Ikaraga Wĩharĩirie!

“Ikaragai mwĩhaarĩirie: nĩ gũkorũo Mũrũ wa mũndũ nĩagoka thaa ĩrĩa mũtegereirie.”—MAT. 24:44.

1, 2. (a) Nĩ maũndũ marĩkũ marathĩtwo thĩinĩ wa Bibilia tũngĩringithania na gũtharĩkĩrũo nĩ ngarĩ? (b) Tharĩkĩro ĩrĩa ĩkuhĩrĩirie ĩrakũhutia atĩa?

IHINDA-INĨ rĩa mĩaka mĩingĩ, harĩ mũndũ wakoretwo agĩkenia andũ agĩthaaka na ngarĩ ciake cia Bengal iria aahoreretie. Oigire: “Rĩrĩa wagĩa na ũiguano na nyamũ wonaga ta arĩ kĩheo kĩa bata mũno ũrĩ nakĩo thĩinĩ wa thĩ.” No kũrĩ Oktomba 3, 2003, ũiguano ũcio nĩ wathirire. Hatarĩ gĩtũmi, ĩmwe ya nyamũ icio ciake ĩrĩa yaarĩ na kilo 172 ĩkĩmũtharĩkĩra. Tharĩkĩro ĩyo ndĩerĩgĩrĩirũo o na hanini, na kwoguo mũndũ ũcio ndeehaarĩirie.

2 Nĩ ũndũ wa bata kũririkana atĩ Bibilia nĩ yaarathĩte tharĩkĩro ta ĩyo ya “nyamũ” na kwoguo nĩ tũrabatara kwĩhaarĩria. (Thoma Kũguũrĩrio 17:15-18.) Nyamũ ĩyo ĩrĩtharĩkĩra ũ? Maũndũ makaagarũrũka o rĩmwe, nayo thĩ ya Mũcukani yũkanĩrĩre. Nyamũ ĩyo ndune ĩrũgamĩrĩire kĩama kĩa Ũrũmwe wa Mabũrũri (UN), nacio “hĩa ikũmi” irũgamĩrĩire thirikari ciothe cia gĩũteti. Thirikari icio nĩ ikaagarũrũkĩra, Babuloni ũrĩa Mũnene ũhaana mũmaraya, ndini ciothe cia maheeni cia thĩ na imũniine irĩ na marakara. Ũndũ ũcio ũgekĩka-rĩ? Tũtiũĩ mũthenya na thaa. (Mat. 24:36) No ũrĩa tũũĩ nĩ atĩ ũgekĩka hingo ĩrĩa tũterĩgĩrĩire na atĩ ihinda rĩrĩa rĩtigaru mbere ya tharĩkĩro ĩyo ĩkinye nĩ rĩnyihĩte. (Mat. 24:44; 1 Kor. 7:29) Nĩ ũndũ ũcio, harĩ bata tũikarage twĩhaarĩirie kĩĩroho nĩguo rĩrĩa tharĩkĩro ĩyo ĩgaakinya nake Kristo oke kũniina ehia-rĩ, agaatuĩka Mũhonokia witũ! (Luk. 21:28) Nĩguo tũikare twĩhaarĩirie na njĩra ĩyo-rĩ, no twĩrute kuuma kũrĩ ndungata njĩhokeku cia Ngai iria ciaikarire ciĩhaarĩirie kwoguo ikĩyonera kũhinga gwa ciĩranĩro cia Ngai. Hihi no twĩrute na maũndũ macio meekĩkire?

