Wagĩrĩirũo Kũiga Ũtungata wa Jehova Mbere Nĩkĩ?

“Kanua gakwa no kaganage ũthingu waku, ndindage o ngĩgana ũhonokio waku mũthenya wothe.”​—THAB. 71:15.

ŨNGĨCOKIA ATĨA?

Nĩ maũndũ marĩkũ maatongoragia ũtũũro wa Nuhu, Musa, Jeremia, na Paulo?

Ũngĩĩthuthuria atĩa nĩguo wone ũrĩa wagĩrĩirũo kũhũthĩra ũtũũro waku?

Wĩhotorete kũiga ũtungata wa Jehova mbere nĩkĩ?

1, 2. (a) Wĩyamũrĩri wa mũndũ harĩ Jehova wonanagia ũndũ ũrĩkũ? (b) Tũngĩgunĩka atĩa tũngĩthuthuria matua marĩa Nuhu, Musa, Jeremia, na Paulo maatuire?

 RĨRĨA watuĩka mũrũmĩrĩri wa Jesu ũmwĩyamũrĩire na akabatithio, ũkoragwo woete ikinya iritũ mũno. Wĩyamũrĩri waku harĩ Ngai nĩrĩo itua rĩrĩa iritũ mũno ũngĩtua ũrĩ mũndũ kĩũmbe. Nĩ ta ũkoragwo ũkiuga ũũ: ‘Jehova ndĩrenda ũtuĩke Mwathi wakwa maũndũ-inĩ mothe ma mũtũũrĩre wakwa. Ngũtuĩka ndungata yaku. Ndĩrenda ũnyonagie ũrĩa ndĩrĩhũthagĩra mahinda makwa, maũndũ marĩa ndĩrĩigaga mbere, na ũrĩa njagĩrĩirũo kũhũthĩra indo ciakwa o hamwe na ũhoti wakwa.’

² Angĩkorũo wĩ Mũkristiano wĩyamũrĩire Jehova, ti itherũ maũndũ macio nĩmo wamwĩrire. Nĩ wagĩrĩirũo kũgathĩrĩrio nĩ ũndũ wa itua rĩu watuire; ũcio warĩ ũndũ mwagĩrĩru na wa ũũgĩ. No hihi, gwĩtĩkĩra Jehova atuĩke Mwathi waku kuonanagia atĩa ũhoro-inĩ wĩgiĩ ũrĩa ũhũthagĩra mahinda maku? Cionereria cia Nuhu, Musa, Jeremia, na mũtũmwo Paulo no itũteithie gũthuthuria macokio ma kĩũria kĩu. O ũmwe wao aatungatagĩra Jehova na ngoro yothe. Ũhoro witũ ũtariĩ o ta wao. Matua mao megiĩ maũndũ marĩa maathingataga ũtũũro-inĩ no matwĩkĩre ngoro gũthuthuria ũrĩa tũrahũthĩra mahinda maitũ.—Mat. 28:19, 20; 2 Tim. 3:1.

MBERE YA KĨGUŨ

3. Matukũ maya maitũ mahaanaine atĩa na ma hĩndĩ ya Nuhu?

³ Jesu aaringithanirie matukũ ma hĩndĩ ya Nuhu na maya maitũ. Oigire atĩ “ta ũrĩa gwatariĩ matukũ ma Nuhu, no taguo gũũka kwa Mũrũ wa mũndũ gũkahaana.” O nĩ kũrĩa ‘maarĩaga, na makanyua, makagũrana, na makendia airĩtu ao, o nginya mũthenya ũrĩa Nuhu aatonyire thabina, nao matiamenyire kinya rĩrĩa kĩguũ kĩu  kĩnene gĩokire gĩkĩmatwara othe.’ (Mat. 24:37-39) Andũ aingĩ ũmũthĩ mathiaga o na mbere na maũndũ mao mategũtindanĩra na mũkaana wĩgiĩ mahinda maya tũratũũra. Mationaga bata wa mĩkaana ĩrĩa ndungata cia Ngai iramenyithania. Aingĩ o na nĩ manyũrũragia uuge wa atĩ Ngai nĩ arĩingĩrĩra maũndũ ma andũ—o ta ũrĩa andũ a hĩndĩ ya Nuhu meekire. (2 Pet. 3:3-7) Ĩndĩ, o na gũtariĩ ũguo-rĩ, hihi Nuhu aahũthĩrire mahinda make atĩa?

