1, 2. Anong totoong giyera an nagdadangadang, asin ano an dai kaipuhan na gibuhon kan mga lingkod nin Diyos sa giyerang ini?

KAN Oktubre 30, 1938, minilyon na tawo sa Estados Unidos an nagdadangog sa sarong sikat na programa sa radyo na may ipinepresentar na mga drama. An drama kan bangging idto kinua sa nobelang The War of the Worlds, sarong inimbentong istorya na konektado sa siyensiya. Iinanunsiyo kan mga nag-aktong parabareta an paglanding nin sarong nananalakay na hukbo hali sa Mars na madara nin grabeng danyos sa planetang Daga. Dawa ngani ipinaisi na an programa sa radyo drama-drama sana, dakul na paradangog an naghuna na totoo an pagsalakay asin nagkatarakot. An iba naggibo pa ngani nin nagkapirang medyos tanganing protektaran an sadiri sa pinaghuhunang mga taga ibang planeta.

² Ngunyan igwa nin nagdadangadang na totoong giyera. Pero, an mga tawo dai nag-aandam sa pag-abot kaiyan. Nakahula an giyerang ini, bako sa inimbentong istorya, kundi sa ipinasabong na Tataramon nin Diyos, an Bibliya. Ini an giyera nin Armagedon—an giyera nin Diyos laban sa maraot na sistemang ini nin mga bagay. (Kap. 16:14-16) Sa giyerang ini, dai kaipuhan kan mga lingkod nin Diyos digdi sa daga na idepensa an saindang sadiri sa mga taga ibang planeta. Pero, makakamati sinda nin may pagkangirhat na paggalang huli sa makangangalas na mga pangyayari asin nakakapanggirabong pagpahiling kan kapangyarihan nin Diyos.

3. Anong hula an pag-uulayan ta, asin taano ta interesado kita diyan?

³ An hula sa Bibliya na nasa Zacarias kapitulo 14 igwa nin direktang sinasabi manungod sa giyera nin Armagedon. Dawa ngani isinurat mga 2,500 na taon na an nakaagi, an hulang ini mahalagang marhay sa sato ngunyan. (Roma 15:4) An kadaklan sa nakasurat diyan nanunungod sa mga situwasyon na may epekto sa banwaan nin Diyos puon kan an Mesiyanikong Kahadian naestablisar sa langit kan 1914 pati na sa nakakaugmang mga pangyayari na madalion nang  umabot. Kaiba sa itinatampok kan hula iyo an pagkaigwa nin “dakulaon na kababan” asin an pagluwas kan “buhay na tubig.” (Zac. 14:4, 8, NW) May mahalagang marhay na papel an kababan na ini sa pagtao nin proteksiyon sa mga nagsasamba ki Jehova. Asin pag nasabutan ta kun ano an kahulugan sa sato kan buhay na tubig, bako sanang marerealisar ta na kaipuhan tang uminom kaiyan kundi gugustuhon ta man na uminom kaiyan. Kun siring, makikinabang kita sa pagtao nin maingat na atensiyon sa hulang ini.—2 Ped. 1:19, 20.

4. (a) Kasuarin nagpuon an ‘aldaw na ki Jehova’? (b) Pirang dekada bago an 1914, ano an ipinapahayag kan mga nagsasamba ki Jehova, asin ano an ginibo kan mga lider sa kinaban?

⁴ An ika-14 kapitulo kan Zacarias nagpuon paagi sa pagsambit sa ‘aldaw na ki Jehova.’ (Basahon an Zacarias 14:1, 2.) * Ano an aldaw na ini? Ini an ‘aldaw nin Kagurangnan,’ na nagpuon kan ‘an kahadian kan kinaban’ nagin ‘kahadian kan satong Kagurangnan asin kan saiyang Cristo.’ (Kap. 1:10; 11:15) Nagpuon iyan kan 1914 kan mamundag an Mesiyanikong Kahadian sa langit. Pirang dekada bago an 1914, an mga nagsasamba ki Jehova nagpahayag sa mga nasyon na an katapusan kan itinalaan na ‘mga panahon kan mga Hentil’ maabot sa taon na iyan asin an kinaban maagi na nin daing kaagid na panahon na pano nin problema. (Luc. 21:24) Ano an ginibo kan mga nasyon? Imbes na maghimate sa napapanahon na patanid, tinuya asin pinersegir kan mga lider nin pulitika asin relihiyon an mga linahidan na idto na maiigot na ebanghelisador. Sa paggibo kaiyan, tinuya kan mga lider na ini sa kinaban an mismong Diyos na Makakamhan sa Gabos, huling an linahidan na mga embahador kan Kahadian mga representante kan ‘langitnon na Jerusalem’—an Mesiyanikong Kahadian—na kinabibilangan ninda.—Heb. 12:22, 28.