Ikaraga Wĩhaarĩirie—Ta Nuhu

3. Nĩ maũndũ marĩkũ maatũmaga Nuhu aritũhĩrũo nĩ gũtungatĩra Ngai arĩ mwĩhokeku?

3 O na gũtuĩka kwarĩ na maũndũ moru mũno thĩinĩ wa thĩ hĩndĩ ya Nuhu-rĩ, we nĩ onanirie atĩ nĩ eeharĩirie kuona kĩĩranĩro kĩa Ngai gĩkĩhinga. Ta wĩcirie moritũ marĩa Nuhu aacemanagia namo rĩrĩa araika maaremire, makĩĩhumba mĩĩrĩ ya andũ na makĩĩyoera airĩtu athaka! Magĩciara imũndũ itaarĩ cia ndũire, “njamba” iria ciahũthagĩra hinya wacio mũingĩ kũnyarira andũ arĩa angĩ. (Kĩam. 6:4) Ta wĩcirie ũrĩa gwakoragwo na ũhinya mũingĩ rĩrĩa imũndũ icio ciarehaga ngũĩ harĩa hothe ciathiaga. Nĩ ũndũ ũcio waganu ũkĩongerereka naguo mwĩcirĩrie na mĩtugo ya andũ ĩgĩthũka biũ. Nake Jehova Mũnene wa igũrũ na thĩ akĩmenyithania ihinda rĩa kũniinwo kwa andũ acio oru.—Thoma Kĩambĩrĩria 6:3, 5, 11, 12. *

4, 5. Nĩ na njĩra irĩkũ maũndũ ma matukũ maya matariĩ ta marĩa ma hĩndĩ ya Nuhu?

4 Jesu aarathĩte atĩ maũndũ ma matukũ maya maitũ mangĩgakorũo matariĩ o ta ma matukũ ma hĩndĩ ya Nuhu. (Mat. 24:37) Kwa ngerekano-rĩ, nĩ twĩyonagĩra ũrĩa maroho mooru maingĩrĩire andũ. (Kũg. 12:7-9, 12) Ndaimono icio nĩ ciehumbire mĩĩrĩ ya andũ matukũ-inĩ ma Nuhu. O na gũtuĩka rĩu nĩ irigĩrĩirio kwĩhumba mĩĩrĩ ya andũ-rĩ, nĩ ciĩrutanagĩria kũhĩtithia andũ ethĩ o hamwe na akũ rũ. Andũ matekũmenya-rĩ Ndaimono icio nĩ ikenaga rĩrĩa ciona arĩa cithũkĩtie gũkũ thĩ magĩka maũndũ ma waganu.— Ef. 6:11, 12.

5 Kiugo kĩa Ngai gĩĩtaga Mũcukani “mũragani” na gĩkoiga atĩ nĩwe “mwene hinya wa gĩkuũ.” (Joh. 8:44; Ahib. 2:14) Ũguo ti kuuga atĩ hinya wa Shaitani wa kũũraga ndũrĩ mĩhaka. Ĩndĩ no atũme andũ meke maũndũ mangĩtũma manyamarĩke na makue. Ningĩ nĩ athũkagia meciria ma andũ agatũma mathũũrane na mende kũũraga arĩa angĩ. Kwa ngerekano-rĩ, mwana ũmwe harĩ o ciana 142 iria iciaragũo thĩinĩ wa Amerika nĩ arĩcoka oragwo. Tondũ wa gũkorũo kũrĩ na wongerereku mũnene wa ũhinya-rĩ, hihi nĩ ũgwĩciria Jehova nĩ arona o ta ũrĩa onaga hĩndĩ ya Nuhu? Hihi nĩ ekuoya ikinya?

6, 7. Nuhu na famĩlĩ yake moonanirie atĩa wĩtĩkio na wĩtigĩri Ngai?

6 Thutha ũcio Ngai nĩ aamenyithirie Nuhu atĩ nĩ ekũrehe kĩguũ kĩa maĩ igũrũ rĩa thĩ, aniine kĩrĩa gĩothe kĩrĩ muoyo. (Kĩam. 6:13, 17) Jehova agĩatha Nuhu ake thabina ĩtariĩ ta ithandũkũ inene. Nuhu na famĩlĩ yake makĩambĩrĩria gwaka thabina. Nĩ kĩĩ kĩamateithirie gwathĩka na gũikara mehaarĩirie rĩrĩa ituĩro rĩa Ngai rĩakinyire?

