KAPÍTULO 9

Mbaʼépa chepytyvõta ani hag̃ua ajapo ivaíva?

Og̃uahẽmírente pe fiestaʼípe Karen ohecháma mokõi mitãrusu oikeha oúvo una partída vosa reheve. Enterove opilláma mbaʼépa ogueru hikuái. Karen ohendúma voi kuri oñemokõtaha ikuénta hag̃uáicha.

Peichaháguinte oñemboja hendápe iñamíga Jessica ha heʼi chupe: “Mbaʼe piko la nderovatóko koʼápe, anichénengo rehose jeýma hína?”. Heʼipa mboyve upéva, Jessica ombohasáma Kárenpe peteĩ servésa ha heʼi: “Ani voi eréti chéve nanepermisoiha gueteri reʼu hag̃ua”.

Karen ndoikuaái mbaʼépa ojapóta. Ndojagarraséi pe servésa, péro ndopytavaiséi avei iñamígandi, upévare opensa: “Mbaʼégui piko ndaikatumoʼãi haʼu? Amo ipahápe, mbaʼe piko la peteĩ servésa, ndeʼíringo chéve ajedroga térã aha hag̃ua peteĩ kuimbaʼéndi mbaʼe”.

 NEMITÃ aja oĩ heta mbaʼe vai ndetirátava. Pór ehémplo, oiméne oĩ ndejopýva nderekokyʼa hag̃ua. Jahechami oikóva Ramón rehe. Haʼe oreko 17 áño ha heʼi: “Che kompañerakuéra hovaʼatãiterei. Ojekytypase voi ñanderehe ha jajehekyisérõ jepe nañanderejamoʼãi voi. Ndaipóri mbaʼeve ojokóva chupekuéra!”. Diana orekóva 17 áño omombeʼu avei: “Peteĩ jey oñembojapaite cherehe peteĩ mitãrusu ha cheañuasemoʼã. Upepete amyaña chupe ha haʼe: Mbaʼéiko la ojehúva ndéve? Nde piko máva mbaʼe!”.

Oiméne nde avei rehasa koʼã mbaʼe ha ijetuʼu jepi regueropuʼaka hag̃ua, hiʼã ndéve remboyke péro oĩ jey ndejopýva umiarã. Haʼete ku reĩva nde kotýpe ha ndereipotái avave nemolesta, upéicharõ jepe oĩ jey oúva ombota ne rokẽ. Epensamína mbaʼépa ijetuʼuve ndéve rembohovái ha emarkami (✔) koʼápe. Reñandúpa oĩha manterei ndejopýva...

□ Repita hag̃ua

□ Rehecha hag̃ua pornografía

□ Rekaʼu hag̃ua

□ Nderekokyʼa hag̃ua

□ Rejedroga hag̃ua

□ Ambue mbaʼerã ․․․․․

Koʼã mbaʼe apytégui oĩramo ndetiráva ani reimoʼã upévare ndaikatumoʼãvéima reservi porã Ñandejárape. Repensavaʼerã guei nde ikatuha rejejoko ha rejehekýi koʼã mbaʼégui. Upearã nepytyvõta reikuaáramo mbaʼérepa ndetira jepi umi mbaʼe vai. Jahechamína umíva.

1. Ñaneimperfékto. Ñanase guive ñaneimperfékto ha upéicha rupi jajapose ivaíva. Umi kristiáno ijerovia mbaretéva jepe ohechakuaa upéva. Apóstol Pablo heʼivaʼekue voi: “Ajapose jave pe iporãva ivaívamante ajuhu che pype” (Romanos 7:21). Péicha jahecha umi hekopotĩva jepe oñehaʼãmbaitevaʼerã ani hag̃ua oiko hete ha hesa oipotáva rapykuéri (1 Juan 2:16). Upéicharõ, ani reiko rembojere ne akãme umi mbaʼe vai ndetiráva jepi. Repensaitereíramo umívare amo gotyove rejapóta katuete (Santiago 1:15).

 2. Opa mbaʼe oĩva ñande jerére. Opárupi oĩ nemboligáva rejapo hag̃ua ivaíva. Teresa heʼi: “Umi pelíkulape ojehechauka iporãrõguáicha kuña ha kuimbaʼe oĩ oñondive omendaʼỹre. Koléhio ha traváhope upévarente oñeñeʼẽ, péro ndojeʼéi ni ndojehechaukái resẽ vaitaha nderekovaírõ”. Umi mbaʼe jahecháva, ñahendúva ha ñane júnta ikatu ñandegueraha vai. Teresa oikuaa upéva, haʼe omombeʼu: “Arekórõ guare 16 áño chetavyete peteĩ mitãrusúre. Che sy heʼi porã chéve aipeʼa hag̃ua che akãgui upéva, ha heʼi voi katu: ‘Péichante resegírõ, koʼẽrõite nderyeguasúta’. Che nahaʼarõiete voi heʼi chéve péicha ha chepochy upévare. Péro dos mése haguépe, cheryeguasúma katu”.

