CHAPIT 16

Kiyès ki dwe konnen si m ap mennen de vi?

□ Bwè alkòl

□ Fè zanmi ak moun paran w wè ki se move zanmi

□ Koute vye mizik

□ Al nan fèt ki dwòl

□ Renmen an kachèt

□ Gade fim ki gen vyolans ak imoralite oswa jwe jwèt videyo ki vyolan

□ Di vye mo

 NAN lis ki pi wo a, èske gen youn oswa plizyè nan bagay sa yo ou konn fè san paran w pa konnen? Si se sa, siman ou konnen sa w ap fè a pa bon. Petèt menm konsyans ou ap kale w (Women 2:15). Men, ou pa vle fè paran w konnen move bagay w ap fè yo. E lè w imajine fason yo ka reyaji, siman ou di tèt ou si paran w pa konn anyen sa pap touye yo. Men, èske w janm reflechi pou w wè fason w ap viv la se kòmsi ou t ap mennen de vi alafwa? Ki sa petèt ki lakòz w ap mennen yon seri bagay pa anba?

Anvi ou genyen pou w endepandan

Labib fè konnen gen yon lè k ap rive “yon gason ap kite papa l ak manman l”. (Jenèz 2:24.) Se menm bagay la pou fi tou. Se yon bagay ki nòmal pou w vle grandi, pou w reflechi pou tèt ou e pou w pran pwòp desizyon w. Men, gen kèk jèn ki fè rebèl lè paran yo pa vle ba yo pèmisyon pou yo fè kèk bagay paran yo panse ki pa bon.

Gen kèk paran ki ta ka sanble twò strik ak pitit yo. Men sa yon jèn fi ki rele Kim di: “Se yon lè konsa paran nou kite nou gade yon fim. Papa m entèdi nou koute prèske tout mizik!” Gen kèk jèn ki twouve restriksyon paran yo mete yo pa rezonab, e yo ka kòmanse anvi fè menm jan ak jèn parèy yo ki sanble gen plis libète pase yo.

Gen yon jèn fi ki rele Tammy ki fè konnen yon lòt rezon ki fè kèk jèn ap mennen de vi se pou yo ka fè elèv parèy yo aksepte yo. Men sa l di: “Mwen te kòmanse ap itilize vye langaj. Sa te fè m santi m menm jan ak lòt timoun yo. Annapre, mwen te kòmanse fimen. Mwen te konn bwè nan pwen kote m te santi pye m te kòmanse pèdi tè. Annapre, mwen te vin gen plizyè mennaj, e m pa t janm di paran m anyen paske mwen konnen yo te strik e yo pa t ap kite m renmen.”

 Gen yon jèn gason ki rele Pit ki te fè yon eksperyans menm jan an: “Mwen te grandi antanke Temwen Jewova. Men mwen te pè fawouch anpil.” Ki sa l te fè? Men sa l di: “Mwen te fè yon jan pou m vin popilè. Lè lòt jèn yo mande m poukisa m pa jwenn kado nan epòk fèt, mwen te konn ba yo manti oubyen m ba yo yon pawòl kenbe.” Pit te kòmanse pase sou kèk prensip, nan bagay ki pa twò enpòtan, e sa pa t pran tan pou l te fè peche grav.

Pa gen anyen ki kache

Se pa kounye a moun ap mennen de vi. Gen kèk Izrayelit nan tan lontan ki t ap mennen de vi e ki te panse pa gen moun ki t ap wè sa. Men, pwofèt Ezayi te avèti yo, li di: “Malè pou moun ki fè tout sa yo kapab pou yo kache plan yo fè yo pou Jewova. Yo fè sa y ap fè yo nan fènwa, pandan y ap di: ‘Ki moun ki wè nou? Ki moun ki konnen sa n ap fè?’” (Ezayi 29:15). Izrayelit yo te bliye Bondye te wè yo. Lè moman an te rive, Bondye te mande yo kont pou sa yo fè.

Se menm bagay la jodi a. Menmsi w rive kache move aksyon w ap fè yo pou paran w pa konnen, ou pa kapab kache yo pou Jewova. Men sa Ebre 4:13 di: “Pa gen anyen nan kreyasyon an ki kache devan je Bondye, men, tout bagay ekspoze aklè, san anyen pa kouvri yo, devan je Sila a nou gen kont pou nou rann nan.” Nan ka sa a, pa gen okenn rezon pou w fè anyen an kachèt. Pa bliye: Ou pa  kapab kalme Bondye lè w fè kòmsi ou atache avè l paske w asiste reyinyon yo. Jewova konnen ki lè yon moun “se nan bouch li onore [l], men kè l byen lwen [l]”. — Mak 7:6.

