Ano an Pagkabuhay Liwat?
An simbag kan Bibliya
Sa Bibliya, an tataramon na trinadusir na “pagkabuhay liwat” hali sa Griegong tataramon na a·naʹsta·sis, na nangangahulugan na “pagbangon” o “pagtindog giraray.” An tawong binuhay liwat ibinangon hali sa mga gadan asin tinawan nin buhay bilang an iyo man sanang tawo bago siya nagadan.—1 Corinto 15:12, 13.
Dawa ngani mayo an tataramon na “pagkabuhay liwat” sa Hebreong Kasuratan, na sa parati inaapod na Lumang Tipan, mahihiling man duman an katukduan na iyan. Halimbawa, paagi ki propeta Oseas, nangako an Diyos: “Tutubuson ko sinda hali sa kapangyarihan kan Lubungan; babawion ko sinda hali sa kagadanan.”—Oseas 13:14; Job 14:13-15; Isaias 26:19; Daniel 12:2, 13.
Sain bubuhayon liwat an mga tawo? An iba bubuhayon liwat pasiring sa langit para mamahala kaiba ni Cristo bilang mga hadi. (2 Corinto 5:1; Kapahayagan 5:9, 10) Inaapod ini kan Bibliya na “inot na pagkabuhay liwat” asin “mas amay na pagkabuhay liwat,” na parehong nagpaparisa na igwa pang pagkabuhay liwat na masunod. (Kapahayagan 20:6; Filipos 3:11) An masunod na pagkabuhay liwat na ini mangyayari digdi sa daga kun sain bubuhayon liwat an kadaklan sa mga tawo.—Salmo 37:29.
Paano bubuhayon liwat an mga tawo? Tinawan nin Diyos si Jesus nin kapangyarihan na buhayon an mga gadan. (Juan 11:25) Bubuhayon ni Jesus an “gabos na yaon sa mga lulubngan na girumduman,” asin ibabalik niya sa kada saro an sadiri kaining karakter, personalidad, saka memorya. (Juan 5:28, 29) An mga bubuhayon liwat pasiring sa langit maako nin espiritung hawak, mantang an mga bubuhayon digdi sa daga maako nin makusog na hawak na mayong depekto.—Isaias 33:24; 35:5, 6; 1 Corinto 15:42-44, 50.
Sairisay an bubuhayon liwat? Sinasabi kan Bibliya na “bubuhayon liwat nin Diyos an mga matanos pati an mga bakong matanos.” (Gibo 24:15) Kaiba sa mga matanos na iyan an maimbod na mga tawong arog ni Noe, Sara, asin Abraham. (Genesis 6:9; Hebreo 11:11; Santiago 2:21) Kaiba man sa mga bakong matanos an mga dai nakaabot sa pamantayan nin Diyos dahil dai sinda nagkaigwa nin oportunidad na maaraman saka masunod iyan.
Pero, dai na bubuhayon liwat idtong mga marauton na marhay saka habong magbago. Pag nagadan sinda, idto na an katapusan ninda; mayo na sindang pag-asa na mabuhay liwat.—Mateo 23:33; Hebreo 10:26, 27.
Nuarin mangyayari an pagkabuhay liwat? Ihinula kan Bibliya na an pagkabuhay liwat pasiring sa langit mangyayari sa panahon kan presensiya ni Cristo, na nagpuon kan 1914. (1 Corinto 15:21-23) An pagkabuhay liwat digdi sa daga mangyayari sa panahon kan Sangribong Taon na Paghadi ni Jesu-Cristo, na diyan gigibuhon na paraiso an daga.—Lucas 23:43; Kapahayagan 20:6, 12, 13.
Taano ta kapani-paniwala an pagkabuhay liwat? Igwa an Bibliya nin siyam na detalyadong rekord nin pagkabuhay liwat, na an kada saro may mga nakahiling. (1 Hadi 17:17-24; 2 Hadi 4:32-37; 13:20, 21; Lucas 7:11-17; 8:40-56; Juan 11:38-44; Gibo 9:36-42; 20:7-12; 1 Corinto 15:3-6) Pambihirang marhay an ginibong pagbuhay liwat ni Jesus ki Lazaro dahil apat na aldaw nang gadan si Lazaro asin ginibo ni Jesus an milagro na dakul an nakakahiling. (Juan 11:39, 42) Dai nanggad maninigaran dawa kan mga nagkokontra ki Jesus an ginibo niya kaya plinano na sana nindang gadanon si Jesus saka si Lazaro.—Juan 11:47, 53; 12:9-11.
Ipinapahiling kan Bibliya na may kakayahan an Diyos saka gustong-gusto niya na buhayon an mga gadan. Iniingatan niya sa mayong limitasyon na memorya niya an detalyadong rekord kan kada tawong bubuhayon niya, gamit an dakulaon niyang kapangyarihan. (Job 37:23; Mateo 10:30; Lucas 20:37, 38) Kaya nin Diyos na buhayon an mga gadan asin gusto niya talaga iyan! May koneksiyon sa maabot na pagkabuhay liwat, sinabi kan Bibliya manungod sa Diyos: “Hihidawon mo an gibo kan saimong mga kamot.”—Job 14:15.
Salang ideya manungod sa pagkabuhay liwat
Bakong totoo: An pagkabuhay liwat iyo an pagbalik kan kalag sa hawak.
An totoo: Itinutukdo kan Bibliya na an kalag iyo an tawo mismo, bakong sarong parte sana na padagos na nabubuhay pagkagadan. (Genesis 2:7, nota sa ibaba; Ezekiel 18:4) Pag an sarong tawo binuhay liwat, mayo nin kalag na minabalik saiya, linalang siya giraray bilang sarong buhay na kalag.
Bakong totoo: An ibang tawo binubuhay liwat tapos ginagadan man sana tulos.
An totoo: Sinasabi kan Bibliya na “idtong mga naggiribo nin karatan” mag-aako nin “pagkabuhay liwat para sa paghukom.” (Juan 5:29) Pero, huhukuman sinda base sa ginibo ninda pagkatapos sindang buhayon liwat bakong bago kaiyan. Sinabi ni Jesus: “Madadangog kan mga gadan an boses kan Aki nin Diyos, asin an mga nagtataong atensiyon mabubuhay.” (Juan 5:25) Maisusurat sa “rolyo nin buhay” an mga pangaran kan mga ‘nagtaong atensiyon,’ o nagsunod, sa mga bagay na nanudan ninda pagkatapos sindang buhayon liwat.—Kapahayagan 20:12, 13.
Bakong totoo: Pag an saro binuhay liwat, idto mismong hawak ninda bago sinda nagadan an itatao sainda.
An totoo: Pag an sarong tawo nagadan, an hawak niya nalalapa saka minabalik sa alpog.—Eclesiastes 3:19, 20.