1. Ońola nje penda to̱ po̱ e titino̱ ná Eyal’a Loba ye ngińa e? (Ombwa duta la bebotedi ba jokwa.)

OŃOLA biso̱ tumba la Yehova, penda to̱ po̱ e titi ná Eyal’ao, mwe̱ndi Loba a lomedino̱ bato ba benama, “ye longe̱ na ngińa.” (Bon. 4:12) Longe̱ la jita oteten asu di mabola mboṅ ná Bibe̱l ńe ná e tukwa longe̱ la bato. Bonasango na bonańango asu bō̱, o ponda ni tombi ba ta bibedi, bakom ba ńo̱ la banga, to̱ bamusonje. Bape̱pe̱ ba ta bato ba kusi tombwane̱ la mweńa o mun mundi ma wase, nde to̱ na nika ba ta ba senga oteten abu biana be o suba lambo. (Mul. 2:3-11) Ponda na ponda te̱, bato bena ba ta biana ba pimbedi, ba si be̱ne̱ pe̱ dipita, ba timbi so̱ nge’a dipita, ońolana Bibe̱l e we̱li tukwa babo̱. Yen ebe o bo muńe̱nge̱ o langa myango mō̱ ka min mi busi o dongo la Njongo a Betatedi di be̱n mulopo na fre̱nsi ná : “La Bible transforme des vies.” O maki pe̱ ná, to̱ ombusa babo̱ kasa mbale̱, bonasango ba mabenga ńaka kaponda mudī na jongwane̱ la Betiledi.

2. Ne̱ni Eyal’a Loba e lee̱le̱no̱ ná ye ngińa o ebwe’a mbu yaboso e?

² Mo̱, jangame̱n ńaka ná jita o nin pond’asu ba tuko ombusa babo̱ jokwa Eyal’a Loba e? Tomtom! Ninka Myango ma bato mi mo̱nge̱le̱ biso̱ mi ma bonasango asu na bonańango asu  b’ebwe’a mbu yaboso bena ba ta ba be̱ne̱ dipita la wala o mo̱ń. (Langa 1 Korinto 6:9-11.) A bo̱le̱no̱ nande̱le̱ pat’a bato i si me̱nde̱ sangwe̱ Janea la Loba, ńamuloloma Paulo a bati ná: “Dongo lańu lo ta nika.” Nde Betiledi na mudī-musangi ma Loba bongwane̱ babo̱ o tukwa. To̱ ombusa babo̱ kasa mbale̱, ebolo e ta e dia ońola bō̱ ba ta bangame̱n buka mambo ma bobe mena ma ta ma takise̱ mulatako mabu na Yehova. Ka dime̱ne̱ Bibe̱l e makwalea ońola ńo̱kisabe̱ mō̱ o ebwe’a mbu yaboso ńena nu sumwabe̱ o mwemba, nde ombusa ponda a kasabe̱ pe̱te̱. (1  Kor. 5:1-5; 2 Kor.2:5-8) Mo̱, di mombwea te̱ ńai na ńai a mitakisan bonasango asu ba lembe̱no̱, ba bukino̱ pe̱ na jongwane̱ l’Eyal’a Loba, nik’e si membe̱ biso̱ e?

3. Nje di malano̱ jombwea o din jokwa e?

³ Kana Eyal’a Loba yeno̱ ninka ngińa, na ná yeno̱ nde elongisan e we̱le̱be̱ biso̱ o mā, di mapula bola me̱se̱ ná di bolane̱ mo̱ bwam. (2 Tim. 2:15) O din jokwa di mala je̱ne̱ ne̱ni jeno̱ ná di bata jese̱le̱ ná Eyal’a Loba e bole ebolo o (1) o longe̱ lasu, (2) ke̱ di mate̱ dikalo, na (3) ke̱ di malee̱ omo̱ń a kwande̱ki. Man mome̱le̱ ma me̱nde̱ jongwane̱ biso̱ o lee̱le̱ Tet’asu ńandolo ńe o mo̱ń nu malee̱ pe̱ biso̱ ońola bwam basu, ndolo na masoma.​—Yes. 48:17.

4. (a) Nje e mapule̱ ná Eyal’a Loba e bol’ebolo omo̱ń asu e? (b) Njika ponda o te̱se̱no̱ ońola bolanga ba Bibe̱l e?