4. Nuhu aahũthĩrire mahinda make atĩa aaheo wĩra nĩ Jehova, na nĩkĩ?

⁴ Nuhu aamenyithio ũrĩa Ngai aathugundĩte gwĩka na aakĩrũo wĩra ũrĩa angĩarutire, nĩ aakire thabina nĩguo ahonokie andũ o na nyamũ. (Kĩam. 6:13, 14, 22) Ningĩ Nuhu nĩ aamenyithanirie ituĩro rĩa Jehova rĩrĩa rĩakuhĩrĩirie. Mũtũmwo Petero amwĩtĩte “mũhunjia wa ũhoro wa ũthingu” kuonania atĩ Nuhu nĩ erutanĩirie gũteithia andũ arĩa aatũũranagia nao mone ũritũ wa ũndũ ũrĩa warĩ mbere yao. (Thoma 2 Petero 2:5.) Hihi nĩ ũgwĩciria ta ũngĩarĩ ũndũ wa ũũgĩ Nuhu na famĩlĩ yake kwerekeria kĩyo kĩao harĩ gũkũria biacara, kũgaacĩra nĩguo makĩre andũ a hĩndĩ yao, kana meyethere ũtũũro mwega? Tiguo o na hanini! Nĩ ũndũ wa kũmenya ũndũ ũrĩa warĩ mbere, nĩ meethemire ihĩngĩca ta icio.

MATUA MA MŨNDŨ ŨNGĨATUĨKIRE MŨNENE MISIRI

5, 6. (a) Kwahoteka gĩthomo kĩrĩa Musa aaheetwo kĩendagwo kĩmũthagathage gwĩka atĩa? (b) Musa aaregire gũkinyĩra maũndũ marĩa aangĩonire bũrũri-inĩ wa Misiri nĩkĩ?

⁵ Rĩu, rekei twarĩrĩrie kĩonereria kĩa Musa. Aarereirũo Misiri nyũmba-inĩ ya mũthamaki e mũriũ wa mwarĩ wa Firauni. Arĩ wa nyũmba ya mũthamaki, nĩ aarutĩtwo “ũũgĩ wothe wa andũ a Misiri” e mũnyinyi. (Atũm. 7:22; Tham. 2:9, 10) No kũhoteke gĩthomo kĩu kĩarĩ gĩa kũmũthagathaga kũruta wĩra nyũmba-inĩ ya Firauni. Nĩ angĩatuĩkire mũndũ wĩna igweta thirikari-inĩ ĩrĩa yarĩ na hinya mũno hĩndĩ ĩyo, egĩĩre na mĩago, mĩeke, na ikeno iria ingĩoimanire na ũnene ta ũcio. No hihi gũkenera maũndũ macio nĩkuo Musa aathingatire?

⁶ Nĩ ũndũ wa ũrĩa Musa aarutĩtwo e mũnini nĩ aciari arĩa mamũciarĩte, nĩ ũhũthũ akorũo nĩ aamenyaga ciĩranĩro iria Jehova aaheete maaguka mao Iburahimu, Isaka, na Jakubu. Musa nĩ onanirie wĩtĩkio harĩ ciĩranĩro icio. No mũhaka nĩ eeciragia na kinyi ũtũũro wake wa ihinda rĩũkĩte na wĩhokeku wake harĩ Jehova. Kwoguo-rĩ, rĩrĩa ihinda rĩakinyire athuure gũtuĩka mũnene Misiri kana gũtungata ta ngombo e Mũisiraeli, aatuire atĩa? Musa aathurire “kũnyariranĩrio na andũ a Ngai, gũkĩra gwĩkenia ihinda na mĩago ya wĩhia.” (Thoma Ahibirania 11:24-26.) Thutha-inĩ, akĩrũmĩrĩra ũtaaro wa Jehova wĩgiĩ kũhũthĩra ũtũũro wake. (Tham. 3:2, 6-10) Hihi Musa eekire ũguo nĩkĩ? Tondũ nĩ eetĩkĩtie ciĩranĩro cia Ngai. Akĩaga bata wa gũikara rĩngĩ bũrũri-inĩ wa Misiri. Ma nĩ atĩ, kahinda kanini  thutha-inĩ, bũrũri ũcio nĩ waahũrirũo mahũra ikũmi nĩ Ngai. Wee hihi nĩ wona ũndũ andũ arĩa meyamũrĩire Jehova mangĩĩruta ũmũthĩ? Handũ ha gũthingata wĩra mũno kana mĩago ya mũtabarĩre ũyũ, twagĩrĩirũo kũiga Jehova na ũtungata wake mbere.

