Mateo 5:1-48
-
SERMÓN DEL MÓNTE (1-48).
-
Jesús oñepyrũ oporomboʼe pe sérrope (1, 2).
-
Mávapa umi ovyʼáva (3-12).
-
Pe juky ha pe lus (13-16).
-
Jesús ou okumpli hag̃ua pe léi (17-20).
-
Oñeʼẽ koʼã mbaʼére: umi ipochývare (21-26), umi oporomoakãratĩvare (27-30), divórsiore (31, 32), umi huraméntore (33-37), oĩramo iñañáva (38-42), ojehayhu vaʼerãha umi enemígope (43-48).
-
5 Jesús ohechávo umi henteita, ojupiʼimi pe montáñape ha oguapy rire ou hendápe idisipulokuéra.
2 Upémarõ haʼe oñepyrũ omboʼe chupekuéra ha heʼi:
3 “Ovyʼa umi ohechakuaáva oikotevẽha Ñandejárare,+ pórke chupekuéra oñemeʼẽta pe Rréino yvagapegua.
4 Ovyʼa umi oñembyasýva, pórke upéi oñekonsoláta chupekuéra.+
5 Ovyʼa umi ndaipochyreíriva,*+ pórke Ñandejára omeʼẽta chupekuéra ko yvy.+
6 Ovyʼa umi oipotaitereíva+ oĩ hustísia,* pórke umívape oñemeʼẽta la ojeruréva.+
7 Ovyʼa umi oiporiahuverekóva hapichápe,+ pórke chupekuéra ojeporiahuverekóta avei.
8 Ovyʼa umi ikorasõ potĩva,+ pórke haʼekuéra ohecháta Ñandejárape.
9 Ovyʼa umi oñehaʼãva oĩ hag̃ua pyʼaguapy,*+ pórke chupekuéra oñehenóita Ñandejára raʼy.
10 Ovyʼa umi ojepersegíva ojapo haguére iporãva,+ pórke chupekuéra oñemeʼẽta pe Rréino yvagapegua.
11 Peẽ pevyʼa vaʼerã oĩramo oñeʼẽ vaíva penderehe,+ pendepersegíva,+ ha oikóva ijapu ha heʼi penderehe opaichagua mbaʼe vai che káusare.+
12 Pendepyʼarory ha pevyʼaitereíkena péicha jave,+ pórke yvágape oĩ hína peteĩ rregálo+ tuichaitereíva peẽme g̃uarã. Penemanduʼa yma upéicha ojepersegi hague umi profétape.+
13 Peẽ ningo pejogua pe juky+ oĩvape ko yvy ape ári. Péro pe juky operdéramo isavór, ¿mbaʼéicha piko ñamoheʼẽ jeýta? Ndovalevéima mbaʼeverã, ha oñemombótamante okápe+ oñepyrũmba hag̃ua hese.
14 Peẽ ningo pe lus oĩva ko múndope.+ Peteĩ siuda oĩva peteĩ montáña ári ndaikatúi ñamokañy, katuete ojehecháta.
15 Ñamyendy rire peteĩ lámpara nañamoingéi kanásto guýpe, síno jahupi yvate ohesape hag̃ua umi oikóvape pe ógape.+
16 Upéicha avei peẽ pehesape vaʼerã umi hénte renondépe,+ ikatu hag̃uáicha haʼekuéra ohecha umi mbaʼe porã pejapóva+ ha ombotuicha pende Ru oĩva yvágape.+
17 Ani peimoʼã aju hague ahundi pe léi térã umi proféta oskrivi vaʼekue. Che aju akumpli hag̃ua umíva, ndahaʼéi ahundi hag̃ua.+
18 Añetehápe haʼe peẽme, pe yvága ha pe yvy ndaikatuiháicha ni mbaʼevéicharõ oñehundi, upéicha avei ni peteĩ letraʼi ni pe párte michĩvéva pe létra oĩvagui pe léipe noñehundimoʼãi oñekumplipa peve entéro mbaʼe.+
19 Upévare, oimeraẽ omboykéva peteĩ mandamiénto michĩvéva jepe, ha omboʼéva ótrope omboyke hag̃ua avei, ndaikatumoʼãi oike* pe Rréino yvagapeguápe. Péro oimeraẽ okumplíva ha omboʼéva umi mandamiénto, oikéta* pe Rréino yvagapeguápe.
