1-3. a) Ak ki pwoblèm ekonomik anpil moun ap fè fas jodi a, e ki jan kèk moun eseye rezoud yo? (Gade foto ki nan kòmansman atik la.) b) Anrapò ak pran swen timoun, ki pwoblèm ki konn genyen?

MEN sa yon sè ki rele Marilyn * fè konnen: “Chak jou, lè James, mari m, sot travay, li toujou rantre nan kay la tou fatige. Men, se apèn si ti lajan l touche a ede n jwenn yon tikras pi plis pase sa nou bezwen pou n viv chak jou. Mwen te vle ede l yon fason pou l pa gen twòp chay sou do l, e m te vle ede l achte pou Jimmy, pitit gason nou an, kèk nan bagay kamarad lekòl Jimmy yo renmen anpil.” Marilyn te vle ede lòt moun nan fanmi an tou, e l te vle sere yon ti kòb pou lavni. Anpil nan zanmi l yo te vwayaje al nan yon lòt peyi yon fason pou yo ka fè plis lajan. Sepandan, lè ide vwayaje a vin nan tèt Marilyn, Marilyn pa fin konn sa pou l fè. Sa k fè sa?

² Marilyn te pè kite fanmi li renmen anpil la, e l te pè pèdi bèl abitid yo genyen nan domèn espirityèl la. Malgre sa, li rezone ak tèt li epi l di, gen lòt moun ki t al viv nan yon lòt peyi pandan yon ti tan, e, sanble fanmi yo pa gen pwoblèm nan domèn espirityèl. Men, li t ap mande tèt li kòman li pral fè pran swen Jimmy pandan l lwen an. Èske, pa mwayen Entènèt, li t ap ka leve pitit gason l lan ‘nan disiplin ak nan avètisman Jewova bay’? — Efe. 6:4.

³ Marilyn t al chèche konsèy. Mari Marilyn nan pa t vle l ale, byenke l te di li pap eseye anpeche l. Ansyen yo ansanm ak kèk lòt moun nan kongregasyon an te bay Marilyn konsèy pou l pa ale, men, gen kèk lòt sè ki te ankouraje l pou l ale. Yo te di l: “Si w  renmen fanmi w, ou prale. W ap toujou kapab sèvi Jewova.” Byenke Marilyn te gen anpil dout, li te bo James ansanm ak Jimmy pou l di yo orevwa, epi l t al chèche travay nan yon peyi etranje. Men sa l te pwomèt yo: “Mwen pa ale pou m rete.”

4. Poukisa anpil moun konn al viv nan peyi etranje, men, byen souvan, kiyès ki konn pran swen pitit moun sa yo?

⁴ Jewova pa vle pou sèvitè l yo ap viv nan povrete ki rèd anpil, e zafè al viv nan lòt peyi a, se youn nan solisyon ki pi ansyen moun te konn chwazi fè pou lite kont povrete (Sòm 37:25; Pwo. 30:8). Akoz yon gwo grangou ki te genyen nan epòk Jakòb la, patriyach la te voye pitit gason l yo al achte manje ann Ejip (Jen. 42:1, 2) *. Jodi a, pifò moun ki chwazi al viv nan lòt peyi pa kite lakay yo akoz yo nan gwo grangou. Sepandan, yo kapab gen gwo dèt sou do yo. Gen lòt menm ki sèlman vle pou fanmi yo viv pi byen. Gen anpil moun ki oblije al viv lwen fanmi yo, kit se nan menm peyi a kit se nan yon lòt peyi, yon fason pou yo rive atenn objektif yo genyen nan domèn ekonomik. Byen souvan, yo konn kite timoun piti yo genyen yo swa nan men paran yo, swa nan men yon frè oswa yon sè chanèl ki aje, swa nan men granparan yo, lòt moun nan fanmi yo oswa zanmi yo. Byenke sa fè moun k al viv nan peyi etranje yo mal anpil pou yo kite konjwen yo oswa pitit yo, anpil nan yo konn santi yo pa gen lòt chwa.

5, 6. a) Ki sa Jezi te anseye konsènan vrè bonè a ak sekirite toutbon an? b) Pou ki bagay materyèl Jezi te anseye disip li yo pou yo priye? c) Ki fason Jewova beni nou?

⁵ Nan epòk Jezi a, gen anpil moun ki te pòv e ki pa t gen gwo mwayen tou. Petèt, moun sa yo te ka panse yo t ap gen plis kè kontan e yo t ap pi an sekirite si yo te gen plis lajan (Mak 14:7). Men, Jezi te vle pou moun sa yo met espwa yo yon lòt kote. Li te vle pou yo met espwa yo nan Jewova, li menm ki se Sous tout richès k ap dire yo. Nan Sèmon sou montay la, Jezi te fè konnen vrè bonè a ak sekirite toutbon an pa depann de bagay materyèl nou posede, ni li pa depann de efò nou fè, men, li depann de relasyon nou gen ak Papa nou ki nan syèl la.