7 Wĩtĩkio mũrũmu hamwe na wĩtigĩri Ngai nĩcio ciatũmire Nuhu na famĩlĩ yake meeke o ũrĩa Ngai aamaathĩte. (Kĩam. 6:22; Ahib. 11:7) Arĩ mũtwe wa famĩlĩ, Nuhu aaikarire eiguĩte kĩĩroho na agĩĩthema gũthũkio nĩ thĩ ĩyo ya tene. (Kĩam. 6:9) Nĩ aamenyaga atĩ famĩlĩ yake nĩ yaabataraga kwĩgitĩra ndĩkeingĩrie thĩinĩ wa maũndũ ma ũhinya na mĩerekera ya ũtũrĩka ya andũ arĩa mamathiũrũrũkĩirie. Warĩ ũndũ wa bata harĩ o kwaga gũtahwo nĩ mĩhang’o ya ũtũũro. Ngai nĩ aamaheete wĩra na haarĩ bata famĩlĩ yothe gũkorũo wĩra-inĩ ũcio.—Thoma Kĩambĩrĩria 6:14, 18.

Nuhu na Famĩlĩ Yake Maaikarire Meharĩirie

8. Nĩ kĩĩ kĩonanagia atĩ o mũndũ thĩinĩ wa famĩlĩ ya Nuhu aarĩ na wĩrutĩri Ngai?

8 Kaingĩ Bibilia ĩgwetaga Nuhu arĩ we mũtwe wa famĩlĩ, no mũtumia wake, ariũ ake na atumia ao o nao maarĩ athathaiya a Jehova. Mũnabii Ezekieli nĩ eekĩrire ũndũ ũcio mũkonde. Oigire atĩ korũo Nuhu atũũraga hĩndĩ yake, ciana cia Nuhu itingiahonokirio nĩ ũthingu wa ithe. Maarĩ agima ũndũ mangĩahotire kwĩyamũrĩra gwathĩka kana kwaga gwathĩka. Kwoguo, o ene nĩ moonanĩtie wendo wao harĩ Ngai na harĩ njĩra ciake. (Ezek. 14:19, 20) Famĩlĩ ya Nuhu yetĩkĩrire ũtongoria wake, ĩgĩkorũo na wĩtĩkio o ta wake, na ndĩigana gwĩtĩkĩria ũgucania wa andũ arĩa angĩ ũtũme ĩgonderere wĩra-inĩ ũrĩa yaheetwo nĩ Ngai.

9. Nĩa marĩ na wĩtĩkio ta wa Nuhu mahinda-inĩ maya maitũ?

9 Na githĩ ti ũndũ wa gũtwĩkĩra ngoro ũmũthĩ thĩinĩ wa ũrũmwe wa aarĩ na ariũ a Ithe witũ wa thĩ yothe kuona arĩa maratongoria famĩlĩ makĩgeria ũrĩa mangĩhota gwĩka o ta Nuhu! Nĩ moĩ atĩ kũhe famĩlĩ ciao, irio, nguo, ũikaro, na gĩthomo ti kũiganu. No mũhaka marũmbũiye mabataro ma kĩĩroho ma famĩlĩ ciao. Rĩrĩa arĩa maratongoria famĩlĩ  meka ũguo-rĩ, monanagia atĩ nĩ mehaarĩirie nĩ ũndũ wa ũrĩa Jehova egwĩka ica ikuhĩ.

10, 11. (a) Marĩ thĩinĩ wa thabina-rĩ, hihi Nuhu na famĩlĩ yake maiguaga atĩa? (b) Nĩ kĩũria kĩrĩkũ twagĩrĩirũo nĩ kwĩyũria?

10 No kũhoteke atĩ Nuhu, mũtumia wake, ariũ ake hamwe na atumia ao maarutire wĩra wa gwaka thabina ta mĩaka 50. Magĩaka thabina no mũhaka akorũo nĩ maingĩraga makiumaga thĩinĩ wayo maita matangĩtarĩka. Makĩmĩthinga na rami, makĩiga mũthithũ wa irio, na makĩingĩria nyamũ. Ta hũra mbica. Mũthenya ũrĩa mũnene ũgakinya. Nĩ mũthenya wa 17 wa mweri wa kerĩ wa mwaka wa 2370 Mbere ya Mahinda Maitũ (M.M.M.), magatonya thĩinĩ wa thabina. Jehova akahinga mũrango, na gũkaambĩrĩria kuura. Ĩno ti mbura ta iria ingĩ. Maĩ marĩa makoragwo igũrũ magatuthũka, nayo mbura nene mũno ĩkaambĩrĩria kũhũra thabina ĩyo. (Kĩam. 7:11, 16) Andũ nja ya thabina no gũkua marakua hĩndĩ ĩrĩa arĩa marĩ thĩinĩ wayo marahonokio. Hihi famĩlĩ ya Nuhu yaiguaga atĩa? Maaiguire marĩ na ngatho nyingĩ mũno harĩ Ngai. No gũkorũo moigaga ũũ: ‘Kaĩ nĩ ũhoro wa gĩkeno atĩ nĩ twathĩkĩire Ngai na tũgĩikara twĩhaarĩirie-ĩ!’ (Kĩam. 6:9) Ta hũũra mbica ũhonokete Hari-Magedoni, ngoro yaku ĩiyũrĩtwo nĩ gĩkeno ta kĩu!

