‘Nako ya ku Atula’ I Tile

SINULO, yona buka ya mafelelezo ya mwa Bibele, i lu zibisa kuli lingeloi le li fufa fahali a lihalimu li sweli ‘ku bulela evangeli ya linako ze sa feli.’ Li bulela ka linzwi le lituna kuli: “Mu sabe Mulimu, mu mu lumbeke; kakuli nako ya hae ya ku atula i tile.” (Sinulo 14:6, 7) ‘Nako ya ku atula’ yeo i kopanyeleza ku zibahaza yona katulo yeo ni ku i fitisa. Katulo i fitiswa kwa mafelelezo a “mazazi a maungulelo,” ili mo se lu pila cwale.—2 Timotea 3:1.

‘Nako ya ku atula’ ki taba ye nde ku ba ba lata ku luka. Ki nako yeo Mulimu a ka tahisa kimululo kwa batanga ba hae ba ba nyandisizwe ki muinelo wo wa linto mo ku na ni mifilifili, mo ku si na lilato.

Cwale, ‘nako ya ku atula’ i si ka fela kale ka ku yundisa muinelo wa linto wa cwale o maswe, lu laelwa kuli: “Mu sabe Mulimu, mu mu lumbeke.” Kana mwa eza cwalo? Ku eza cwalo ha ku ami fela ku bulela kuli, “Na lumela ku Mulimu.” (Mateu 7:21-23; Jakobo 2:19, 20) Ku saba Mulimu ka nzila ye swanela ku swanela ku tahisa kuli lu mu kuteke hahulu. Ku swanela ku tahisa kuli lu ambuke bumaswe. (Liproverbia 8:13) Ku swanela ku lu tusa ku lata bunde ni ku toya bumaswe. (Amosi 5:14, 15) Ha lu kuteka Mulimu, lu ka teeleza ku yena ka tokomelo. Lika ze ñwi ha li na ku lu patehisa hahulu kuli mane li lu palelwise ku bala Bibele kamita, lona Linzwi la hae. Lu ka mu sepa ka linako kaufela, ni ka pilu ya luna kaufela. (Samu 62:8; Liproverbia 3:5, 6) Ba ba mu kuteka luli ba ziba kuli ka ku ba Mubupi wa lihalimu ni lifasi, ki yena Mubusi wa pupo kamukana, mi ka lilato ba ipeya ku yena ka ku ba Mubusi wa bupilo bwa bona. Haiba lwa lemuha kuli lu swanela ku isa hahulu pilu kwa litaba zeo, lu eze cwalo ka ku sa liyeha-liyeha.

Nako ya ku fitisa katulo ye ne li bulezi lingeloi i zibahala hape kuli ki “lizazi la [Muñ’a] Bupilo.” “Lizazi” le li cwalo ne li tahezi Jerusalema wa kwakale ka 607 B.C.E. kakuli be ne ba pila teñi ne ba si ka utwa litemuso za n’a file Jehova ka bapolofita ba hae. Ka ku nahana kuli lizazi la Jehova ne li sa li kwahule, ne ba beile bupilo bwa bona mwa kozi. Jehova n’a ba lemusize kuli: “Li sutelezi, mane li akufa ka lubilo.” (Zefania 1:14) “Lizazi la [Muñ’a] Bupilo” le liñwi hape ne li tulukezi Babilona wa kwakale ka 539 B.C.E. (Isaya 13:1, 6) Ka ku isepisa milimu ya bona ni lisilelezo za bona, Mababilona ne ba si ka isa pilu kwa litemuso za bapolofita ba Jehova. Kono mwa busihu bu li buñwi, Babilona ye n’e tiile ya hapiwa ki Mamede ni Maperesia.

