Oteten a bebwea ba lodun la bato bena ba maje̱ o Amerika ńa Latania, o be̱n lodun jita lena lo be̱n yabu eyeme̱ na babu bede̱mo ba yabane̱. Jita labu be nde bonasango na bonańango asu ba mudī, bede̱mo babu ba yabane̱ be pe̱ babo̱ tiki jita. O bwam ba jongwane̱ bato o bia mbale̱ ye o Bibe̱l, Mboṅ a Yehova i matukwa kalat’asu o buka 130 leme̱ lena lo mato̱po̱be̱ na bato ba matumba masadi ma Amerika ńa Latania. a Nde bonasango na bonańango asu bō̱ ba kusi mitakisan, ebanja ba po̱si o bolea Yehova na o banga beboledi be mate̱nge̱ne̱ Bibe̱l, bena be lań wuma ba majano̱. Ne̱ni di bolane̱no̱ mabea mańu o jongwane̱ babo̱ e?

 O ekombo a Meksiko, bonasango na bonańango asu ba tumba la Huichol bena ba maje̱ o midongo ma Jalisco, ba bangi n’edube ye̱se̱ o no̱ngo̱ dongo o beboledi ba jowe̱ bena be ta be takise̱ doi labu la mulema. b Nde nik’e lingise̱ bato bō̱ o mundi mabu. O buńa 4 ba Elaṅe̱ 2017, dimuti la bato di po̱i o ko̱ye̱ Mboṅ a Yehova iwo̱ na bato bape̱pe̱ bena ba ta na babo̱. Ba pangi babo̱ o mundi, ba ńamse̱ myam mabu na milongi mabu, ba langwea pe̱ babo̱ ná ba timbi te̱ o mu mundi ba me̱nde̱ bwabe̱.

 Mboṅ a Yehova ya mindi ma mbasan i pomane̱ kasa ba bonasango na bonańango asu, yongwane̱ pe̱ babo̱. Nde nje e ta yangame̱n bolabe̱ ná ba timbe ombo’abu e? Munasango mō̱ nu mabelabe̱ ná Agustín a tele̱ye̱ ná: “Di si ta di be̱ne̱ mo̱ni mu dongame̱n o sawea lo̱ya, di si ta pe̱ to̱ di bia nja jeno̱ ná di baise̱ malea jombwea bekwali ba mambenda.”

 Kana nik’e tano̱ nde e tapa wonj’a jowe̱ ńa bonasango na bonańango asu, mukanjo m’ebolo ma Amerika ńa Teten mu pomane̱ jombwea y’ekwali. Ka lambo laboso, ba baise̱ manea ná ma wase̱le̱ ońola nje e bolane̱. Ombusa nika, Epep’a badiedi ya Dibe̱le̱ di Madie̱le̱ la Mboṅ a Yehova e boli babo̱ wonja o bola ebolo mwemba na o̱fis ni mombweye̱ mambenda ńa mulopo m’ebolo, o bwam ba wala o bekaisedi o dina la bonasango na bonańango asu ba Huichol. Y’ekwali yalo nate̱na o ndabo a bekaisedi ńasam ńa ekombo a Meksiko.

 Lo̱ya ya bekombo jita i lati o boṅsane̱ ne̱ni lingea bonasango asu; i tele̱ye̱ ná ka nje te̱ bane̱ ba mabolano̱ bose̱di ba bato ba ma matumba edube, babo̱ pe̱ bangame̱n bola wonj’a mō̱ ńabu te̱ edube. Bato ba benama be̱se̱, e be̱ to̱ we̱ni ba majano̱, ba be̱n wonja iwo̱ te̱nge̱.

 O buńa 8 ba Madibe̱dibe̱ 2020, ndabo a bekaisedi ńasam e busise̱ mbako a bwam ońola Mboṅ a Yehova. E boli byanedi ná ba be̱se̱ bena ba pangabe̱ o mundi mabu, ba kuse wonja o timba ombo’abu. Agustín ńena di kwaledino̱ omo̱ń a lango ne̱ni mo̱ na bato bape̱pe̱ ba masengano̱: “Je muńe̱nge̱ jita, di matimbise̱le̱ pe̱ bonasango asu masoma jita ońola nje ye̱se̱ ba bolino̱ ońol’asu! Ba si be̱ te̱ wa o jongwane̱ biso̱, biso̱me̱ne̱ di si wusa we̱le̱ bola to̱ lambo.”