11 Gũtirĩ kĩndũ kĩngĩgiria Mwene Hinya Wothe ahingie kĩĩranĩro gĩake gĩa kũniina mũtabarĩre ũyũ wa Shaitani. Wĩyũrie ũũ: ‘Hihi nĩ njĩtĩkĩtie itarĩ na nganja atĩ ciĩranĩro ciothe cia Ngai nĩ ikaahinga, nginya tũmaũndũ twacio tũrĩa tũnini biũ, na atĩ ciothe ikaahinga hĩndĩ ĩrĩa Ngai atuĩte?’ Angĩkorũo nĩguo-rĩ, ikaraga wĩhaarĩirie na njĩra ya kũiga hakuhĩ meciria-inĩ ‘mũthenya wa Ngai’ ũrĩa ũkuhĩrĩirie.—2 Pet. 3:12.

Musa Aaikarire Eiguĩte

12. Hihi nĩ kĩĩ kĩngĩatũmire Musa aage kuona maũndũ na njĩra ya kĩĩroho?

12 Rekei twarĩrĩrie kĩonereria kĩngĩ. Kũringana na muonere wa thĩ-rĩ, Musa nĩ aangĩonekire ta aarĩ na mũikarĩre mwega wa kĩĩmwĩrĩ bũrũri-inĩ wa Misiri. Tondũ wa gũkorũo oetwo nĩ mwarĩ wa Firauni atuĩke mũriũ wake-rĩ, no kũhoteke nĩ aheetwo gĩtĩo mũno, agakenagĩra irio njega, nguo cia goro hamwe na gũikara kũndũ gũthaka mũno. Ningĩ nakĩo gĩthomo nĩ aheetwo kĩa igũrũ mũno. (Thoma Atũmwo 7:20-22.) No kũhoteke thutha-inĩ angĩaheirũo igai inene mũno.

13. Musa aatũũrire atĩa acũthĩrĩirie ciĩranĩro cia Ngai?

13 Ma nĩ atĩ, nĩ ũndũ wa kũrutwo nĩ aciari ake kuuma ũnyinyi-inĩ wake Musa nĩ aahotire kuona ũrimũ wa ũthathaiya wa mĩhianano wa andũ a Misiri. (Tham. 32:8) Gĩthomo kĩa Misiri na riri wa nyũmba ya ũthamaki itiatũmire Musa atiganĩrie ũthathaiya wa ma. No mũhaka akorũo nĩ ecũũranagia mũno ũhoro  wa ciĩranĩro iria Ngai eerĩire maithe mao na nĩ eeriragĩria mũno gũikara eharĩirie gwĩka wendi wa Ngai. Ningĩ Musa nĩ erire ciana cia Israeli ũũ: “Jehova . . . o we Ngai wa Iburahimu, Ngai wa Isaka, Ngai wa Jakubu, nĩwe ũndũmĩte kũrĩ inyuĩ.”—Thoma Thama 3:15-17.

