GĨCUNJĨ KĨA WĨRUTI KĨA 51
RWĨMBO NA. 3 Ngai nĩ Mwĩhoko na Hinya Witũ
Jehova nĩ Aririkanaga Maithori Marĩa Wanaita
“Cokanĩrĩria maithori makwa cuba-inĩ yaku. Na githĩ matiandĩkĩtwo ibuku-inĩ rĩaku?”—THAB. 56:8.
ŨNDŨ ŨRĨA WARĨRĨIRIO
Nĩ tũkuona atĩ Jehova nĩ ataũkagĩrũo biũ nĩ ruo rũrĩa tũngĩkorũo naruo ngoro-inĩ na agatũhe ũteithio ũrĩa tũrabatara nĩguo tũhote kũũmĩrĩria.
1-2. Nĩ maũndũ ta marĩkũ mangĩtũma tũrĩre?
ITHUOTHE nĩ tũitaga maithori nĩ ũndũ wa itũmi itiganĩte. Rĩmwe nĩ tũcemanagia na maũndũ matũmaga tũite maithori ma gĩkeno. Kwahoteka kwĩ hĩndĩ warĩrire nĩ ũndũ wa ũndũ mwega wekĩkire harĩ wee, ta hihi rĩrĩa wagĩire kaana, rĩrĩa waririkanire ũndũ mwega, kana rĩrĩa muonanire na mũrata waku mwerĩgaine ihinda iraihu.
2 No kaingĩ tũrĩragio nĩ maũndũ marĩa maratũiguithia ũũru ngoro. Kwa ngerekano, no tũrĩre rĩrĩa mũndũ atũtuurithia. Ningĩ no tũrĩrio nĩ ruo rwa mũrimũ mũũru tũrahiũrania naguo kana gũkuĩrũo nĩ mũndũ twendete. Mahinda-inĩ ta macio, no tũigue ta ũrĩa Jeremia aaiguire rĩrĩa Jerusalemu yaanangirũo nĩ Ababuloni. Aaugire ũũ: “Tũrũũĩ twa maĩ tũthereraga kuuma maitho-inĩ makwa . . . Maitho makwa maitaga maithori mategũtigithĩria.”—Maca. 3:48, 49.
3. Jehova aiguaga atĩa rĩrĩa ona ndungata ciake igĩtangĩka? (Isaia 63:9)
3 Jehova nĩ oĩ maita marĩa mothe twanarĩra nĩ ũndũ wa mĩtangĩko ĩrĩa tũcemanagia nayo. Bibilia ĩtwĩraga atĩ Jehova nĩ amenyaga maũndũ mothe maritũ marĩa ndungata ciake igeragĩra, na nĩ atũthikagĩrĩria rĩrĩa twamũkaĩra atũteithie. (Thab. 34:15) No Jehova to kuona onaga maũndũ marĩa tũragerera na gũtũthikĩrĩria. Ĩndĩ o ta mũciari wendete ciana ciake, nĩ ahutagio mũno rĩrĩa ona tũkĩrĩra, na agakorũo ehaarĩirie gũtũteithia.—Thoma Isaia 63:9.
4. Tũkwarĩrĩria ũhoro wĩgiĩ andũ arĩkũ magwetetwo thĩinĩ wa Bibilia, na nĩ ũndũ ũrĩkũ tũkwĩruta wĩgiĩ Jehova?
4 Bibilia nĩ yonanagia ũrĩa Jehova aiguaga na ageka rĩrĩa ndungata ciake irarĩra nĩ ũndũ wa mĩtangĩko. Nĩ tũkuona ũndũ ũcio na njĩra ya gũthuthuria ngerekano ya Hana, Daudi, na Mũthamaki Hezekia. Nĩ maũndũ marĩkũ maatũmire marĩre? Jehova aamateithirie atĩa? Na ngerekano ciao ingĩtũũmĩrĩria atĩa rĩrĩa tũrarĩra nĩ ũndũ wa kĩeha, gũtiganĩrio, kana gũkua ngoro?