⁶ Nan priyè modèl Jezi te bay la, li pa t anseye nou pou n priye pou nou gen anpil lajan, men, li te mande pou nou priye pou bezwen nou gen chak jou, sètadi “pen nou bezwen pou jounen an”. Yon fason klè, li te di moun ki t ap koute l yo: “Sispann anpile trezò sou tè a [...]. Okontrè, anpile trezò nan syèl la.” (Mat. 6:9, 11, 19, 20). Nou kapab gen konfyans Jewova ap beni nou jan l pwomèt sa. Benediksyon Bondye bay la pa sèlman yon siy ki montre nou gen apwobasyon l, men, se yon siy tou ki montre Bondye kontinye ap travay pou l ban nou sa n bezwen toutbon. Anfèt, sèl fason nou kapab rive jwenn vrè bonè a ak sekirite toutbon an, se lè n met konfyans nou nan Papa k ap pran swen nou an olye n met konfyans nou nan lajan. — Li Matye 6:24, 25, 31-34.

7. a) Ki moun Jewova bay responsablite pou anseye timoun yo? b) Poukisa toule de paran yo dwe toujou la pou timoun yo?

⁷ “Chèche fè sa ki jis nan je Bondye an premye” gen ladan l gen menm pwennvi ak Jewova sou responsablite nou gen anvè fanmi nou. Nou jwenn yon prensip tout kretyen dwe suiv nan Lwa Bondye te bay pa mwayen Moyiz la. Men prensip la: Paran yo dwe anseye pitit yo nan domèn espirityèl. (Li Detewonòm 6:6, 7.) Responsablite sa a se yon responsablite Bondye bay paran yo, se pa granparan oswa nenpòt lòt moun Bondye bay li. Wa Salomon te di: “Pitit mwen, koute papa ou non lè l’ap ba ou bon levasyon! Pa janm bliye sa manman ou te moutre ou!” (Pwo. 1:8). Jewova te vle montre toule de paran yo ta dwe la pou yo bay pitit yo konsèy epi pou yo anseye yo (Pwo. 31:10, 27, 28). Pifò bagay timoun yo aprann nan  men paran yo, sitou nan domèn espirityèl, yo aprann yo lè yo tande paran yo k ap pale de Jewova chak jou ak lè yo wè egzanp paran yo bay nan fason y ap adore Jewova.

8, 9. a) Byen souvan, ki chanjman ki konn vin genyen lè yon paran ap viv lwen fanmi l? b) Ki danje separasyon ka lakòz nan domèn moral ak domèn afektif?

⁸ Anvan moun yo al viv nan peyi etranje, yo konn eseye wè risk ak sakrifis ki gen nan sa, men, se yon tikras nan yo ki rive konprann kantite konsekans sa genyen lè yon moun pati kite fanmi l (Pwo. 22:3) *. Tousuit apre Marilyn te fin kite fanmi l, li te kòmanse soufri akoz doulè sa pote lè yon moun kite fanmi l. E se te menm bagay la tou pou mari l ak pitit li. Jimmy, tipitit li a, pa t janm sispann mande l: “Poukisa w ale kite m?” Epi, tank mwa Marilyn te planifye pou l fè yo t ap vin tounen ane, se tank li te kòmanse remake yon seri chanjman ki te vin gen nan fanmi l e ki te bay pwoblèm. Jimmy te kòmanse pa anvi pale avè l ankò, epi l pa t vle di l sa l santi ankò. Avèk tristès, Marilyn te di: “Li pa t gen okenn lanmou pou mwen ankò.”

⁹ Lè ni paran ni timoun pap viv ansanm, yo kapab soufri nan domèn afektif, epi yo ka soufri nan domèn moral tou *. Tank timoun nan pi piti epi separasyon an long, se tank soufrans lan ap pi mal. Marilyn te fè Jimmy konnen se pou byen l l ap fè tout sakrifis sa yo. Men, Jimmy te santi se kòmsi manman l te abandone l. Okòmansman, Jimmy te fache anpil lefètke manman l pa t la. Annapre, lè manman an te tounen vin wè yo, li te fache dèske manman an te la. Jan timoun paran yo abandone yo konn santi sa, Jimmy te santi Marilyn pa t gen dwa sou li ankò, e konsa, li pa t oblije obeyi l, e l te santi l pa t oblije demontre lanmou pou Marilyn tou. — Li Pwovèb 29:15.

10. a) Lè yon paran ap plede bay pitit li byen materyèl olye l toujou la pou li, ki efè sa ka genyen sou pitit la? b) Lè yon paran ap eseye pran swen pitit li pandan l byen lwen, ki sa yo toule de konn pa jwenn?