⁴ Ná Eyal’a Loba e bol’ebolo omo̱ń asu, jangame̱n langa mo̱ ponda ye̱se̱​—to̱ mo̱me̱ne̱ buńa te̱. (Yos. 1:8) Ye mbale̱ ná, dongo dinde̱ne̱ oteten asu di walame̱n jita. To̱na nika di titi ná jemea ná to̱ lambo di pungwe bolanga basu ba Bibe̱l, to̱ e be̱ nde m’bē̱ di be̱nno̱. (Langa Efeso 5:15, 16.) Bato jita oteten a tumba la Yehova ba so̱i ponda ni bo̱bise̱ ńolo ońola bolanga ba Bibe̱l, e be̱ idiba to̱ ebiamu to̱ mwese. Ba masenga nde ka mulo̱ngedi nu tili ná: “Na to̱ndi nde mbend’ango̱ ne̱ e! Na madutea nde ońol’ao buńa bwe̱se̱.”​—Mye. 119 :97.

5, 6. (a) Ońola nje yeno̱ mweńa ná di duteye ońola nje di malangano̱ e? (b) Ne̱ni busane̱ tombwane̱ ke̱ di madutea o nje di langino̱ e? (c) Njika bowe̱n o kusino̱ o langa lo̱ngo̱ l’Eyal’a Loba na dutea ońol’ao e?

⁵ Di malanga te̱ Bibe̱l, ye mweńa ná di duteye ońola nje di malangano̱. (Mye. 1:1-3) Tongwea na nika nde jeno̱ ná di we̱le̱ dibie̱ lao di si matombe̱ ponda o ebolo o longe̱ lasu. To̱ di langa nde Eyal’a Loba o dipapa to̱ o tafe̱l to̱ o o̱rdinate̱r, jangame̱n nde wasa ná di no̱nge be byala be tilabe̱ di we̱le̱ mo̱ o mulema masu.

⁶ Ne̱ni jeno̱ ná di dutea ońola nje di langino̱ o ka ńe muse̱ṅ e? Jita ba so̱i ná mbadi ni mongwane̱ babo̱ ńe nde ná, ba langi te̱ epas’a Bibe̱l ba mate̱me̱ o  keka jalabe̱ min myuedi mi mabupe̱: ‘Yen epasi e malee̱ nde mba nje jombwea Yehova e? Mo̱, ne̱ni na máwe̱le̱no̱ myeka mi mabuse̱ o yen epas’a Eyal’a Loba o ebolo o longe̱ lam e? O njika mambo neno̱ ná na ńaka e?’ Di makane̱ te̱ Loba ke̱ di madutea ońol’Eyal’ao, di me̱nde̱ tutabe̱le̱ o bupe̱ malea mao o mbadi ni londi mbom. Nika so̱ nde di me̱nde̱no̱ jese̱le̱ o dime̱ne̱ di peti ná ngiń’Eyal’a Loba e bole ebolo o longe̱ lasu.​—2 Kor. 10:4, 5.

7. Ne̱ni jeno̱ ná di bolane̱ Eyal’a Loba bwam o dikalo e?

⁷ Ne̱ni jeno̱ ná di bolane̱ Eyal’a Loba bwam o dikalo e? Ka laboso, di bolane̱ mo̱ ponda ye̱se̱ ke̱ di mate̱ dikalo, na ke̱ di mokwe̱le̱. Munasango mō̱ a busise̱ di jo̱nge̱le̱ na ben byala ná: “O be̱ te̱ o dikalo la jo̱mbe̱ na jo̱mbe̱ na Yehova mo̱me̱ne̱, o wusa nde to̱po̱ wame̱ne̱ buka te̱ nga o wusa jese̱le̱ ná mo̱ pe̱ a to̱pe e?” Jo̱nge̱le̱ lao di ta nde ná: Ponda te̱ di malangano̱ Eyal’a Loba o dikalo, je nde o jese̱le̱ ná Yehova a kwalisane̱ mube̱ned’a ndabo. Epasi e po̱so̱be̱ bwam ye ngińa buka to̱ njik’eyala jeno̱ ná di kwala. (1 Tes. 2:13) Baise̱ te̱ na wame̱ne̱ ná, ‘Mo̱, na yo̱ki wasa ngedi te̱ o langea ba na mawaneano̱ myango ma bwam Eyal’a Loba e?’