14. Wĩtĩkio na ũcamba wa Musa waageririo atĩa?

14 Ngũrani na mĩhianano ya ngai itarĩ muoyo cia Misiri-rĩ, Musa onaga Jehova Ngai ũrĩa wa ma arĩ muoyo. Aatũũraga ta mũndũ ũrona “Ũrĩa ũtangĩoneka.” Musa nĩ eetĩkĩtie atĩ andũ a Ngai nĩ mangĩkaarutwo ũkombo-inĩ, no ndaamenyaga nĩ rĩ. (Ahib. 11:24, 25, 27) Wendi wake mũnene wa kuona Ahibirania makĩrutwo ũkombo-inĩ woonekire rĩrĩa aarũĩrĩire Mũisiraeli ũmwe. (Tham. 2:11, 12) No ihinda rĩa Jehova rĩtiarĩ ikinyu, na kwoguo Musa akĩũrĩra bũrũri wa kũraya. Hatarĩ nganja, ndwarĩ ũndũ mũhũthũ harĩ we, gũtiga mũikarĩre mwega thĩinĩ wa nyũmba ya ũthamaki ya Misiri, agaikarage werũ-inĩ. O na kũrĩ ũguo, Musa aaikaraga ehaarĩirie na njĩra ya gũikara eiguĩte maũndũ-inĩ mothe marĩa Jehova aamwathaga. Kwoguo, Ngai nĩ angĩamũhũthĩrire gũteithia ariũ a Ithe thutha wa gũikara mĩaka 40 bũrũri-inĩ wa Midiani. Rĩrĩa Ngai aamwĩrire acoke Misiri Musa nĩ aathĩkire. Ihinda rĩarĩ ikinyu rĩa Musa kũruta wĩra wa Ngai kũringana na mũbango wa Ngai. (Tham. 3:2, 7, 8, 10) Ona gũtuĩka aarĩ “mũhoreri mũno gũkĩra andũ othe” Musa acoka Misiri nĩ aabataraga wĩtĩkio na ũcamba nĩguo arũgame mbere ya Firauni. (Ndar. 12:3) Musa aacokaga mbere ya Firauni rĩngĩ na rĩngĩ o ũrĩa mahũra macio maarũmanagĩrĩra, o na gũtuĩka ndaamenyete angĩabatarire gwĩka ũguo maita maigana.

15. O na kũrĩ na mĩhĩnga-rĩ, nĩkĩ gĩateithagia Musa gũikara agĩcaragia mĩeke ya kũgoocithia Ithe witũ wa igũrũ?

15 Kwa ihinda rĩa mĩaka 40, ĩrĩa Aisiraeli moorũũraga werũ-inĩ, nĩ kaingĩ Musa aaiguithirio ũũru. O na kũrĩ ũguo, we aacaragia mĩeke ya kũgoocithia Jehova, ningĩ nĩ eekagĩra Aisiraeli hinya meke o taguo na ngoro yake yothe. (Gũcok. 31:1-8) Nĩkĩ? Tondũ eendete rĩĩtwa rĩa Jehova na ũnene wake gũkĩra rĩĩtwa rĩake we mwene. (Tham. 32:10-13; Ndar. 14:11-16) O na gũtuĩka kũrĩ na maũndũ ma gũtũhĩnga na gũtũũraga ngoro-rĩ, no mũhaka o na ithuĩ tũthiĩ na mbere kũnyita mbaru ũnene wa Ngai, tũrĩ na ma atĩ njĩra yake ya gwĩka maũndũ nĩ ya ũũgĩ na ũthingu mũingĩ gũkĩra njĩra ĩngĩ o yothe. (Isa. 55:8-11; Jer. 10:23) Hihi ũguo nĩguo ũiguaga?

Ikaraga Wĩiguĩte!

16, 17. Mariko 13:35-37 ĩgũkoniĩ na njĩra nene nĩkĩ?

16 ‘Wĩmenyagĩrĩrei, mwĩhũgagei, . . . amu mũtiũĩ rĩrĩa ihinda rĩgakinya.’ (Mar. 13:33) Jesu aaheanire mũkaana ũcio rĩrĩa aaragĩrĩria maũndũ marĩa mangĩkonania atĩ mũtabaarĩre ũyũ mũũru ũrĩ hakuhĩ gũthira. Ta wĩcirie ũhoro wa ciugo cia kũrĩkĩrĩria cia ũrathi wa Jesu iria ciandĩkĩtwo nĩ Mariko: “Tondũ ũcio ikaragai mwĩhũgĩte: amu mũtiũĩ rĩrĩa mwene nyũmba arĩũka, kana nĩ hwaĩ-inĩ, kana ũtukũ gatagatĩ, kana ngũkũ ĩkĩgamba, kana rũcinĩ; ndakae gũũka na kĩguũ amũkore mũkomete. Na ũguo ndamwĩra inyuĩ, noguo ndera andũ othe, atĩrĩ, Ikaragai mwĩhũgĩte.”—Mar. 13:35-37.

