mu filikanywanga hahulu? Mu tuhele ku eza lika ze sinya nako ze ne mu si ka lemuha.
8 MU ITOMELE LIKA ZE LIKANI. Haiba mwa lizazi li li liñwi mu bata ku leka lico, ku lukisa mota, ku ba ni baenyi, ku buha filimu, ni ku bala, mu ka eza lika zeo ka ku mata-mata, mi mwendi ha mu na ku ikola nihaiba se siñwi sa lika zeo.
9 MU FUKUZE KWA LIKA ZE FILIKANYA. Ka zazi, mu itomele nako ye mu sa swaneli ku filikanywa, konji haiba ku na ni nto ya butokwa hahulu ye tokwa ku eziwa. Haiba kwa konahala, mu time foni ya mina ka nako yeo. Hape mu time litukiso za fa lipangaliko ze ñwi haiba li hanelela ku mi filikanya ka nako yeo.
10 MU ITOMELE KU EZA MUSEBEZI O TAATA KA NAKO YE MU NA NI HAHULU MAATA ILI NAKO YE MU KATULUHILE MWA MUNAHANO.
11 HA KU KONAHALA, MU KALE KA KU EZA MUSEBEZI O MU SA TABELI. Ha se mu u felize, mu ka ikutwa ku ba ni maata a ku eza misebezi ye miñwi ye sa mi tatafaleli hahulu.
12 MU SIYE KWATEÑI NAKO YA KU EZA LIKA ZE TAHA FEELA KA SIPUNDUMUKELA. Haiba mu ikutwa kuli mwa kona ku fita kwa sibaka se siñwi hamulaho wa mizuzu ye 15, mu sepise kuli mu ka fita teñi hamulaho wa mizuzu ye 25. Haiba mu ikutwa kuli nto ye ñwi i ka mi ngela hora, mu itomele kuli i ka mi ngela hora ni mizuzu ye 20. Nako ye ñwi ya lizazi mu i siye feela ku si na ku itomela ku eza lika ze ñwi.
13 MU ITUSISE HANDE NAKO KAUFELA YE MU NA NI. Ka mutala, ha mu nze mu kuta milelu, mu teeleze kwa makande kamba kwa litaba ze fa litapa kamba tepu. Kamba mwa kona ku bala ha mu nze mu libelela kamba ku zamaya mwa mbasi. Ki niti kuli mwa kona ku ikatulusa ka nako yeo. Kono mu si ke mwa sinya nako kihona hape mu ka bilaela kuli mu sinyize nako.
14 MU ITUSISE SIKUKA SA 80/20. * Fa mukoloko wa mina, kwa lika ze lishumi ze mu tokwa ku peta, kana ze peli ku zona ki za butokwa hahulu? Kana mu ka fumana kuli musebezi o muñwi u bato ba o petilwe ha se mu petile likalulo za butokwa hahulu za ona?
15 HA MU IKUTWA KU IMELWA KI LIKA ZE ÑATA, mu ñole fa pepa nto ni nto ye mu tokwa ku eza. Kihona mu ka alula pepa yeo mwa likalulo ze peli. Fa kalulo ya pili mu ñole fateñi “Lika za ku Eza Kacenu” mi fa kalulo ya bubeli, mu ñole fateñi “Lika za ku Eza Kamuso.” Mu eze nto ye swana ni habusa.
16 FOKUÑWI, MU NO IPUMULISANGA HANYINYANI. Mutu ha kuta kwa musebezi inzaa katuluhile mwa munahano ni kwa mubili, u ka peta ze ñata ku fita ha ka beleka ka nako ye telele a sa pumuli.
17 MU NAHANE LIKA KA KU LI ÑOLA. Mu ñole fa pepa butata bo mu talimana ni bona, mu taluse libaka butata bo ha bu mi kataza, mi mu kolohanye linzila ze ñata ze mu nahana kuli ki zona ze ka mi tusa ku tatulula butata bo.
18 MU SI LIKI KU EZA LIKA KAUFELA KA BUPETEHI. Mu zibe fa ku tuhelela ku eza nto ye ñwi ni fa ku kaliseza ku eza nto ye butokwa ye tatama.
19 MU SEBEZE SINA CAZIBA. Mu si ke mwa libelela kuli konji fo mu ka ikutwela hande kwa pilu kona fo mu ka kaliseza ku beleka. Mu kalise feela ku beleka.
20 MU ITUSISE LIAKALEZO ZE SEBEZA FEELA. Ze ki liakalezo feela, haki milao ye tokwa ku latelelwa. Mu like ku itusisa liakalezo ze, mu bone ze kona ku sebeza, mi mu itusise zona ka ku ya ka miinelo ni butokwi bwa mina.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 18 Muhupulo wo u tomile fa patisiso ya caziba wa litaba za sifumu wa kwa Italy ya bizwa Vilfredo Pareto wa mwa lilimo za ma-1800 mi u bizwa muhupulo wa Pareto. Muhupulo wo u tomile fa taba ya kuli, ku peta 20 pesenti ya musebezi ku tahisa siselo se si eza 80 pesenti. Muhupulo wo se u itusisizwe kwa lika ze ñata, kono mutala o bunolo ki wo: Mutu ha fiyela mwa ndu, buñata bwa masila (80 pesenti) a zwanga feela mwa kalulonyana ya ndu (20 pesenti), ili mwa kalulonyana feela ya ndu mo ku fita hahulu batu.