JEREMIA NĨ AAMENYAGA KĨRĨA KĨARĨ MBERE

7. Maũndũ ma Jeremia maahaanaine na maitũ atĩa?

⁷ Mũndũ ũngĩ waigire ũtungata wa Jehova mbere nĩ mũnabii Jeremia. Jehova aamũheire wĩra atuĩke mũnabii wake nĩguo ahunjie ndũmĩrĩri ya ituĩro harĩ Jerusalemu na Juda iria ciaregenyũkĩte. No tuuge atĩ, Jeremia aatũũraga “matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria.” (Jer. 23:19, 20) Nĩ aamenyaga wega atĩ mũtabarĩre wa hĩndĩ yake ndũngĩathire na mbere ũrĩa warĩ.

8, 9. (a) Mwĩcirĩrie wa Baruku waabataraga kũrũngwo nĩkĩ? (b) Nĩ ũndũ ũrĩkũ twagĩrĩirũo kũririkana rĩrĩa tũrabanga maũndũ?

⁸ Nĩ ũndũ ũrĩkũ mwega woimanire na wĩtĩkio wa Jeremia? Ndaageririe kwĩyaka thĩinĩ wa mũtabarĩre ũcio wakiriĩ gũthira. Gwĩka ũguo gũtingĩarĩ ũndũ wa ũũgĩ! O na kũrĩ ũguo, Baruku mwandĩki wake ndonaga maũndũ na njĩra ĩrĩa yagĩrĩire. Kwoguo Ngai agĩtongoria Jeremia na njĩra ya roho ere mwandĩki ũcio ũũ: ‘Nyũmba ĩrĩa njakĩte nĩ ngaamĩtharia, nakĩo kĩrĩa handĩte nĩ ngaakĩmunya; maũndũ macio mageekwo bũrũri ũyũ wothe. Ningĩ-rĩ anga nĩ wĩcaragĩria maũndũ manene hihi? Tiga kũmacaria nĩ ũndũ, nĩ ngaarehithĩrie andũ othe ũũru; no rĩrĩ, wee ngũgũtũũria muoyo ta arĩ gwĩtaha wĩtahĩte harĩ gĩkuũ, nĩguo ũtũũre muoyo kũndũ o guothe kũrĩa ũrĩthiaga.’—Jer. 45:4, 5.

⁹ Tũtingĩmenya wega nĩ maũndũ “marĩkũ manene” Baruku eecaragĩria. a No ũrĩa tũĩ nĩ atĩ matiarĩ ma gũtũũra, maarĩ maũndũ mangĩathirire Babuloni yatooria Jerusalemu mwaka wa 607 Mbere ya Mahinda Maitũ. (M.M.M.) Hihi nĩ ũrona ũndũ tũngĩĩruta ũndũ-inĩ ũcio? Nĩguo tuone mabataro ma o mũthenya, nĩ tũbataraga mĩbango ya ihinda rĩrĩa rĩũkĩte. (Thim. 6:6-11) No hihi nĩ ũndũ wa ũũgĩ kũhũthĩra ihinda na hinya witũ mũingĩ gũthingata maũndũ matarĩ ma gũtũũra? Nĩ ma, ithondeka rĩa Jehova no rĩrabanga ũrĩa rĩgwaka Nyumba njerũ cia Ũthamaki, wabici cia honge, na mĩako ĩngĩ ya gĩtheokrasi. O na kũrĩ ũguo, maũndũ macio ti ma kahinda, amu muoroto wamo nĩ kũnyita mbaru maũndũ ma Ũthamaki. No ũkorũo ũrĩ ũndũ mwega harĩ andũ arĩa othe meyamũrĩire Jehova kũiga maũndũ ta macio mbere mĩbango-inĩ yao. Hihi ngoro-inĩ yaku nĩ wĩtĩkĩtie atĩ nĩ ‘wambaga gũcaria ũthamaki o na ũthingu wa Jehova’?—Mat. 6:33, New World Translation.

