1919: Sa gen san ane
AN 1919, Gwo Lagè a (yo te vin rele annapre Premye Gè mondyal) te fini. Li te dire plis pase katran. Nan fen ane ki te vin anvan an, nasyon yo te sispann goumen, e Konferans pou lapè ki te fèt nan vil Pari a te kòmanse 18 janvye 1919. Youn nan bagay Konferans sa a te reyalize se sa yo te rele Trete Vèsay la ki te met fen nan gè peyi Alye yo t ap fè avèk Almay. Yo te siyen trete sa a 28 jen 1919.
Trete sa a te tabli yon nouvo òganizasyon yo te rele Sosyete Nasyon yo. Objektif òganizasyon sa a se te “ankouraje nasyon yo pou yo antann yo e pou yo rive mete lapè ak sekirite toupatou nan monn nan”. Anpil relijyon ki di yo se kretyen te soutni Sosyete Nasyon yo. Konsèy federal Legliz Kris ann Amerik yo te fè lwanj pou li, yo te di li se “senbòl politik ki reprezante Wayòm Bondye a sou tè a”. Konsèy sa a te voye delege nan Konferans pou lapè ki te fèt nan vil Pari a, sa ki te montre li soutni Sosyete Nasyon yo. Youn nan delege l te voye yo te fè konnen konferans lan “se kòmansman yon lòt epòk nan istwa monn nan”.
Gen yon lòt epòk ki te kòmanse vre, men se pa t moun ki te enplike nan konferans pou lapè a ki te pèmèt sa rive. An 1919, gen yon lòt epòk ki te kòmanse lè Jewova te bay pèp li a fòs pou yo preche nan yon nivo yo potko janm rive anvan sa. Men, anvan epòk sa a te kòmanse, Etidyan Labib yo te bezwen fè fas ak yon seri gwo chanjman ki te vin genyen.
YON DESIZYON KI TE DIFISIL
Yo te pwograme eleksyon ki te konn fèt chak ane pou yo chwazi frè ki pou dirije Watch Tower Bible and Tract Society yo pou samdi 4 janvye 1919. Nan moman sa a, se Joseph Rutherford ki te alatèt òganizasyon Jewova a. Yo te arete l yon fason ki enjis e yo te mete l nan prizon Atlanta, nan Jòji, Ozetazini ansanm ak sèt lòt frè. Frè yo t ap mande tèt yo èske yo ta dwe vote pou frè responsab sa yo ki te nan prizon ankò? Oubyen, èske yo ta dwe mete lòt frè nan plas yo?
Pandan frè Rutherford te nan prizon an, li t ap bay tèt li pwoblèm pou avni òganizasyon an. Li te konnen gen kèk frè ki te panse l t ap pi bon pou yo vote pou yon lòt frè vin prezidan. Se poutèt sa, li te ekri yon lèt voye bay frè ki te reyini yo pou l rekòmande yo Evander Coward kòm prezidan. Frè Rutherford te pale de frè Coward kòm yon moun ki “kalm” ki “prevwayan” e ki “fidèl ak Seyè a”. Men, anpil frè te gen yon lòt ide, se te pou yo fè eleksyon an nan sis mwa. Avoka ki t ap defann frè ki te nan prizon yo te dakò.
Gen kèk frè ki te vin fache pandan yo t ap fè deba sou sa.Apre sa, gen yon bagay ki te rive e annapre pou frè Richard Barber esplike sa k te rive a, li te di se tankou lè yo ‘vide luil nan dlo ki ajite’. Gen youn nan frè ki te nan asistans lan ki pran lapawòl e ki di: “M pa yon avoka, men m konn sa sa vle di pou yon moun fidèl. Bondye mande pou nou fidèl. Pi bon fason nou ka montre n fidèl ak Bondye se lè n remete frè Rutherford prezidan.” — Sòm 18:25.
Annapre, frè Macmillan, ki te nan prizon ansanm ak frè Rutherford te fè konnen, nan demen, frè Rutherford te frape mi selil kote l te ye a epi l di: “Lonje men w.” Epi, frè Rutherford ba l yon telegram. Lè frè Macmillan wè ti mesaj tou kout la, menm kote a li konprann sa l te vle di. Men sa k te nan mesaj la: “RUTHERFORD WISE VAN BARBER ANDERSON BULLY AK SPILL DIRIJAN TWA PREMYE YO RESPONSAB NOU RENMEN NOU TOUT.” Sa vle di yo te vote pou tout frè ki t ap dirije yo kontinye dirije, e pou Joseph Rutherford ak William Van Amburgh te ret nan pòs yo kòm responsab. Konsa, frè Rutherford t ap gen pou l kontinye dirije antanke prezidan.
YO SOT NAN PRIZON!
Pandan uit frè yo te nan prizon, Etidyan Labib yo ki te fidèl te prepare yon dokiman yo te bay anpil moun siyen pou mande lage frè yo. Frè ak sè sa yo ki te brav te jwenn plis pase 700 000 moun ki siyen dokiman sa a. Jou mèkredi 26 mas 1919 la, anvan yo te remèt dokiman moun yo te siyen an, yo te lage frè Rutherford ak lòt frè ki te responsab yo.
Nan yon diskou frè Rutherford t ap fè pou moun ki te akeyi l yo, men sa l te di: “M gen konviksyon eksperyans sa a nou tout te fè a se senpleman pou prepare nou pou epòk ki pi di ki pral vini yo. [...] Lit nou an se pa t pou fè frè nou yo sot nan prizon. Se pa t senpleman nan entansyon sa a tout travay sa a te fèt. [...] Lit nou te mennen an se nan objektif pou n bay temwayaj sou Laverite e moun ki t ap mennen lit sa a jwenn yon gwo benediksyon.”