5, 6. (a) Arog kan ihinula, ano an ginibo kan mga nasyon laban sa “siyudad” asin sa mga ‘siyudadano’ kaiyan? (b) Sairisay an “mga natatada sa banwaan”?

⁵ Ihinula ni Zacarias an gigibuhon kan mga nasyon: “Talagang bibihagon an siyudad [nin Jerusalem].” “An siyudad” nagsisimbolisar sa Mesiyanikong Kahadian nin Diyos. Irinerepresentar iyan digdi sa daga kan mga ‘siyudadano’ kaiyan, an natatada sa linahidan na mga Kristiyano. (Fil. 3:20) Durante kan Giyera Mundial I, an mga tugang na may dakulang responsabilidad sa laog kan daganon na kabtang kan organisasyon ni Jehova ‘binihag,’ o inaresto, asin prineso sa Atlanta, Georgia, E.U.A. Garo man sana ‘sinalakat an mga harong’ huli sa inhustisya asin kadahasan na ginibo sa sainda asin sa iba pang inosenteng mga maimbod. An arog-kayamanan na impluwensiya kan mga natatada sinamsam kan mga kaiwal paagi sa pagbawal sa mga babasahon ninda asin pagbugtak nin restriksiyon sa saindang mga gibuhon bilang mga parabalangibog kan Kahadian.

⁶ Dawa ngani an banwaan nin Diyos daog sa bilang, pinapakaraot, kinokontra, asin pinepersegir kan mga kaiwal, dai kayang paraon an tunay na pagsamba. Igwa nin “mga natatada sa banwaan,” an linahidan na mga natatada na marigon na nagsayumang ‘isuway sa siyudad.’

7. Anong halimbawa an itinatao kan linahidan na mga Saksi ni Jehova para sa gabos na tunay na parasamba ngunyan?

⁷ Lubos na daw na nautob an hulang ini kan matapos an Giyera Mundial I? Dai. Dakul pang pagsalakay an gigibuhon kan mga nasyon sa natatadang mga linahidan asin sa maimbod nindang kairiba na may daganon na paglaom. (Kap. 12:17) An sarong patotoo kaini iyo an Giyera Mundial II. An pagdanay sa integridad kan maimbod na linahidan na mga Saksi nakakaparigon sa mga lingkod nin Diyos ngunyan na tagalan  an ano man na pagbalo na umabot sa sainda, kaiba na an pagkontra kan dai nagtutubod na mga paryente, katrabaho, o kaeskuwela na nanunuya sa sainda huli sa saindang pagtubod. (1 Ped. 1:6, 7) Sain man sinda nakaistar, an tunay na mga parasamba mas determinado kisa kasuarin man na ‘magdanay sa saro sanang espiritu,’ na ‘dai napapatakot kan mga kaiwal.’ (Fil. 1:27, 28) Pero, sain makakanumpong nin ligtas na lugar an banwaan ni Jehova sa kinaban na nauungis sa sainda?—Juan 15:17-19.

8. (a) Sa Bibliya, sa ano puwedeng magsimbolisar an kabukidan? (b) Sa ano nagrerepresentar an “bukid nin mga olibo”?

⁸ Huling an Jerusalem—“an siyudad”—nagsisimbolisar sa langitnon na Jerusalem, an ‘bukid nin mga olibo na nasa atubangan kan Jerusalem’ dapat man na sabuton sa simbolikong paagi. Sa ano nagrerepresentar an bukid na iyan? Paano iyan “mababanga sa tahaw kaiyan” asin magigin duwang bukid? Taano ta inapod iyan ni Jehova na “sakong kabukidan”? (Zac. 14:3-5, NW) Sa Bibliya, an kabukidan puwedeng magrepresentar sa mga kahadian, o gobyerno. An mga bendisyon asin proteksiyon ikinokonektar man sa bukid nin Diyos. (Sal. 72:3; Isa. 25:6, 7) Kun siring, an bukid nin mga olibo na tinitindugan nin Diyos sa sirangan kan daganon na Jerusalem nagrerepresentar sa unibersal na soberaniya ni Jehova, an saiyang kahuruhalangkawing pamamahala.