‘NDĨCITUĨTE O TA MAHUTI MA GŨTEO’

10, 11. (a) Paulo aathingataga maũndũ marĩkũ mbere ya gũtuĩka Mũkristiano? (b) Muoroto wa Paulo wacokire gũcenjia biũ nĩkĩ?

¹⁰ Tũgĩtiriha, rekei twarĩrĩrie kĩonereria kĩa Paulo. Mbere ya gũtuĩka Mũkristiano, aarĩ na mweke wa kũgaacĩra ũtũũro-inĩ. Aathomithĩtio watho wa Kĩyahudi nĩ mwarimũ ũmwe wa arĩa maarĩ igweta mũno hĩndĩ yake. Aarĩ mũhe watho nĩ mũthĩnjĩri Ngai ũrĩa mũnene wa Ayahudi. Ningĩ nĩ aagacĩrĩte mũno ndini-inĩ ya Kĩyahudi gũkĩra andũ aingĩ a riika rĩake. (Atũm. 9:1, 2; 22:3; 26:10; Gal. 1:13, 14) Ĩndĩ, macio mothe nĩ maagarũrũkire rĩrĩa Paulo aamenyire atĩ Jehova nĩ aatiganĩirie Ayahudi marĩ ta rũũrĩrĩ.

¹¹ Paulo nĩ aarĩkĩtie kũmenya atĩ wĩra mwega mũtabarĩre-inĩ ũcio wa Kĩyahudi warĩ wa tũhũ maitho-inĩ ma Jehova; ndũngĩarĩ wa gũtũũra. (Mat. 24:2) Mũndũ ũcio warĩ Mũfarisai hau kabere oigire atĩ  aringithanĩtie ũtaũku mwerũ ũrĩa agĩire naguo wĩgiĩ muoroto wa Ngai hamwe na mweke wa gũkorũo ũtungata-inĩ wa Gĩkristiano, maũndũ marĩa onaga me ma bata aamonaga rĩu mahaana “mahuti ma gũteo.” Paulo aatiganĩirie maũndũ marĩa aathingataga ndini-inĩ ya Kĩyahudi akĩhũthĩra ũtũũro wake kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega.—Thoma Afilipi 3:4-8, 15; Atũm. 9:15.

THUTHURIA MAŨNDŨ MARĨA ŨIGĨTE MBERE

12. Jesu aathingatire ũndũ ũrĩkũ thutha wa kũbatithio?

¹² Nuhu, Musa, Jeremia, Paulo na angĩ aingĩ, maahũthĩrire mahinda na hinya wao mũingĩ gũthingata maũndũ ma gĩtheokrasi. Andũ acio nĩ cionereria njega harĩ ithuĩ. Hatarĩ nganja, Jesu nĩwe wĩ igweta mũno harĩ ndungata cia Jehova iria imwĩyamũrĩire. (1 Pet. 2:21) Thutha wa kũbatithio, Jesu aahũthĩrire ũtũũro wake gũkũ thĩ kũhunjia ũhoro ũrĩa mwega na gũtĩithia Jehova. Itua rĩa Mũkristiano wĩtĩkĩrĩte Jehova atuĩke Mwathi wake nĩ atĩ agĩrĩirũo kũiga ũtungata Wake mbere ũtũũro-inĩ. Hihi nĩrĩo itua rĩaku? Hihi mũndũ angĩhota atĩa gũthingata mĩoroto ya gĩtheokrasi o agĩĩkaga maũndũ marĩa ma o mũhaka ũtũũro-inĩ?—Thoma Thaburi 71:15; 145:2.

13, 14. (a) Akristiano othe meyamũrĩire Ngai marekĩrũo ngoro mecirie ũndũ ũrĩkũ? (b) Nĩ kũiganĩra kũrĩkũ andũ a Ngai mangĩĩgĩra nakuo?