MAITHORI MA KĨEHA
5. Thĩna ũrĩa Hana aarĩ naguo watũmaga aigue atĩa?
5 Hana nĩ aahiũranagia na mathĩna matiganĩte maatũmaga aite maithori ma kĩeha. Thĩna ũmwe warĩ atĩ mũthuri wake aarĩ na mũtumia ũngĩ wetagwo Penina, na mũtumia ũcio nĩ aathũire Hana. Na gũthũkia mũno, Hana ndaarĩ na ciana no Penina aarĩ na ciana cigana ũna. (1 Sam. 1:1, 2) Penina aaikaraga akĩnyũrũragia Hana tondũ ndaarĩ na ũhoti wa kũgĩa ciana. Korũo nĩwe warĩ ũndũ-inĩ ta ũcio-rĩ, ũngĩaiguire atĩa? Hana aaiguaga akuĩte ngoro “nginya akarĩra na akaga kũrĩa irio,” na agakorũo na “marũrũ maingĩ mũno” ngoro-inĩ.—1 Sam. 1:6, 7, 10.
6. Hana eekire atĩa nĩguo omĩrĩrio?
6 Nĩ kĩĩ kĩomĩrĩirie Hana? Ũndũ ũmwe wamũteithirie nĩ gũthiaga gũthathaiya Jehova gĩikaro-inĩ kĩrĩa kĩamũre. Mũthenya ũmwe arĩ kũu, hihi arĩ hakuhĩ na mũromo wa nja ya gĩikaro kĩrĩa kĩamũre, nĩ aambĩrĩirie “kũhoya Jehova akĩrĩraga ategũtigithĩria.” Aathaithire Jehova akĩmwĩra: ‘Rora thĩna ũyũ wa ndungata yaku na ũndirikane.’ (1 Sam. 1:10b, 11) Kwoguo Hana nĩ aahoire Jehova akĩmũitũrũrĩra ngoro yake. No mũhaka akorũo Jehova nĩ aahutirio mũno kuona Hana akĩrĩra, tondũ nĩ aamwendete.
7. Hana oomĩrĩirio atĩa thutha wa gũitũrũrĩra Jehova ngoro yake?
7 Hana aaiguire atĩa thutha wa gũitũrũrĩra Jehova ngoro yake na kũũmĩrĩrio nĩ Mũthĩnjĩri-Ngai Mũnene Eli? Bibilia yugaga ũũ: “Mũtumia ũcio agĩĩthiĩra na akĩrĩa irio, na ndaacokire gũtuka gĩthiithi rĩngĩ.” (1 Sam. 1:17, 18) O na gũtuĩka thĩna ũcio Hana aarĩ naguo ndwathirĩte, nĩ aaiguire ahoorera thutha wa gũikĩria Jehova mũrigo ũcio. Jehova nĩ oonire mĩtangĩko yake, akĩigua kĩrĩro gĩake, na thutha-inĩ akĩmũrathima na njĩra ya kũmũhotithia kũgĩa ciana.—1 Sam. 1:19, 20; 2:21.
8-9. Kũringana na Ahibirania 10:24, 25, nĩkĩ nĩ twagĩrĩirũo kwĩrutanĩria gũthiaga mĩcemanio ya Gĩkristiano? (Ningĩ rora mbica.)
8 Tũreruta atĩa? Hihi nĩ ũrahiũrania na ũndũ mũritũ ũratũma ũite maithori ma kĩeha? No gũkorũo nĩ ũracakaya nĩ ũndũ wa gũkuĩrũo nĩ mũndũ wa famĩlĩ kana mũrata waku. Hĩndĩ ta ĩyo, kaingĩ mũndũ aiguaga akĩenda o kwĩikaria. No o ta ũrĩa Hana oomĩrĩirio na agĩkĩrũo ngoro nĩ ũndũ wa gũthiĩ gĩikaro-inĩ kĩrĩa kĩamũre, o nawe no ũmĩrĩrio ũngĩthiaga mĩcemanio ya Gĩkristiano o na rĩrĩa ũraigua ũthuthĩkĩte ngoro. (Thoma Ahibirania 10:24, 25.) Hĩndĩ ĩrĩa tũrĩ mĩcemanio tũgĩthikĩrĩria ndũmĩrĩri ya Bibilia ya gũtwĩkĩra ngoro, Jehova no atũteithie kweheria meciria moru na ithenya rĩamo tũgĩe na meciria mega. Ũndũ ũcio no ũtũteithie kũigua tũhooreire, o na angĩkorũo maũndũ matigũcenjia o hĩndĩ ĩyo.