Lu libani ni nto mañi kacenu? Ni “lizazi la [Muñ’a] Bupilo” le liñwi le li m’ata ni ku fita. (2 Pitrosi 3:11-14) Mulimu u atuzi “Babilona yo mutuna.” Ka ku ya ka Sinulo 14:8, lingeloi le liñwi li li: “U wile Babilona yo mutuna.” Nto yeo ki kale i ezahala. Babilona yo mutuna h’a sa kona ku tibela balapeli ba Jehova. Busholi bwa hae ni ku ikenya mwa lindwa kwa hae se li patuluzwi. Cwale ku yundiselezwa kwa hae se ku li fakaufi. Kacwalo, Bibele i susueza batu kai ni kai kuli: “A mu zwe ku yena [Babilona yo mutuna] . . . kuli mu si ke mwa ba ni taba ni libi za hae, mi mwa amuhela kwa likozi za hae. Kakuli libi za hae li kolohani ku y’o fita kwa lihalimu, mi Mulimu u hupuzi ze maswe za hae.”—Sinulo 18:4, 5.

Babilona yo mutuna ki nto mañi? Ki bulapeli bwa mwa lifasi kaufela bo bu swana ni bwa Babilona wa kwakale. (Sinulo, likauhanyo 17 ni 18) Mitala ye miñwi ki ye:

 • Baprisita ba mwa Babilona wa kwakale ne ba keni hahulu ku za bupolitiki bwa mwa naha. Ku cwalo mwa bulapeli bo buñata kacenu.

• Baprisita ba mwa Babilona hañata ne ba tusanga mwa lindwa za naha. Bulapeli bwa cwale hañata bu etelezi mwa ku fuyaula masole linaha ha li ya kwa ndwa.

• Lituto ni likezo za mwa Babilona wa kale ni li kenyize sicaba mwa buhule bo butuna. Kacenu, ba bahulu ba bulapeli ha ba keshebisa lipimo za Bibele za muzamao, buhule bwa ata mwahal’a ba bahulu ba bulapeli ni balapeli ba bañwi. Nto ye ñwi ye lemuseha kikuli ka libaka la kuli Babilona yo mutuna u swalisana ni lifasi ni likopano za bupolitiki, Sinulo i mu talusa ku ba lihule.

• Bibele hape i talusa kuli Babilona yo mutuna u pila “mwa minyaka.” Mwa Babilona wa kwakale, kopano ya tempele ne i bile ni mubu o muñata, mi baprisita ne ba tiile mwa lipisinisi. Kacenu, kwand’a likeleke, Babilona yo mutuna u na ni lipisinisi ze ñata. Lituto za hae ni mikiti ya hae li tahisa bufumu bo butuna ku yena ni ku ba bañwi ba lipisinisi.

• Ku itusisa maswaniso, mabibo, ni buloi ne ku atile mwa Babilona wa kwakale, sina mo ku inezi mwa libaka ze ñata kacenu. Lifu ne li ngiwa ku ba ku tuta ku ya mwa bupilo bwa mufuta o muñwi. Mwa Babilona ne ku tezi litempele ni miyaho ye miñwi ya ku lapelela milimu ya teñi, kono Mababilona ne ba lwanisa balapeli ba Jehova. Litumelo ni likezo ze cwalo za fumaneha mwa Babilona yo mutuna.

Kwakale, Jehova n’a itusisanga linaha ze tiile ku za bupolitiki ni busole kwa ku ota linaha ze ñwi ze n’e zwelapili ku sheununa yena ni tato ya hae. Kacwalo, Samaria ne i sinyizwe ki Maasirya ka 740 B.C.E. Jerusalema ne i shandauzwi ki Mababilona ka 607 B.C.E. ni Maroma ka 70 C.E. Babilona yona ne i hapilwe ka 539 B.C.E. ki Mamede ni Maperesia. Bibele i fa bupolofita bwa kuli mwa linako za luna, likopano za bupolitiki, sina sibatana, li ka lwanisa “lihule” ni ku li tubulisa, ili ku bonisa mo li inezi luli. Li ka yundiseleza lihule leo.—Sinulo 17:16.

Kana lipuso za lifasi luli li ka eza cwalo? Bibele i li ‘Mulimu u ka kenya mwa lipilu za bona’ muhupulo w’o. (Sinulo 17:17) Ikaba kezahalo ye n’e sa bonahali kuli ya kona ku ezahala, ya ka sipundumukela, ye komokisa ni ku swabisa luli.