8. Ońola nje di s’angame̱nno̱ langa Bibe̱l buka te̱ ponda di mate̱no̱ dikalo e?

⁸ Ońola nje e si dongame̱nno̱ ná di langeye ba di makwalisane̱no̱ bepasi ba Bibe̱l buka te̱ e? Ońolana seto̱ bato be̱se̱ nde ba maso̱ṅtane̱ Bibe̱l. Nik’e ta mbale̱ o ebwe’a mbu yaboso, nika ńe pe̱ mbale̱ we̱nge̱. (Rom. 10:2) Di s’angame̱n so̱ jo̱nge̱le̱ ná biso̱ masa ma langea moto epas’a Bibe̱l, a máso̱ṅtane̱ mo̱ dibokime̱ne̱. E me̱nde̱ pula ná di no̱nge ponda o busise̱ milo̱ṅ ma byala mō̱, o langa pe̱te̱ mom ma byala pondapo̱, na  o tele̱ye̱ janda la be byala. Di boli te̱ nika, son na son di me̱nde̱ jongwane̱ ná mwe̱ndi m’Eyal’a Loba mu tape mo̱nge̱le̱ na mulema ma basengedi basu.​—Langa Lukas 24:32.

9. Ne̱ni lee̱ bepasi ba Bibe̱l ńai ni matute̱le̱ moto o bola Bibe̱l edube e? Bola eyembilan.

⁹ E me̱nde̱ pe̱ be̱ bwam ná di bie lee̱ bepasi ba Bibe̱l ńai ni matute̱le̱ moto o bola Bibe̱l edube. K’eyembilan, je ná di kwala ná: ‘Jombweye te̱ nje Muweked’asu a makwalano̱ ońola yen ekwali.’ Di makwalisane̱ te̱ moto nu s’oko belēdi ba Kristo, je ná di bolane̱ ben byala ná: “Ombwa te̱ nje Betiledi ba Bosangi be makwalane̱no̱ biso̱.” Di mate̱ye̱ te̱ moto nu si po̱si dube̱ to̱ diwo̱ dikalo, je ná di baise̱ mo̱ ná: ‘Mo̱, o másenga mun munia ma kwaṅ buńa bō̱ e?’ Di mano̱ngo̱ nde moto te̱ kapond’ebe̱yed’ao, nde di po̱ngulane̱ bwambo basu ná a we̱le̱ kasa mwe̱ndi masu.​—1 Kor. 9:22, 23.

10. (a) Nande̱le̱ nje e bolane̱ na munasango mō̱. (b) Mo̱ we̱n buńa bō̱ ne̱ni Eyal’a Loba yeno̱ ngińa ke̱ o mate̱ dikalo e?

¹⁰ Jita ba so̱i ná bolane̱ la Eyal’a Loba o dikalo le ná longwane̱ ná bato di mate̱ye̱no̱ dikalo ba tapabe̱ o njib’a mulema. Di no̱nge te̱ yen eyembilan. Munasango mō̱ a ta ala o pe̱pe̱le̱ la peńa la sango mō̱ nu mákokwe̱ mimbu. Nu sango a ta mulange̱ kalat’asu etum a mimbu. O mulopo ma die̱le̱ mo̱ Njongo a Betatedi ni sukan busisabe̱ buka te̱, munasango asu a domse̱ ná a malangea mo̱ epas’a Bibe̱l ewo̱ e ta o ni Njongo a Betatedi. A langi nde 2 Korinto 1:3, 4, ni makwale̱ ná: “Tete̱ ńa ndedi na Loba la lo̱ko̱mea le̱se̱ . . . nu malo̱ko̱me̱ye̱ biso̱ o ndut’asu ye̱se̱.” Be byala be tapi nu sango kańena a baise̱ munasango ná a langeye pe̱te̱ mo̱ mo̱. Na nu moto a kwalane̱ mo̱ nate̱na njika dikala bā na munj’ao ba tano̱ ba be̱ne̱ ńo̱ng’a lo̱ko̱mea. We̱nge̱ a n’emea senga mwe̱ndi ma Bibe̱l. Mo̱ o si me̱ne̱ ná Eyal’a Loba ye ngińa o dikalo e?​—Bebolo 19:20.

11. Njika m’bē̱ bonasango ba malee̱ omo̱ń a kwande̱ki ba be̱nno̱ e?

¹¹ Biso̱ be̱se̱ di to̱ndi jukea o ndongame̱n yasu, nikame̱ne̱ pe̱ na mako̱to̱ne̱ mande̱ne̱. Njo̱m a boso ońola nje di mukeano̱ oten ńe nde o jowe̱ Yehova. Belēdi ba mudī di makusano̱ oten be biso̱ muse̱ṅ munde̱ne̱. Bonasango bena ba yo̱ki to̱pe̱ o kwande̱ki ba be̱n eto̱ti ende̱ne̱. Nde o mulemlem ma ponda, bangame̱n jemba ná m’bē̱ ma bodilo nde ba bambe̱no̱ nika. (Yak. 3:1) Bangame̱n so̱ no̱ngo̱ jangame̱ye̱ ponda ye̱se̱ ná nje ba malee̱no̱ e sikime̱ye̱ nde o Eyal’a Loba. Yete̱na o kusi m’bē̱ ma lee̱ omo̱ń a kwande̱ki, ne̱ni weno̱ ná o bolane̱ Eyal’a Loba o tapa basengane̱ wa e?