3. Umi mbaʼe ikatúva ‘ñanemoakãraku ñanemitã aja’. (2 Timoteo 2:22.) Ñanemitã aja jaipota ñande rapichakuéra ñandeguerohory ha jadesidise ñandejeheguínte. Koʼã mbaʼe ndaivaíri péro péichante reikosérõ hasyvéta ndéve regueropuʼaka hag̃ua umi mbaʼe vai ndetiráva. Pór ehémplo, ndereipotáigui avave heʼi ndéve mbaʼépa rejapovaʼerã térã redesidiségui ndejeheguireíntema, ikatu remboyke nde tuvakuéra nemboʼéva ha nerepenavéi hesekuéra. Péicha oikovaʼekue Esteban rehe, haʼe koʼág̃a ombyasy ha heʼi: “Arekórõ guare 17 áño, apuʼã che tuvakuérare ha añepyrũ ajapo umi mbaʼe heʼíva guive chéve ndovaleiha ajapo, hiʼarive ajevautisa riremínte”.

Mbaʼépa nepytyvõta regueropuʼaka hag̃ua

Koʼã mbohapy mbaʼére ijetuʼu jepi jagueropuʼaka umi mbaʼe vai. Péro ikatu rembohovái  porã umíva. Upéicharõ, mbaʼépa nepytyvõta ani hag̃ua rejapo ivaíva?

● Rehecha raẽ vaʼerã pe ijetuʼuvéva ndéve rembohovái (ikatu rehecha umi remarkavaʼekue páhina 65-pe).

● Koʼág̃a eñeporandu: “Moõ ha mbaʼéicha javépa ikatu oñepresenta koʼã mbaʼe?”. Emarka (✔) koʼápe:

□ Koléhiope

□ Neañohápe

□ Nde traváhope

□ Ambue hendápe ․․․․․

Ndahasyivéta ndéve rejei hag̃ua umi mbaʼe vaígui reikuaa porãramo moõ ha mbaʼéicha javépa ikatu oñepresenta. Ñanemanduʼami jeýna Karen ohasavaʼekuére. Mbaʼépa haʼe oikuaámakuri oho mboyve pe fiestaʼípe?

․․․․․

 Mbaʼépa ojapovaʼerãmoʼã pono voi oike upe provlémape?

․․․․․

● Reikuaámarõ mbaʼépa ijetuʼuve ndéve regueropuʼaka ha mbaʼéicha javépa ikatu oiko, rehechavaʼerã ikatúva rejapo rejehekyiete hag̃ua umi provlémagui ha ani nde voi reheka mbarakaja kupy. Ehai mbaʼéichapa rejapóta upéva.

․․․․․

(Pór ehémplo, oiméramo ne kompañerokuéra nemboliga jepi repita hag̃ua pesẽ rire koléhiogui, mbaʼépa rejapokuaa? Iporãta rehóramo ambue tapérupi ani hag̃ua rejotopa hendivekuéra. Térã osẽramo ndéve taʼanga tieʼỹ reiporu jave Internet, oĩ prográma ikatúva nepytyvõ ani hag̃ua og̃uahẽ ndéve umichagua mensáhe ha pono reike ojehechaukahápe umíva. Reheka vove informasión reñatende porã vaʼerã mbaʼépa remoĩ pono voi osẽ ndéve umichagua taʼanga.)

Upéicharamo jepe heta vése hasýta ndéve regueropuʼaka hag̃ua opa mbaʼe vai, ha koʼãva ikatu voi oñepresenta rehaʼarõʼỹve jave. Mbaʼépa rejapokuaa oiko jave upéicha?

Eñembosakoʼíke

‘Satanás oñehaʼãrõ guare oity Jesúspe iñuhãme’, haʼe  ni ndojeréi omboyke hag̃ua umi mbaʼe Satanás oikuaveʼẽva (Marcos 1:13, NM). Mbaʼépa oipytyvõ chupe? Haʼe ojedesidimavaʼekue iñeʼẽrendutaha Itúvape opa mbaʼépe (Juan 8:28, 29). Jesús heʼivaʼekue voi: ‘Che ningo ndaguejýi yvágagui ajapo hag̃ua che rembipota, aju guei ajapo hag̃ua pe chembouvaʼekue rembipota’ (Juan 6:38, NM).