20 Upévare haʼe peẽme, ndapehechaukáiramo pendehustoveha* umi mboʼehára leipegua ha fariseokuéragui,+ ni mbaʼevéicharõ ndapeikemoʼãi pe Rréino yvagapeguápe.+
21 Peẽ pehendu ojeʼe hague pene hentekuéra yma guarépe: ‘Ani reporojuka,+ cháke oimeraẽ oporojukáva ojegueraháta trivunálpe ojehusga hag̃ua’.+
22 Che katu haʼe peẽme: enterove osegíva ipochyeterei+ iñermánondi, ojegueraháta trivunálpe ojehusga hag̃ua. Ha oimeraẽ iñeʼẽ arhélva ha oapoʼíva iñermánope ojegueraháta pe Trivunál Tuichavéva renondépe. Ha oimeraẽ heʼíva: ‘¡Nde ningo peteĩ rrevélde* ha nderevaléi mbaʼeverã!’, upéva ikatu oho tatarendýpe Gehénape.*+
23 Upévare, regueraháramo hína ne ofrénda pe altárpe+ ha nemanduʼa ne ermáno ipochyha nderehe,
24 eheja ne ofrénda pe altár renondépe, ha tereho eiko porã raẽ ne ermánondi, upéi ae eju emeʼẽ ne ofrénda.+
25 Oĩrõ nedemandáva ha ndegueraháva hína trivunálpe, eñehaʼã pe tapérema voi ejapo hendive peteĩ tráto repaga hag̃ua la ne kuénta. Ani ág̃a pe nedemandáva nentrega pe huéspe, ha pe hués nentrega pe guárdiape, ha reho kárselpe.+
26 Añetehápe haʼe ndéve, upégui katu neresẽichéne repagapa peve pe última monéda.*
27 Peẽ pehendu ojeʼe hague: ‘Ani reporomoakãratĩ’.+
28 Che katu haʼe peẽme: enterove osegíva omaña peteĩ kuñáre ha iñakãraku hese,+ upéva oporomoakãratĩma hína ipyʼapýpe.+
29 Upévare, peteĩ nde resa ndegueraha vaíramo ha repeka,* eipeʼa ha emombo.+ Pórke ikuentave reperde peteĩ pártente nde retégui, oñehundi rangue nde rete kompletoite Gehénape.*+
30 Avei nde po derécha ndegueraha vaíramo ha repeka,* eikytĩ ha emombo.+ Ikuentave reperde peteĩ pártente nde retégui, oñehundi rangue nde rete kompletoite Gehénape.*+
31 Avei ojeʼe vaʼekue: ‘Oimeraẽ ojedivorsiáva hembirekógui omeʼẽ vaʼerã chupe peteĩ dokuménto heʼíva ojedivorsiaha chugui’.+
32 Che katu haʼe peẽme: enterove ojedivorsiáva hembirekógui ndahaʼéiramo pe kuña hekovai* haguére, haʼete omyañáva hembirekópe omoakãratĩ hag̃ua chupe. Ha oimeraẽ omendáva upe kuña ojedivorsia vaʼekuére oporomoakãratĩ hína.+
33 Peẽ peikuaa avei ojeʼe hague pene hentekuéra yma guarépe: ‘Ani rehura ha upéi repyrũ ne ñeʼẽre,+ katuete rekumpli vaʼerã la repromete vaʼekue Jehovápe’.*+
34 Che katu haʼe peẽme: ani ni mbaʼevéicharõ pehura.+ Ni yvágare ndovaléi pehura, pórke upéva hína Ñandejára tróno.
35 Ani pehura pe yvýre, pórke upéva hína Ñandejára pyrenda,+ ani pehura Jerusalén rehe, pórke upéva hína pe Rréi ipoderósova siuda.+
36 Ni pende rekovére* ani pehura, pórke peẽ ndaikatúi ni peteĩ pene akãrangue jepe pemomorotĩ térã pemohũ.
37 Pejéramo: ‘Si’, upéva si vaʼerã, ha pejéramo: ‘No’, upéva no vaʼerã,+ pórke pe nokumplíriva iñeʼẽ ohechauka oĩmaha Satanás* poguýpe.+
38 Peẽ peikuaa ojeʼe hague: ‘Oĩramo omohesatũva hapichápe, oñemohesatũ vaʼerã avei chupe. Oĩramo oitýva hapichágui hãi, ojeity vaʼerã avei chugui hãi’.+
39 Che katu haʼe peẽme: ani peñemoĩ peteĩ iñañávare, upéva rangue, oĩramo nderovapetéva un ládo, emoĩ avei chupe pe ótro ládo nde rova.+
40 Ha oĩramo ndeguerahaséva trivunálpe ha oipotáva peteĩ nde ao, eheja chupe togueraha avei nde ao joʼaha.+
41 Ha peteĩ persóna orekóva autorida heʼíramo ndéve regueraha hag̃ua chupe ikárga 1 kilómetro,* egueraha chupe 2 kilómetro.*
42 Oĩramo ojeruréva ndéve álgo, emeʼẽ chupe, ha oĩramo oipuruséva* ndehegui pláta, ani remboty chugui ne rokẽ.+
43 Peẽ peikuaa ojeʼe hague: ‘Rehayhu vaʼerã nde rapichápe,+ ha nderechaʼéi vaʼerã ne enemígore’.
44 Che katu haʼe peẽme: pesegi vaʼerã pehayhu pene enemigokuérape+ ha peñemboʼe umi pendepersegívare.+
45 Péicha pehechaukáta peẽ haʼeha pende Ru yvagapegua raʼy,+ haʼe ningo oheja osẽ kuarahy iñañáva ha ivuénovape g̃uarã, ha omongy ihústova ha iñinhústovape g̃uarã.+
46 ¿Mbaʼe vendisión guaʼu piko pemerese pehayhúramo umi penderayhúvapente?+ ¿Ndojapói piko upéicha avei umi impuésto kovraha?
47 ¿Peimoʼã piko tuichaiterei mbaʼeha pesaludáramo pene ermanokuérapente? ¿Ndojapói piko avei upéicha umi hénte ndoadoráiva Ñandejárape?*
48 Pende Ru oĩva yvágape ningo perfékto, ha peẽ perfékto vaʼerã avei”.+
Nóta
^ Térã: “imánsova”.
^ Griégope: “iñembyahýiva ha ijuhéiva hustísiagui”.
^ Térã: “ipyʼaguapýva”.
^ Griégope: “ojerekóta michĩvévaramo”.
^ Griégope: “ojerekóta tuichavévaramo”.
^ Térã: “peneñeʼẽrenduveha”.
^ Péva heʼise peteĩ ohechaukáva oiko lájare ndojapoiha iporãva ha opuʼãha Ñandejárare.
^ Griégope: “nemoñepysangáramo”.
^ Griégope: “nemoñepysangáramo”.
^ Griégope: “pene akãre”.
^ Griégope: “pe aña”.
^ Péva hína oipuruséva sin interés.
^ Griégope: “umi hénte ótro tetãygua”.