¹⁰ Aktout Marilyn te konn voye lajan ak kado pou l eseye ranje bagay yo, li te rann li kont li te vin lwen pitit gason l lan, epi l te rann li kont, san l pa t vle, li t ap anseye pitit li a pou l bay bagay materyèl plis enpòtans pase bagay espirityèl ak relasyon ki gen nan fanmi (Pwo. 22:6). Jimmy te di l: “Ou pa bezwen tounen, ou mèt annik kontinye voye kòb ak kado.” Marilyn te kòmanse rann li kont li pa t ap ka ede pitit gason l lan pa mwayen lèt, telefòn oswa apèl videyo. Men sa Marilyn di: “Lè w sou Entènèt, ou pa ka  pran pitit ou nan bra w oswa bo l pou w di l bòn nwi.”

11. a) Lè de moun ki marye ap viv lwen youn ak lòt akoz travay pwofàn, ki efè sa gen sou maryaj yo? b) Ki jan yon sè te vin rann li kont li dwe retounen al jwenn fanmi l?

¹¹ Relasyon Marilyn te gen ak Jewova a ansanm ak relasyon l te gen ak mari l la te vin gen pwoblèm tou. Marilyn te gen sèlman yon jou pa semèn oswa menm pi piti pase sa pou l al nan reyinyon epi pou l al preche. Mete sou sa, li t ap fè fas ak presyon patwon l t ap fè sou li pou l gen relasyon seksyèl avè l. Lefètke ni Marilyn, ni James pa t ka konte sou yon konjwen ki pre lè y ap fè fas ak pwoblèm, yo toule de te kòmanse vin gen santiman pou lòt moun, e yo te prèske tonbe nan imoralite seksyèl. Marilyn te rann li kont menm lè li menm ak mari l pa t fè adiltè, men, etandone youn t ap viv lwen lòt, yo pa t ka suiv konsèy Bib la bay ki mande pou youn bay lòt sa l bezwen nan domèn afektif ak nan domèn seksyèl. Yo pa t ka pataje yon ti panse ansanm, youn pa t ka bay lòt yon bèl ti rega, yon souri, youn pa t ka touche lòt avèk dousè, youn pa t ka sere lòt nan bra l, e youn pa t ka bay lòt “tandrès” oswa “sa l dwe l la”. (Chan 1:2, NW; 1 Kor. 7:3, 5.) Epi, yo pa t ka adore Jewova ansanm ak pitit yo a. Men sa Marilyn di: “Lè m te aprann nan yon kongrè li enpòtan pou nou fè adorasyon an fanmi regilyèman si n vle chape nan gran jou Jewova a, mwen te rann mwen kont mwen dwe retounen lakay mwen. Mwen te kòmanse met bagay yo annòd ak Jewova ak nan lavi fanmi m.”

12. Ki konsèy ki soti nan Ekriti yo nou kapab bay moun k ap viv lwen fanmi yo?

¹² Se pa tout moun ki te dakò ak desizyon Marilyn te pran pou l retounen lakay li a. Ansyen nan kongregasyon kote l te ye a te felisite l pou lafwa ak kouraj li demontre. Men, gen kèk moun k ap viv lwen konjwen yo ak fanmi yo tou ki pa t dakò avè l. Olye pou moun sa yo te suiv bèl egzanp Marilyn nan, yo te eseye konvenk li pou l rete pito. Yo te di l: “Ou pap pran anpil tan pou w retounen isit la. Ki jan w pral fè jwenn sa w bezwen pou w viv si w retounen lakay ou?” Olye pou yon kretyen ta di yon kwayan parèy li pawòl konsa pou l dekouraje l, li ta dwe ankouraje ‘jèn medam yo pito pou yo renmen mari yo ak pitit yo, epi pou yo fè travay nan kay yo’ sètadi, pwòp kay pa yo, “dekwa pou moun pa pale pawòl Bondye a mal”. — Li Tit 2:3-5.

13, 14. Ki sa k fè sa mande lafwa pou yon moun met Jewova anvan sa manm fanmi l ap atann? Bay yon egzanp.

¹³ Anpil nan moun k al viv nan lòt peyi yo se moun ki te soti nan yon kilti kote moun bay tradisyon ak responsablite anvè fanmi, sitou anvè paran, premye plas nan lavi yo. Konsa, lè yon kretyen pa suiv abitid sa yo oswa li pa fè sa fanmi l ap atann paske l vle fè kè Jewova kontan, sa montre li vrèman gen lafwa.