9 Ningĩ tũrĩ mĩcemanio-inĩ nĩ tũkenagĩra gũkorũo hamwe na aarĩ na ariũ a Ithe witũ tondũ nĩ matwendete, na nĩ matwĩraga ciugo cia gũtũũmĩrĩria. (1 Thes. 5:11, 14) Ta wĩcirie ũhoro wa painia ũmwe wa mwanya wakuĩrĩirũo nĩ mũtumia wake. Aaugire ũũ: “O na rĩu no ndĩraga. Rĩmwe thiaga handũ ndĩ wiki ngaikara thĩ ngambĩrĩria o kũrĩra. No mĩcemanio itũ nĩ ĩkoretwo ĩkĩnyũmĩrĩria mũno. Ciugo njega cia aarĩ na ariũ a Ithe witũ itũmaga njigue hooreire. O na angĩkorũo nĩ ngũiguaga ndĩ na mĩtangĩko mĩingĩ, njiguaga ndacokwo nĩ thayũ ndathiĩ mĩcemanio.” Rĩrĩa tũrĩ mĩcemanio-inĩ, Jehova no ahũthĩre aarĩ na ariũ a Ithe witũ gũtũteithia.
No tũũmĩrĩrio nĩ aarĩ na ariũ a Ithe witũ (Rora kĩbungo gĩa 8-9)
10. Tũngĩrũmĩrĩra kĩonereria kĩa Hana atĩa rĩrĩa tũrĩ na mĩtangĩko?
10 Ningĩ Hana nĩ oomĩrĩirio nĩ ũndũ wa gũitũrũrĩra Jehova ngoro yake kũgerera mahoya. O nawe no ‘ũikĩrie Jehova mĩtangĩko yaku yothe,’ ũrĩ na ma atĩ nĩ egũkũigua na agũteithie. (1 Pet. 5:7) Mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe, ũrĩa mũthuri wake ooragirũo nĩ mĩkora aaugire ũũ: “Ndaiguire ngoro yakwa ta yatinangio tũcunjĩ ũndũ ĩtakaahona. No nĩ ndaiguaga ndomĩrĩrio ndahoya Jehova Ithe witũ wa igũrũ ũtwendete. Rĩmwe nĩ ndagaga ciugo cia kũmwĩra, no nĩ aataũkagĩrũo nĩ ũrĩa ndaiguaga. Ingĩaiguire ngĩtoorio nĩ mĩtangĩko, ndamũhoyaga ahe thayũ, na thutha ũcio ngaigua ngoro yakwa yahoorera, ngagĩa na thayũ wa meciria, na ngahota gũthiĩ na mbere na ũtũũro.” Hĩndĩ ĩrĩa waitũrũrĩra Jehova ngoro yaku ũkamwĩra maũndũ marĩa maratũma ũrĩre maithori ma kĩeha, nĩ ahutagio nĩ ũndũ ũcio na agataũkĩrũo nĩ ruo rwaku rwa ngoro. O na angĩkorũo mĩtangĩko yaku ndĩgũthira o hĩndĩ ĩyo, Jehova no ahoorerie ngoro yaku na agũteithie kũgĩa na thayũ wa meciria. (Thab. 94:19; Afil. 4:6, 7) Ningĩ nĩ arĩkũrathimaga nĩ ũndũ wa gũthiĩ na mbere gũkirĩrĩria.—Ahib. 11:6.
MAITHORI MA GŨTIGANĨRIO
11. Daudi aaiguaga atĩa nĩ ũndũ wa moritũ marĩa aacemanagia namo?
11 Daudi nĩ aacemanirie na moritũ maigana ũna marĩa maatũmire aite maithori. Kwarĩ na andũ maamũthũire na nĩ aatiganĩirio nĩ andũ amwe eehokete. (1 Sam. 19:10, 11; 2 Sam. 15:10-14, 30) Kũrĩ hĩndĩ aaugire ũũ: “Nĩ njagĩte hinya nĩ ũndũ wa gũcaya; ũtukũ wothe njihũgagia ũrĩrĩ wakwa na maithori; ndũmaga gĩtanda gĩakwa gĩcagace nĩ ũndũ wa kũrĩra.” Nĩ kĩĩ gĩatũmaga Daudi aigue ũguo? Aataarĩirie atĩ aaiguaga ũguo ‘nĩ ũndũ wa arĩa othe maamũtharĩkagĩra.’ (Thab. 6:6, 7) Nĩ ũndũ wa gwĩkwo maũndũ moru nĩ andũ arĩa angĩ, Daudi nĩ aaiguaga ruo rũingĩ rwa ngoro na akarĩra mũno.