Jan bagay yo te pase nan jijman frè nou yo gendwa montre Jewova gen kontwòl tout bagay. Nan dat 14 me 1919, men desizyon koudapèl la te pran: “Moun yo akize nan ka sa a pa t benefisye [...] yon jijman san patipri alòske yo te gen dwa pou sa, e se poutèt sa nou anile jijman ki te fèt la.” Yo te akize frè yo kòmkwa yo te fè yon seri bagay ki grav, e akizasyon sa yo t ap ret nan dosye yo si yo te annik padone yo oubyen si yo te annik redui pèn yo te ba yo a. Yo te retire tout akizasyon sou yo. Konsa, jij Rutherford te kontinye gen dwa selon lalwa pou l defann pèp Jewova a devan pi gwo tribinal peyi Etazini an, yon bagay li te fè plizyè fwa apre l te sot nan prizon.
YO TE DETÈMINE POU YO PRECHE
Men sa frè Macmillan te fè konnen: “Nou pa t apral ret chita san n pap fè anyen, e nou
pa t ap ret bra kwaze pou n ap tann Seyè a fè n monte nan syèl la.” Epi li di: “Nou te vin rann nou kont nou te dwe fè yon bagay pou n ka konnen sa Seyè a te vle toutbon.”Men, frè yo nan syèj mondyal la pa t ka annik rekòmanse travay yo t ap fè depi plizyè ane a. Poukisa? Paske pandan yo te nan prizon an gen moun ki te detwi tout plak an metal yo te konn itilize pou yo enprime piblikasyon nou yo. Sa te dekourajan. Gen kèk frè ki t ap mande tèt yo si travay predikasyon an te kanpe.
Èske te gen moun ki te enterese toujou nan mesaj Wayòm nan Etidyan Labib yo t ap preche a? Pou frè yo te ka konnen, frè Rutherford te deside fè yon diskou. Yo t ap gen pou yo envite tout moun. Frè Macmillan te di “si pa gen moun ki vin nan reyinyon sa a, n ap konnen travay predikasyon an kanpe”.
Donk, dimanch 4 me 1919, malgre frè Rutherford te malad anpil, li te bay diskou a ki te gen tit “Yon espwa pou limanite ki boulvèse”. Sa te fèt nan Lòsannjelès, Kalifòni. Te gen anviwon 3 500 moun ki te asiste diskou a e te gen plizyè santèn ki pa t jwenn plas e ki te oblije ale. Nan demen, te gen 1 500 lòt moun ki te asiste. Frè yo te jwenn repons yo te bezwen an: gen moun ki enterese!
Sa frè yo te fè annapre a te poze baz pou travay predikasyon Temwen Jewova yo ap fè jis jodi a.
YO T AP TANN YON AKWASMAN ALAVNI
Toudegad 1ye out 1919 la te anonse, nan kòmansman mwa septanm, gen yon kongrè ki t ap gen pou fèt nan Cedar Point, Ohio. Men sa Clarence Beaty, yon jèn Etidyan Labib ki sot Misouri te di: “Tout moun te santi yo oblije la.” Te gen plis pase 6 000 frè ak sè ki te asiste kongrè sa a e kantite moun ki te vini an te plis lontan pase sa yo te atann. Yon lòt bagay ki te fè okazyon an estrawòdinè
se kantite moun ki te batize a. Te gen plis pase 200 moun ki te batize nan lak Erye ki te toupre a.Nan dat ki te 5 septanm 1919 la, nan senkyèm jou kongrè a, nan diskou frè Rutherford te bay ki te gen tit “Diskou pou nou tout k ap travay ansanm”, li te anonse yon nouvo peryodik ki rele Epòk annò a *. Li t ap “gen ladan l nouvèl sou bagay k ap pase kounye a, li t ap gen pou l bay esplikasyon ki baze sou Ekriti yo ki fè konnen poukisa gwo evènman sa yo t ap rive”.
Tout Etidyan Labib yo te jwenn ankourajman pou yo sèvi ak nouvo piblikasyon sa a pou yo preche avèk kran. Gen yon lèt ki te atire atansyon sou fason travay sa a dwe òganize ki di: “Se pou chak moun ki konsakre [batize] sonje se yon gwo privilèj yo genyen pou yo sèvi [Bondye], e se pou yo pwofite okazyon yo jwenn kounye a epi pou yo patisipe nan bay monn nan gwo temwayaj sa a.” Anpil moun te byen reyaji devan envitasyon sa a! Rive mwa desanm, te gen plizyè pwoklamatè Wayòm nan ki zele ki te fè plis pase 50 000 abònman ak nouvo peryodik sa a.
Nan fen ane 1919, pèp Jewova a te vin òganize ankò e yo te repran fòs. Mete sou sa, gen plizyè pwofesi enpòtan ki gen rapò ak dènye jou yo ki te akonpli. Pèp Bondye a te sibi yon eprèv total e yo te vin rafine, jan sa te anonse nan Malachi 3:1-4. Pèp Jewova a te libere nan prizon senbolik yo te ye nan “Gran Babilòn nan”, e Jezi te tabli “esklav fidèl ki prevwayan an” *. (Rev. 18:2, 4; Mat. 24:45.) Kounye a, Etidyan Labib yo te pare pou travay Jewova te vle yo fè a.
^ § 22 Epòk annò a te vin pote non Konsolasyon an 1937 epi Reveye n! an 1946.