9. Ano an kahulugan kan pagkabanga kan “bukid nin mga olibo”?

⁹ Ano an ipinaparisa kan pagkabanga kan bukid nin mga olibo? An pagkabanga kan bukid, na nasa sirangan nin Jerusalem, nangangahulugan na nag-establisar si Jehova nin saro pang pamamahala na sakop kan pamamahala niya. An sekondaryong pamamahalang ini iyo an Mesiyanikong Kahadian na si Jesu-Cristo an hadi. Kaya inapod ni Jehova na “sakong kabukidan” an duwang bukid na resulta kan pagkabanga kan “bukid nin mga olibo.” (Zac. 14:4, NW) Pareho iyan saiya.

10. Sa ano nagrerepresentar an “dakulaon na kababan” sa pag-ultanan kan duwang bukid?

¹⁰ Kan mabanga an simbolikong bukid—kabanga sa amihanan asin kabanga sa timog—an mga bitis ni Jehova nagdanay na nakatungtong sa duwang bukid. Nagkaigwa nin “dakulaon na kababan” sa pamitisan ni Jehova. An simbolikong kababan na ini nagrerepresentar sa proteksiyon nin Diyos, na diyan ligtas an mga lingkod ni Jehova sa irarom kan saiyang unibersal na soberaniya asin kan Mesiyanikong Kahadian kan saiyang Aki. Sisiguraduhon ni Jehova na nungkang mapapara an dalisay na pagsamba. Kasuarin nabanga an bukid nin mga olibo? Nangyari iyan kan an Mesiyanikong Kahadian naestablisar kan natapos an Mga Panahon kan mga Hentil kan 1914. Kasuarin nagpuon an pagdulag kan tunay na mga parasamba pasiring sa simbolikong kababan?

11, 12. (a) Kasuarin nagpuon an pagdulag pasiring sa simbolikong kababan? (b) Ano an nagpapatunay na ginagamit ni Jehova an kapangyarihan niya para sa saiyang banwaan?

¹¹ Si Jesus nagpatanid sa mga parasunod niya: ‘Ikakaungis kamo kan gabos na nasyon dahil sa ngaran ko.’ (Mat. 24:9) Iyan nangurugnang gruminabe durante kan huring mga aldaw kan sistemang ini nin mga bagay, puon kan 1914. Sa ibong kan madahas na pag-atake kan mga kaiwal sa natatadang mga linahidan durante kan Giyera Mundial I, an mga kabilang sa maimbod na grupong ini dai nagadan. Kan 1919 pinatalingkas sinda sa kamot kan Dakulang Babilonya—an pambilog na kinaban na imperyo nin palsong relihiyon. (Kap. 11:11, 12) * Kaidto nagpuon an pagdulag pasiring sa kababan kan kabukidan ni Jehova.

 ¹² Puon kan 1919 an kababan nin proteksiyon nin Diyos padagos na nagpoprotektar sa tunay na mga parasamba sa bilog na daga. Sa nag-aging mga dekada, sa dakul na parte kan kinaban, nagkaigwa nin mga pagbabawal asin restriksiyon sa paghuhulit saka sa mga publikasyon kan Mga Saksi ni Jehova. Nangyayari pa man giraray ini sa nagkapirang kadagaan. Pero dawa ano pa an gibuhon kan mga nasyon, nungka nindang mapapara an tunay na pagsamba! Gagamiton ni Jehova an kapangyarihan niya para sa saiyang banwaan.—Deut. 11:2.

13. Paano kita makakapagdanay sa nagpoprotektar na kababan ni Jehova, asin taano ta urog na mahalagang gibuhon iyan ngunyan kisa kasuarin man?

¹³ Kun magdadanay kita ki Jehova asin maninindugan sa katotoohan, gigibuhon ninda kan saiyang Aki na si Jesu-Cristo an saindang kabtang, asin dai tutugutan nin Diyos an siisay man o ano man na ‘agawon kita sa Saiyang kamot.’ (Juan 10:28, 29) Andam si Jehova na itao an ano man na kinakaipuhan na tabang tanganing makuyog ta siya bilang an Soberano kan Uniberso asin magdanay na maimbod na mga sakop kan Mesiyanikong Kahadian. Kaipuhan nanggad kitang magdanay sa kababan nin proteksiyon, huling magkakaigwa iyan nin urog na kahulogan sa tunay na mga parasamba durante kan dakulang kahurasaan na marikas na nagdadangadang.

14, 15. Sa ‘aldaw kan pakikilaban nin Diyos’ sa mga kaiwal niya, ano an magigin kamugtakan kan mga nasa luwas kan kababan?