12. O ta ũrĩa Thaburi 56:8 yonanĩtie-rĩ, nĩ ũndũ ũrĩkũ Daudi aarĩ na ma naguo?
12 O na Daudi akĩgeragĩra moritũ macio, aarĩ na ma atĩ Jehova nĩ amwendete. Aaugire ũũ: “Jehova nĩ ekũigua mũgambo wa kĩrĩro gĩakwa.” (Thab. 6:8) Hĩndĩ ĩngĩ narĩo akiuga ciugo iria tũthomaga thĩinĩ wa Thaburi 56:8. (Thoma.) Ciugo icio nĩ cionanagia wega ũrĩa Jehova atwendete, na atĩ nĩ ataũkagĩrũo nĩ ũrĩa tũiguaga. Daudi aaugire nĩ ta Jehova aacokanagĩrĩria maithori make cuba-inĩ kana akamaandĩka ibuku-inĩ. Aarĩ na ma atĩ Jehova nĩ oonaga na akaririkana ruo rwake rwa ngoro, na atĩ to kũmenya Jehova aamenyaga maũndũ marĩa aageragĩra, no ningĩ nĩ aataũkagĩrũo nĩ ũrĩa maũndũ macio maahutagia Daudi.
13. Nĩ ũndũ ũrĩkũ ũngĩtũũmĩrĩria rĩrĩa twatuurithio kana twatiganĩrio nĩ mũndũ twĩhokete? (Ningĩ rora mbica.)
13 Tũreruta atĩa? Hihi nĩ ũrahiũrania na ruo rwa ngoro nĩ ũndũ wa gũtuurithio kana gũtiganĩrio nĩ mũndũ wehokete? No gũkorũo hihi nĩ ũrahiũrania na ruo rwa gũtiganĩrio nĩ mũndũ mũrabangaga kũhikania nake, gũtiganĩrio nĩ ũrĩa mũhikanĩtie nake, kana mũndũ wendete agĩtiga gũtungatĩra Jehova. Mũrũ wa Ithe witũ ũmwe aaugire ũũ thutha wa mũtumia wake gwĩka ũtharia na akĩmũtiganĩria: “Nĩ ndamakire mũno, o na ndietĩkagia. Ndaiguire itarĩ kĩene, ndĩ na kĩeha, na ndĩ na marũrũ.” Angĩkorũo wanatiganĩrio kana ũgatuurithio nĩ mũndũ, no ũmĩrĩrio nĩ kũmenya atĩ Jehova ndarĩ hĩndĩ angĩgũtiganĩria. Mũrũ wa Ithe witũ ũcio aacokire akiuga: “Rĩu nĩ nyonete atĩ andũ no mage kwĩhokeka, no Jehova akoragwo arĩ mwĩhokeku hingo ciothe. O na tũngĩcemania na ũndũ ũhaana atĩa, akoragwo ehaarĩirie gũtũteithia. Ndarĩ hĩndĩ angĩtiganĩria andũ ake arĩa ehokeku.” (Thab. 37:28) Ningĩ ririkana atĩ, gũtirĩ mũndũ ũngĩkwenda ta ũrĩa Jehova akwendete. Nĩ ma no ũtuurũo mũno ũngĩtiganĩrio nĩ mũndũ wendete, no ũndũ ũcio ndũcenjagia ũrĩa Jehova akuonaga. Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, ũkoragwo ũrĩ o wa bata mũno maitho-inĩ make. (Rom. 8:38, 39) Ũndũ ũrĩa wagĩrĩirũo kũririkana nĩ atĩ, gũtekũmakania ũrĩa mũndũ agwĩkĩte, Ithe witũ wa igũrũ nĩ akwendete.