 ¹⁴ Ann konsidere istwa Karin. Men sa l di: “Lè Donald, pitit gason m nan, te fèt, mwen menm ak mari m t ap travay nan yon peyi etranje, epi m te fèk kòmanse etidye Labib. Tout moun nan fanmi m te atann yo pou m voye Donald al viv lakay paran m jiskaske nou vin stab nan domèn ekonomik.” Lè Karin te ensiste pou se li menm ki pran swen Donald, tout moun nan fanmi l, san konte mari l, te di l parese epi yo te bat plezi sou do l. Men sa Karin fè konnen: “Franchman, nan moman sa a, mwen pa t ka fin byen konprann ki mal ki genyen pou m te kite Donald al viv ak paran m pandan kèk ane. Men, mwen te konnen se nou menm paran, Jewova bay responsablite pou pran swen pitit gason nou an.” Annapre, lè Karin te vin ansent ankò, mari l, ki pa kwayan, te mande l pou l fè avòtman. Bon desizyon Karin te pran anvan sa te fè lafwa l vin pi solid, e yon lòt fwa ankò, li te rete fidèl anvè Jewova. Kounye a, li menm ak mari l ansanm ak timoun yo kontan dèske yo tout ap viv ansanm. Si Karin te voye youn oswa toule de timoun li yo al viv ak lòt moun, bagay yo te ka pa jan yo ye a.

15, 16. a) Fè yon ti pale sou eksperyans yon sè te fè paske l pa t leve ak paran l. b) Poukisa l pa t chwazi voye pitit fi l la al viv ak manman l?

¹⁵ Men sa yon Temwen ki rele Vicky fè konnen: “Pandan kèk ane, mwen te viv ak grann mwen e ti sè m nan li menm t ap viv ak paran m yo. Lè m te resi al viv ak paran m yo, santiman m te gen pou yo a te chanje. Sè m nan te santi l alèz pou l pale avèk yo, pou l pran yo nan bra l, epi pou l gen yon relasyon sere ak yo. Men, mwen menm, mwen te santi m lwen yo, e menm lè m te vin gran, mwen te twouve l difisil pou m montre yo sa m santi toutbon. Mwen menm ak sè m nan te bay paran nou yo asirans n ap pran swen yo lè yo vin granmoun. Men, m ap plis fè sa paske se responsablite m, tandiske sè m nan ap plis fè sa paske l renmen yo.”

¹⁶ Men sa Vicky di: “Kounye a, manman m vle pou m voye pitit fi m nan al viv avè l, menm jan li menm li te voye m al viv ak manman l. Avèk respè, mwen di l non. Mwen menm ak mari m vle leve pitit nou an nan chemen Jewova yo. Epi m pa vle pou relasyon m gen ak pitit fi m nan vin gen pwoblèm pi devan.” Vicky te rann li kont sèl mwayen pou yon moun reyisi nan lavi a se lè l met Jewova ak prensip li yo anvan lajan ak sa manm fanmi ap atann. Yon fason klè, Jezi te di: “Pèsonn pa ka esklav de mèt anmenmtan”, li pa ka esklav Bondye ak lajan anmenmtan. — Mat. 6:24; Egz. 23:2.

17, 18. a) Nan ki domèn kretyen yo toujou gen yon chwa devan yo? b) Ki kesyon nou pral egzamine nan atik ki vin apre a?

¹⁷ Jewova, Papa nou ki nan syèl la, pwomèt l ap ede n jwenn bagay nou bezwen toutbon yo si nou bay Wayòm nan premye plas nan lavi nou, e si nou kontinye chèche fè sa ki jis nan je l an premye (Mat. 6:33). Kidonk, vrè kretyen yo toujou gen yon chwa devan yo. Kèlkeswa difikilte n ap rankontre a, Jewova pwomèt nou l ap “ouvri yon chemen” pou nou yon fason pou n ka andire difikilte sa a san nou pa fè konpwomi ak prensip ki nan Bib la. (Li 1 Korentyen 10:13.) Lè n “ret tann” Jewova, lè n “met konfyans [nou] nan li” pa mwayen lapriyè pou n jwenn sajès ak direksyon ak lè n suiv kòmandman l yo ak prensip li yo, lè sa a “l ap ede” nou (Sòm 37:5, 7, NW). Li pap janm sispann beni efò sensè n ap fè pou n sèvi l antanke sèl vrè Mèt nou an. Si n bay Jewova premye plas nan lavi nou, l ap fè n “reyisi”. — Konpare ak Jenèz 39:3, NW.

¹⁸ Ki sa n ka fè pou n repare dega separasyon lakòz nan yon fanmi? Ki bagay pratik nou ka fè yon fason pou n jwenn sa nou gen bezwen pou n viv, e pou n bay fanmi nou sa yo bezwen pou yo viv san nou pa oblije al viv lwen yo? Ki jan nou ka ankouraje lòt moun pou yo pran bon desizyon nan sans sa a? Nou pral egzamine kesyon sa yo nan atik ki vin apre a.