17 Ciugo icio cia Jesu no itũme twĩcirie. Aagwetire mahinda mana ngũrani ma ũtukũ. Ihinda rĩa mũthia rĩa ũtukũ rĩakoragwo rĩrĩ  iritũ gũikara mũndũ ehũũgĩte, tondũ rĩambagĩrĩria thaa kenda cia ũtukũ nginya riũa rĩkaratha. Njorua cia ita cioonaga rĩu rĩrĩ ihinda rĩega mũno rĩa gũtharĩkĩra thũ, tondũ nĩ cingĩahotire kũhobanĩria thũ rĩrĩa ‘ikomete.’ O ũndũ ũmwe-rĩ, rĩrĩa ihinda-inĩ rĩrĩ, andũ thĩinĩ wa thĩ marĩ toro mũritũ kĩĩroho, nĩ tũrabatara kwĩrutanĩria mũno gũikara twĩiguĩte. Hihi tũrĩ na nganja o na hanini atĩ nĩ tũkũbatara ‘gũikara twĩmenyereire,’ na ‘gũikara twĩhũũgĩte’ nĩ ũndũ wa mũico ũrĩa warathĩtwo na nĩ ũndũ wa ũhonokio witũ?

18. Tũrĩ Aira a Jehova-rĩ, nĩ mweke ũrĩkũ mũnene mũno tũrĩ naguo?

18 Mũndũ ũrĩa ũgwetetwo kĩbungo-inĩ kĩa mbere nĩ aahonokire tharĩkĩro ya ngarĩ ĩyo ya Bengal. No hatarĩ nganja ũrathi wa Bibilia wonanagia atĩ ndini ĩtarĩ ya ma na mũtabarĩre ũyũ mũũru itikahonoka mũico ũrĩa ũkuhĩrĩirie. (Kũg. 18:4-8) Hakĩrĩ bata arĩa othe matungatagĩra Ngai, marĩ ethĩ kana marĩ akũrũ, mone bata wa gwĩka ũrĩa wothe mangĩhota gũikaraga mehaarĩirie nĩ ũndũ wa mũthenya wa Jehova o ta ũrĩa Nuhu na famĩlĩ yake meekire. Tũratũũra thĩinĩ wa thĩ yagĩire Ngai gĩtĩo ĩrĩa arutani a ndini ĩtarĩ ya ma, hamwe na arĩa metĩkĩtie atĩ gũtirĩ Ngai maaragia mĩario ya kũnyũrũria Mũũmbi. No tũtingĩenda kwĩrekereria tũthũũkio. Kĩrekei twĩrute na cionereria icio twarĩrĩria na tũikarage tũgĩcaragia mĩeke ya gũtetera na gũtĩithia Jehova arĩ we “Ngai ũrĩa ũkĩrĩte ngai iria ingĩ ciothe,” ĩĩni, “Mũrungu ũrĩa mũnene, na ũrĩa wĩ hinya mũno, na wa kũmakania.”—Gũcok. 10:17.

[Kohoro ka magũrũ-inĩ]

Hihi nĩ Ũraririkana?

• Nuhu aabataraga kũiga maũndũ ma kĩĩroho ma famĩlĩ yake mbere nĩkĩ?

• Matukũ maya maitũ matariĩ ta ma hĩndĩ ya Nuhu na njĩra ĩrĩkũ?

• O na gũtuĩka nĩ aaiguithirio ũũru maita maingĩ-rĩ, Musa aaikarire acũthĩrĩirie ciĩranĩro cia Jehova nĩkĩ?

• Nĩ morathi marĩkũ ma Bibilia matũmaga ũikarage wĩiguĩte kĩĩroho?

[Ciũria cia wĩruti]

[Mbica karatathi ka 25]

Nuhu na famĩlĩ yake maaigire meciiria mao wĩra-inĩ wa Jehova

[Mbica karatathi ka 26]

Ciĩranĩro cia ma cia Ngai ciateithirie Musa gũikara eiguĩte