Koʼág̃a ndeháma. Ehai ambue páhinape mbaʼérepa remboykevaʼerã umi mbaʼe vai ha mbaʼéichapa ikatu rejapo upéva.

 Mbaʼérepa:

 1 ․․․․․

 2 ․․․․․

Mbaʼéichapa:

 1 ․․․․․

 2 ․․․․․

Rehejáramo umi mbaʼe vai ipuʼaka nderehe reikóta hembiguáiramo (Tito 3:3). Ha epensamína, mbaʼe piko reganáta rehejáramo ipuʼaka nderehe? Eñehaʼãkena embohovái porã koʼã mbaʼe ijetuʼúramo jepe ndéve, péicha rehechaukáta nearandu ha neakãguapyha (Colosenses 3:5). Ha aníkena nderesarái rejerure hag̃ua Jehovápe tanepytyvõ ha tanemombarete akóinte rejapo hag̃ua iporãva (Mateo 6:13). a

RETOPAVÉTA INFORMASIÓN VOLÚMEN 2, KAPÍTULO 15-PE

PE KAPÍTULO OÚVAPE

Oimérõ nekangy lénto reikóvo, mbaʼépa ikatu rejapo neresãi ha nderetiaʼeve hag̃ua?

[Nóta]

TÉYSTO OĨVA LA BÍBLIAPE

‘Ñandejára ndohejamoʼãi ojehu peẽme ikatuʼỹva pegueropuʼaka. Pejejopy vai jave haʼe ohechaukáta peẽme mbaʼéichapa ikatu pegueropuʼaka.’ (1 Corintios 10:13, BNP)

PETEĨ KONSÉHO

Koʼág̃ama voi ikatu repensa mbaʼépa rejapóta oĩramo nemboligáva rejapo hag̃ua ivaíva. Upearã ikatu nepytyvõ pe párte heʼíva “Estrategia contra la presión de grupo” oĩva Volúmen 2, páhina 132 ha 133-pe.

REIKUAÁPARAʼE?

Ñandejára heʼimavaʼekue Jesús iñeʼẽrendutaha, péro haʼe ndahaʼeivaʼekue peteĩ rrovót ndaikatúiva ojapo mbaʼeve ijehegui rei. Haʼe voi odesidi iñeʼẽrendutaha Itúvape, péro heta vése ijetuʼu avei hendive. Umícha jave ojerure asy Jehovápe tomombarete ha toipytyvõ chupe (Hebreos 5:7).

UMI MBAʼE AJAPÓTAVA!

Koʼág̃a voi ajapóta koʼã mbaʼe ikatu hag̃uáicha agueropuʼaka umi mbaʼe vai: ․․․․․

Ajehekyivaʼerã koʼã tapicha ha koʼã mbaʼégui aikuaágui chegueraha vaitaha: ․․․․․

Mbaʼépa aporanduse che ru térã che sýpe ko témare? ․․․․․

NDÉPA MBAʼE ERE?

● Ijetuʼúpa avei umi ánhelpe akóinte ojapo hag̃ua iporãva? (Génesis 6:1-3; Juan 8:44.)

● Mbaʼépa rehupytýta nereñemeʼẽirõ umi mbaʼe vaípe? (Proverbios 27:11; 1 Timoteo 4:12.)

[Komentário oĩva páhina 68-pe]

“Jehová ipuʼaka opa mbaʼére ha katuete ñanepytyvõta jajejopy vai jave. Upéva tuicha chembopyʼaguapy”. (Cristian)

[Taʼanga ha rrekuádro oĩva páhina 67-pe]

Epensami ko mbaʼére

Mbaʼépa ko oĩva ko taʼangápe? Haʼete peteĩ reloj, péro péva peteĩ brújula. Oreko peteĩ manesilla térã ju joguaha omarkáva nórte gotyo. Péro rembojárõ hese peteĩ imán nomarkavéima pe nórte ha oitira pe imán oĩha gotyo.

Ne konsiénsia ñambojojakuaa pe brújulare. Oimérõ rehekomboʼe porã nepytyvõta reikuaa hag̃ua oĩ porãva ha oĩ vaíva. Umi júnta vai katu ojogua pe imánpe: rejeheʼárõ hesekuéra saʼi saʼípe ndegueraháta tape vaíre ha ne konsiénsia “nomarkamoʼãvéima” ndéve iporãva ha ivaíva. Mbaʼépa nemboʼe ko ehémplo? Ani reheja avave ni mbaʼeve ipuʼaka nderehe ha neguenohẽ tape porãgui (Proverbios 13:20).

[Taʼanga oĩva páhina 69-pe]

Rehejáramo umi mbaʼe vai ipuʼaka nderehe, reikóta hembiguáiramo