Mu tokwa ku ezañi? Mu ipuze kuli: ‘Kana ni sa kumalela kwa bulapeli bo bu silafalizwe ki lituto ni likezo ze bonisa kuli bulapeli b’o ki kalulo ya Babilona yo mutuna?’ Niha mu siyo mwa Babilona yo mutuna, mu kana mwa ipuza kuli: ‘Kana ni tuhelezi moya wa hae ku ni zamaisa?’ Ki moya o cwañi? Ki moya wa ku tuhelela buhule, ku lata bufumu ni minyaka ku fita ku lata Mulimu, kamba mane ku keshebisa kabomu (nihaiba mwa lika ze nyinyani) Linzwi la Jehova. Mu nahane hande ka za kalabo ya mina.

Kuli Jehova a lu shemube, ku butokwa kuli mwa likezo ni mwa litakazo ze mwa pilu ya luna, lu bonise kuli luli ha lu yo mwa Babilona yo mutuna. Nako ya ku liyeha-liyeha ha i yo. Bibele ka ku lu lemusa kuli mafelelezo a ka taha ka sipundumukela, i li: “Babilona, munzi o mutuna, u ka wiswa . . . ka tata, mi ha u sa na ku fumanwa hape.”—Sinulo 18:21.

 Kono ku ka ezahala ze ñwi hape. Mwa kalulo ye ñwi ya yona ‘nako ya ku atula’ yeo, Jehova Mulimu u ka atula likopano za bupolitiki za mwa lifasi kaufela, babusi ba zona, ni bote ba ba sa isi pilu kwa tukelo ya hae ya bubusi ka Mubuso wa hae wa kwa lihalimu o busiwa ki Jesu Kreste. (Sinulo 13:1, 2; 19:19-21) Pono ya bupolofita ye ñozwi kwa Daniele 2:20-45 i swaniseza mibuso ye bile teñi ku kala ka wa Babilona ku to fita ku ya cwale sina siswaniso se situna sa gauda, silivera, kopa, sipi, ni lizupa. Bupolofita ne bu bulezi ka za linako za luna kuli: “Mulimu wa mwa lihalimu u ka tahisa mubuso o si na ku sinyeha ku ya ku ile.” Mi Bibele i bulela ze u ka eza ona Mubuso w’o mwa ‘nako ya ku atula’ ya Jehova kuli: “U ka ketula ni ku feza mibuso kaufela; kono ona u ka ba teñi kamita ni ku ya ku ile.”—Daniele 2:44.

Bibele i lemusa balapeli ba niti kuli ba si ke ba lata ‘ze mwa lifasi,’ f’o ili ku talusa bupilo bo bu ngiwa ku ba bona bo bunde mwa lifasi le, le li kwahule ni Mulimu wa niti. (1 Joani 2:15-17) Kana likatulo ni likezo za mina za bonisa kuli mu yemela ka ku tiya Mubuso wa Mulimu? Kana mwa u nga ku ba wa butokwa ka ku fitisisa mwa bupilo bwa mina?—Mateu 6:33; Joani 17:16, 17.

[Mbokisi fa likepe 14]

Mafelelezo A Ka Taha Lili?

“Mwan’a mutu u ka taha nako ye mu sa zibi.”—Mateu 24:44.

“Mu libelele . . . , kakuli ha mu zibi lizazi, nihaiba nako.”—Mateu 25:13.

“Ha i na ku liyeha.”—Habakuki 2:3.

[Mbokisi fa likepe 14]

Kana Ha Ne Mu Ka Ziba, Ne Ku Ka Bela Mu Sili?

Ha ne mu ka ba ni buniti bwa kuli katulo ya Mulimu ye atumela ha i na ku taha mwa lilimonyana ze taha, kana f’o mo mu pilela bupilo bwa mina ne ku ka cinca? Haiba mafelelezo a muinelo wa kale wo a liyehile ku fita mo ne mu nahanela, kana mu tuhelezi taba yeo ku mi kutiseza mwamulaho mwa ku sebeleza Jehova?—Maheberu 10:36-38.