¹⁴ Mantang mas nagrarani an katapusan kan sistemang ini nin mga bagay, papagrabehon ni Satanas an pagsalakay niya sa mga lingkod ni Jehova. Sa panahon na iyan, maabot an ‘aldaw kan pakikilaban nin Diyos’ sa mga kaiwal niya. Sisiguraduhon ni Jehova na iyo na iyan an ultimong pagsalakay ni Satanas. Sa aldaw na iyan, ipapamidbid kan Soberano kan uniberso an saiyang sadiri bilang Parapakilaban na mas mamuraway pa kisa kan arin man na nakaaging “aldaw nin labanan.”—Zac. 14:3, NW.

¹⁵ Sa aldaw kan pakikilaban nin Diyos, ano an magigin kamugtakan kan mga nasa luwas kan “dakulaon na kababan” nin proteksiyon? ‘Dai sinda magkakaigwa nin malinaw na liwanag’ nin pag-uyon nin Diyos. An ‘mga kabayo, mulo, kamelyo, asno, asin gabos na hayop’—mga simbolo kan kagamitan na panggiyera kan mga nasyon—maaapektaran. Dai na iyan mapapakinabangan. Gagamiton man ni Jehova an mga peste asin “damat.” Literal man o bako, papapunduhon kan damat an nakakatakot na mga huma. Sa aldaw na iyan, ‘an saindang mga mata asin dila mararaot,’ na nangangahulugan na an pag-atake kan mga kaiwal magigin siring sana sa pagwasiwas nin buta asin dai na sinda makakataram nin may pagtumang. (Zac. 14:6, 7, 12, 15) Mayo nin lugar sa kinaban an magigin ligtas sa kalaglagan. Magigin dakulaon an mga hukbo sa lado ni Satanas sa ralaban na iyan. (Kap. 19:19-21) An ‘gagaradanon ni Jehova sa aldaw na iyan hali sa sarong puro kan daga sagkod sa sarong puro.’—Jer. 25:32, 33.

16. Huli sa nagdadangadang na aldaw kan pakikilaban nin Diyos, anong mga hapot an dapat tang hurop-hurupon, asin ano an kaipuhan tang gibuhon?

¹⁶ An giyera pirming nagdadara nin kasakitan, dawa sa mga nanggagana. Puwedeng magkulang sa kakanon, mawara an mga pagsadiri, magtios an pamumuhay, asin mainaan an katalingkasan nin saro. Kun mangyari iyan sa sato, ano an gigibuhon ta? Matataranta daw kita? Tatalikdan ta daw an satong pagtubod huli sa panggigipit? Mawawaran daw kita nin paglaom asin pangluluyahan nin buot? Durante kan dakulang kahurasaan, mahalagang marhay nanggad na pagdanayon ta an satong pagtubod sa kapangyarihan ni Jehova na magligtas asin magdanay sa kababan nin proteksiyon ni Jehova!—Basahon an Habacuc 3:17, 18.

17, 18. (a) Ano an “buhay na tubig”? (b) Sa ano nagrerepresentar an ‘dagat sa subangan’ asin an ‘dagat sa sulnupan’? (c) Mantang tinatanaw mo an maabot na panahon, ano an determinado mong gibuhon?

¹⁷ Pagkatapos kan Armagedon, an “buhay na  tubig” padagos na mabulos hali sa trono kan Mesiyanikong Kahadian. An “buhay na tubig” iyo an mga probisyon ni Jehova para sa buhay. An ‘dagat sa subangan,’ o sirangan, nanunungod sa Gadan na Dagat, asin an ‘dagat sa sulnupan’ nanunungod sa Dagat Mediteraneo. Pareho iyan ginagamit sa pagpanungod sa mga tawo. An Gadan na Dagat angay na magrepresentar sa mga yaon sa pangkagabsan na lulubngan kan bilog na katawuhan. Huling kadakul nin buhay na linalang sa Dagat Mediteraneo, angay iyan na magladawan sa “dakulang kadaklan” na makakaligtas sa Armagedon. (Basahon an Zacarias 14:8, 9; Kap. 7:9-15) Kaya, makikinabang an duwang grupo paagi sa pagkabutas sa sumpa kan Adanikong kagadanan mantang padagos sindang nag-iinom kan simbolikong tubig na buhay sa “salog kan tubig nin buhay.”—Kap. 22:1, 2.

¹⁸ Paagi sa proteksiyon ni Jehova, makakaligtas kita sa katapusan kan maraot na sistemang ini nin mga bagay asin makakalaog sa matanos na bagong kinaban nin Diyos. Dawa ngani ikinakaungis kita kan gabos na nasyon, magin determinado na magdanay na maimbod na mga sakop kan Kahadian nin Diyos, mas determinado kisa kasuarin man na magdanay sa kababan nin proteksiyon ni Jehova.