12. Ne̱ni muto̱pedi eno̱ ná a bola ná Betiledi nde be sue̱le̱ ekwal’ao e?

¹² Bola me̱se̱ ná Betiledi nde be sue̱le̱ ekwal’ango̱. (Yohane 7:16) Nje nika e mapulano̱ kwala e? No̱ngo̱ jangame̱ye̱ ná, e be̱ myango, byembilan, to̱ mbad’ango̱ ńa to̱po̱, ba si kudumane̱ to̱ pandise̱ moto na jo̱nge̱le̱ la bepasi weno̱ o langa. O si dimbea ná langa la jita la bepasi ba Bibe̱l di titi bola belēdi be se̱medi o Bibe̱l. O langi te̱ bepasi ba Bibe̱l jita, basengedi be ná ba si ne̱nge̱ to̱ ewo̱. Angame̱ye̱ so̱ ná o po̱se myom ma myemba, o no̱nge pe̱ ponda o langa mo̱, tele̱ye̱ mo̱, bola byembilan na lee̱ ne̱ni we̱le̱ mo̱ o ebolo. (Neh. 8:8) O kusi te̱ mato̱ti mande̱ne̱ m’ekwali ma bolabe̱ na bebokedi, ombwea mo̱ bwam, o lange bepasi be oten. Keka so̱  mulatako mwe oteten a mulo̱ṅ ma byala, na bepasi be bolabe̱. Denge̱ o mapo̱so̱ bepasi bō̱ o bonde̱ mato̱ti mande̱ne̱. (We ná o so̱ mome̱le̱ ma mongwane̱ o mokwa 21 nate̱na 23 ma kalati Tirez profit de l’École du ministère théocratique.) Omo̱ń a me̱se̱, baise̱ Yehova jongwane̱ lao o we̱le̱ tombe̱le̱ mo̱nge̱le̱ ma tiki me o Eyal’ao.​—Langa Esra 7:10; Minia 3:13, 14.

13. (a) Ne̱ni munańango mō̱ a tapabe̱no̱ o mulema na bepasi ba Bibe̱l be bolabe̱ o ndongame̱n e? (b) Ne̱ni o tombwanno̱ belēdi ba Bibe̱l o ndongame̱n e?

¹³ Mbad’a bolane̱ Betiledi o ndongame̱n e tapi mulema ma munańango mō̱ o Ostralia. To̱na ndutu ye̱se̱ a kusino̱, emedi mwe̱ndi ma Bibe̱l, na mo̱ a dubisabe̱. Nde to̱ ombusa man me̱se̱, e ta mo̱ ndutu o jemea ná Yehova a to̱ndi mo̱. Nje yongwane̱ so̱ mo̱ na ponda o be̱ mbaki ná Yehova a to̱ndi mo̱ e? Mambo ma tuko nde buńa a dutedino̱ ońola epas’a Bibe̱l ewo̱ ba langino̱ o ndongame̱n po̱, na mo̱ a lata mo̱ na bepasi bepe̱pe̱. * Mo̱, wa pe̱ o mátapabe̱ o mulema buńa bō̱ n’Eyal’a Loba o ndongame̱n to̱ o mako̱to̱ne̱ mande̱ne̱ e?​—Neh. 8:12.

14. Ne̱ni jeno̱ ná di lee̱le̱ masoma ońola Eyal’a Yehova e?

¹⁴ Di masoma so̱ Yehova ońola Eyal’ao, Bibe̱l. A boli mo̱ mbel’a moto na ndolo, a londe̱ pe̱ dikaki lao ná e me̱nde̱ tingame̱ bebe be̱se̱. (1 Pet. 1:24, 25) Jangame̱n so̱ langa Eyal’a Loba ponda te̱, di we̱le̱ mo̱ o ebolo o longe̱ lasu, di bolane̱ pe̱ mo̱ ke̱ di mongwane̱ bane̱. Na nika, di malee̱ ná di to̱ndi di jabea la tiki la Loba, na ná je pe̱ muńe̱nge̱ ońol’ao. Nde omo̱ń a me̱se̱, di malee̱ ná di to̱ndi mubole̱ mo̱, Yehova Loba.