Ku sa ziba nako luli ku lu konisa ku bonisa kuli lu ha lu sebelezi Mulimu ka buitati. Ba ba ziba Jehova ba ziba kuli ku to bonisa cisehelo kwa mafelelezo ha ku na ku tabisa Mulimu, kakuli yena wa bona ze mwa pilu.—Jeremia 17:10; Maheberu 4:13.

Ba ba lata Jehova h’a buniti ba mu nga ku ba yena wa butokwa ka ku fitisisa. Sina batu ba bañwi, Bakreste ba niti ba kana ba ba ni mubeleko. Kono mulelo wa bona haki wa ku bata ku fuma, kono ki wa ku ba ni lika ze likani za ku ipilisa ka zona ni ku ikabela ni ba bañwi. (Maefese 4:28; 1 Timotea 6:7-12) Hape ba ikolanga ku itabisa ka lika ze lukile, ni ku ishumusa, kono se ba bata luli ki ku ishumusa fela, isi ku eza fela ze ba eza ba bañwi. (Mareka 6:31; Maroma 12:2) Sina Jesu Kreste, ba lata ku eza tato ya Mulimu.—Samu 37:4; 40:8.

Bakreste ba niti ba bata ku pila ni ku sebeleza Jehova ku ya ku ile. Niha ba na ni ku libelela limbuyoti ze ñwi ze si ka taha ka bubebe ka mo ne ba nahanela ba bañwi, sepo yeo i sa li ya butokwa.

 [Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 15]

Taba ya Bubusi

Kuli lu utwisise libaka Mulimu h’a tuhelela manyando a mañata ku ba teñi, lu tokwa ku utwisisa taba ya bubusi.

Jehova ka ku ba yena Mubupi, u na ni tukelo ya ku busa lifasi kaufela ni ba ba pila ku lona. Kono Bibele i talusa kuli hamulahonyana wa ku bupiwa kwa batu, ne ku zuhile taba ya bona bubusi bwa Jehova b’o. Satani Diabulosi n’a ize Jehova n’a sa fi tukuluho, kuli n’a pumile bashemi ba luna ba pili ka za ze n’e ka ezahala ha ne ba ka loba mulao wa Mulimu ni ku eza mo ne ba latela, ni kuli ne ku ka ba hande ha ne ba ka ipusa, ku fita ku busiwa ki Mulimu.—Genese, likauhanyo 2 ni 3.

Kambe Mulimu n’a bulaile baipanguli bao honaf’o, m’ata a hae n’a ka be a bonahezi, kono litaba ze n’e zusizwe ne li si ke za tatululwa. Ku fita ku bulaya baipanguli bao honaf’o, Jehova u tuhelezi batu ni mangeloi ku bona ze bu tahisa buipanguli b’o. Nihaike kezo yeo i tahisize manyando, hape i konahalisize kuli lu pepiwe.

Hape, Jehova u ezize buitomboli bo butuna ka ku eza tukiso ya kuli batu ba ba mu utwa ni ku lumela mwa sitabelo sa Mwan’a hae sa tiululo ba kone ku lukuluha kwa sibi ni ze si tahisa, ni kuli ba kone ku pila mwa Paradaisi. Ha ku tokwahala, ku pila cwalo ku ka konahala ka ku zuswa kwa bafu.

Ku fitisa nako ya kuli taba yeo i tatululwe hape ku file batanga ba Mulimu kolo ya ku bonisa kuli ba kona ku amuhela lilato la Mulimu ni ku bonisa busepahali bwa bona ku Jehova mwa miinelo kaufela. Ku tatululwa kwa taba ya bubusi bwa Mulimu, hamoho ni taba ye swalisani ni yona yeo, ya busepahali bwa batu, ku butokwa ilikuli milao i kutekiwe mwa pupo kaufela. Mulao ha u sa kutekiwi, ha ku koni ku ba ni kozo ya luli. a

[Litaluso za kwatasi]

[Siswaniso]

Likopano kaufela za bupolitiki li ka yundiswa