Ibuku rĩa Thaburi nĩ rĩtũheaga ũũma atĩ Jehova akoragwo hakuhĩ na arĩa mathuthĩkĩte ngoro (Rora kĩbungo gĩa 13)
14. Thaburi 34:18 ĩtũheaga ũũma ũrĩkũ?
14 Ningĩ rĩrĩa tũtiganĩirio no tũũmĩrĩrio nĩ ciugo cia Daudi iria irĩ thĩinĩ wa Thaburi 34:18. (Thoma.) Ibuku rĩmwe rĩtaaragĩria atĩ ciugo “arĩa mahehenjekete roho,” no ikorũo ikĩaria ũhoro wĩgiĩ “andũ arĩa maraigua matarĩ na mwĩhoko wa ũndũ o wothe mwega.” Jehova ateithagia atĩa andũ arĩa maiguaga ũguo nĩ ũndũ wa gũtuurithio? O ta ũrĩa mũciari ũrĩ wendo ahĩmbagĩria mwana wake ũrĩ na mĩtangĩko na akamũũmĩrĩria, no taguo Jehova arĩ na wendo mũingĩ akoragwo ‘hakuhĩ na ithuĩ,’ ehaarĩirie gũtũteithia rĩrĩa tũhehenjekete nĩ ũndũ wa gũtuurithio kana gũtiganĩrio. Nĩ akoragwo ehaarĩirie gũtũũmĩrĩria na kũhooreria ngoro citũ. Ningĩ nĩ atwĩrĩire maũndũ maingĩ mega me mbere marĩa matũteithagia gũkirĩrĩria moritũ marĩa tũragerera ihinda-inĩ rĩrĩ.—Isa. 65:17.
MAITHORI MA GŨKUA NGORO
15. Nĩ ũndũ ũrĩkũ Hezekia aacemanirie naguo ũgĩtũma arĩre?
15 Mũthamaki Hezekia wa Juda nĩ aarwarire mũno arĩ na mĩaka 39. Nĩ ũndũ ũcio, mũnabii Isaia nĩ aamũtwarĩire ndũmĩrĩri ya Jehova akĩmwĩra atĩ nĩ angĩakuire nĩ ũndũ wa mũrimũ ũcio. (2 Ath. 20:1) Kuoonekaga ta Hezekia ataarĩ na mwĩhoko o na hanini. Rĩrĩa Hezekia aakinyĩirio ndũmĩrĩri ĩyo, nĩ aagĩire ihooru rĩingĩ na akĩrĩra mũno, na kwoguo agĩthaitha Jehova mũno amũteithie.—2 Ath. 20:2, 3.
16. Jehova eekire atĩa thutha wa kũigua kĩrĩro kĩa Hezekia gĩa kũhoya ũteithio?
16 Jehova nĩ aahutirio mũno nĩ kĩrĩro kĩa Hezekia gĩa kũhoya ũteithio, nginya akĩmũiguĩra tha na akĩmwĩra ũũ: “Nĩ njiguĩte mahoya maku. Nĩ nyonete maithori maku. Nĩ ngũkũhonia.” Kũgerera Isaia, Jehova eerire Hezekia atĩ nĩ ekuongerera mĩaka ya ũtũũro wake na ahonokie Jerusalemu kuuma moko-inĩ ma Aashuri.—2 Ath. 20:4-6.