¹³ Kwa ihinda rĩa mĩaka mĩingĩ, ithondeka rĩa Jehova rĩkoretwo rĩgĩĩkĩra Akristiano ngoro meethuthurie na njĩra ya mahoya kana no matungatĩre marĩ mapainia. Nĩ ũndũ wa itũmi mwanya mwanya, andũ amwe ehokeku arĩa matungatagĩra Jehova matihotaga kwĩrutĩra wĩra-inĩ wa kũhunjia ũndũ mangĩhũthĩra mathaa ta 70 o mweri. Ũndũ ũcio ndwagĩrĩirũo kũmaiguithia ũũru. (1 Tim. 5:8) Ĩ we nawe? Hihi no ũtuĩke painia?

¹⁴ Ririkana gĩkeno kĩrĩa andũ aingĩ a Ngai maarĩ nakĩo ihinda-inĩ rĩa Kĩririkano kĩa mwaka ũyũ. Mweri-inĩ wa Machi, mũbango wa mwanya nĩ wetĩkĩririe mapainia a gũteithĩrĩria gũthuura kana mekũhũthĩra mathaa 30 kana 50 makĩhunjia. (Thab. 110:3) Andũ milioni nyingĩ nĩ merutĩire marĩ mapainia a gũteithĩrĩria, nacio ciũngano ikĩgĩa na gĩkeno kĩa mwanya. Hihi no ũbange maũndũ maku nĩguo ũkoragwo na gĩkeno ta kĩu kaingĩ? Ũndũ ũcio ũtũmaga Mũkristiano aigue aiganĩire mũno o mũthenya waathira ũndũ angĩhota kuuga, “Jehova, nĩ ndeka ũrĩa wothe ingĩhotire ũtungata-inĩ waku.”

15. Nĩ muoroto ũrĩkũ Mũkristiano mwĩthĩ agĩrĩirũo gũkorũo naguo wĩgiĩ gĩthomo?

¹⁵ Ũngĩkorũo ũrorete kũrĩkia gĩthomo gĩa cukuru, wahota gũkorũo ũrĩ na ũgima mwega wa mwĩrĩ na ndũrĩ na maũndũ maingĩ mangĩkuoha. Hihi nĩ wĩcirĩtie na ũritũ gũtuĩka painia wa hĩndĩ ciothe? Hatirĩ nganja ataarani a cukuru metĩkĩtie biũ atĩ nĩ wagĩrĩirũo kũgĩa na gĩthomo kĩa yunivasĩtĩ na kũbanga ũrĩa ũngĩgĩa na wĩra mwega. Ĩndĩ, maigĩte mwĩhoko wao harĩ mĩtabarĩre ĩrĩa ĩrĩ kuo ya mĩikarĩre na ya kĩbiacara, ĩtarĩ ya gũtũũra. No ũngĩthingata maũndũ ma gĩtheokrasi, ũngĩkorũo ũgĩthingata mĩoroto ĩrĩ na ũguni na ya gũtũũra. Ningĩ ũgũkorũo ũkĩrũmĩrĩra kĩonereria kĩega kĩa Jesu. Itua rĩu rĩa ũũgĩ nĩ rĩgũkũrehera gĩkeno. Nĩ rĩgũkũgitĩra. Ningĩ nĩ rĩkuonania atĩ nĩ wĩhotorete gũtũũra kũringana na wĩyamũrĩri waku harĩ Jehova.—Mat. 6:19-21; 1 Tim. 6:9-12.

16, 17. Nĩ ciũria irĩkũ ciĩyumĩragia ikonainie na wĩra wa kĩĩmwĩrĩ na gũthingata maũndũ marĩa mangĩ?