Èske w rann ou kont moun k ap mennen de vi yo fè Jewova lapenn? Èske sa posib vre? Wi, sa posib! Lè moun nan Izrayèl tan lontan yo te sispann suiv lwa Bondye a, “yo [te] fè Bondye Izrayèl la, Bondye ki sen an, lapenn”. (Sòm 78:41.) Se pa ti lapenn li dwe genyen lè l wè jèn ki “leve [...] nan disiplin [li] ak nan avètisman li bay”, ap fè sa ki mal an kachèt. — Efezyen 6:4.

Met bagay yo nan lòd

Vrèmanvre, ou dwe fè Bondye ak paran w konnen sa w ap fè an kachèt. Nou konprann sa ka mete w malalèz e petèt sa ka lakòz ou pran disiplin (Ebre 12:11). Pa egzanp, si w te vin pran abitid bay manti epi twonpe moun, ou vin fè paran w pa fè w konfyans menm jan an. Donk, pinga w sezi si pandan yon ti tan yo pa pèmèt ou fè yon seri bagay ou te konn fè anvan. Men, lè w di tout sa w fè ki pa bon se pi bon bagay ou te ka fè. Sa k fè nou di sa?

Ann pran yon egzanp: Imajine ou menm ak fanmi w al fè yon ti mache. Paran w  di w pou w rete bò kote yo. Men, pandan yo pap gade w ou kite yo epi w pèdi. Pandan w ap mache, bridsoukou ou tonbe nan yon sab ki mou e k ap rale w desann. Èske w t ap santi w twò jennen pou w mande èd? Èske w t ap pè pou paran w pa vin jwenn ou epi disipline w paske w pa t koute sa yo di w? Non! Ou t ap rele ak tout fòs ou pou w mande èd.

Se menm bagay la si w ap mennen de vi, ou bezwen èd byen rapid. Sonje, ou pa ka chanje sa ki fèt deja yo. Men, ou ka gen kontwòl sou sa w vle fè alavni. Kèlkeswa jan sa ta fè w mal e jan sa ta difisil, li t ap pi bon pou w chèche èd yon fason pou w pa lakòz plis pwoblèm pou tèt  ou ak fanmi w. Si w vrèman regrèt sa w te fè yo, Jewova ap fè w mizèrikòd. — Ezayi 1:18; Lik 6:36.

Donk, di paran w laverite. Konprann sa yo santi epi aksepte disiplin yo ba w. Si w fè sa, w ap fè ni paran w ni Jewova kontan. W ap soulaje anpil paske w ap vin gen yon konsyans ki klè ankò. — Pwovèb 27:11; 2 Korentyen 4:2.

NAN LÒT CHAPIT LA:

Ou menm ak elèv nan lekòl ou gen anpil bagay nou dakò avè yo. Men, ki sa w dwe konnen konsènan kesyon fè zanmi nan lekòl la?

VÈSÈ KLE

“Moun ki kache peche l pap reyisi, men, moun ki konfese yo e ki pa fè yo ankò, y ap fè l mizèrikòd.” — Pwovèb 28:13.

MEN YON IDE

Pa minimize move aksyon ou fè, nitou pinga w vin twò di ak tèt ou. Sonje sa, Jewova tou pare pou l padone w. — Sòm 86:5.

ÈSKE W TE KONNEN?

Lefètke yon moun santi l koupab se kapab yon bon bagay, paske sa ap ankouraje l chanje fason l ap viv la. Men, yon moun ki pèsiste nan fè peche ap fè konsyans li vin di, menm jan lè po yon moun boule li fè sikatris e po a vin pa sansib ankò. — 1 Timote 4:2.

SA M KONTE FÈ

Men ak kiyès m ap pale si mwen deja ap mennen de vi ․․․․․

Men ki jan m ap montre mwen ka aksepte nenpòt disiplin ․․․․․

Men sa mwen ta renmen mande paran m sou sijè sa a ․․․․․

KI SA W PANSE?

● Ki sa ki konn fè kèk jèn mennen de vi?

● Bay kèk konsekans mennen de vi kapab genyen.

● Ki avantaj w ap jwenn lè w sispann mennen de vi?

[Antrefilè nan paj 140]

“Mwen panse jèn ki kretyen yo dwe fè konnen yo gen prensip moral wo nivo y ap suiv. Yo dwe fè sa kou sa posib. Plis yo tann se plis l ap difisil pou yo fè sa.” — Linda.

[Foto nan paj 141]

Lè w ap mennen de vi, se tankou w ap antre kò w nan sab ki mou e k ap rale w desann. Ou dwe chèche èd!