17. Jehova atũũmagĩrĩria atĩa rĩrĩa tũrahiũrania na mũrimũ mũnene? (Thaburi 41:3) (Ningĩ rora mbica.)
17 Tũreruta atĩa? Hihi nĩ ũrahiũrania na mũrimũ ũratũma ũigue ũtarĩ na mwĩhoko? Hoya Jehova, o na angĩkorũo ũgwĩka ũguo ũkĩrĩraga. Bibilia ĩtwĩraga atĩ “Ithe witũ ũrĩ tha njororo na Ngai mwene ũhoro wothe wa kũũmanĩrĩria” nĩ arĩtũũmagĩrĩria magerio-inĩ maitũ mothe. (2 Kor. 1:3, 4) Ũmũthĩ ũyũ tũtingĩrĩgĩrĩra Jehova atwehererie mathĩna maitũ mothe, ĩndĩ no twĩrĩgĩrĩre atĩ hingo ciothe nĩ arĩtũteithagia. (Thoma Thaburi 41:3.) Kũgerera roho wake mũtheru, Jehova nĩ arĩtũheaga hinya, ũũgĩ, na thayũ wa meciria nĩguo tũkahota gũkirĩrĩria. (Thim. 18:14; Afil. 4:13) Ningĩ nĩ atũũmagĩrĩria kũgerera kĩĩrĩgĩrĩro gitũ kĩa ihinda rĩũkĩte, rĩrĩa akaaniina mĩrimũ yothe.—Isa. 33:24.
Jehova nĩ acokagia mahoya maitũ na njĩra ya gũtũhe hinya, ũũgĩ, na thayũ wa meciria (Rora kĩbungo gĩa 17)
18. Nĩ rĩandĩko rĩrĩkũ ũiguaga rĩgĩkũhooreria rĩrĩa ũrahiũrania na ũndũ mũritũ? (Rora gathandũkũ, “ Maandĩko Mangĩtũhooreria Rĩrĩa Twĩna Mĩtangĩko.”)
18 Hezekia nĩ oomĩrĩirio nĩ ciugo cia Jehova. Kwoguo o na ithuĩ no tũũmĩrĩrio nĩ Kiugo kĩa Ngai. Jehova nĩ aandĩkithirie ciugo cia gũtũhooreria iria ingĩtũũmĩrĩria rĩrĩa tũrahiũrania na ũndũ mũritũ. (Rom. 15:4) Thutha wa mwarĩ wa Ithe witũ ũmwe kuuma Afrika ya Ithũĩro kwĩrũo atĩ arĩ na kansa, nĩ ekoraga akĩrĩra kaingĩ. Aaugire ũũ: “Rĩandĩko rĩmwe rĩnyũmagĩrĩria mũno nĩ Isaia 26:3. O na gũtuĩka maita maingĩ tũtingĩhota kweheria thĩna ũrĩa tũrĩ naguo, mũhari ũcio nĩ ũnyonagia atĩ Jehova no atũteithie kũigua tũhooreire na atũteithie gũkirĩrĩria igerio o rĩothe.” Hihi harĩ rĩandĩko ũiguaga rĩgĩkũhooreria rĩrĩa ũrahiũrania na ũndũ mũritũ kana rĩrĩa ũrona ta gũtarĩ na mwĩhoko?
19. Nĩ kĩrathimo kĩrĩkũ twĩrĩgĩrĩire ihinda-inĩ rĩũkĩte?
19 Tũratũũra mũthia-inĩ wa matukũ ma kũrigĩrĩria, na kwoguo no twĩrĩgĩrĩre atĩ maũndũ ma gũtũma tũrĩre megũthiĩ o mongererekete. No o ta ũrĩa tuona na ngerekano ya Hana, Daudi, na Mũthamaki Hezekia, Jehova nĩ onaga maithori maitũ, na ũndũ ũcio nĩ ũmũhutagia mũno. Nĩ aririkanaga maithori marĩa twanaita. Kwoguo rĩrĩa rĩothe ũrahiũrania na ũndũ mũritũ, itũrũragĩra Jehova ngoro yaku kũgerera mahoya. Na ndũkaneyamũranie na aarĩ na ariũ a Ithe witũ kĩũngano-inĩ. Ningĩ thiĩ na mbere kũũmĩrĩrio na kũhoorerio nĩ ciugo iria irĩ thĩinĩ wa Bibilia. Tũngĩthiĩ na mbere gũkirĩrĩria tũrĩ ehokeku, no tũkorũo na ma atĩ Jehova nĩ egũtũrathima. Na kĩrathimo kĩmwe atwĩrĩire nĩ atĩ ica ikuhĩ nĩ egũtũgiria maithori marĩa twanarĩra nĩ ũndũ wa kĩeha, gũtiganĩrio, na gũkua ngoro. (Kũg. 21:4) Hĩndĩ ĩyo, tũkaarĩraga o maithori ma gĩkeno.
RWĨMBO NA. 4 “Jehova Nĩwe Mũrĩithi Wakwa”