¹⁶ Andũ aingĩ arĩa matungatagĩra Jehova ũmũthĩ marutaga wĩra mathaa maingĩ nĩguo mahingie mabataro ma o mũhaka ma famĩlĩ ciao. No kũrĩ amwe makoretwo makĩruta wĩra mathaa maingĩ gũkĩra ũrĩa kwagĩrĩire. (1 Tim. 6:8) Ahũri a biacara mageragia  o ũrĩa mangĩhota gũtũma twĩtĩkie atĩ nĩ tũrabatara indo nyingĩ na cia kĩĩrĩu makĩria iria marendia. No Akristiano a ma matingĩenda thĩ ya Shaitani ĩmathurĩre maũndũ marĩa marĩigaga mbere. (1 Joh. 2:15-17) Ĩ nao arĩa matigĩte kũruta wĩra wa kĩĩmwĩrĩ, hihi nĩ harĩ njĩra ĩngĩ njega ya kũhũthĩra mahinda mao ĩkĩrĩte ũtungata wa ũpainia, na kũiga ũtungata wa Jehova mbere?

¹⁷ Arĩa othe meyamũrĩire gũtungatĩra Jehova no meyũrie ũũ: Muoroto wakwa ũtũũro-inĩ nĩ ũrĩkũ? Nĩ njigaga maũndũ ma Ũthamaki mbere? Nĩ ngũragia mwerekera wa kwĩima ta wa Jesu? Nĩ njathĩkagĩra ũrĩa Jesu oigire atĩ tũmũrũmagĩrĩre hĩndĩ ciothe? Hihi no ndĩĩbange ũndũ ingĩhota kũhũthĩra mahinda makĩria kũhunjia Ũthamaki kana gũthingata maũndũ mangĩ ma gĩtheokrasi? O na angĩkorũo ndingĩhota kwandandũra ũtungata wakwa ihinda-inĩ rĩrĩ-rĩ, hihi no ndĩrakũria roho wa kwĩima?

‘AMWENDITHAGIA MAŨNDŨ NA AGATŨMA MŨMEKAGE’

18, 19. Nĩ ũndũ ũrĩkũ tũngĩhoya igũrũ rĩaguo, na nĩkĩ ihoya ta rĩu no rĩkorũo rĩagĩrĩire maitho-inĩ ma Jehova?

¹⁸ Nĩ gĩkeno kwĩyonera ũrĩa andũ a Ngai marĩ kĩyo. O na kũrĩ ũguo, amwe no maigue matekwenda kana mataagĩrĩire gũtuĩka mapainia—o na maũndũ mao makĩmetĩkagĩria gwĩka ũguo. (Tham. 4:10; Jer. 1:6) Hihi magĩrĩirũo gwĩka atĩa? Githĩ ti wega kũhoya nĩ ũndũ wa ũndũ ũcio? Ĩĩ ti itherũ. Paulo eerire athathaiya arĩa angĩ atĩ Jehova, ‘nĩwe ũrutaga wĩra thĩinĩ wanyu, akamwendithagia maũndũ, na agatũmaga mũmekage, nĩ ũndũ wa ũrĩa enda gũtugana.’ (Afil. 2:13) Angĩkorũo ndũiguaga ũkĩenda kwandandũra ũtungata waku-rĩ, hoya Jehova akũhe wendi o na ũhoti wa gwĩka ũguo.—2 Pet. 3:9, 11.

¹⁹ Nuhu, Musa, Jeremia, Paulo, na Jesu othe maarĩ andũ erutĩri. Maahũthĩrire ihinda na hinya wao kũhunjia ndũmĩrĩri ya ituĩro rĩa Jehova. Matietĩkĩrire kũhĩngĩcwo nĩ maũndũ. Mũthia wa mũtabarĩre ũyũ wa maũndũ wĩ hakuhĩ mũno; nĩ ũndũ ũcio ithuothe arĩa twĩyamũrĩire Ngai twagĩrĩirũo gwĩka ũrĩa wothe tũngĩhota kwĩgerekania na cionereria icio njega cia Kĩĩmandĩko. (Mat. 24:42; 2 Tim. 2:15) Tũngĩka ũguo, nĩ tũrĩkenagia Jehova na tũkagĩa na irathimo nyingĩ.—Thoma Malaki 3:10.

[Kohoro ka magũrũ-inĩ]

[Ciũria ci Wĩruti]

[Mbica karatathi ka 22]

Andũ matiathĩkĩire mũkaana wa Nuhu

[Mbica karatathi ga 25]

Hihi nĩ wĩcirĩtie na ũritũ gũtuĩka painia wa hĩndĩ ciothe?