 Bonasango asu bape̱pe̱ ba kusi milemlem ma mitakisan, o mundi musadi ma San Juan de Ilumán o Ekuado̱r, wuma bato jita ba tumba la Otavalo Valley ba majano̱. O mbu 2014, ombusa babo̱ kusane̱ manea wonja, ba botedi longa ndabo a Janea. Nde dimuti la buka 100 bato lena di ta di diabe̱le̱ na prisi po̱, di ńakisane̱ Mboṅ a Yehova o jembe̱ ebolo. Na bato ba mundi ba bola pe̱ Mboṅ a Yehova o̱da ná i s’angame̱n pe̱ ko̱to̱me̱ o jowe̱ Loba.

 O̱fis ni mombweye̱ mambenda ńa mukanjo m’ebolo ma Ekuado̱r e boli ebolo mwemba na o̱fis ni mombweye̱ mambenda ńa mulopo m’ebolo, o lingea wonj’a jowe̱ ńa bonasango asu. Bonasango asu balane̱ y’ekwali o bekaisedi. Nik’e ńakisane̱ bato ba mu mundi o je̱se̱le̱ ná bonasango asu ba boteye pe̱te̱ tombise̱ ndongame̱n, ba bo̱le̱ pe̱ longa ndabo abu ńa Janea. Nde o bwam ba tata wonj’a bonasango asu ombusa ponda, lo̱ya yasu i baise̱ bekaisedi bende̱ne̱ ná be no̱nge bedomsedi jombwea min myuedi ma mweńa: Mo̱ matumba masadi mangame̱n bola wonja bato ba benama be̱se̱ ba be̱nno̱ edube e?

 O buńa 16 ba Madibe̱dibe̱ 2020, y’ekwali yalo oboso ba m’boko ma bekaisedi mwasam buka me̱se̱ o Ekuado̱r. Bonasango bena be lo̱ya o Ekuado̱r nde ba ta ba lingea mwemba. Omo̱ń a nika, o ta pe̱ o be̱ne̱ bonasango bane̱i bena be nde lo̱ya yena i bi mambenda ma wase ńe̱se̱. O njo̱m a myekan diboa la COVID-19 di tano̱ di wana, ba kwalisane̱ nde m’boko ma bekaisedi tongwea na inte̱rne̱t, moto te̱ o ekombo a tano̱ a so̱be̱. Nik’e ta nde nged’a boso m’boko ma bekaisedi mō̱ mu mabolano̱ ekip a lo̱ya yena i malingeye̱ Mboṅ a Yehova o wase ńe̱se̱, epolo o bola ebolo o ni mbadi. c Yi lo̱ya i se̱medi omo̱ń a mbako ipe̱pe̱ yena i ta i mábusisabe̱, o bwam ba bamse̱ ná be̱ la elong’a tumba disadi di si masumwane̱ moto wonja yena mot’a benama te̱ a be̱nno̱.

 Bonasango asu ba Otavalo Valley be o jenge̱le̱ na ńo̱ngi ninde̱ne̱ bedomsedi ba m’boko ma bekaisedi. Nik’e tapi babo̱ jita o je̱ne̱ nje ye̱se̱ e bolabe̱ o jongwane̱ babo̱. César ńena ńe mutudu o mwemba ma eyem’a Quechua o Ilumán a kwali ná: “Yehova mo̱me̱ne̱ mō̱, tongwea bebokedi bao, nde e ná a bola nika ńe̱se̱ ońola ngus’a bato.”

 Lo̱ya ye̱se̱ i boli ebolo ońola y’ekwali ye nde Mboṅ a Yehova, ye pe̱ muńe̱nge̱ o wana jongwane̱ labu esibe̱ baise̱ musawedi. Nde nik’e baise̱ te̱ nde ponda na mo̱ni ná bale oboso ba bekaisedi, ba boṅsane̱ pe̱ nje ba me̱nde̱no̱ kwala. Ońola ekwali ya ekombo a Meksiko, lo̱ya yasu na bonasango bape̱pe̱ ba tombise̱ buka 380 ba hawa o boṅsane̱, na 240 ba hawa o tukwa mapapa ba me̱nde̱no̱ bolane̱. Be̱be̱ na 40 ma lo̱ya ya ńai na ńai a bekombo, i tombise̱ bebwea ba hawa o bola ebolo ońola ekwali ya ekombo a Ekuado̱r. Owe̱ni mo̱ni mu ta mu pula o boṅsane̱ o lingea bonasango asu mu wuno̱ e? Mu wu nde o mabea ma wonja lo mabolano̱ tongwea myano jita mi maso̱be̱ o donate.jw.org. Di masoma bińo̱ ońola sanga lańu la mulema!